Trektocht Alpe Adria Trail 2022: Terugreis van Gradisca d'Isonzo naar Nederland

   Zaterdag-Zondag 30-31 juli, Terugreis per trein

van Gradisca d'Isonzo in Italië naar Nederland,
plm 1260 km, 26 uur

Roller coaster

Met de trein terug

'Een uiteenlopende mengeling van frappante ervaringen en emoties'. dat is de betekenis die ik vind voor roller coaster van ene Luc Goossens op de internetsite 'Betekenisdefinite'. Ik kan mij er wel in vinden. Het is voor mijn terugreis misschien wat zwaar aangezet maar de ritten over het spoor van Noord-Italië naar Nederland waren voor mij nieuwe en frappante ervaringen die bij wijlen de nodige emoties opriepen.

Na het geklungel van vorig jaar om terug te keren naar vliegveld Klagenfurt zocht ik dit jaar meer vrijheid om te stoppen waar en vooral wanneer ik dat zelf wil. Geen gepees om een deadline van een vertrekkend vliegtuig te halen of een dag kintikken om de tijd te vullen als je eerder op het eindpunt bent beland dan gedacht. Gaande dit voorjaar met de problemen op de diverse vliegvelden werd ik steeds enthousiaster over mijn keuze. Dat is duidelijk het enthousiasme geweest van een reiziger met beperkte internationale treinervaring.

ontbijtbuffet hotel Franz (foto van hotelwebsite)

Reisdeel 1: Sagrado (Italië) - Udine (Italië), Trein 1

Veel te vroeg ben ik wakker na de lange nacht in Hotel Franz. Alles inpakken. Geen water meer in de waterzak. De wandelstokken in de rugzak. Dan ontbijten. Het is nog lang geen zeven uur, het opgegeven vroegste tijdstip. Toch maar proberen. De man die ik beneden in de ontbijtkelder tref, een soort ontbijtmanager in keurige kleding, maakt zijn verontschuldigingen dat nog niet alle etenswaar is uitgestald. Mij maakt het niet uit, want er ligt voor veertien dagen ontbijt zo mooi. Hij vindt dit blijkbaar onvoldoende klantvriendelijk en belooft mij een korting. Altijd goed zo'n geste. Wat ik dan nog niet weet is dat dit voorlopig mijn laatste echte maaltijd is.

Nog een laatste keer terug naar de kamer om mijn rugzak op te halen, nog een keer onder het bed kijken en dan uitchecken. Weg uit de nog immer benauwde gangen van het hotel. Buiten is het met 22 graden om zeven uur 's morgens niet echt koel, maar zo voelt het wel. In ieder geval eindelijk frisse lucht.

station Sagrado

Veertig minuten doe ik over de wandeling naar het station van Sagrado. De Isonzo, voor mij toch meer de Soca, steek ik ook al voor de laatste keer over. Ik kom te laat voor een rechtstreekse verbinding naar de eerste overstap in de Noord-Italiaanse provinciestad Udine. Dan maar de langere optie via Cormons, waar ik gisterenochtend nog wandelde. De reis verloopt zonder bijzonderheden als je de schuchtere regen buiten beschouwing laat. De druppels halen niet eens de onderkant van het raam.

Reisdeel 2: Udine (Italië) - Villach (Oostenrijk)

Het antwoord van de loketmedewerker in de hal van station Udine in het Duits overrompelt me: "Es gibt Bauarbeiten an der Linie nach Villach. Darum werden Busse eingesetzt von der OBB (Österreichische Bundes Bahn). Fahrkarten werden im Bus verkauft". Ik vergeet te vragen waar de bus stopt. Waarschijnlijk zou het antwoord 'buiten' zijn geweest, of 'voor het station', ook zo'n ruim begrip. Een beetje uit het lood geslagen banjer ik met mijn rugzak naar de stationsuitgang. Buiten zie ik wel tien perrons voor stadsbussen en natuurlijk geen spontane bushalte voor Villach in Oostenrijk. Normaal zou er over een kwartier, om negen uur, een trein vertrekken die ongeveer anderhalf uur later en 125 km verder in Villach Hauptbahnhof zou arriveren. Hoe zit dat met de aangekondigde bus. Niemand om iets aan te vragen.

Laat ik de drukke straat maar oversteken en bij het buskaartenverkoopkantoor maar eens informeren. Als ik halverwege de oversteekplaats ben verschijnt er uit het niets een afwijkende bus met in de bestemmingsdisplay VILLACH. Snel terug. Maar niet snel genoeg. Vanuit alle hoeken en gaten rondom het station komen reizigers op deze bus af. Veel jonge backpackers klonteren samen bij de busdeur. Die zijn sneller dan ik, maar vervolgens even verbouwereerd. "Nur Reservierungen, Nur Reservierungen" blijft de chauffeur een aantal keren luid herhalen, terwijl hij de ingang met zijn lichaam blokkeert. Er worden helemaal geen tickets verkocht en er zijn genoeg mensen met een reservering om de bus te vullen. "Noch Einer einzel", roept de chauffeur. Gauw meldt zich een alleenreizende man. De bus is vol. "Wann komt der Nächste?". "11.40, wie im Zeitplan". Dat is dus bijna drie uur wachten. Even later rijdt de bus weg. Welkom in een nieuwe werkelijkheid.

stationsplein van Udine met overal groepjes backpackers in de stress

Bijna drie uur wachten op de volgende bus is al een tegenvaller, maar daarmee is er nog steeds geen garantie op een plek in die bus. Hoe kom je aan een ticket zonder loket of automaat? Een tweede poging bij het loket zorgt alleen voor een geïrriteerd gezicht van de dienstdoende vrouw. Zij kan er natuurlijk ook niets aan doen en is helemaal niet van de Oostenrijkse, maar van de Italiaanse spoorwegen. Ze blijft volhouden dat je in de bus een kaartje kan kopen en kijkt mij met een opzouten-gezicht aan. Hier heb ik niks aan. Weer naar buiten en zonder verwachting naar het buskaartenverkoopkantoor aan de overkant. Daar kom ik niet eens verder dan een vermoeide ontkenning. Opzouten fase twee. 

