Verslag Vervolg Cape Wrath Trail Schotland 2025

Vervolg Cape Wrath Trail

Schotland 2025

12 mei - 30 mei

Aankondiging

Cape Wrath Lighthouse (van website Cape Wrath Minibus)

Cape Wrath Trail Vervolg

Vorig jaar heb ik kennis gemaakt met de Cape Wrath Trail (CWT). Deze trail loopt van Fort William naar de afgelegen vuurtoren van Cape Wrath in het uiterste noordwesten van de Schotse Highlands. De afstand van de hele route varieert. In de meest aangeprezen gids spreekt Iain Harper over 230 miles (370 km) terwijl ik op een ander blog 280  miles lees (450 km).

Eén kwalificatie die ik in vrijwel elk blog en in de gids van Harper las bleek helemaal waar: 'de Cape Wrath Trail is de zwaarste langeafstandswandeling van Groot-Brittannië'. Dat komt vooral door het ruige terrein en de regelmatig natte ondergrond.

Cape Wrath Trail kaart uit de Cicerone gids van Iain Harper

Aanpak 2024

Omdat ik niet zeker wist of de route binnen mijn fysieke vermogens zou vallen koos ik er in 2024 voor niet de hele CWT in één keer te lopen, maar een verkorte versie over de twee startroutes. Eerst eens kijken of het überhaupt wel lukt over een deel van de route. Een tweejaars-aanpak dus als het zou bevallen. Een soort voorzichtige kennismaking. 'Ik ben benieuwd' was de afsluitende zin in mijn aankondigingsblog 2024 van dit voornemen met de ruwe beschrijving en achtergrondinformatie van de trail. 

route 2024 van Fort William via Glenfinnan naar Shielbridge. Van daar liep ik in ongeveer zes dagen de alternatieve startroute in omgekeerde richting via Cluanie, Invergarry en de Great Glen terug naar Fort William. Totaal ongeveer 220 kilometer 

Na terugkeer kwalificeerde ik de tocht als zwaar, op de grens van mijn kunnen. Wat niet mee werkte was het relatieve tekort aan voeding, dat moeilijk te compenseren is met gedroogde poedermaaltijden met ongeveer 600 calorieën.

Gleann Cuirnean, 24 mei 2024
Cuirnean vallei tussen bothy Corryhully en Glendassary Wood

In mijn Review met ervaringen en tips schrijf ik "Of ik deze Cape Wrath Trail ga voltooien weet ik nog niet. Normaal zou het mijn eer te na zijn, maar met het stijgen der jaren, nemen de krachten niet toe. Toch blijft een voortzetting trekken door dezelfde uitdaging. We zullen zien." In werkelijkheid is het geploeter snel vergeten. Onder het motto 'ik zit nu toch in de sfeer' maak ik al in juli vorig jaar een etappeplanning voor 2025. 

overnachting bij de doorwaadbare plaats
in het riviertje Allt a Choire Reidh, 28 mei 2024

Aanpak 2025

Wanneer ga ik en hoeveel dagen zijn er nodig? Al direct na het schrijven van de blogs in juni 2024 heb ik de kaart voor de noordelijk helft van de CWT besteld. Dit jaar wil ik in 16 dagen over de meest gebruikelijke route lopen van Morvich naar Cape Wrath. Totaal ongeveer 260 kilometer. Ook heb ik vorig jaar meteen gekeken naar de reismogelijkheden; opnieuw vliegen naar Glasgow of dit keer naar Inverness? En vervolgens met de bus naar Morvich. 

Mijn route dit jaar

Morvich was vorig jaar mijn meest noordelijke punt op het pad naar Cape Wrath. Dat wordt dit jaar mijn startpunt. De route heb ik in drie blokken opgedeeld. Het eerste blok staat nog op de kaart van het zuidelijk deel: van Morvich via bothy (stalletje/hutje) Moal Bhuidhe naar Strathcarron. Strathcarron is het eerste dorpje op mijn tocht. Voor de beeldvorming: 200 meter lang en zeker dertig huizen, maar wel is er een hotel-restaurant, een stationnetje, een postkantoor en een klein winkeltje. Ik hoop dat het restaurant open is.

Daarna definitief over naar de kaart voor het noordelijk deel. Blok twee van Strathcarron naar Inverlael of Ullapool.

de witte vierkantjes zijn mijn geplande overnachtingslocaties

En als het volgens de planning loopt dan sluit ik daarna af met blok drie van Inverlael of Ullapool naar het eindpunt Cape Wrath. Hoe het van daar terug gaat is planning ter plekke op basis van de laatste informatie. Of met de bus vanuit Durness naar Inverness Airport of vanuit Kinlochbervie.

Dit alles net als vorig jaar al in mei, omdat later in het jaar de beruchte midges, kleine agressieve steekmuggen, nog meer in de aanval gaan. Bovendien is dit de maand met verhoudingsgewijs de minste regen en het meeste daglicht.

Er gaat voor zes dagen eten mee, in de verwachting dat ik de overige dagen ergens in een vorm van horeca kan eten en in een enkel winkeltje mijn voorraad kan aanvullen.  

Met de ervaring van vorig jaar heb ik een veel beter beeld van wat mij te wachten staat. Dat is geen garantie dat ik de tocht zal voltooien. De gemaakte planning is niet in beton gegoten. Veel zal afhangen van het weer. Hopelijk is het net als vorig jaar grotendeels droog en blijf ik gespaard van blessures. Na terugkeer zal ik er weer blogs over maken. 

De uitdaging is er net als in 2024. Die uitdaging in combinatie met het specifiek groene landschap vormt weer de drijfveer. De waterproof sokken gaan weer mee. De tent is gerepareerd. De drinkwaterzak lekt niet meer. Laat maar komen. 12 mei vlieg ik weg. Let's go!

Zie ook 

https://www.capewrathtrail.org.uk/ 

https://www.walkhighlands.co.uk/cape-wrath-trail.shtml#

Laatste voorbereidingen

 Zondag 11 mei 2025

 in de tuin onder de parasol

De ingepakte rugzak.
Nu nog in Quiltland, morgen in Schotland

Check, double check 

Noteren: Engels voor roggebrood, rye bread. Het is een van de vele aantekeningen die ik de laatste weken voor vertrek noteer. Of: "nog een keer oefenen met de offline kaarten" en er vier dagen voor vertrek achter komen dat deze kaarten niet zijn mee gekopieerd naar mijn nieuwe mobiel! Ben blij dat ik veel nog een keer naloop.

De dagen tellen af. De informatiebundel voor Judith is klaar. Ze kan mij op Google maps nu volgen, onder het motto 'je weet nooit waar het goed voor is'.

Voor de hardloopgroep die altijd geïnteresseerd is heb ik Polarsteps op mijn mobiel geïnstalleerd. Zo kunnen ze mij volgen. Nu nog onderweg uitvinden hoe het precies werkt.

De rugzak staat al dagen voor 90% ingepakt. Alleen nog de allerlaatste zaken, een lunchpakket, mijn mobiel en bankkaart gaan er vanavond nog in. Morgenvroeg de handbagage er nog bij proppen om die op Schiphol er tijdelijk weer uit te halen.

Eigenlijk ben ik op deze Moederdag al klaar om te vertrekken. "Je had beter vandaag weg kunnen gaan" voegt Judith toe als ze mijn verveling ziet. Je hoort je natuurlijk niet te vervelen op Moederdag. Straks komen Maxime en Tuur voor Moeder Judith. Nog een beetje naar de Giro d'Italia kijken, zien hoe PSV en Feyenoord Ajax kampioen gaan maken en dan vroeg naar bed.

alle voorbereidingen worden door Freddy gecontroleerd

Morgen om halfvijf op. "Jij zult wel weer om vier uur wakker zijn" laat Judith vanonder de parasol weten. "Stresskip". Grappig, humor kent geen grenzen. Als op Schiphol alles goed gaat zit ik morgen om deze tijd in de bus naar Morvich. De tijd loopt, alleen niet hard genoeg.

Heenreis en eerste gehijg

Maandag 12 mei 2025

van Schiphol naar de bossen ten noorden van Morvich in Kyle
opgestaan 04.30, vertrek op Schiphol 07.40, aankomst Morvich ± 15.25
± 7 km wandelen,  ± 220 m klimmen en ± 20 m dalen
temperatuur: van 8 graden s' morgens in Nederland
 tot 21 's middags in Schotland, half bewolkt

Goede verandering van plan

Niet met de trein naar Schiphol, maar gebracht door Judith. Een goede keuze. Met de trein zou de resterende tijd voor bagageafgifte en de hele security check minder dan een uur zijn. En dat uur heb ik in werkelijkheid nodig gehad op deze drukke maandagochtend. Zeker als je na alle controles naar Gate D57 in plaats van D27 loopt. Het is er zo argwanend stil dat ik op onderzoek uitga. Wel heb ik dit keer op Schiphol Engelse ponden gekocht. Of dat voordelig is weet ik niet, maar het scheelt weer een actie op Glasgow Airport.

het is hier wel stil

Polarsteps-verkenning

De Polarsteps app is mij aangeraden door een vriend en ook Judith lijkt het wel wat om mij door foto's en korte opmerkingen beter te kunnen volgen. In mijn enthousiasme heb ik heb ik zelfs een volguitnodiging gestuurd naar mijn wekelijkse hardloopgroep. Dat was allemaal nog thuis met vluchtige aanwijzingen van Judith en dochter Maxime. Op Schiphol knoei ik de eerste foto's erop en weet onder de locatie 'Haarlemmermeer' ook zelfs een meelijwekkende opmerking te noteren over het verkeerd lopen op Schiphol.

Ruim een uur later bij Glasgow Airport is het buiten fris en winderig. Snel voor een kop koffie terug naar een terras binnen in de hal. Tijd genoeg. Tijdens het tweeënhalf uur wachten op de bus heb ik voldoende tijd om de wandelstokken uit mijn rugzak te frutselen en mijn app Polarsteps verder te verkennen. Dan ben je wel klaar voor je trektocht.

Busrit

Van 10.40 tot 15.30 in de bus van Scottish Citylink. Daar wordt je aardig gaar van. Behalve van de stressonderbreking in Fort William waar ik van de chauffeur tijdens de pauze en chauffeurwissel 10 minuten krijg om een gastankje te kopen. Tevoren had hij mij met zijn mobiel de exacte locatie van de outdoor shop laten zien. Even hardlopend tussen de toeristen en winkelende mensen door naar de centrumzijde van het busstation, hijgend uitleggen welke gastankje ik nodig heb, rennen naar een hogere etage voor de juiste uitvoering, terug naar de kassa, brander uitproberen op het schroefdraad, betalen, in de kleine rugzak proppen en weer terugrennen. Binnen de tijd de zekerheid van warme ontbijten en avondmaaltijden. Weer een kritieke taak van de lijst afstrepen. Nu alleen nog zitten en op tijd aangeven waar ik eruit wil.

Loch Duich vanaf het terras van wegrestaurant Pitstop at Kintail

Pitstop at Kintail

Rust

Alles lukt zoals gepland. Uitstappen, rugzak uit de laadruimte terugkrijgen en naar de laatste geplande actie; een soort avondmaaltijd bij wegrestaurant Pitstop at Kintail. Dat scheelt weer een poedermaaltijd. Anders dan vorig jaar weet de Pitstop mij dit keer wel gelukkig te maken; ze zijn open. Verder hebben ze een toilet, drinkwater, bier en toast. In meer heb ik na deze lange dag geen trek. Rust voor een bier met een tosti cheese/haggis. Meteen maar een beetje Schots doen.

Op pad

Na de maaltijd kan ik eindelijk beginnen met waarvoor ik hier gekomen ben, wandelen. Vandaag meteen al om de eerste kilometers af te snoepen van de eerste zware etappe; vanaf Pitstop naar bothy Maol Bhuidhe 25 km met ruim 900 stijg- en 650 daalmeters. Ik wil vandaag nog 7 km lopen en boven in het bos overnachten.

ingang Morvich Campsite

Vreemd zijn deze 7 km. De eerste twee kilometers tussen Pitstop en Morvich Campsite zijn deja vu's; de typisch Britse brievenbus staat nog steeds stevig in een muurtje, de campingingang is onveranderd. Alleen dit keer ga ik niet naar binnen. Daarna ga ik nog beter rondkijken want wat ik zie is voor de eerste keer en voor de laatste keer. De route gaat na de laatste huizen in het terrein langzaam omhoog. Eerst door heide langs de beek Abhiann Chonaig. Na de oversteek over de beek nog een stuk open terrein en tot slot mijn keuze om in het bos te blijven en tot 225 meter hoogte door te lopen op zoek naar een geschikte tentplek. Liefst een zachte ondergrond en horizontaal. Die vind ik net voor dat mijn route steil omhoog wil.

