Trektocht Tiroler Höhenweg 2018: van Maiern im Ridnauntal naar de Schneeberghütte

 Dinsdag 14 augustus, wandeldag 9

van Maiern im Ridnauntal (1370) via de Schneebergscharte (2726)
naar de Schneeberghütte (2355)
Zuid-Tirol, Italië
± 6,5 uur inclusief pauzes,
± 10,5 km, ± 1350 m klimmen en ± 370 m dalen

St. Martin mijnschacht

Mijnbouw op hoogte

Wat ben ik blij dat ik geen mijnwerker was in de eerste helft van de vorige eeuw op een hoogte van ruim 2300 meter. In een door hoge bergen omgeven dal ondergronds of in dagbouw als een mol op zoek naar erts. In je waarschijnlijk spaarzame vrije tijd alleen dezelfde kleine gemeenschap om je heen zonder contacten met de buitenwereld. Even naar een iets groter dorp lopen lager in het dal duurde minstens twee uur. Toen ik de foto's in het museum van St. Martin am Schneeberg zag was ik weer even terug in de tijd van mijn grootouders.

foto van internet

foto van museumwebsite

Wat een beperkte wereld met veel harde lichamelijke arbeid. Veel rokende mensen, die in die beperkte vrije tijd met muziek en gezang hun leven opvrolijkten. En alles natuurlijk onder het minzame toezicht van de geestelijkheid. Een katholieke kerk die zelf mede-eigenaar werd van deze mijnbouw. De museummedewerker vertelde dat vanaf dat moment werken op zondag was toegestaan.

foto van internet

Indrukwekkend hoe de aanwezigheid van zink, lood, zilver, hier een hele gemeenschap vormde met een eigen kerkje, slagerij, café, en drie verdiepingen hoge legeringsgebouwen. Voor de afvoer van het erts werd van alles bedacht; treintjes, kabelbanen, afwisselend met paardenkracht en waterkracht voortgedreven. Maar voor de arbeiders was dat beperkt. De doden mochten niet lokaal worden begraven. Dat moest natuurlijk in "gewijde aarde". Die werden daarom onder andere naar Dorf Tirol gedragen, zeker twee of drie dagen lopen. Als je in de winter overleed dan werd je in de vrieskou bewaard en was je in het voorjaar aan de beurt.

Ontbijt

Mijn dag begon met de zoektocht naar het ontbijtadres van de gastvrouw. Door familiare omstandigheden lag dat buiten de boerderij. Gisteren dacht ik hundert Meter weiter an der Ecke nog goed begrepen te hebben. Bij dat huis zag ik niets dat op ontbijt leek. Dan maar weer even terug naar de boerderij. Misschien zijn ze in de stal. Na de passage van de mestvaalt vond ik de ingang en stelde wel vast dat ze vijf koeien met opgebonden staarten nog op stal hadden staan en ook een koppel kippen bezaten, maar waar de ontbijtplek was bleef duister. Dan maar een buurvrouw aanschieten. Ik moest op de bovenverdieping zijn van het huis op de hoek. Okéee.

Het ontbijt was prima geregeld en met de gastvrouw heb ik gezellig gekletst over de lokale verhoudingen. Zo hoorde ik dat de boer van de Prischeralm van gisteren toch minder koeien had dan hij mij liet geloven. Dat telt in deze omgeving natuurlijk mee. Ze kon er hartelijk om lachen. Het meeste vee stond momenteel niet op stal maar liep boven in de bergen. Ze hadden daar ook nog duizend schapen op hun almen lopen. Meteen krijgt zo'n boerderij dan andere dimensies.

Route

Met uitzondering van een aardige klimmetje net na het Ridnaun-mijnmuseum gingen de eerste zes kilometers rustig stijgend door het Lazzacherdal omhoog. Wirtschaft Stadalm werd om halftien vruchteloos gepasseerd. De gastvrouw was nog bezig met het afnemen van de tafels en de koffie was nog niet klaar. 

Ridnaun mijnmuseum

Ridnaun mijnmuseum

Laatste terugblik in het Ridnauntal

Lazzacherdal

Halverwege het dal dwong een kapotte overstap over de Moaer Bach nog tot geconcentreerde steensprongen die mij in een doorgaande beweging zonder brokken aan de overkant bracht. De Duitse jongens, die ik gisteren al leerde kennen stonden verderop aanmerkelijk moeilijker te wankelen. Gelukkig bereikten ook zij zonder ongelukken de overkant.