Op mijn mobiel dring ik door tot de website van de OBB, maar op een of andere manier weet ik niet de juiste toets te vinden om de aanschaf van een kaartje succesvol af te ronden. Es ist zum kotzen klinkt voldoende belabberd om mijn toenemende frustratie te verwoorden. Udine ligt in een noordoostelijke uithoek van Italië. Een omweg met de trein via Venetië en Milaan naar Zwitserland is wel snel bedacht, maar zal mijn droomreis met een dag verlengen. Een taxi naar Villach vraagt 230 euro. Shit, waarom lukt het niet op die website?

Bij het station meng ik mij in de groep met jonge backpackers. Leeftijdsverschillen smelten weg bij gemeenschappelijke uitdagingen. Iedereen is fanatiek in de weer om een kaartje te bemachtigen, Deense meiden, Nederlandse jongens van een jaar twintig op weg naar Budapest, enkele losse individuen en een Britse groep. Ieder met zijn eigen stress en prioriteiten. De Nederlandse jongens vrezen vooral het missen van het uitgaansleven vanavond in de Hongaarse hoofdstad. Als ik antwoord dat ik naar Nederland terug wil kijken ze me meewarig aan. Dat gaat nooit lukken in 1 dag lees ik in hun ogen. Zij bellen naar hun ouders met de opdracht om vanuit Nederland een kaartje te boeken en dat via email naar hun mobiel te zenden. Met een vloek hoor ik "mijn vader zit op een eiland zonder internet". Ouders zijn dus geen garantie voor een ticket. 

Onder de backpackers bevindt zich ook een student van een jaar of 25-30. Hij past op mijn rugzak als ik het station weer betreed op zoek naar een toilet. Ook een behoefte die toeneemt met het verstrijken van de tijd. Hij is duidelijk iets ouder dan de andere packers en, belangrijk, slimmer dan ik op een mobiel. Nadat ik terugkeer van het toilet op het einde van het perron weet hij te melden dat hij een kaartje heeft kunnen kopen en downloaden op zijn mobiel. "Laat zien". Op mijn mobiel doorloopt hij eindeloze pagina's, beroert blijkbaar net iets andere knoppen en opeens mag ik mijn creditcardnummer invullen, 25 euro beloven en kan ik een pdf van mijn ticket downloaden. Gelukt. Een zucht van verlichting. Ik durf het geopende pdf niet meer te sluiten. Stel je voor dat ik hem niet meer kan vinden of kan openen.

Het is inmiddels ruim een uur later. Opgelucht kan ik informeren bij de andere groepjes hoe de vorderingen zijn. Ook daar oplossingen. De Deense meiden zijn het snelst geweest met hun internetaanschaf van de tickets en hebben tegen betalingen kaartjes voor de Nederlandse jongens gekocht. De groep Britse jongens en meisjes zit nog in de vertwijfelingsfase en kijken mij op de bijpassende manier aan.

Na nog een uur verschijnen er mannen met een geel fluorescerend vest met OBB opdruk. Blijkbaar krijgt de organisatie van het vervangend vervoer enige structuur. 11.20, de gele hesjes staan op een andere plek dan waar de bus de vorige keer stopte. Daar vlakbij staan wij, klaar om toe te stormen. 11.25, ik besluit mijn uitgangspositie te verbeteren en ga ergens midden tussen de beiden opties in een waarnemingspositie staan. Dat wekt argwaan bij de jonge medereizigers, die om uitleg vragen wat ik van plan ben. Na een korte toelichting ben ik weer omringd door de nieuwe kennissen.

11.40, hoe is het mogelijk. Exact op tijd verschijnen er twee bussen met OBB op hun display. Ze rijden naar de gele hesjes. Binnen een paar tellen staan daar minstens 80 mensen. De Nederlandse jongens staan ineens veel sneller dan ik vooraan in die rij. Dit keer laat ik mij niet tegenhouden door etiquette en passeer de rij op zoek naar contact met mijn landgenoten. Zij zijn al een fase verder en komen terug van de andere kant van de bus waar zij hun rugzak in de bagageruimte hebben gedeponeerd. Op weg naar de ingangsdeur roepen zij de instructies in mijn richting. Een paar minuten later zit ook ik in de bus. Geslaagd voor mijn diploma backpacker. De rugzak had ik al. Nu ook de cursus gezamenlijk improviseren en toeslaan met andere packers. Een soort wolfpack-diploma.