Acht uur (20.00 uur). De tent staat al een half uur. Mijn waterzak kon ik nog net vullen uit een klein beekje boven in het bos Dorusduain. Dat is een geluk op deze hoogte, want het is veel droger dan vorig jaar. De meldingen van Polarsteps en Whatsapp zijn halverwege van Morvich naar hier verstomd. Judith kan mij niet meer volgen en ik laat ook geen spoor meer achter op Polarsteps. Rust.

voor Glomach Falls rechts aanhouden voor alternatieve route links

Het bos is hier sowieso super rustig. De gangbare CWT-route gaat langs de waterval Glomach. Die is populair, er staan zelfs richtingsbordjes. Onderweg kwam ik verschillende terugkerende wandelaars tegen. Maar die route wordt in mijn gids afgeraden voor mensen met veel bepakking vanwege smalle moeilijk passeerbare rotsrichels. Met mijn 19 kg rugzak draag ik bijna een derde van mijn lichaamsgewicht en ben ik minder stabiel dan normaal. Dus ik vermijd deze passage met een alternatieve route. Dan maar iets minder van de mooie natuur.

Door de afsluiting van deze reisdag met de eerste wandelkilometers op mijn tocht heb ik mijn voornemen gehaald. Vanochtend nog op de A1 en nu sta ik hier alleen in een wind- en muisstil bos. Heerlijk.

Zware Startdag

 Dinsdag 13 mei 2025, wandeldag 1

van de bossen ten noordoosten van Morvich in Kyle
via het meer Loch na Leitreach naar bothy Maol Bhuidhe

opgestaan 06.00, vertrek  ± 07.30, aankomst ± 17.30
± 18 km wandelen,  ± 700 m klimmen en ± 650 m dalen
temperatuur: erg warm: van 8 graden s' morgens tot 23 's middags,
strak blauwe lucht, blij dat er eind van de middag enkele wolken verschenen

langs de bloeiende brem bij Loch na Leitreach

Zoektocht naar de uitgang

Het is maar goed dat ik gisteren al 7 van de 25 km naar bothy (hut) Maol Bhuidhe heb afgelegd, want desondanks kom ik pas om 17.30 op dit gewenste eindpunt. Dat komt vooral door mijn omtrekking van de Glomach waterval. Hierdoor mocht ik vanuit mijn prima slaapplaats in het bos na het papontbijt direct steil omhoog om na ongeveer twee uur het hoogste punt van de bealach (Schots voor col) te bereiken.

Was er in het begin nog een duidelijk herkenbaar pad om te volgen, na  een kilometer zijn mijn voorgangers en vooral ik gaan dwalen op zoek naar de uitgang. Met kompas en houvast aan de berg Carnan Cruithneachd slinger ik mij tussen en over de golvende heidebulten naar het hoogste punt van de bealach (col). Twee uur over hemelsbreed nog geen twee kilometer. Dat schiet lekker op.

Eerst maar een rust en kijken of we op dit hoge punt verbinding hebben. Yes! Leuk even vanaf deze plek met Judith videobellen. Ook meteen een Polarstep aanmaken, dan krijgen de hardloopgroepvolgers en de anderen letterlijk beeld bij de omgeving waarin ik loop.

Hup, weer een half uur verder. Geeft niet, er wacht vandaag niemand op me. Het enige waar ik rekening mee moet houden is mijn eigen lichaam. Dat gaat niet eindeloos mee. Opstaan en verder. Na de col komt er natuurlijk een afdaling. Op de aardig steile berghelling is in eerste instantie wel een weinig belopen spoor te volgen, maar hoe dichter en lager ik bij het dal van de River Elchaig kom hoe vager het wordt. Ten leste kies ik zelf een eigen route om voorzichtig afdalend de bodem van het dal te bereiken. Toch kost het iedere keer moeite om een zichtbaar spoor los te laten en zelf een route te kiezen.

terugblik op mijn oversteekplaats over River Elchaig

Makkelijke 4x4 track

Met droge voeten bereik ik over de keien de overkant van de River Elchaig en sta ik eindelijk om halftwaalf op het gewenste verharde weggetje richting Iron Lodge. Vanaf hier schiet het wat beter op en loopt het meer ontspannen. De oriëntatie is eenvoudig. Het pad is overduidelijk en de voortgang is makkelijk te meten aan het Loch na Leitreach, vervolgens het huis dat blijkbaar Carnach heet en tot slot het huis Iron Lodge aan het einde van de vallei. Dan moet ik opletten, want daar gaat de route in noordelijke richting het zijterrein in.

Te zien en te genieten is er voldoende. Allereerst de prachtig bloeiende brem. Die kunnen ze beter tot Schots nationaal symbool maken dan de distel, maar dat laat ik aan de Schotten. Niet alleen ik ga nog een keer in de schaduw rusten ook een roedel herten doet dat met verpletterende tussenruimte.

Carnach

Het is aardig warm. Zeker met die zware rugzak met nog 12 ontbijten en 6 avondmaaltijden, een doosje roggebrood, beleg en allerlei repen. Slechts 100 gram heb ik er sinds gisteren vanaf gegeten. 

Na Carnach wordt het huis Iron Lodge zonder problemen bereikt. Het vinden van de afslag richting bothy Maol Bhuidhe is niet moeilijk. Heel ongebruikelijk staat hier een richtingsbord. Nog ruim 7 km.

op weg naar Iron Lodge

Gezelschap

De afslag is weliswaar makkelijk te vinden, maar het klimmen naar een nieuw dal vergt de nodige inspanning. Zwetend ga ik omhoog in deze on-Schotse warmte. Maar dat is nog steeds drie keer beter dan in de regen voortploegen. Wel is het landschap duidelijk minder groen dan vorig jaar. Groen vermengd met geel en bruin. Het is in Schotland net als in Nederland dit voorjaar al maanden droog.

Na de eerste klim wordt ik bijgehaald door een jonge vrouw die later een Duitse blijkt te zijn. Door de warmte komt het niet veel verder dan een begroeting en beider constatering dat het zwaar is. Eenmaal over het hoogste punt haalt ze mij in en geeft gas.

de Duitse loopt bij mij weg

Ze moet zeker een half uur eerder bij de bothy zijn aangekomen dan ik. Even na vijven krijg ook ik zicht op de witte eenzame bothy in de verte. Nog een kwartier dan zal ik er ook zijn om het lichaam eindelijk rust te geven.

Bij aankomst eerst nog droog over een brede beek manoeuvreren bij de verder stille bothy. In eerste instantie denk ik dat de bothy gesloten is als ik de deur niet open krijg. Wanneer ik via een klein raam naar binnen tuur zie ik wel beweging. Even later gaat de deur open. Ze heeft de bothy van binnenuit op slot gedaan om zich om te kleden. Oké.

Zes uur de tent staat, ik hou ook van privacy. Nu eerst maar wat water uit de beek halen en het vochttekort opheffen. Direct maar sokken wassen nu de zon nog schijnt. Ach, meteen ook mijn gezicht maar afspoelen en scheren met behulp van mijn flexibele wasbak. Alles gaat in de laagste versnelling. Ik ben moe.

Om zeven uur volgt het avondcorvee. Voor het warm maken van mijn Chili con Carne with Rice wijk ik uit naar de beschutting van de bothy waar op een werkblad alles makkelijk is op te stellen. Een kwartier later stel ik vast dat de Britse uitvoering van Chili con Carne in poedervorm niet echt lekker smaakt. Maar net als vroeger moet ik alles opeten. Nu van mijzelf, anders val ik morgen om.

Later hoor ik van de Duitse dat ze bij de afdaling na de waterval Glomach flink heeft moeten klauteren over smalle richels. Ze heeft op een punt zelfs haar rugzak afgedaan en met enig geluk aan de andere kant van een rotsblok naar beneden laten zakken om er zelf langs te komen. Dat maakt mijn keuze voor de alternatieve route weer veel dragelijker dan vanochtend. Liever een waterval minder dan een val van mij. 

Tot slot alles wat ik vandaag gedaan en gehoord heb opschrijven en dan kan ik naar bed, oké luchtbed, oké luchtbedje. Neem nog maar een koffie. Oh, zelf even maken. Tot morgen.

Waar zit ik nu?: Maol Bhuidhe

Zoekdag

Woensdag 14 mei 2025, wandeldag 2

van bothy Maol Bhuidhe naar gehucht Strathcarron

opgestaan 05.30, vertrek  ± 07.00, aankomst ± 17.15
10 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
 ± 19 + 2 km,  ± 400 m klimmen en ± 600 m dalen
temperatuur: s' morgens kil en guur 8 graden, tot 23 graden 's middags,
lucht: van bewolkt naar strak blauwe lucht

Loch Calavie

Waar ben ik?

Waar ben ik? Ja, in Schotland. In één keer goed. Vanochtend had ik er al de pest in dat ik zwalkend dwars door de moerassige heide veel te ruim om de berg Beinn Dronaig mijn weg zocht naar Loch Calavie. Maar waar ben ik nu? Ik loop al een half uur op een prima beloopbare 4x4 track, de zon is gaan schijnen, lekker. In mijn gedachte ben ik flink op weg naar Strathcarron. Alleen één zorgpunt, ik loop nog steeds in zuidelijke richting terwijl de route op mijn kaart naar het oosten is getekend.

prima pad, alleen de verkeerde kant op

Zo langzamerhand begin ik te twijfelen of mijn uitleg van de kaart nog overeenkomt met wat ik in het echt zie. Mijn intuïtie zegt dat het niet klopt. Dit keer start ik mijn mobiel op om met de offline-kaart uit te zoeken waar ik nu werkelijk sta. Mijn intuïtie heeft me niet bedrogen. Ik ben na de overschrijding van de brug te vroeg afgeslagen en zit op een verkeerd pad dat zelfs over een paar kilometer doodloopt. Shit. Mijn adrenaline en agressie krijgen een flinke boost. Kwaad op mijzelf keer ik in een verhoogd tempo terug richting de brug. Binnen een kwartier sta ik weer wat rustiger op het echte pad. Twee kilometer voor Jan Lul met hoofdletters. Hoe mat je jezelf af.

Ochtendstond

Of het geknoei vandaag ligt aan het vroege vertrek weet ik niet. Al vanaf vijf uur lig ik een half uur wakker. Mijn lichaam is op gang gekomen en ik moet snel naar een natuurtoilet. Buiten het zicht van de bothy achter een bomenrij weet ik het zo te organiseren dat anderen er later geen last van zullen hebben. Dat was gisteren in het stille bos een stuk makkelijker. Snel weer terug in de slaapzak om nog wat te slapen. Maar als je om 21.00 bent gaan slapen lukt dat niet meer. Dan maar opstaan en beginnen met ontbijt en afbreken van de tent.

Naar Loch Calavie

Om zeven uur zit al mijn spul weer op mijn rug en sta ik na 200 meter voor de eerste beekoversteek. Direct na deze beek staat de route op mijn kaart gestippeld. In de legenda wordt dat geduid met 'no visible path'. Dat klopt na honderd meter helemaal. In de gids staat ''...contour over the eastern flank of Beinn Dronaig avoiding dropping down too low where boggy ground lurks". Dat lees ik nu bij het maken van mijn aantekeningen aan het eind van de dag.