De rest van het pad door het dal tot aan Gasthof Poschalm liep langs allerlei overblijfselen uit de mijnbouwtijd; kabelbanen, verbindingsweggetjes en een uitgang van een ondergrondse transportgang naar de andere kant van de berg. Alles in handen van mensen die dit industrieel erfgoed willen bewaren.

Gasthaus Poschhaus

Vlak voor de afslag naar het Poschhaus moest ik nog slalommend door een kudde geiten, die dit terrein toch echt als hun gebied beschouwen en niet voor je opstaan.

Een echte Scharte
Vanaf het terras van het Poschhaus had ik de eerste twee honderd meter stijging van de ruim zeshonderd al op mijn gemak kunnen bekijken. Recht omhoog. Dat moesten we maar eens heel rustig gaan doen om zonder gehijg boven te komen. Dat lukte dit keer wonderwel. 'Mijn krachten nemen na acht dagen zelfs toe' fluister ik mezelf in, terwijl ik bezig ben met het laatste stuk, dat zigzaggend in de wolken tegen een grijze helling omhoog gaat. Tot mijn tevredenheid gaat het benutten van de kleine steentjes en keitjes bij het klimmen en afdalen steeds beter. Ach, als je langzaam leert heb je lang plezier van je vorderingen. 

De vertaling van Scharte is inkeping. Boven op een bergrug is het beter te vertalen met nauwe doorgang. Daar waar het bij een Joch echt ruim is, beperkt zich dat bij een Scharte tot de breedte van het pad. De Schneebergscharte (2726 m) was er een mooi voorbeeld van. Je wipt met een paar stappen van het ene in het andere dal.

St. Martin am Schneeberg
Als eenmaal aan de andere kant in de Schneebergvallei de wolkenlaag is gepasseerd tekent zich een compleet omgewoeld landschap af. Resultaat van de dagbouw op zoek naar erts.  Overal liggen hopen mijnafval opgestapeld. 

Later leer ik in het museum naast de Schneeberghütte, dat de bergen waar ik over liep ondergraven zijn met een wirwar van mijngangen. Meer dan 150 km.

Schneebergmuseum

Verrast ben ik wanneer ik de laatste heuvels passeer en zicht krijg op de verschillende gebouwen die samen St. Martin am Schneeberg vormen. Zulke mooie gebouwen had ik hierboven niet verwacht. Het is duidelijk meer dan een hut. 

Het gebouw waarin de hut is gevestigd blijkt het oorspronkelijke directiegebouw van de hoge heren van de mijnbouw. Het legeringsgebouw van de mijnwerkers is in 1967 afgebrand en dat betekende het einde van de mijnbouwactiviteiten. Verder is er een kapelletje en enkele andere gebouwen, waaronder het huidige museum en de oude smederij. 

Schneeberghütte

De hut zelf is een luxe gebouw dat met de oude indeling en de warm aangeklede barruimte, de Stube, een aangename indruk maakt. Jaren geleden is het omgebouwd van het directiegebouw naar een hut met een ruim aanbod aan kamers, goede keuken, goed sanitair, een prima droogkamer en een ruim Lager. 

de Stube (foto van de website van de hut)

Voor avonturiers als ik, die niet gereserveerd hebben, is er dat Lager, de ruimte op zolder met dertig bedden. Ik ben al lang blij dat ik hier zonder reserveren een bed krijg. Een geluk dat ik om drie uur een van de eersten ben en een bed in een nis uit kan zoeken. Dat is wel een voordeel van de stillere Tiroler Höhenweg dat je zonder reserveren altijd een slaapplaats hebt, denk ik dan nog. Als ik na het eten rond acht uur 's avonds terugkeer op zolder is er geen bed meer vrij. Mariahemelvaart wordt massaal met wandelen gevierd en waarom zou je daar dan niet een nachtje op hoogte aan vastknopen.

Lagerraum Schneeberghütte

Mijn geitenbokmenu heb ik dan net gegeten aan tafel met de nieuwe bekenden, de twee Duitse jongens die bij nadere kennismaking jurist en klinisch verpleger blijken te zijn. Beroepen die voldoende gespreksstof bieden om de oude geit op mijn bord te waarderen en langzaam om te zetten in energie voor morgen. Als die geit vannacht maar niet begint terug te trappen.

mijn schoenen op verwarmde dragers

De dagberichten zijn aaneengeregen in een totaalverslag:

Verslag Tiroler Höhenweg 2018: Hoog wandelen in Tirol

De samenvatting van mijn praktische ervaringen en tips staat in de review