Een half uur later dan gepland vertrekken de bussen. Niemand heeft onze pdf van de tickets gecontroleerd. Alle tachtig of meer mensen zitten in beide bussen. Zo te zien is niemand teleurgesteld achter gelaten. Ineens zijn we busreizigers. De route tussen Udine en Villach heb ik nooit eerder over deze Autobahn gereden. Het is zaterdag vandaag. Een zaterdag einde juli. Een zaterdag die de ANWB altijd afraadt om te reizen over de weg. Daarom staan wij ook keurig in de file. Als we eindelijk in de buurt van de Mautstelle bij de Oostenrijkse grens komen bewijst zich wel het voordeel van een bus. Hij mag overal langs en maakt zo veel tijd goed. Mijn paspoort bevindt zich onder in de bagageruimte van de bus. Gelukkig wordt er helemaal niets gecontroleerd. Tegen twee uur bereiken we Hauptbahnhof Villach. Ik bedank de Nederlandse jongeman nog een keer en ben ineens weer zonder kennissen. 

mooie muurschildering in de hal van station Villach

Reisdeel 3: Villach (Oostenrijk) - München (Duitsland), trein 2 en 3

Wijs geworden door de vorige ervaring op station Udine wil ik geen moment verliezen en sluit direct aan in de rij voor een van de drie loketten. Tevoren heb ik thuis al uitgedokterd dat de volgende stap een vervolg naar overstapstation München is. Een vriendelijke mevrouw begrijpt mijn wens en komt met twee mogelijkheden. Een met een overstap in Salzburg en de andere rechtstreeks maar ruim een uur later. De laatste sluit ook nog aan op een verbinding van München naar Arnhem net voor middernacht. Na de belevenissen van vanochtend wil ik zoveel mogelijk reservetijd inbouwen en kies voor de eerste oplossing: een Oostenrijkse Railjet tot aan Salzburg en de Duitse RE05 van Salzburg naar München. 69 euro. Voor dat geld krijg je in Oostenrijk een keurig uitgeprinte beschrijving van de reis. Met overstaptijden, treinnummers, perrons van vertrek en dergelijke. Er staan ook dingen niet op. Dat is de werkelijkheid of alles wat ik niet uit haar uitleg heb begrepen.

Oostenrijkse trein op station Villach

Wat op station Villach wel overeenkomt is de vertrektijd. Deze is hetzelfde als wat ik op internet had gevonden. Nog ruim een uur wachten waarin ik mooi een paar repen en een cola kan verschalken. Op het aangegeven tijdstip 15.16 uur heb ik een zitplaats in een keurige Oostenrijkse sneltrein die na de tunnel bij Mallnitz nog net niet bij elk station stopt. Na tweeënhalf uur in Salzburg overstappen met een tussentijd van vijfentwintig minuten. Een mooi station waar ik na tien minuten ook het toilet vind en aan de toegangsbetaalwijze kan voldoen. Altijd weer een verrassing, soms munten, soms een bankkaart, soms defect. 

na Mallnitz is het meer een stoptrein dan een sneltrein

Dan met versnelde pas naar het perron voor de RE05. Ik weet inmiddels dat RE staat voor Regional Express. Dat zijn de treinen waar de Duitsers sinds begin deze zomer als compensatie voor de gestegen energieprijzen en ter stimulering van het Openbaar Vervoer voor 9 euro drie maanden mee mogen reizen. Het is een overweldigend succes kan ik zien. De RE05 is enorm lang. Geheel gevuld zijn de eerste wagons die ik passeer. Meteen maar door naar de voorzijde van de lange trein. Tot mijn verbazing passeer ik daarbij ook een bord waarop duidelijk staat dat je niet moet gaan zitten in het achterste treindeel. Wat hebben die mensen die ik daarin zie niet begrepen? Niet nadenken, snel doorlopen naar voren. In de een na voorste wagon bemachtig ik een zitplaats. Ondertussen is blijkbaar ook binnen in het achterste treindeel de oekaze doorgekomen dat je daar niet moet gaan zitten. Mijn coupe zit binnen minuten stampvol. 

Naast mij zit nu een Duitser van Hongaarse afkomst weet ik na een korte introductieperiode. De bank staat een bescheiden tussenruimte toe. Hij helpt met het verstouwen van de rugzak in het bagagerek zodat ik mijn been weer kan strekken. Zijn voorspelling komt uit. De Duitse politie zal de trein doorzoeken op illegale Oekraïense migranten. Mensen, van niet Oekraïense afkomst, die via dat land gebruik willen maken van de EU-uitzondering voor vluchtelingen uit Oekraïne. Vijf kilometer na het passeren van de Duitse grens stopt de trein dertig minuten voor de controle. Mijn buurman is vandaag vanuit München voor een wandeling naar Salzburg geweest. Hij heeft er van genoten. Tweeënhalf uur in de trein is voor hem wel de limiet voor een wandeling met zijn club. Hij houdt verder van wereldpolitiek en nationaal Duitse politieke vraagstukken. Die gaan wij in de resterende twee uur bespreken en zo mogelijk oplossen. Het verkort de reistijd aanzienlijk en in München nemen we als bekenden afscheid. 

Reisdeel 4: München - Arnhem via Frankfurt Flughafen, trein 4 en 5

Een RE-trein is in de treinenhiërarchie van ondergeschikte betekenis en moet tien minuten van het hoofdstation al genoegen nemen met een zijspoor. Tezamen met de honderden Duitse 9-Euro-Ticketbezitters sjouw ik mijn rugzak naar de enorme hal van München Hauptbahnhof. Het is er ongelooflijk druk en hectisch. Met versnelde pas krioelen mensen door elkaar. Later hoor ik dat het vliegveldpersoneel van München Flughafen staakt en vele gestrande passagiers zoeken in allerijl een alternatieve manier om thuis te komen. Ik doe rustig aan want 'mijn trein' vertrekt pas over anderhalf uur. Eerst maar naar een Duits toilet. Dat is in München niet eenvoudig. Verschillende gangen, niveaus en onderdoorgangen mag ik onderzoeken voordat de tourniquet zich voor mij opent. 