Gisterenavond heb ik mij beperkt tot een kaartstudie. Ik leg het omtrekken van de berg Beinn Dronaig te ruim uit en werk mij in de kille ochtendwind vermoeiend door de moerassige heide in de hoop uit te komen bij Loch Calavie. Dat lukt uiteindelijk met een zucht van verlichting. Twee uur over drie kilometer. Het kost veel energie, zowel fysiek als mentaal. Wel heb ik als troost onderweg mooie terugblikken op bothy Maol Bhuidhe waar de Duitse waarschijnlijk nog lekker ligt te slapen.

eerste beekoversteek vanochtend vroeg

niet zo tevreden over dit geploeter door de hei in de kille wind

terugblik op bothy Maol Bhuidhe

zicht op Loch Calavie

Nog steeds in mijn regenjack als windbreker loop ik na een korte rust tussen 9 en 10 uur heerlijk langs het meer dat langzaam opgenomen wordt in de stralen van de stijgende zon. Mooi, dit zijn de betere momenten.

het meer Calavie ligt weer achter me

Voorbij het Loch Calavie volgt met veel wind in de rug de afdaling naar de vallei van Beinn Dronaig Lodge, een eenzaam huis met bijgebouw dat volgens de gids als bothy dienst doet. Tijd voor een tweede rust, dit keer met een mueslireep.

Beinn Dronaig Lodge

Fenceline

Het kan deze reep niet geweest zijn, maar na de brug waarmee je deze vallei verlaat neem ik zoals eerder beschreven een verkeerde afslag. Wanneer ik ben teruggekeerd van mijn twee kilometer dwaling gaat het 600 meter verder bijna weer fout. Bij een betere bestudering van mijn kaart tijdens een derde rust zie ik dat ik nu wel op een duidelijk herkenbaar 4x4 track naar Strathcarron zit, alleen via een extra lange route. Toch maar even zonder rugzak tweehonderd meter teruglopen om te kijken wat er nu precies op het bord met pijl voor de Cape Wrath Trail staat; 'Follow the fenceline'. Dat heb ik geweten.

De ijzeren palen van de verdwenen afrastering zijn goed te zien. Dat is het goede aan de eenvoudige aanwijzing follow the fenceline. Maar je moet wel regelmatig omhoog kijken om de volgende paal in het oog te krijgen. Ploeterend gaat het zonder pad een uur lang omhoog om boven de bealach (col) te bereiken en daar eindelijk het begin van een pad te vinden. Het kaartlezen wordt nu wel steeds secuurder en wantrouwiger. Dat laatste naar mijzelf. Wat een knoeier. Het helpt wel, er volgen geen missers of bijna missers. Dat was ook niet moeilijk want er kwam ook geen afslag meer.

Strathcarron

Door al de voorgaande inspanningen begint de rugzak steeds meer door te wegen. Was het vanochtend nog kil met flinke windvlagen, nu loop ik zwetend over het pad op weg naar een imaginaire koude cola in Strathcarron.

in de verte de paar huizen van Strathcarron, maar wel met een hotel/restaurant

Bij aankomst rond kwart over vijf klopt dit keer alles, het restaurant is open en de cola is koud. Voor 5 Pond mag ik op het veldje kamperen en vannacht het toilet van het hotel gebruiken. Zelfs het belachelijke bedrag van 5 Pond voor een douche schuif ik snel over de toonbank. Snel, snel de tent opzetten en douchen voor het diner. Matje opblazen doe ik wel later. 

Hotel Strathcarron

Geheel gedoucht en fris schrijf ik nu deze aantekeningen wachtend op mijn kipper salad. Naast mij zuigen mijn powerbank en mobiel weer nieuwe energie op. Voor mij neemt de bierstand in mijn glas af, kom maar op met die salad. 

Na de maaltijd spreek ik op het kampeergrasveldje een andere wandelaar. Hij is iets jonger dan ik, maar de trail is hem toch te uitdagend. Dertig dagen heeft hij er voor uitgetrokken, toch besluit hij zijn poging af te breken. Dat is natuurlijk een vervelende en teleurstellende actie. Tegelijkertijd zeg ik tegen hem dat ik het een wise decision vind. Het lopen in deze energieslurpende omgeving is natuurlijk mooi en uitdagend, maar het moet niet je fysieke ondergang worden.

Waar zit ik nu? Strathcarron

Spaans warm

Donderdag 15 mei 2025, wandeldag 3

van bothy Strathcarron naar de Ling Hut

opgestaan 06.00, vertrek  ± 07.00, aankomst ± 17.00
10 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 18 km,  ± 600 m klimmen en ± 700 m dalen
temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 24 graden 's middags,
lucht: hele dag strak blauwe lucht

Uitloper van de berg Sgorr Ruadh waar ik na een lange klim omheen trek

Warm

Niet Spaans benauwd, maar wel on-Schots warm. Net als Nederland ligt Schotland al tijden onder hetzelfde hogedrukgebied. Vandaag weer ruim boven de twintig graden met de hele dag zon. Heerlijk, maar wel zweten. Plezierig is dat je hier overal fris water uit beken en meren kunt halen. En dat is nodig, want ik drink de hele dag door.

lopend in de ochtendzon langs River Carron met zicht op de laatste huizen van Strathcarron

Zalmvisserij

Vanochtend ben ik de eerste van de drie kampeerders om het toilet van het hotel te gebruiken. Om 7 uur slapen de anderen nog als ik omgehangen het campinghek achter me dicht trek en wegloop in de vroege ochtendzon. De eerste kilometers naar de huizengroep Coulags lopen ontspannen over het vlakke pad langs de River Carron. Aan mijn rechterhand de rivier die prachtig wordt omzoomd door bloeiende brem. Aan mijn linkerhand de weides en hertenroedels van het landgoed New Kelso.

Om de paar honderd meter staat een bordje. Volgens mijn gids zijn het zogenaamde fishing beats, visstekken waar je met betaalde vergunning van de eigenaar mag vissen. Dit jaar is er geen zalm want het water staat veel te laag.

Na tweeënhalve kilometer duikt het pad een bos in. Prachtig blauw zijn de vlakken met wilde hyacinten langs de track door het bos. Het pad eindig bij de A890 waar een kilometer asfalt de overgang vormt naar de wildere omgeving waar ik bij Coulags induik. 

prachtige groep wilde hyacinten in het bos naar Coulags

Coire Fionnaraich

Hoe deze vallei heet weet ik niet exact maar veel is vernoemd naar het landgoed Fionnaraich. Langzaam trek ik in de zon omhoog. Achtereenvolgens weet ik mijn positie bij te houden door de op mijn kaart vermelde brug en bothy Coire Fionnaraich te passeren. Naast onderdak voor hikers wordt de bothy in de herfst gebruikt als uitvalsbasis voor de hertenjacht, deer stalking.

eenzame bothy Coire Fionnaraich

Afwisselend over een vlak gruispad en even later moeizaam stappend tussen de keien vind ik mijn weg naar Loch Coire Fionnaraich. Uit de kaartstudie weet ik dat het daarna echt omhoog gaat. Dus eerst maar een rust bij dit glasheldere meer.

Bealach Ban

Omhoog, omhoog, omhoog. Via de flanken van twee bergen werk ik mij 300 meter naar boven aan het komvormige einde van de vallei, op weg naar de bealach tussen de uitlopers van de bergen Meall Dearg en Sgorr Ruadh. Moeilijk uitspreekbare namen. De foto's geven een beter beeld.

schuin omhoog naar de berg Meall Dearg

terugblik op Loch Coire Fionnaraich waar ik even geleden rustte

op weg naar de uitlopers van Sgorr Ruadh

bijna om Sgorr Ruadh heen

Afdaling naar Glen Torridon

Eindelijk boven op de col, Bealach Ban, slingert het nog even door voordat het panorama naar de volgende vallei zich opent. Er moeten nog zeker vier kilometers gedaald worden tot aan een steile, massieve rotswand van bergen.

in de omgeving van Bealach Ban, bijna inzicht in de Torridon Vallei

Het binnendringen van de nieuwe vallei gaat eerst nog over de noordelijke flank van de berg Sgorr Ruadh. Ergens moet ik links af geven de stippeltjes op mijn kaart aan. Stippeltjes betekent 'no visible path'. Met de vorm van de bochten op mijn kaart probeer ik in het echt bij te houden waar ik zit om zo het punt te vinden waar ik het terrein in moet. Ik kom er niet goed uit en ga er maar bij zitten om te speuren naar iets van voorgangers. Soms zie je opvallende steenhoopjes, cairns, om naar toe te lopen. Niks zie ik dat helpt. 

Maar geluk moet je hebben. Turend in de vermoedelijk richting zie ik een man in rood T-shirt omhoog komen. Aan zijn traag verkennende stijl van lopen te zien zoekt hij blijkbaar ook. Wellicht staat hij nu waar zijn pad ophoudt en onzichtbaar wordt. Hij heeft blijkbaar een ander idee en gaat liggen. Liggen zonnen. Dat is ook een oplossing. Hij wordt mijn voorlopige richtpunt. Dwars door het terrein daal ik langzaam af. Naderbij gekomen ziet hij mij aankomen. Na de gebruikelijke vragen waar je vandaan komt wijst hij mij het vage einde van het pad waarover hij kwam. Voor mij het begin naar beneden.

vage contouren van een meer in de verte, dat moet Upper Loch Torridon zijn

Na het gezoek van gisteren schiet ik eerst een kompasrichting om de algemene richting vast te houden. Dat is een verstandige actie want na het hoopvolle begin moet ik de eerste kilometer toch een paar keer goed zoeken naar het vervolg van het pad. Daar krijg ik hulp van steenmannetjes. Tijdens de afdaling zie ik in het westen blauwe contouren van Upper Loch Torridon dat verbonden is met de Oceaan.

Drie uur heb ik nodig voor de afdaling. Mijn rugspieren beginnen te protesteren onder het gewicht van de rugzak. Ik hoop dat het morgen beter gaat. Dan meteen een flinke klim om door of over de hoge wand in de verte te komen. Voorlopig nog even negeren.

Aangekomen bij de Ling Hut ligt het mooiste gras rondom het huisje. De hut ligt hemelsbreed op 500 meter van de tweebaans A896. Wel met een meertje ertussen. Uit mijn gids weet ik al dat het geen bothy is maar een privé-hut van een klimvereniging, The Scottish Mountaineering Club. Op mijn vraag aan een passerende wandelaar of je hier zou mogen kamperen vertelt hij dat je normaal 50 meter afstand moet houden. Er is niemand die de hut gebruikt. Ik zit daarom niemand in de weg. Hoeveel mensen zullen er na halfzes nog langs komen? Een kwartier later staat mijn tentje en haal ik water uit een nabij beekje.

Ling Hut

Het is een meevaller dat hier bij de Ling Hut wat wind staat, dan heb je geen last van de midges. Door diezelfde midges ga je ook niet in je korte broek lopen. Ook teken blijven een constante zorg. Twee heb ik net verwijderd. Dat waren de teken die ik kon zien.

Wanneer ik mijn aantekeningen heb gemaakt is het bijna halfacht 's avonds en vind ik het nog steeds te warm om te eten. De pasta carbonara moet nog even wachten. Misschien ga ik dan voor het eerst na negenen slapen. Nog even lezen op mijn E-reader over de 'Terugreis van een dwangarbeider' en daarna kijken hoe pasta carbonara smaakt in de avondzon.

Waar zit ik nu? 

Bij de Ling Hut

 Crazy and Proud

Vrijdag 16 mei 2025, wandeldag 4

van de Ling Hut rondom het bergmassief Beinn Eighe naar dorpje Kinlochewe

opgestaan 05.00, vertrek  ± 06.00, aankomst ± 17.30
11,5 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 18 km,  ± 600 m klimmen en ± 700 m dalen
temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 24 graden 's middags,
lucht: hele dag strak blauwe lucht

watervalletjes in de beek Allt Coire Mhic Fhearchair

Crazy and proud

Welke idioot wordt er om vier uur wakker, staat om vijf uur op en neemt om zes uur 18 kilo op zijn rug om zich ruim elf uur af te matten? Dit soort overdenkingen onderweg heb ik gelukkig maar zelden. Snel verdringen. Terugkijkend aan het eind van de dag was het zo gek nog niet om zo vroeg te vertrekken nu ik om halfzes de Kinlochewe Campsite op loop en de laatste tentplek mag bezetten.