En dan nu naar een kaartjesloket. Die vind ik midden achter de centrale hal en is net om 21.00 gesloten. De medewerkers krijgen bescherming van de politie die de deuren bewaakt. Oké dan toch maar naar een van de tientallen automaten. De eerste automaat herkent mijn eindbestemming Arnhem wel, maar het tijdstip van vertrek komt niet overeen met mijn wensen die ik eerder met mijn mobiel op internet heb bekeken. Ik wil de vroegste vertrektijd van 21.51 met een overstap op station Frankfurt Flughafen. Dan maar een ander type automaat proberen. Daar wordt Arnhem niet meer als bestemming herkent. Terug naar het vorige type. Arnhem lijkt van de aardbodem verdwenen.

Na vijf vervolgpogingen wend ik mij tot een informatiemedewerker van de Duitse spoorwegen. Deze man heeft zich neergelegd bij zijn zaterdagavonddienst en heeft er duidelijk zin in. Met regelmatig vriendelijk gelach loodst hij mij door het automatenprogramma. Arnhem bestaat weer en voor 141 euro mag ik daar naar toe. De prijs komt overeen met mijn eerdere eigen informatie. Dus doe maar. "Ich selber würde das nicht tun" zegt nu mijn Duitse raadgever. "Ich selber würde ein Erste-Klasse-Ticket buchen. Es ist zwar 20 Euro mehr, aber gibt besseres Komfort". Oké doe maar. "Und ich würde einen Sitzplatz reservieren. Es ist zwar 10 Euro mehr, aber das lohnt sich". Van Judith had ik de voordelen van deze mogelijkheden gehoord. "Oke, machen Sie mal". Je past je taalgebruik aan. De automaat had geen enkele moeite om de 170 euro van mijn bankrekening af te halen. Veel te veel geld, maar dat krijg je als op het laatste moment mee wilt. De raad van mijn Duitse spoorwegeninformant was duur, maar bleek later erg goed.

Ik moet naar Gleis 15 van de meer dan 25. Op het perron staat mijn trein al klaar en voor elke tweede klasse wagon staat een groep mensen gereed voor de aanval. Waarom ze niet naar binnen gaan is mij niet duidelijk. Mijn aandacht is gericht op het vinden van de eerste klasse wagons. Die staan helemaal vooraan waar het perron helemaal leeg is, net zoals de wagon waar ik instap. Zonder problemen vind ik stoel 24 in een serene rust.

Later stapt nog een Duitse familie in die hun vlucht naar Berlijn door de staking zagen verdampen en met de nachttrein via Frankfurt am Main proberen naar huis te komen. Lufthansa zullen ze gaan aanklagen om de kosten van deze eerste klasse rit te verhalen. Ik wens ze veel succes. Gedurende de rit naar Frankfurt breid het territorium van de familie zich uit en liggen ze overal languit te slapen. Ik blijf wakker en zie op de monitor dat we met hoge snelheid in deze ICE (Intercity Express) voortrazen. Augsburg, Ulm, Stuttgart vliegen voorbij en vierenhalf uur later stap ik tien voor halfdrie 's nachts uit op het vrijwel lege ondergrondse station Frankfurt Flughafen. Dit was het hoogtepunt van mijn terugreis, zowel qua comfort als snelheid. Prima. 

Station Frankfurt Flughafen 's nachts

Mijn vervolgrit naar Arnhem staat gepland met een IC, een Intercity. Op de plaatjes die ik nu op internet vind zijn dat mooie glanzende treinen. Om kwart over drie komt er een allegaartje aan wagons voorbij. Een hele lange sliert van allerlei verschillende treindelen komt langzaam tot stilstand in de hal. Wat er mij passeert zit stampvol en de mensen liggen nog net niet in de bagagerekken. 

Als ik de eerste klasse wagon gevonden heb zit er een jonge Japans ogende vrouw op mijn gereserveerde stoel. Inmiddels ben ik sinds het ontwaken van gisteren 21 uur onderweg en heb nog niet echt een oog dicht gedaan. Het nest wil niet van 'mijn' stoel weggaan. I made a reservation for this chair and I want to sit. Waarschijnlijk stond mijn gezicht op opzouten. "Everyone can say that" is het antwoord. Hoe krijg ik haar uit die stoel. "Show me your ticket" zegt ze. Wat een kapsones, duvel op uit mijn stoel. "I want you to get out of my chair." De diplomatieke en alom gekende directe Nederlandse benadering verhoogt de stemming. Een Engels sprekende stem een stoel verder adviseert mij op een aannemelijke toon om toch het ticket te laten zien. Ik kom tot rust en laat mijn ticket zien. Ze staat op en gaat een bank verder op een nog lege plek zitten. Haar vriendin zit nu tegenover mij. Wij hebben het voorval niet meer geëvalueerd. 

De rest van de reis, ongeveer vierenhalf uur, kijk ik uit op het zogenaamde balkon naar de aansluitende tweede klasse wagon. Daarin zie ik opeengepakt mensen uren lang afwisselend zitten en staan. In het donker zie ik een bord met Bingen voorbij schieten, glinsteringen van de Rijn waar we blijkbaar langs boemelen. Koblenz, Bonn, bij de grotere plaatsen stopt de trein, maar niemand stapt uit. Drie kwartier mis ik in mijn waarneming. Toch kort geslapen. Het gangpad van de eerste klasse coupe is nu ook geannexeerd door staande reizigers van allerlei pluimage en nationaliteiten. Bij Keulen Hauptbahnhof een lange onderbreking en een flinke uittocht aan passagiers. Voor het eerst staan er geen mensen meer in het balkon. Düsseldorf, Duisburg. Eindeloos lijkt het laatste stuk naar Arnhem. Het is licht geworden en het vlakke agrarische gebied inspireert niet op deze zondagochtend. 07.51 uur. Ik mag uitstappen en laat mijn Japanse vriendinnen achter. Voor het eerst na tien uren weer frisse lucht.

Reisdeel 5: van Arnhem naar huis, trein 6 en 7

Stil is het om acht uur op Arnhem Centraal. Tijd voor een kort bezoek aan een toilet in de hal neem ik niet. Om vijf over acht zit ik met twee andere passagiers in een sprinter richting Ede-Wageningen. Gewoon weer inchecken met mijn Nederlandse OV-kaart. Geen gedoe bij een loket of een automaat. Nog een laatste haastige stiefel om binnen vier minuten over te stappen op de Valleilijn. Op de dag des heren kijk ik met enkele andere matineuze reizigers naar de voorbij schuivende hotspots Ede-Centraal en Lunteren. Namen die steeds bekender worden. Metropool Barneveld laat ons wel drie keer stoppen. 8.53, ongeveer 25 uur na de start in het Italiaanse Sagrado stap ik uit op mijn thuisstation. Het vertrek gisterenochtend lijkt dagen geleden. Een laatste keer de rugzak omhangen en mijn stijve spieren aan de gang zetten voor de tien minuten naar huis. Dan Judith uit bed bellen en omhelzen. Eindelijk thuis.  

Of ik nog een keer afreis om de Alpe -Adria-Trail te voltooien valt te bezien. Loont het resterende deel de reis naar Noord-Italië? De treinreis van het afgelopen etmaal is een nieuwe beleving geworden die nog nadreunt in mijn kortetermijngeheugen. Ik ben bang dat het ook zal beklijven in de lange termijn versie. Wat een reis.

Wandeltrektocht 2022 is op verschillende manieren anders gelopen dan gedacht, maar ik hou er in ieder geval weer een hoop nieuwe ervaringen aan over. Wellicht verdringt mijn slechte geheugen de momenten dat ik mij afvroeg of ik dat geploeter in de zon tegen berghellingen op nog leuk vond. Misschien komt nu weer een kouder land in beeld, met meer regen? Voorlopig even gewoon niks.

Dank voor alle reacties op facebook. Judith leest die altijd voor. En natuurlijk bij de blogs zelf, onder andere van 'onbekende' Coby B.😀, Sylvia, Annemiek, Yvonne, Inneke, Maria en Carine. Altijd een oppepper om de commentaren te lezen. 

De dagberichten worden aaneengeregen in een totaalverslag:

Verslag van de Alpe-Adria-Trail 2022

Hieronder de verslagen van voorgaande jaren:

Verslag van de Alpe-Adria-Trail 2020 

(van de Grossglockner naar Döbriach)

Verslag van de Alpe-Adria-Trail 2021 

(van Döbriach naar Bovec Slovenie)

Mijn ervaringen en tips zijn beschreven in een aparte review

Trektocht Alpe Adria Trail 2022: van Cormons naar Gradisca d'Isonzo

  Vrijdag 29 juli, wandeldag 9

van Cormons (ITA) naar Gradisca d'Isonzo
7,5 uur inclusief pauzes,  ± 17,5 km,
± 145 m klimmen en ± 110 m dalen

temperatuur 's middags 37 graden

Eindeloze Friuliaanse wijngaarden

Door wijngaarden lopen doe ik dit jaar voor het eerst. Het bevalt mij goed. Het is geen bos en wel groen terwijl je door de golvingen in het landschap ver om je heen kunt kijken. Dit is mijn vierde en mooiste dag tussen de wijnranken. Vooral langs de randen van de terrassen van de wijnfamilie Pighin is het warm, maar rustig en vredig lopen. Stap voor stap van de ene naar de andere gaard met zijn eigen rijrichting van de ranken. Prachtig.

Afscheid van Villa Felcaro

Wow, wat een ontbijt. Steeds zwaarder wordt het afscheid van Villa Felcaro. Voor het eerst zit ik deze vakantie niet alleen te ontbijten. De zaal is goed gevuld met een jongens jeugdgroep in sporttenue en een tiental andere gasten. En niet zonder reden! Naast de gebruikelijke ontbijtspijzen staan er mooi uitgestalde taarten en, nadat ik ben langs ben geweest, taartstukken. Donuts, brownies, kersentaart, pain au chocola, appeltaart, Apfelstrudel, alles heerlijk ongezond tenzij je 17 kilometer gaat wandelen. Dus ik zit goed. Ik ga nog even terug.

Van wijn naar radler

Voor het volgende hoogtepunt mocht ik eerst 13 kilometer lopen bij een temperatuur die langzaam opliep naar 37 graden. 

Teruggekeerd op de AAT-route loop ik in Cormons over een mooi plein langs het oude gemeentehuis. Daarna zigzag ik de stad uit en verlaat deze aan de oostzijde.

gemeentehuis Cormons

Eerste rust. Deze keer mocht mijn rugzak op de picknicktafel liggen

Na twee kilometer asfalt duikt het pad een half uur de bossen in om daarna aan de slingerpaden door de wijngaarden te beginnen. Van de ene naar de andere wijngaard gaat het over uitgedroogde geelbruine grond. De wijngaarden worden goed onderhouden. Het ziet er strak en keurig uit.