Trots ben ik op het vinden van mijn weg dwars door de moeras- en heidewildernis. Vandaag ruim vier kilometer zonder zichtbaar pad waaronder een afdaling van 600 naar 400 meter. Een goede kompasrichting schieten en dan zonder kleerscheuren voorzichtig naar beneden. Het kost heel wat spanning en extra energie. Er mag niks fout gaan.

terugblik op de cross country-afdaling van de watervallen naar
 lager in de vallei van de beek Allt Coire Mhic Fhearchair 

Vol geconcentreerd gaat het ook niet verkeerd en kom ik na bijna een uur later heelhuids lager in de vallei waar de voortgang op vlakker terrein makkelijker wordt. Met die afdaling volg ik de aanbeveling in mijn gids: 'The 400 meter contour provides a useful guide rail round the flanks of Ruadh-stac Mor, and in poor visibilty a GPS may be useful here as the terrain is quite disorientating.' Alleen de 400 meter grens is voor mij zonder hoogtemeter nattevingerwerk en ik ben blij met het heldere en zonnige weer want een GPS zit ook niet in mijn uitrusting.

halfzes de zon priemt net over een bergkam bij de Ling Hut

tien voor zes een terugblik naar de Ling Hut die nog steeds
weigert in het daglicht te treden 

even na zessen, laatste terugblik op de Ling Hut vanaf de A896

Stepping Stones

Vanaf vier uur lig ik al wakker. Waarom weet ik niet. Het wordt een zware etappe, maar om daar nu wakker van te liggen is overdreven. Misschien is om negen uur naar bed gaan toch te vroeg. Halfzes, de tent is afgebroken en zit in de rugzak. De rest prop ik erbij. Nog een laatste controle of er niks achterblijft. Oké, lopen maar naar de A896 waar ik na de brug weer het terrein in duik en zal klimmen naar de eerste vallei van de dag; de vallei Dubh Mor.

stepping stones met voor mij de steunkous

Of het door de optimistische benadering komt weet ik niet, maar vanochtend gaat het in alle vroegte beter dan gedacht. Al om kwart voor acht uur heb de eerste 3,5 kilometer afgelegd en zit ik 250 meter hoger wanneer ik de herkenbare stepping stones over de beek Coire Dubh Mor bereik. Loop je de afgelopen dagen soms uren alleen nu ben ik onderweg om zeven uur al door een oude Schot ingehaald die mij na een kort gesprek over mijn route achterlaat met de opmerking 'take care'. Nog geen half uur later passeert net voor de stepping stones een tweede wandelaar. Met een kleine rugzak en zijn steunkousen is hij beduidend sneller dan ik.

achterom kijken geeft vaak een goed gevoel over je voortgang

Ik kijk nog een keer achterom. Dat geeft altijd een goed gevoel over de voortgang. De geplande rust sla ik over en volg de steunkous die ras kleiner wordt. Als volgende controlepunt verschijnen de meren aan het eind van de vallei. Hier moet ik naar het noorden afbuigen en aan de omtrekking van de berg Sail Mhor beginnen. Zonder problemen vind ik het pad dat ook met een cairn, steenhoop, wordt geaccentueerd. Voor mijn positiebepaling gebruik nu het meer Loch na Cabar. Alles gaat gesmeerd. Rustig stijgt het keienpad dat uit moet komen bij watervallen.

Loch na Cabar

Allt Coire Mhic Fhearchair waterfalls

Zonder onderbrekingen gaat de omtrekking van de berg Sail Mhor door. Waar ik voor de oriëntatie tegen een meer denk aan te lopen moet ik mijn beeld bijstellen. Het meer ligt zeker dertig meter hoger dan de watervallen waar ik moet oversteken. Bij veel wateraanbod schijnt dat een uitdaging te zijn, maar nu kun je er op verschillende niveaus zonder moeilijke fratsen overheen.

Ik wilde hier mijn eerste rust nemen, maar de nieuwsgierigheid of er toch aanwijzingen zijn voor een meer zichtbaar vervolg van de route drijft mij tot een verkenning van de verschillende overstapplaatsen. Nergens ontdek ik sporen van voorgangers. Die stippeltjes op mijn kaart, no visible path, geven steeds vaker, de echte situatie weer. 

Oefening Duits

Wanneer ik veilig vanaf de watervallen lager in de vallei ben aangekomen vind ik weer een pad dat het lopen een stuk aangenamer maakt. Gestaag trek ik verder tot ik ineens stemmen achter mij hoor. Een tweetal mannen van een jaar of zestig loopt op mij in. Bij dit soort zeldzame ontmoetingen wordt bijna standaard een kort gesprek aangeknoopt. Meestal over de wandeling, hoe het gaat, waar je vandaan komt en naar toe gaat. Dit keer ontwikkelt zich een langer gesprek. Bij vaststelling dat ze uit Duitsland komen schakel ik over op Duits om ook de tweede man bij het praatje te betrekken. Hun verhaal is intrigerend. Vorig jaar hebben ze al een poging gedaan om de CWT te lopen. Vlakbij de parkeerplaats langs de A896, bij de Ling Hut waar ik vanochtend gestart ben, is toen 's avonds hun tent weggeblazen tijdens een storm. Ze wisten naar Kinlochewe te liften en daar met hulp van een hoteleigenaar bij een B&B te overnachten.

Om de tocht toch af te maken zijn ze dit jaar van noord naar zuid gelopen. Ze hadden twee plaatsen in de minibus van Cape Wrath Guided Tours geboekt en betaald om naar de vuurtoren te komen. Alleen de ferry voer niet door teveel wind. Ze zijn toen met de reguliere bus naar Kinlochbervie gereden, 22 wandelkilometers ten zuiden van Cape Wrath. In tweeënhalve dag zijn ze vervolgens van daaruit heen en weer gelopen naar de vuurtoren van Cape Wrath om daarna vanuit Kinlochbervie de tocht naar het zuiden voort te zetten. Dit is hun laatste dag waarop ze de abrupt onderbroken etappe van vorig jaar overdoen en om nog een keer te genieten van deze omgeving. Ze overnachten weer bij dezelfde B&B die hun vorig jaar om elf uur 's avonds in hun netelige positie onderdak bood. 

"Ihren Deutsch ist besser als mein Englisch". Met deze afsluitende opmerking van een van de Duitsers gaan we weer uit elkaar. Dat van die ferry niet vaart bij teveel wind is nieuw voor mij. Even onthouden.

prachtig fel groen mos. je moet er niet in gaan staan want dan zak je weg

Terreindoorsteek nummer twee

De twee Duitsers vervolgen hun pad, maar nemen een andere richting dan het pad waarop ik loop. Toch even controleren. Inderdaad ik moet van dit veilige pad af en dwars door het terrein meer naar het oosten tussen twee bergen door. Tot mijn verbazing klimmen de Duitsers naar een hoger niveau op de flank van de berg die we moeten omtrekken, de Ruadh-stac Mor.

Ik kies ervoor lager te blijven en dwars door de heideheuvels en kuilen naar de beek te lopen die moet liggen tussen twee bergruggen. De ruggen zijn herkenbaar dus het behoud van mijn richting gaat goed. Boven mij zie ik de Duitsers een rust nemen. Zij kijken uit over het gebied waar ik mij doorheen worstel. Inmiddels loop ik zo bij ze weg en zal eerder aankomen in de volgende vallei.

Met de lage waterstand is de beekoversteek een uur later geen probleem. Anders had ik weer een stuk stroomopwaarts moeten gaan voor de oversteek. Nu kan ik door naar de volgende vallei waarin zich weer een mooi slingerende beek, Allt Toll a Ghiubhais, aftekent. Overeenkomstig de aanwijzing in mijn gids blijf ik op de zuidelijke helling van de vallei en vind daar sporen die mij verder leiden. De Duitsers zie ik niet meer.

Op en neer klim en daal ik verder tussen keien en rotsblokken. Tijdens de zoveelste rustpauze controleer ik mijn kaart en zie dat ik naar de ander kant van de vallei moet om over de bergrug te komen naar het volgende dal richting Kinlochewe. Weer volgt een stuk dwars door de ruige hei, over een beek, slalommend tussen moerasstukken tot ik op de noordelijke bergrug het pad vind dat mijn kaart beloofde.

Kinlochewe

Gestaag gaat dit pad naar de col. Dwars door een keienlandschap bereik ik het hoogste punt. Vanaf daar volgt een duidelijker pad naar beneden. Eindelijk hoef ik mijn kaart niet meer steeds te controleren. In de verte zie ik vaag bossen en enkele huizen. Dat moet Kinlochewe zijn.

Halfvier, nog bijna vijf kilometer naar Kinlochewe Campsite. Er tekent zich een lang keien- en grindpad af met brede kronkels. Mijn voeten worden zo langzamerhand beurs. Eerder heb ik al mijn gewone wandelsokken vervangen door mijn waterproofsokken. Die zijn dikker en geven minder wrijving. Mijn voeten worden desondanks steeds gevoeliger.

Kinlochewe op weg naar het restaurant

Uiteindelijk bereik ik het bos bij Kinlochewe en denk over het asfalt van de A832 sneller te zijn. De vele auto's drijven mij terug het bos in om parallel over een zandpad de laatste kilometer af te leggen. Om halfzes meld ik me bij de receptie met bij de deur het bord Full. De campsite staat inderdaad stampvol. Dat geldt nog net niet voor de hikers. Op de laatste vrije plek kan ik een kwartier later mijn tent opbouwen terwijl ik de midges van mij weg probeer te houden. Daarna lekker douchen, mijn mobiel starten en naar het restaurant van Hotel Kinlochewe voor een flinke pint of lager. Heerlijk. Ondanks dat ik de hele dag gedronken heb gaat dit er goed in. 

Terwijl ze bezig zijn met de voorbereiding van mijn maaltijd ga ik naar buiten om Judith te bellen. Aan beide kanten van de Noordzee gaat alles goed. Terug binnen met internet Polarsteps weer bijwerken zodat alle volgers kunnen zien waar ik nu weer zit.

in restaurant van Hotel Kinlochewe

Op de beperkte menulijst denk ik een heerlijke maaltijd met een Angus biefstuk te bestellen. Maar ik heb blijkbaar het woordje hamburger gemist. De 22 pond is wel hetzelfde. Links van mij zitten de twee Duitsers van eerder deze dag. Ze bevestigen dat mijn route uiteindelijk sneller was dan hun keuze. Dit is hun laatste avond. Morgen wieder nach Hause. Rechts van mij komt een ouder echtpaar te zitten die met hun rugzakken rechtstreeks vanaf het pad naar binnen lijken te komen. Uit de rugzak van de vrouw steekt de CWT-gids van Iain Harper, die ik ook gebruik. Binnen no time ben ik weer met hen in gesprek. Ik zal ze nog verschillende keren tegenkomen.

Terug op de campsite ontmoet ik de Duitse van drie dagen geleden in bothy Maol Bhuihde. Ze is over een andere route, via Craig, naar Kinlochewe gelopen. Kinlochewe wordt haar laatste overnachting op de CWT. Ze vindt het te zwaar en gaat nog twee dagen naar Edinborough. Ik wens haar plezierige dagen en een goede thuisreis. Daarna duik ik vlug mijn tent in om de midges te ontvluchten. Voor de zekerheid mijn sokken over mijn broekspijpen. Een goed moment om na deze zware, maar goed gelukte dag, weer een paar hoofdstukken in 'De terugreis van een dwangarbeider te lezen'. Dan kom je weer met je benen in een helaas echte wereld. Ook al is dat inmiddels tachtig jaar geleden.

Waar zit ik nu? 

In het dorp Kinlochewe

 Ontmoetingendag

Zaterdag 17 mei 2025, wandeldag 5

van dorpje Kinlochewe naar Loch an Nid

opgestaan 06.30, vertrek  ± 07.45, aankomst ± 16.30
± 9 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 18 km,  ± 600 m klimmen en ± 300 m dalen
temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 24 graden 's middags,
lucht: hele dag strak blauwe lucht

 omhoog naar Bealach na Croise zoekend naar de volgende cairn

Lost in time

Het is goed dat ik een schema bij me heb. Vandaag gaat de etappe volgens het schema naar Loch an Nid. Er staat bij dat het zaterdag is. Geen idee. Er is geen verschil tussen dagen. Het is 'gewoon' weer een wandeldag tussen de bergen. Alleen de route op mijn kaart geeft richting in mijn bestaan. 'S avonds de bijzonderheden over het komende traject lezen, kaart bestuderen en controleren op invisible path tekens.

vandaag mag ik vanaf Lochan Fada over een stippeltjeslijn=geen pad maar richting naar het noordoosten. Loch Meallan an Fhudair zal mij de weg wijzen.

Onderweg doe ik vele indrukken op die ik in mijn blog wil schrijven, alleen 's avonds bij het maken van mijn aantekeningen is de helft weer vervlogen. Ik hou het erop dat het door de hoeveelheid indrukken komt en door de vermoeidheid. Zo niet dan heb ik een probleem.

Wat ik mij vandaag wel herinner zijn de ontmoetingen; vanochtend met een Nederlandse jongen uit Nijmegen die zijn eerdere CWT dunnetjes overdoet. Verder drie Spanjaarden op gevorderde leeftijd die zeggen dat ze in Durness hun CWT zijn gestart en elke dag 30 kilometer lopen. Ze hebben weinig bagage. De rest zit in de begeleidende van. Als derde een Amerikaanse jongeman die wel een foto van mij wil nemen bij de watervalletjes van de beek Coire Mhic Fhearchair. Tot slot om zeven uur vanavond het seniore echtpaar dat ik gisterenavond al in het restaurant ontmoette. Ze gaan net als ik naar het noorden. Ik lig hier bij Loch an Nid al enige tijd te herstellen, maar zij gaan niet kamperen. Ze gaan volgens de vrouw nog vier mijl verder naar bothy Shenavall. Hij geeft toe dat het een "long day" wordt. Ze moeten laat vertrokken zijn, want langzamer wandelen dan ik is bijna niet mogelijk.

op de brug over River Kinlochewe om acht uur 's morgens

Leven in eenzaamheid

Vanochtend heb ik na de zware dag van gisteren uitgeslapen tot halfzeven. Op een camping moet je voor veel handelingen naar een sanitairgebouw. Weer even aanpassen aan de civilisatie. Belaagd door de midges pak ik met mijn muggennet over mijn hoofd alles in. Kwart voor acht, wegwezen van die stekende beesten. Bulten heb ik al genoeg, tot in mijn oksels aan toe. Ik ga ook niet wachten tot het winkeltje van Kinlochewe om acht uur open gaat. Dan maar een dag zonder een Snicker.

Na het passeren van de brug over de River Kinlochewe nog een klein stukje door het gehuchtje Incheril met de lokale school. Voor toegang tot het pad door de vallei mag ik via een voetgangershek naar binnen. Voertuigen komen niet zomaar deze vallei in. Wellicht om de verderop gelegen bewoners te beschermen tegen ongewenst bezoek. Vierenhalve kilometer verder langs de Heights of Kinlochewe staan verspreid nog enkele woningen. Een oud huisje staat er troosteloos bij, maar een paar honderd meter verder, net voordat ik naar een zijvallei ga klimmen staan toch twee moderne huizen midden in de verlaten vallei. Je moet er tegen kunnen om hier in eenzaamheid te wonen. Lijkt mij een probleem als je kinderen hebt. Of zouden het tweede huizen zijn?

Lochan Fada
De klim naar de Gleann na Muice vallei valt mee. Het loopt geriefelijk naar het noorden, geleidelijk stijgend langs de gelijknamige beek. Zo kan ik nog tijden doorlopen. De Nijmeegse jongen haalt mij in en volgt na een paar minuten weer zijn Garmin GPSmap die blijkbaar sneller loopt dan mijn ouderwetse kaart. Hij moet door naar zijn volgende waypoint. En weg is ie. Ik ga op zoek naar de kleine meertjes die Iain Harper in zijn gids beschrijft aan het eind van de vallei, vlak voor Lochan Fada.

Lochan Fada met rechts twee kleine tentjes

Lochan Fada is niet te missen. Het meer is duidelijk groter dan de omringende meertjes en blijkbaar ook een trekker, want langs de oevers staan verschillende trekkerstentjes. Kleine groene vlakjes verloren in de weidsheid van de boomloze vlaktes en berghellingen rond het meer. Zijn het vissers, wandelaars, mountainbikers? Ik ga het niet vragen want mijn route gaat omhoog naar Bealach na Croise.

Verscholen beekoversteek

De korte uitdaging van deze dag gaat nu beginnen; de terreindoorsteek richting een oversteekplaats van de beek Coire Mhic Fhearchair. Eerst maar op zoek naar het meer Loch Meallan an Fhudair dat ik links moet passeren. Bij het stuk omhoog heb ik geluk met de steenhoopjes, de cairns, die enthousiastelingen voor mij om de paar honderd meter hebben opgestapeld. Dat scheelt weer extra gezoek.

Het verwerken van de honderdvijftig meter hoogtestijging valt mee en een klein uur later sta ik ter hoogte van het meer. Ik snap nu ook waarom het pad van voorgangers in werkelijkheid niet zoals op de kaart langs de oevers loopt. Tussen mij en het meer is het terrein doorsneden met diepe turfgeulen. Daar wil je wel wegblijven.

diepe geulen tussen mij en Loch Meallan an Fhudair

Ergens voor mij in het terrein moet nog de beek lopen die ik over moet. Zowel de gestippelde richting op mijn kaart als in mijn gids gaan naar een punt stroomopwaarts. Eerst maar een kompasrichting op de kaart opmeten en daarna in het terrein schieten. Oké, nu rustig dwars door het terrein. Een paar keer moet in mijn richting veranderen door diepe geulen. Daar aan voorbij weer de richting herstellen. Ineens zie ik een meter of twintig, dertig onder mij een beekje in een uitgesleten rotspartij. Zelfs een watervalletje en diepe kom in de rotsbodem zijn te ontwaren.

Dichterbij de rand gekomen zie ik dat het beekje boven de waterval eenvoudig moet zijn te passeren. Samen met een jongeman begin ik aan de zigzag naar beneden. Op de rotsbodem boven de waterval stroomt weinig water. Je loopt zo naar de overkant. Een mooi moment om de Amerikaan te vragen een foto van mij te maken bij deze prachtige verscholen verrassing in het terrein.

Loch an Nid

Eenmaal over Bealach na Croise loopt het langzaam af over een spoor dat meebuigt om de berg Sgurr Dubh. De warmte maken het sjouwen met de rugzak gaandeweg weer vermoeiend. Steeds vaker ga ik even zitten om op mijn kaart te kijken en naar de Schotse koekoeken te luisteren. Er zitten er hier veel. Ze zingen ook in een andere taal. Ik hoor de hele tijd '.uck you', '.uck you'. Apart.

In de nieuwe vallei komt mijn einddoel voor vandaag in zicht. Nog steeds lopend onder een heerlijke zon besluit ik vandaag nog voor het einde van de middag vierhonderd meter voor Loch an Nid aan de oever van het riviertje Alt Cul Doireachan mijn tent op te zetten. Een prachtige plek. 

Meteen maar even met mijn bezwete kleren aan zwemmen. Dat klinkt toch iets te stoer en blijft bij pootje baden. Dan maar in mijn zwembroek, alias onderbroek, de kleding schoonspoelen. Dan kan het nog mooi drogen in de warme zon.

Onderweg vul ik regelmatig mijn waterzak bij en zijn de koele slokken met dit warme weer iedere keer opnieuw een sensatie. Maar nu de tent staat kom ik op het idee om een kop thee te maken. Dan heb ik ook tea time en geeft 't cachet aan zo'n afgelegen plek.

Halfacht, etenstijd. Dit keer 'Mince Beef Hotpot'. Op internet lees je 'Deze aardappelpureeschotel met gehaktballetjes, prei, wortel en knoflook in een kruidige bouillonsaus is een smaakvolle en voedzame traktatie tijdens ieder avontuur'. Wanneer ik acht minuten na het opgieten van heet water de zak weer open ziet het eruit als stijfsel en de aangeprezen gehaktballetjes zijn van karton. Het smaakt wel. Straks nog een kop koffie. Ik kom hier in deze rust de avond wel door. Prachtig als ik om mij heen kijk.

Waar zit ik nu? 

Vlakbij Loch an Nid

Volgers

Zondag 18 mei 2025, wandeldag 6

van Loch an Nid via Corriehallie naar Loch an Tiompain

opgestaan 06.30, vertrek  ± 07.50, aankomst ± 17.20
± 9,5 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 18 km,  ± 650 m klimmen en ± 350 m dalen
temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 21 graden 's middags,
lucht: licht bewolkt

inkijk in de Strath na Sealga vallei
met de kronkelende rivier en bloeiende brem

Verbinding

Net voor vertrek naar Schotland kwam ik door Judith op het idee van Polarsteps, een app waarmee anderen je reis kunnen volgen. Voor Judith zelf had ik 'locatie-delen' op Google Maps aangezet. Die ziet nu zelfs in welk restaurant ik zit te eten. Ze weet nog net niet mijn tafelnummer. Niet gehinderd door teveel kennis van Polarsteps wees ik bekende mensen, waaronder mijn hardloopgroep, op de mogelijkheid om mij te volgen op Polarsteps. Tot mijn tevredenheid heeft zich voor vertrek al een tiental potentiële volgers aangemeld. Tegen de tijd dat ik vertrek weet ik dat je ze ook moet toelaten. Intelligentie laat zich niet tegenhouden.

Op Schiphol vind ik uit dat je wel zelf iets moet doen om de anderen te laten volgen. Doe er meteen maar een foto bij en wat korte opmerkingen. Dat gaat goed tot het beginpunt bij Morvich. Daar voorbij loop ik snel uit de telefoon- en internetverbinding. Wel zie ik dat je offline ook 'steps' kunt maken. Die worden dan schoksgewijs verzonden zodra je de mobiel opstart wanneer je denkt dat er weer verbinding is, bijvoorbeeld in een dorp of op een hoge berg, of in de buurt van een zendmast. Behelpen, tot vandaag.

Bij Corriehallie loopt een weg, de A832, en er staan op een afstand van een kleine kilometer van elkaar wel drie huizen, waaronder Corriehallie. Toch even proberen. En jawel, contact. Meteen weer enkele geestdriftige volgverzoeken honoreren en wat foto's en een selfie er tegenaan.

Daarna even genieten van de aanmoedigende reacties en de 'likes'. In mijn enthousiasme probeer ik het 500 meter verder bij huis 2 nog een keer. Bingo. Nog steeds contact. Hup weer foto's bij de step, hoe verzin je het, '500 meter oost Corriehallie'. Dat ik 500 meter noord van Corriehallie zit rekent iedereen goed.

rust met Bolletje roggebrood

Met Judith heb ik al gebeld. Thuis en hier is alles oké. Dit keer zet ik mijn mobiel niet uit. Ik ben benieuwd hoe lang ik te volgen ben nu ik langzaam weer de heuvels in klim. Als ik zit uit te rusten gaat mijn telefoon. Dat is een aparte gewaarwording zo midden in de moors. Dochter Maxime en haar partner Tuur op de speaker met een blij bericht over de voorspoedige verkoop van het huis. Op mijn beurt kan ik ze life laten zien hoe ik midden in de hei op een bergflank zit met om mij heen hogere bergruggen. Ze vinden het indrukwekkend prachtig.

Strath na Sealga

'S morgens weegt de rugzak minder dan 's middags. Zonder problemen loop ik de eerste kilometer langs het lakengladde Loch an Nid waarin de tegenoverliggende heuvelrug mooi weerspiegelt. Een terugblik laat zien dat de plek die zestien uur mijn wereld was weer is opgenomen in het landschap.

bezig met het ontbijt in de ochtenddauw vlakbij Loch an Nid

nog even achterom kijken naar de plek waar ik geslapen heb

Nog in de slagschaduw van de heuvelrug loop ik langs het spiegelgladde meer

Bij de uitstroomkant van het Loch zie ik dat het stoere seniore Engelse echtpaar van gisterenavond niet verder is gekomen. In de verte zie ik ze wat ochtendrommelen om hun tent. Niks gisteren nog vier mijl na 19.00 uur. Heel verstandig. Waarom zou je je afbeulen om zo nodig in een bothy te slapen, terwijl je een tent bij je hebt?

herinneringen aan vroegere bewoning bij de ingang van de Strath na Sealga

de Nijmeegse jongen groet spontaan wanneer ik hem passeer

Ik ga niet naar bothy Shenavall, maar trek mijn route bij het bereiken van de Strath na Sealga recht naar het noorden door via een fikse klim. Die klim stel ik nog even uit. Eerst een rust om van de omgeving te genieten. Tijdens de laatste meters langs de beek Amhain Loch an Nid heb ik al gezien dat er hier en verderop in de Strath na Sealga vallei verschillende tentjes staan. Niet zonder reden. De vallei is prachtig dooraderd door de beek, gewatteerd met grote plukken fel geel bloeiende bremstruiken. Schitterend. Ik tel al snel zes tentjes. Het groene tentje van de jongen uit Nijmegen ben ik net gepasseerd. Hij groet spontaan. Wanneer ik even later de klim inzet wordt het beeld nog mooier. In de verte zie ik heel klein bothy Shenavall.