Na de passage van wijnhuis Russiz Superieure gaat het in de gewenste zuidelijke richting naar de rand van het dorp Capriva del Friuli om vervolgens opnieuw door en langs bosranden af te zakken naar het ook zuidelijker gelegen dorp San Lorenzo Isontino. Ik passeer de spoorlijn van Triëst naar Udine waarover ik over zeven dagen hoop terug te keren als eerste etappe naar huis. Het avontuur met de trein waar ik nog geen ervaring mee heb. Kijken hoe dat bevalt?

prachtige cipressen op de weg van San Lorenzo naar Villanova

In San Lorenzo sla ik een stop bij een pizzeria en een ander terras over. Dat kost weer zoveel tijd. Tijd heb ik genoeg, maar ik wil niet eindeloos in de zon blijven lopen bij deze hitte. Buiten San Lorenzo volgt een lang vlak stuk over asfalt waar geen eind aan komt. Indrukwekkend zijn de cipressen aan weerzijden van de weg, hoewel het de route naar de dood is, want ze leiden regelrecht naar het kerkhof. Je maakt in voorkomend geval wel een laatste rit met cachet.

Gelukkig gaat mijn pad net langs de buitenzijde van de kerkhofmuur. Daarmee geeft ik de voorkeur aan een stoere solitaire cipres midden op de vlakte naar het gehucht Villanova Gorizia.

Met een verdroogd gehemelte loop ik even later in het plaatsje Grotto Gorizia tevergeefs 600 meter extra naar een benzinepomp voor een imaginaire cola. Het blijkt een zelfbedieningspomp zonder winkeltje. Vloeken heeft geen zin, niemand hoort het en je krijgt het er alleen maar warmer van.

Verder weer en een snelweg onderdoor. Aan de andere kant stuit ik op een irrigatiekanaal met heerlijk koud water. En hoewel het AAT-pad enige afstand houdt van het kanaal ga ik er pontificaal langs lopen. De gedachte aan water en het zicht op deze koele stomende massa stimuleert. Misschien zijn er verderop wel een paar traptreden naar de betonnen bak. Je fantaseert wat af tijdens het eentonige ritme van je stappen in het halfhoge droge gras.

Hitte en droogte zijn blijkbaar niet zo goed voor je denkvermogen. Er volgt natuurlijk geen trap om pootje te baden. Erger, ik moet na een kilometer het kanaal verlaten om terug te keren naar het AAT-pad dat, god beter het, weer onder de snelweg door naar de andere kant gaat. Waarom, geen idee, want mijn eindpunt Gradisca ligt aan deze kant. Op mijn kaart zie ik dat de AAT 500 meter verder weer via een viaduct teruggaat naar deze kant. Als ik weer aan de noordelijke kant van de snelweg ben overweeg ik nog om dwars door een weiland af te steken naar dat viaduct.

Het zal wel niet voor niets zijn deze waanzinnige omleiding. Misschien is er om de hoek wel een bar? Je moet jezelf blijven inspireren. Op mijn kaart staat niets van een bar en ik ben te lui om mijn mobiel uit mijn rugzak te halen. De huig valt mij droog van de keel als ik bij het bereiken van de tweebaansweg naar rechts kijk voordat ik links afsla. Verrek, een bord met 'Bar Aperto'.

Voorzichtig gooi ik mijn route om en nader de deur. Het is echt een bar. Misschien een nieuwe voor de fabrieken hier? Kan niet schelen, naar binnen. Meteen haal ik met instemming van de bediening twee Radlers uit de gekoelde vitrine. Ik mag ook gaan zitten op een stoel om bij te komen. Al uren niet meer gezien, een stoel, alleen maar gelopen met mijn hoofd tegen het bovenvak van mijn rugzak. Wat een luxe om twee Radlers naar binnen te sippen en te slokken op een totaal onverwacht moment, zalig. De dame achter de tap ziet het aan mijn gezicht, wat een blijdschap.

eindpunt in centrum Gradisca d'Isonzo

Game changer Gradisca d'Isonzo

Verder weer richting Gradisca. De snelweg opnieuw onderdoor en dan een vervelend stuk erlangs. Eindelijk is daar de oordrand van het stadje. Met behulp van Google maps loop ik via het mooie centrum met de prachtige parken naar hotel Franz. Alleen al door de naam staat het goed aangeschreven. Mijn reservering komt uit de computer te voorschijn. De incheck verloopt voorspoedig totdat ze doorkrijgen dat ik de AAT loop. Niet zo moeilijk als je met een grote rugzak en wandelstokken binnenkomt.

"We are sorry". Ze zegt het daarna nog wel drie keer. De route over de AAT voor morgen en overmorgen is gesloten! Vanwege bosbranden is het gebied door de politie en brandweer afgesloten en sommige dorpen zijn blijkbaar geëvacueerd. "U kunt ook een stuk met de bus en voorbij Duino weer verder gaan." zegt de baliemedewerkster. Ze bedoelt het goed, maar stukken overslaan trekt mij niet.

De aanbeveling voor het zwembad dringt niet echt meer tot mij door. Na het inchecken ga ik naar het gebouw van de Carabinieri waar voor een vraag in het Engels een hogere medewerker van de zijn bureau wordt getrommeld. "Si, het klopt. Het gebied is niet toegankelijk door de branden en de bluswerkzaamheden". "Helaas". De man is vriendelijk en betreurt het oprecht.