Corriehallie

Corriehallie is mijn volgende richtpunt. Ik weet niet wat ik mij daarbij voor moet stellen. Er moet daar een parkeerplaats zijn en in mijn oorspronkelijke planning heb in die omgeving een overnachting gepland. Eerst maar omhoog.

een soort hoogvlakte met kleine poelen

Aangekomen op een soort hoogvlakte wordt ik verrast door een Welsh tweetal. Niet zij, maar de roedel honden trekt mijn aandacht. Vijf Duitse herders hebben ze bij zich, alle omgehangen met een rugzak. Dat is nog eens rigoureus je hond uitlaten. Ik mag een foto maken.

Vervolgens wordt ik door Engelse zestigers ingehaald die minstens zoveel meetorsen als ik. Wel hangt er bijna net zoveel buiten hun rugzak als erin. Als ze op het hoogste punt rusten haal ik ze weer bij. Ze zijn dit weekend munro's wezen beklimmen.

Een munro is een Schotse berg of heuvel met een hoogte die minstens 3000 voet ofwel 914,4 meter bedraagt. Deze bergen ontlenen hun naam aan Hugh Munro (1856–1919), die als eerste een complete lijst van deze bergen, bekend als Munro's Tables opstelde.

Ondanks hun relatief beperkte hoogte, is het bewandelen of beklimmen van de munro's niet eenvoudig. Zelfs in de zomer kunnen de weersomstandigheden nabij de top vrij gevaarlijk zijn: dikke mist, sterke wind, hevige regen en vriestemperaturen komen vaak voor. Het beklimmen in de winter is enkel weggelegd voor ervaren bergbeklimmers, deze beklimmingen worden tot de meest uitdagende beklimmingen van Europa gerekend. Sommige wandelaars zijn niet voldoende voorbereid op de vaak extreme weersomstandigheden op de top, waardoor soms doden vallen, vaak door wegglijden op natte rotsen en ijs.

De bekendste munro is ongetwijfeld Ben Nevis nabij Fort William. Hij is de hoogste heuvel of berg in Schotland en het volledige Verenigd Koninkrijk met een hoogte van 1344 meter (of 4.409 voet). Bron; Wikipedia.

Ik vraag of er hier op deze hoogte internet- en telefoonverbinding is. Ze controleren dat op hun telefoon. Helaas negatief. Ze schatten in dat er bij de parkeerplaats wel verbinding is. Ze halen me weer snel in en als ik vier kilometer verder op de parkeerplaats Corriehallie arriveer zie ik ze nog net wegrijden.

naast de naam van een parkeerplaats heet ook dit huis Corriehallie

Inderdaad heb ik bij Corriehallie en directe omgeving contact. Met een lunchpauze en de verschillende contacten ben ik een uur bezig. Niet erg want ik heb alle tijd. Dat geeft meteen een bevredigende verklaring dat ik later die middag zelfs ingehaald wordt door het oudere Engelse echtpaar dat ik vanochtend nog bij hun tent naast Loch an Nid bezig zag. 

Doorlopen

Het is pas 14.00 uur. Mijn geplande einddoel voor vandaag heb ik al bereikt. De bedachte tentplekken in de omgeving van Corriehallie vallen tegen. Ook heb ik helemaal nog geen zin om nu al te stoppen. Sterker, na het verhaal van de Duitsers eergisteren over een veerboot bij Cape Wrath die ineens niet vaart, heb ik behoefte aan wat meer reactietijd tegen onverwachte veranderingen tegen de tijd dat ik daar arriveer. Vandaag stond er als een soort rustdag maar 13 en morgen slechts 12 kilometer in het gedachte schema. Als ik nu doorloop kan ik een eerste inhaalslag maken.

Na de brug over de Dundonnell Rivier en de rust met plakken roggebrood gaat het met flink zoeken en extra kaartcontroles weer schuin omhoog over een pad dat de eerste paar honderd meter extra hindernissen aanbiedt om mij te testen.

Op een hoogte van 200 meter neemt het hoogteverschil af en loop ik over een herkenbaar spoor naar het oosten, richting Inverlael, het gedachte einddoel voor morgen. 

Na de oversteek van een bijna uitgedroogde beek slinger ik verder over de heide, waarbij ik zelfs even het spoor verlies. Net op dat moment wordt ik bijgehaald door het oudere Engelse echtpaar. Ze herkennen mij direct en wijzen mij weer terug naar het spoor. Vandaag moeten ze door naar een bothy waar een etenspakket op ze wacht. Ik leg uit dat ik niet zover ga en bij een meer wil overnachten. "That must be beyond that ridge", terwijl ik naar een glooiing wijs op achthonderd meter. Wanneer we daar zijn blijkt dat "there is always another ridge". Nog even leuk verder.

Ze lopen op mij uit en zijn het eerst op de volgende glooiing. Ze zwaaien enthousiast naar me ten teken dat het meer gevonden is. Even later kijken ze om als ze de plof horen wanneer ik de rugzak in een doorgaande beweging van mijn rug laat glijden. Met wat pauzes  9,5 uur bezig geweest. 18 kilometer, ik hou het vandaag bij Loch an Tiompain voor gezien. Bijna 5 km verder dan gedacht. Ik ben aardig moe en mijn maag vraagt om een vulling. De ondergrond is hier niet geweldig droog, maar met een autoraam-ijsdeken onder de tent moet het toch binnen vochtvrij blijven.

Om zeven uur neem ik nog een foto van de tent aan het water. Dat geeft thuis weer een tastbare herinnering aan de afsluiting van deze dag. De zon schijnt nog steeds in mijn gezicht wanneer ik deze notities maak. De volgers zijn mij al sinds een uur of vier kwijt. Even niemand die precies weet waar ik lig. Lekker rustig. Tot morgen.

Waar zit ik nu? 

Loch an Tiompain 

tussen Corriehallie en Inverlael

Rolling Plans

Maandag 19 mei 2025, wandeldag 7

van Loch an Tiompain via Inverlael en Ullapool
naar de zuidwestpunt van Loch an Daimh
gelift tussen Inverlael en Ullapool

opgestaan 07.00, vertrek  ± 08.10 van Loch an Tiompain,
aankomst Inverlael 10.00, vertrek vanuit Ullapool 12.00, aankomst ± 17.45
± 8 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 21 km,  ± 250 m klimmen en ± 450 m dalen
temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 21 graden 's middags,
lucht: licht bewolkt

Ullapool Harbour

Extra reservedag

In mijn aankondigingsblog van begin mei heb ik geschreven dat mijn planning niet in beton gegoten is. Nou, vandaag was het dunne specie. Mijn oorspronkelijke etappe-indeling gaat uit van zestien wandeldagen, een reservedag en twee reisdagen. In mijn planning staan twee kortere etappes; die van gisteren, 13 km van Loch an Nid naar Corriehallie, en aansluitend die van vandaag 12 km naar Inverlael, eindigend met een lift naar Ullapool. Eigenlijk waren ze meer bedoeld als herstel van de voorgaande dagen. Met tot slot de overnachting op een camping in Ullapool waar ik dan ook mijn voorraden zou aanvullen en batterijen kon opladen.

Al tijdens de latere voorbereiding op de tocht kwam ik er achter dat de 22 kilometer verplaatsing van Cape Wrath naar de veerpont over de fjord Kyle of Durness per minibus van de Guided Tours alleen kan als er plaats voor je is. Daarvoor moet je minimaal een dag voor aankomst bij Cape Wrath contact met ze opnemen. En dat ook nog eens voor Sandwood Bay, want daarna is er geen telefoonverbinding meer. 

Van onderweg ontmoette Duitsers die noord-zuid liepen hoorde ik drie dagen geleden dat het vervolgens niet gegarandeerd is dat de veerpont/ferry vaart. In hun geval niet door teveel wind. Zelfs met mijn reservedag kan het dan nog tricky worden om op tijd in Durness te komen. Er vanuit gaande dat de reservedag niet eerder is gebruikt. De bus van Durness naar Inverness vertrekt maar één keer per dag om 8.05 uur. Mijn vliegtuig vanaf Inverness Airport heb ik al maanden geleden geboekt voor vrijdag 30 mei en gaat niet op mij wachten.

wat je allemaal bedenkt in zo'n tent aan Loch an Tiompain

Door die toenemende onzekerheid rondom het eindpunt heb ik het etappeplan veranderd. Ik wil nu zoveel op mijn planning inlopen dat er een extra reservedag ontstaat. Als ik op de twee oorspronkelijk kortere etappes langer doorloop dan moet dat lukken. Gisteren heb ik daarom al een voorschot genomen op de wandeling van vandaag en bevind me op nog maar vier kilometer van Inverbroom bij Inversael. Liggend in mijn slaapzak aan Loch an Tiompain is de beslissing definitief geworden. Zo gaan we het doen.

het boodschappen doen in Ullapool is conform planning gelukt

Met dit nieuwe plan zal ik dus niet in Ullapool op de campsite slapen. Dat is niet zo handig. Ook al ga ik er dan nu niet overnachten misschien kan ik vragen of ik tegen betaling daar mag douchen. Ondertussen zou ik dan ook mijn powerbank kunnen opladen. Zeker als ik eerst boodschappen ga doen voordat ik die powerbank weer ophaal. Ook dit plan liep anders.

Darf ich mitfahren?

Ullapool is een kritiek punt in mijn planning. Zonder aanvullende poedermaaltijden zal er geen eten zijn op de komende overnachtingsplekken in de natuur. Ik wil daar in de enige outdoorshop in de omgeving vijf avondmaaltijden en drie ontbijten kopen.

De weg A835 tussen Inverlael en Ullapool wordt afgeraden om langs te wandelen. Daarom wil ik dat stuk liften. Vannacht ook al bedacht dat het waarschijnlijk niet zo handig is al te vroeg te gaan staan liften. Wie neemt er om acht uur 's morgen een ongeschoren wandelaar mee? Daarom vandaag uitslapen tot zeven uur.

terugblik op Loch an Tiompain

Nadat ik van mijn slaapplek aan Loch an Tiompain afscheid heb genomen begin ik aan de lange afdaling naar de River Broom waarlangs de A835 is aangelegd. Een kilometer gaans toont zich beneden de eerste glimp van Loch Broom. Dit loch heeft getijdewerking door de open verbinding met de oceaan. Om de druk op mijn knieën te verminderen loop ik op steile grasstroken zigzaggend naar beneden. Het maken van foto's van de groter wordende 'onderwereld' helpt ook. Nu ik dichterbij kom zie ik de echte weides in dit gebied vol met schapen. Even later ben ik één van de schapen wanneer de route dwars door de schapenweides loopt.

Niet ver van de plek waar de route de A835 bereikt is een parkeerplaats. Daar wil ik gaan liften. De tweehonderd meter ernaar toe maak ik de eerste liftgebaren. Nog voordat ik er ben zie ik een VW-bus stoppen. Versnellen, meteen actie voordat hij wegrijdt. Het is een bus met een Duits kenteken. Nock, Nock, wordt Klopp, Klopp. "Fahren Sie nach Ullapool?" Directer kon ik als Nederlander de vraag niet stellen. Het voorzichtige antwoord is "Ja". "Darf ich mitfahren?" Nog steeds doelgericht en het antwoord is weer "Ja". Twee minuten na het eerste liftgebaar zit ik comfortabel en opgelucht achterin een kampeerbusje.

Onderweg als we langs Loch Broom naar Ullapool rijden natuurlijk de uitwisseling van de vakantiebelevenissen. Zo horen ze ook van mijn noodzaak om eten in te slaan. "Oh, wir gehen zum Tesco". Dann können Sie auch gleich da aussteigen und anfangen mit einkaufen". Zo sta ik ze een kwartier later op het parkeerterrein van supermarkt Tesco hartelijk te bedanken. Aansluitend ga ik met mijn mentale boodschappenlijstje naar binnen: nieuwe Snickers, mueslirepen, wat roggebrood en voor directe consumptie kant-en-klare boterhammen en een flesje cola. 

Je moet wel stevig in je schoenen staan, want door je trek stop je zonder erg teveel in je mandje en krijg je het bij de kassa niet meer in je rugzak. Het roggebrood is op. Dan maar een klein pakketje 'flat bread'. Geen idee, maar het ziet er eetbaar uit en er zit rogge in.

Shore Street Ullapool

Ullapool

Voor de directe consumptie wandel ik naar de haven en begin op een picknickbank in de zon. Heerlijk, zo'n cola na dagen beekwater. De Ham, cheese and chicken triple glijden genietend naar binnen.

Smoked Ham and Cheddar: Smoked reformed ham with added water, mature Cheddar cheese and mayonnaise in malted bread. Cheese and Tomato: A blend of mayonnaise, Cheddar cheese, Red Leicester cheese and tomato in white bread. Chicken and Bacon Mayo: A blend of mayonnaise, chicken breast and smoked bacon in malted bread.

Tijd om Judith en Maxime over deze positieve vorderingen te informeren. Dat we videobellen heeft meteen het voordeel dat ze de bulten onder mijn oksel kunnen inspecteren. Ik kan zelf niet zo goed in mijn oksel kijken. Volgens zuster Maxime zijn de bulten geen teken. Dan zijn het waarschijnlijk midges geweest. Hinderlijk. Maar wel makkelijk zo'n e-consult aan de haven. Meteen ook Polarsteps bijwerken op deze geriefelijke picknickbank. Leuk. Prima plek hier. Alleen het maken van selfies met mijn mobiel heb ik nog niet helemaal onder de knie.

Het tijdvretende idee van douchen op de camping is totaal uit beeld geraakt. In de lichte wind van vandaag ruik ik mijzelf minder dan gisteren. Alleen met de elektriciteit moet ik nu zuinig zijn. De mobiel gaat uit. Eerst nog het belangrijkste, nieuwe droogmaaltijden. Ullapool is niet zo groot. De outdoor shop ligt tweehonderd meter van de haven. Om kwart voor twaalf mag ik voor 67,50 Britse ponden mijn rugzak weer tot de nok toe vol laden.

Loch Achall

Rond twaalf uur ga ik voor het derde deel van deze wandeldag op pad, de afsluitende 17 km naar Loch an Daimh. Mijn eerste richtpunt is Loch Achall, drie kilometer van Ullapool. Het lopen met opnieuw een 19 kilo zware rugzak gaat toch weer iets trager dan vanochtend. Zigzaggend door de straten van Ullapool zoek ik de noordelijke uitgang op.

stil straatje in Ullapool

Vlak voor de brug over de River Ullapool duik ik opnieuw het terrein in. Na een stuk met steengroeves wordt het weer stil. Des te opmerkelijker om de hoge stemmen en het gelach te horen van kinderen die vanaf een rots in een diepere kom van de rivier springen. Zelf neem ik een rust bij een volgende brug over de rivier.

Voorbij de brug toont zich weer de weidsheid en beperkte bewoning. Het lopen gaat makkelijk over een asfaltweg. Luxe. Het schiet goed op.  Met rusten erbij zit ik op een tempo van drie km per uur. Loch Achall komt in beeld en met lichte verfrissende tegenwind bereik ik de bossen van het verscholen Rhidorroch House. Het eind van het meer vormt weer een goed oriëntatie- en rustpunt. Lekker staren naar de beken die het meer in stromen terwijl ik in de gaten wordt gehouden door een groepje herten.

Loch Achall

Parallel aan de prachtig meanderende Rhidorroch River omzoomd door fel geel bloeiende brem rijgen de kilometers zich aaneen. Schapen met lammeren trekken zich weinig van mij aan. Een kudde herten houdt mij angstvallig in het vizier. De spaarzame huizen vormen de onderverdeling van de voortgang. Eerst het alleenstaande Cadubh huis en drie kilometer verder weer Rhidorroch Old Lodge. Daar is wat meer beweging. Jongelui lopen met kruiwagens over het gebied. Er staat een loods met allerlei voertuigen en machines direct naast de 4x4-track. Het lijkt een soort uitvalsbasis voor een werk verderop.

de bijna droge Rhidorroch River

Cadubh

rustende rugzak

bij Rhidorroch Old Lodge

Loch Daimh

De middag vordert. Nog twee kilometer. Voorbij Rhidorroch Old Lodge begint mijn eerste rustige klim van de dag. Tevens wordt ik vrijwilliger hekken sluiten. Iedere keer net als ik bij een van de hekken kom zijn er tegenliggers. De ene keer four-wheel-drives die ergens van terugkomen, de volgende keer mountainbikers die blij zijn met mijn service. De komende dagen zal het aantal mountainbikers toenemen. Lijkt mij een aantrekkelijke bezigheid hier. Bij de steilere sporen leidt het volgens mij tot afbraak van de ondergrond waarmee het voor wandelaars zwaarder wordt.

Een terugkerend ouder echtpaar attendeert mij op de bothy on the far end of the loch. Ik bedank ze voor de tip. Maar ik weet al dat ik het bij de dichtstbijzijnde punt van het meer voor gezien hou. 21 km is genoeg. 

het eerste zicht op Loch Daimh

Over de top van de heuveluitloper krijg ik de eerste contouren van het meer te zien. Beneden zie ik een klein hokje staan. Daar zal ook wel goed gras zijn. Wel nog even 600 meter van de route met een afdaling van vijftig hoogtemeters. Het is het waard. Beneden in alle rust bij een klein badhokje vind ik een prima plek waar ik om kwart voor zes de tent opbouw. 

aan de zuidwest eindpunt van Loch Daimh

Vanavond geen koude pint of lager in een Ullapoolse kroeg. Die is uit de planning gebuiteld. Vanavond wel koffie na de witte bonen met worstjes. Voorlopig zit ik hier op de uiterste punt van Loch Daimh wel bijna aan het geplande einddoel van wandeldag 8. En om het ingewikkeld te maken is dat einddoel nu het einde van wandeldag 7 geworden. De extra reservedag is geregeld.

Waar zit ik nu? 

Loch an Daimh  

waar de routemogelijkheden uit Ullapool en Inverlael samenkomen

Over de helft

Dinsdag 20 mei 2025, wandeldag 8

van Loch an Daimh naar Oykel Bridge

opgestaan 07.30, vertrek  ± 8.30, aankomst ± 15.00
± 6,5 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 16 km,  ± 100 m klimmen en ± 175 m dalen
temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 23 graden 's middags,
lucht: strak blauw

naar Glen Einig met middenin de foto The Schoolhouse vlakbij Duag Bridge

Over de helft

Gisteren heb ik met een totaalafstand van ongeveer 130 km de helft van mijn trektocht bereikt. Dat is de helft in kilometers. Hopelijk betekent dat ook de helft in wandeluren. Dat is nog niet zo zeker. Van 'tegenwandelaars' hoor ik dat er in ieder geval op het laatste traject naar 'the lighthouse' een zware doorsteek door het terrein wacht waarbij je jezelf met kompas op de route moet houden.

terugblik vanaf het pad op mijn tentplek aan de rechterpunt van Loch an Daimh

Rustige dag

Vandaag alleen maar over landweggetjes, 4x4-tracks, met minder hoge bergen dan de afgelopen week. Na een nacht met enkele waakmomenten waarin ik mijn rommelende maag op een proteïnereep trakteer, sta ik pas om halfacht op. Voor 16 kilometer over goede paden is dat vroeg genoeg. Kort na negenen ben ik weer van mijn tentplek aan Loch an Daimh terug geklommen naar de route en kijk zoals gewoonlijk nog een keer terug. Ook vandaag schijnt de zon weer uitbundig. Inmiddels is dit de achtste wandeldag in de Schotse zon. Wat een mazzel. Minder geluk heeft een adder.

Hij of zij heeft waarschijnlijk lekker liggen zonnen op het pad. Dat zou normaal gesproken op deze stille track geen slecht idee zijn geweest. Maar ook vandaag zie ik weer meer wiel- en zelfs rupsvoertuigen voorbijtrekken. Daarstraks een rupsvoertuig beladen met een container. Wat hij in deze verlatenheid daarmee gaat doen is mij niet duidelijk. Dat gaat deze adder ook niet meer meemaken.

Reforestering

Na het passeren van bothy Knockdamph krijg ik zicht op de locatie waar het rupsvoertuig is gestopt. Er staan al verschillende andere containers en een shovel tilt de nieuwe container van het transportrupsvoertuig. Het wordt een werkplek of uitvalsbasis voor herbebossing, reforestering. Dat zie je op veel plekken in Schotland. Geschikte stukken moors worden omheind om de jonge aanplant tegen herten te beschermen. Hier in het winderige noordwesten van Schotland is succes niet verzekerd. Sommige aanplanten staan er wat verspreid bij met ielige boompje die elkaar vasthouden. Op mijn kaart zie ik dat het laatste deel van de route van vandaag door een bosgebied gaat. Ben benieuwd hoe dat bos erbij staat.

bothy Knockdamph

een terreinvoertuig en  rupsbanden voor een van de voertuigen
 van het herbebossingsproject. Daar kun je als adder beter niet onder komen.

het oversteken van beken is dit jaar geen probleem

beek bij Duag Bridge

The Schoolhouse

Het pad volgt de afwateringsbeek van Loch an Daimph over makkelijk beloopbare tracks. Bij het riviertje Rappach Water draait de route de Glen Einig in en slingert met een grote boog naar Duag Bridge (zie de eerste foto) die over een flink ingesneden beek is gebouwd. Na de brug ga ik een huisje binnen dat nu gebruikt wordt als bothy, maar op mijn kaart The Schoolhouse wordt genoemd. Het is gerestaureerd door vrijwilligers voor de bothy-functie, maar deed in de jaren 1920-1940 dienst als school voor de kinderen van de landarbeiders uit de omgeving.

Later hoor ik van de barman in Oykel Bridge Hotel dat die leerlingen kilometers liepen om daar de lessen te volgen. In het verleden woonden er meer bewoners in de Highlands. Al in de 19e eeuw is er een aanzienlijke ontvolking geweest tijdens de zogenaamde clearances. Maar ook nu nog is er een bevolkingsafname in de afgelegen regio's, die te wijten is aan de beperkte economische mogelijkheden en de barre geografische omstandigheden. (Wikipedia).

Oykel Bridge

Eentonig zijn de vijf kilometer door Einig Woods. Het bos staat er goed bij en biedt in ieder geval een rustplek in de schaduw. Om drie uur krijg ik zicht op de Oykel Bridge. Daarmee is de naam van dit einddoel volstrekt helder. Verder dan deze brug is er ook bijna niets. Alleen nog op 200 meter afstand het hotel dat naar de brug is vernoemd om het eenvoudig te houden. Einde rondleiding. 

Bij entree van het hoteldeel komt na een druk op een bel een medewerker die mij vertelt dat alle slaapplaatsen voor wandelaars in het nieuwe bunkhouse zijn volgeboekt. De andere kamers kosten 130 pond en worden meestal door de vissers, lords en gentry, gebruikt. Hij legt uit dat het hotel eigenlijk een vissershotel is. Voor mensen die tegen flinke betaling op zalm mogen vissen in de River Oykel. Deze rivier mondt namelijk aan de andere kant van Schotland uit in de Noordzee via de Kyle of Sutherland en de Dornoch Firth. Dat weten die zalmen ook en zwemmen in de herfst stroomopwaarts om in de bovenloop van River Oykel te paaien. Op dit moment staat het hotel voor een deel leeg want door de lage waterstand zijn er geen zalmen.

Oykel Bridge Hotel

De medewerker adviseert mij net als de andere dagen in de tent te slapen. Maar wel buiten het terrein van het hotel. Ook het antwoord op mijn vraag of er dan wel in het bunkhouse gedoucht kan worden is negatief. Hij wijst mij op de kampeermogelijkheid naast de parkeerplaats bij de brug. Daar kun je volgens hem nu ook goed een rivierbad nemen. Oké.