Twee minuten later sta ik buiten en beoordeel de nieuwe situatie. Geen voortgang anders dan anderhalve dagetappe overslaan met de bus en dan weer verder met temperaturen van boven de dertig graden spreekt mij niet aan. Judith vindt het juist niet erg als ik eerder terugkom. Er is dit keer ook geen boeking voor een vliegtuig over een week. Met de trein kan ik terug wanneer ik wil. Na al het gezwoeg in de hitte van de afgelopen negen wandeldagen met iets meer dan 150 kilometer is dit de druppel. Ik hak de knoop door. Het is genoeg geweest, ik beëindig de tocht van dit jaar hier in Gradisca d'Isonzo.

Op de terugweg naar hotel Franz neem ik een foto van de temperatuurweergave: 36 graden, het is 1 graad minder warm geworden.

deze foto maakte ik tegenover hotel Franz om kwart voor vijf,
1 graad minder warm

Sfeervolle afsluiting

Gradisca is geen slechte plek om deze trektocht af te sluiten. 's Avonds als ik naar het aantrekkelijke oude centrum loop voor een goede Italiaanse slotmaaltijd is het nog steeds 32 graden. Waarom die mensen allemaal op het terras zitten begrijp ik niet. Ik ga het einde van deze wandeling lekker aircokoel binnen vieren met een smakelijke housemix en een groot glas bier. Heerlijk.

Ter afronding van de avond loop ik aansluitend nog een ronde door het centrum. Wat is dit een mooie stad om te eindigen. Mooie stadpoorten en muren in geel licht afstekend tegen de invallende duisternis. Daaromheen drie prachtige parken met wijd uiteen staande hoge volle bomen, de mooiste schitterend verlicht.

Voor ik terug ga naar het hotel eerst nog een Italiaans citroenijs. Net als in Cividale duo bollo. Deze dame hoort het onbewogen aan, weer zo'n toerist. Dan rustig genieten bij de muziek van hier naast. Alsof de tijd heeft stil gestaan zit ik een tijdje te kijken bij Caffè Teatro waar op het buitenterras professioneel gedanst wordt op Latijns-Amerikaanse muziek. Het geeft een aparte sfeer om halftien 's avonds in het duister met paarse verlichting op de dansvloer en dat bij een temperatuur van nog steeds 30 graden. De bewegingen zien er nog net zo gekunsteld uit als 45 jaar geleden maar in deze entourage heeft het wel wat. Ballroom dancing après la lettre.

Laat die Italianen maar schuiven. In deze atmosfeer toch een mooi en  aangenaam einde van de wandeltocht van 2022. Wie weet kom ik hier terug voor het laatste deel van mijn Alpe Adria Trail.

De dagberichten zijn aaneengeregen in een totaalverslag:

Verslag van de Alpe-Adria-Trail 2022

Hieronder de verslagen van voorgaande jaren:

Verslag van de Alpe-Adria-Trail 2020 

(van de Grossglockner naar Döbriach)

Verslag van de Alpe-Adria-Trail 2021 

(van Döbriach naar Bovec Slovenie)

Mijn ervaringen en tips zijn beschreven in een aparte review

Trektocht Alpe Adria Trail 2022: van Kozana bij Smartno (SLO) naar Cormons (ITA)

 Donderdag 28 juli, wandeldag 8

van Kozana bij Smartno (256m) naar Cormons (ITA)
hoogste punt Monte Quarin (274m)
4.5 uur inclusief pauzes,  ± 14 km,± 370 m klimmen en ± 485 m dalen

temperatuur 's middags tussen 30 en 35 graden

in de hal van Villa Felcaro

Eigengereide cola en cola incognito

Eigengereide cola

De wandeling van vandaag was niet echt lang en kende ook geen echte hoogtepunten of het moet het eindpunt zijn in de vorm van hotel Villa Felcaro. Om zes uur wordt ik wakker in mijn steriele kamer. Eerst maar de aantekeningen van gisteren maken anders vervaagt de geestelijke dagfilm. Of de andere gasten in quarantaine zijn weet ik niet maar ik zit alleen op het ontbijtterras met een prachtig uitzicht over wijngaarden. Dikke schijven brood met gerookte ham en Nutella leggen de bodem voor deze korte etappe.

Het eerste uur zie ik deze vallei in de Sloveense wijnstreek Brda van de andere kant. Nu laat Dobrovo met het kasteel zich vanuit het zuiden bewonderen. Een slinger in het traject die een beetje geforceerd lijkt om Smartno aan te doen. Wat maakt het uit, want het loopt best mooi tussen al die wijngaarden.

Naar het dorpje Medana gaat het nog even omhoog en daar eenmaal voorbij wordt definitief de afslag richting Italië genomen. Net voor de grens zie ik in Plesivo de deur openstaan van een bar-restaurant. Halfelf geweest, tijd voor een cola. Wanneer ik binnenstap zie ik een koelvitrine en bedien mij zelf. Als ik vervolgens rondkijk waar ik kan betalen zie ik keukenpersoneel dat non-verbaal uitstraalt dat ik stoor. Misschien stond de deur alleen open om frisse lucht binnen te laten. Iemand gaat op zoek naar een ander iemand met meer bevoegdheden. De dame die verschijnt heeft de allure van een eigenaresse die zich zonder enthousiasme neerlegt bij het voldongen feit van mijn cola en opent een kassa om mijn 2 euro in ontvangst te nemen. Snel opdrinken en wegwezen hier.

Bosco di Plessiva

De overschrijding van de Sloveens-Italiaanse grens geeft nog een beeld van de tijd van voor het Schengenverdrag. Aan beide zijden van de grens twee voormalige douanekantoortjes met een stukje niemandsland ertussen. De kantoortjes staan er te slijten door hun overbodigheid. Zonder verder oponthoud loop ik nu weer in Italië.

De route maakt een slinger door het landschap en brengt me bij een bosingang met een kinderspeelplaats en zelfs een keurig toiletgebouw. Languit liggend op een picknicktafel ben ik de enige in de kinderspeelplaats. Welk kind wil op dit afgelegen punt spelen en ook nog bij een bos waar je als kind niet naar toe wil? Het waarschuwingsbord tegen slangen zal ook niet echt helpen. Dan moet je echt door je ouders mee gedwongen worden en die hebben daar op een woensdagochtend om elf uur gelukkig geen zin in. Ook het toiletgebouw is voor mij alleen inclusief de waterkraan.

deze slang zag ik helemaal niet in het Bosco di Plessiva, maar net buiten Tolmin

Ik vergeet foto's te maken van het parkachtige bos dat ik binnentrek. Overal kleine bruggetjes met mooie stenen palen over keurige aangelegde paden met op verschillende plekken picknickbanken.

Thuis lees ik dat dit bos is ontstaan op een voormalig Italiaans militair munitiedepot en dat er veel werk is ingestoken om het aantrekkelijk te maken voor recreatie. Ik realiseer me nu pas dat ik liep door het grootste bosgebied in deze Friuli-streek en dat er veel gewandeld, gefietst en gebarbecued wordt. Misschien iets te snel met mijn beoordeling ter plekke. 

Wellicht kwam dat omdat de AAT-route zonder waarschuwing dit comfortabele deel verlaat en een 'gewoon' bos in duikt met stijgen en dalen over keien- en grindpaden. De temperatuur schommelt rond twaalf uur net boven de dertig graden en de zon laat zich slechts door een paar wolken dwarszitten. Vanochtend zag ik in het zuiden van Slovenië nog dikke bruine wolken van bosbranden.

Cola incognito

Tegen enen houdt het bos op en volgt er nog een klim over asfalt, een prima excuus om in een bocht van de weg te lunchen. Pas geleden moet het hier druk zijn geweest toen de renners van de Giro d'Italia elkaar op dit wegdek bestreden. Nu kan ik mij hier over deze smalle straat zonder gevaar midden op de weg omhoog werken. Maar er staat een beloning tegenover. Cormons komt met een prachtig vergezicht vanaf de rand van de Monte Quarin in beeld. Samen met de Maagd Beate kijk ik naast de naar haar vernoemde kerk over Cormons en de omliggende wijngaarden uit. 

Als afsluiting van de wandeling volgt een laatste afdaling over een aantal trappen en een cementpad. Veel te vroeg is het om in te checken voor de reservering bij Villa Felcaro. Dan maar vast een ronde door het centrum. Maar in Italië zijn de winkels om twee uur 's middags dicht. Nog net geen doodse stilte heerst er in deze hitte. Hier en daar zie ik nog een enkele terrasganger. Tevergeefs speur ik naar een supermarkt als die al open zou zijn. Het geluk lacht mij dan ineens toe in de vorm van 24/7 geopende automatiek voor drank, snoep en allerlei soorten repen. Waar je blij van kunt worden? In alle stilte trek ik mijn twee blikken cola te voorschijn en in alle rust geniet ik zittend op de trottoirrand van de koude prikkels die langzaam naar binnen stromen, cola incognito. 

Hotel Villa Felcaro

Google maps kletst mij naar hotel Villa Felcaro waar mijn booking.com reservering is aangekomen. Dit keer geen speurtocht naar een overnachtingsplek. In de tocht naar mijn kamer wordt ik omgeven door allerlei schilderijen uit de Habsburgse tijd en ingelijste foto's van grote feestpartijen. Eerst douchen, wat rusten en dan deze semi-eerbiedwaardige aankleding van dichtbij bekijken.

mijn kamer

19.00, ik dacht al laat te dineren, maar zit als eerste aan tafel. Had ik kunnen weten. De Italianen komen pas tegen achten. Mijn heerlijk koude fles Pellegrino aqua minerale is dan al lang leeg. Deze maaltijd brengt sinds dagen weer iets van groente in de vorm van geroosterde courgette, paprika en tomaat. De aangeklede entrecote als hoofdgerecht is ruim duurder dan de mixed grill van gisterenavond aan de bar in Smartno. Dat krijg je als je mag zitten aan een tafel met wit tafelkleed, met zachte achtergrond muziek en voorkomende bediening. 

Zo zit je een cola te drinken op de rand van een stoep en zo zit je te dineren in mooie eetzaal. Mijn tenue is niet veel anders, wel gedoucht en met een schoon shirt en lage schoenen. Iedere keer weer een andere aankleding, niet van mij maar van de omgeving. Dat is het mooie van zo'n wandeltrektocht. Ben benieuwd waar ik morgen dineer.

entree van Villa Felcaro

De dagberichten zijn aaneengeregen in een totaalverslag:

Verslag van de Alpe-Adria-Trail 2022

Hieronder de verslagen van voorgaande jaren:

Verslag van de Alpe-Adria-Trail 2020 

(van de Grossglockner naar Döbriach)

Verslag van de Alpe-Adria-Trail 2021 

(van Döbriach naar Bovec Slovenie)

Mijn ervaringen en tips zijn beschreven in een aparte review