"Kan ik hier dan wel wat drinken?" "Yes, the bar is next door". Na twintig meter buitenom omlopen en wat zoeken tikt dezelfde man op het raam en wijst naar de deur. Hij is nu barman. Dat gaat hem beter af. De cola smaakt goed en ik mag in de tijd tot aan het diner mijn powerbank en mobiel opladen. Dat klinkt al een stuk beter.

Leven aan de rivier

Om vier uur staat mijn tent en is het tijd voor de was. Na het ophangen van de was op mijn eigen meegesjouwde waslijn is het tijd voor mijzelf. Op een wat diepere plek spoel ik mijzelf af. De temperatuur van het rivierwater valt zeker mee en ik dompel een keer onder. Minder heldhaftig dan de twee Schotse dames die een half uur later echt een paar slagen zwemmen, terwijl hun man een drone over de rivier laat scheren. 

Na het bad ben ik schoon genoeg om op het aanwezige internet alle contacten via Whatsapp en Polarsteps over dit leven aan de rivier te informeren. 

Bar menu

Naar het diner heb ik uitgekeken. Eindelijk een keer geen poedermaaltijd. De menukaart laat verschillende Schots klinkende gerechten zien. Gammon Steak klinkt wel goed.

Als ik later op Polarsteps het resultaat toon antwoordt mijn broer: "mag wat kosten". Wel met een smiley erbij. Dat maakt een hoop goed. Mijn Gammons Steaks op eerder tochten in 1992 en 2007 hadden duidelijk meer body.

Of het door het rivierbad, de Gammon Steak, het bier of de algemene vermoeidheid komt weet ik niet, maar de loomheid slaat flink toe in dit rivierleven. Afrekenen en mijn powerbank niet vergeten. De komende dagen mij maar aan de planning houden met twee kortere etappes. Even niet meedoen met de Engelsen, zoals mijn buurman, die dat vandaag in één dag deed. Voorlopig ben ik met mijn slakkengang wel al over de helft. Welterusten. 

Waar zit ik nu? 

Oykel Bridge

Bescheiden

Woensdag 21 mei 2025, wandeldag 9

van Oykel Bridge naar een tentplek langs Oykel River,
4 km noord van Loch Ailsh ter hoogte van berg Black Rock

opgestaan 07.00, vertrek  ± 8.30, aankomst ± 16.00
± 9 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 18 km,  ± 135 m klimmen en ± 20 m dalen
temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 22 graden 's middags,
lucht: strak blauw

prachtige tentplek langs de gekrompen Oykel River ter hoogte van de berg Black Rock

Andere aanpak

Gisterenmiddag kreeg ik op mijn tentplek bij de parkeerplaats van Oykel Bridge een jonge Engelsman met zijn tent als buurman. Hij loopt noso, north-south. Hij kwam in één dag van Inchnadamph naar hier, 30 kilometer. Dorst had hij nu wel en ook blaren. 

Na mijn Gammon Steak in de bar vertelde een andere, wat vreemde Engelsman dat hij vrijdag, over drie dagen, op het eindpunt Cape Wrath dacht te staan. Drie keer 25 miles (40 kilometer), dat moet lukken zei hij zonder ophef. Dan was hij voor de verwachte regendagen klaar. Hij ging na het diner deze avond alvast een aantal kilometers maken.

Vanochtend bij vertrek loop ik samen met een drietal, een man en twee vrouwen, over de oude Oykel Bridge. Ook al zitten er aardige zakken op hun rug, ze lopen aansluitend gestaag bij mij weg. Ik verdenk ze ook van een rechtstreekse slag naar Inchnadamph. Vanmiddag ontmoette ik een man die vandaag al zelfs voor Oykel Bridge was gestart en door wilde gaan naar Inchnadamph. Daar steekt mijn aanpak en snelheid bescheiden bij af. Dat trek ik niet (meer). Ik ga de verwachte regen over een paar dagen wel meemaken.

Verbindingsetappe

Het traject tussen Oykel Bridge en Loch Ailsh zouden wandelvriend Frank en ik normaal als een verbindingsetappe kwalificeren. Tot waar mijn tent nu staat ging het voornamelijk over halfverharde landweggetjes zonder veel hoogteverschil. Hierdoor, en door de verhalen van andere wandelaars, heb ik er vandaag ook een bescheiden schepje bovenop gedaan. Niet ben ik volgens plan gestopt bij Loch Ailsh maar vier kilometer verder. Verbindingsetappe wil hier niet zeggen dat het niet mooi was. Prachtig was het middenstuk tussen de naaldbossen langs de rivier.

Oykel River

Mijn houvast vandaag is Oykel River. De hele dag mijn gids. De eerste kilometers in Glen Oykel gaan in een agrarische omgeving met enkele veeboerderijen aan deze zijde en aan de overzijde Lucroy Lodge en enkele kleine geïsoleerde witte huizen. Het loopt lekker in de zon. De lucht is weer strak blauw, soms is het bijna te warm. Ongewoon voor Schotland en door alle wandelaars zeer gewaardeerd. 

Lubcroy

Zoals ik gisteren al noteerde is de River Oykel bekend om de zalmen, waarop tegen waarschijnlijk flinke betaling gevist mag worden. Net als vorige week bij Strathcarron zijn er zogenaamde beats uitgezet, genummerde visstekken. Overal zie ik paaltjes met het betreffende beat number. Blijkbaar is het niet helemaal zonder gevaar als je het struweel naar jouw visstek induikt. Met enige regelmaat zie ik bordjes die waarschuwen tegen adders. Je hond kun je beter thuis laten.

Anders dan gisteren vandaag geen adders op mijn pad. Wel regelmatig zitbankjes bij de visstekken en hier en daar zelfs een hutje voor de vissers. Er wordt goed voor ze gezorgd. Dus ook voor mij. Vlakbij zie ik een zendmast en heb daarmee ook internet voor een videogesprek naar huis en enkele foto's op Polarsteps.

Ik negeer zowel de routemarkering op mijn kaart als in mijn gids en ga niet omhoog door het getekende bos. Er is geen bos meer. Alles is rigoureus geoogst. Weg bomen. Dat scheelt ook weer een klim van 75 meter. Waarom de route zo getekend is wordt mij niet duidelijk, maar na enige aarzeling blijf ik gewoon het mooie spoor langs de rivier volgen in de hoop dat ik straks niet een onpasseerbare hindernis tegenkom.

Langs Oykel River in de bossen ten zuiden van Loch Ailsh

Alles verloopt voorspoedig, geen hindernissen. Na een derde rust wordt ik bij het einde van het bos opgevangen door een van de zeldzame borden met Cape Wrath Trail erop met de aanwijzing de blauwe paaltjes en stenen te volgen. Daarmee kom ik weer op een brede 4x4-track en zit ik ook weer op de geadviseerde route. Dat pad gaat zelfs over in een klein asfaltweggetje langs Loch Ailsh richting Benmore Lodge en enkele omringende huizen.

Loch Ailsh met achterin Benmore Lodge

Bij de oprit van Benmore Lodge zit de Engelse wandelaar met de mooie snelle rugzak uit te rusten. Mijn passage over de estate road is blijkbaar een wake up call. Zijn rugzak gaat om. Hij moet verder. Ik ook, alleen nu komen de in mijn gids aangekondigde great spots along the River Oykel, particularly beyond Loch Ailsh. 

Schrijver Aian Harper heeft niet overdreven. Het kost me ook moeite om zo'n prachtige windstille plek in het bos aan de rivier met mooi kort gras te negeren. Maar anderhalve kilometer verder dan het oorspronkelijk geplande eindpunt over een overwegend vlakke route is nou niet echt schokkend om drie uur 's middags. 

Dan maar de dekking van het bos verlaten en weer de open moors in. Daarmee meer wind en maar afwachten of er nog een leuk stukje gras voorbij komt. Dat is tegen vier uur het geval. Een prachtige plek direct langs de oever van de rivier die door de droogte zich heeft teruggetrokken aan de andere kant van de keienbedding. Die ligt er mooi droog bij in de late middagzon. Schitterend. Ter plekke stort mijn rugzak ter aarde.

Vier uur, nog tijd voor van alles: tandenpoetsen, wassen, scheren. Een paar maal slof ik over de grindvlakte naar het smalle restant van de rivier. De laatste keer om mijn waterzak weer op te toppen voor de avondmaaltijd en het ontbijt voor morgenochtend. Tijd voor de kaartstudie van morgen en deze aantekeningen. Geen mens komt er meer voorbij.

Vanavond Chicken Tikka & Rice. Kijken of dat wat is voor mijn broer Eric. De Gammon Steak van gisteren vond hij op de foto niet uitdagend genoeg. Er staat hier wel meer wind, maar met een beetje improviseren met een plasticzak met mijn samengeperste slaapzak en mijn hoge wandelschoenen als windscherm blijft de vlam redelijk de goede kant op branden.

Het uitlezen van 'Thuisreis van een dwangarbeider' van Willem Keijzer geeft bij de epiloog een aparte wending wanneer ik lees dat deze van oorsprong Rotterdammer op zijn oude dag in mijn eigen dorp heeft gewoond. Apart, wat een toeval om zoiets in alle eenzaamheid ergens langs een riviertje in Schotland te lezen. Kleine wereld.

Waar zit ik nu? 

tussen Oykel Bridge en Inchnadamph

3,5 km noord van Benmore Lodge

Lage Landen Mountaineering

Donderdag 22 mei 2025, wandeldag 10

van tentplek langs Oykel River,
4 km noord van Loch Ailsh ter hoogte van berg Black Rock
via Inchnadamph naar Loch Fleodach Coire

opgestaan 06.30, vertrek  ± 7.15, aankomst ± 17.30
± 10 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 18 km,  ± 720 m klimmen en ± 450 m dalen
temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 22 graden 's middags,
lucht: 's morgens halfbewolkt, 's middags strak blauw

Dutch mountaineering

Ongelooflijk, ik loop voor de drie Britten en ben eerder bij de hostel van Inchnadamph dan zij. Maar het meest tevreden ben ik met mijn kaartlezen en stompzinnig de bolletje op mijn kaart volgen van 'no visible path'. Gewoon een richting aanhouden die dwars door het ruwe terrein gaat. Dat 'gewoon' klinkt makkelijker dan de werkelijkheid.

op weg van Black Rock richting de bealach bij de berg Breabag Tarsainn

Vanochtend na het vertrek vanaf mijn slaapplaats bij de Oykel River ter hoogte van de berg Black Rock zie ik tot mijn verbazing de drie Britten tien minuten voor mij uit lopen. De Britten, een man en twee vrouwen, die ik gisteren heb gegroet bij Oykel Bridge, 18 km terug. Ze liepen toen snel op mij uit. Door gisteren wat langer door te lopen heb ik ze blijkbaar toch bijgebeend. Geen idee waar ze hebben geslapen. Ook nu lopen ze op mij uit.

terugblik op Black Rock waar ik langs de Oykel overnachtte

Als ik ze een beetje in het oog hou is het makkelijk om te zien waar het pad loopt. Maar na de eerste flinke glooiing raken ze uit beeld. Het pad stijgt geleidelijk en draait met de bergrug en de Oykel River mee richting het hoger gelegen meer Dubh Loch Mor. Hier ontstaat er een verschil met de route getekend in mijn gids en die op mijn Harvey-kaart. De eerste gaat wat meer richting het meer en volgt dan de contouren van de bergrug om een ronding naar de overkant te maken en dan door te stijgen naar de bealach (col) bij Breabag Tarsainn (punt F op de kaart in de gids). Die toelichtende aanwijzing staat er bij vermeld in mijn gids.

Dat is echter gisterenavond bij de bestudering van de route niet goed tot mij doorgedrongen. Waarschijnlijk lag ik net een Snicker te eten. In ieder geval wil ik de richting volgen die op de Harvey-kaart staat afgedrukt. Die verlaat dit pad eerder en gaat rechtstreeks naar de bealach. Kortom dwars door het terrein rechttoe rechtaan omhoog.

dit is de kaart uit mijn gids. ik heb de groene pijlen ingetekend
zoals ik gelopen ben naar de bealach bij F.
Al die lijntjes zijn hoogtelijnen. Hoe dichter op elkaar hoe meer je moet klimmen.

Onwillig om het zichtbare pad te verlaten loop ik nog een stukje door in de hoop dat een aftakking zichtbaar wordt. Niet dus. Het stijgt zelfs nog verder terwijl ik volgens de Harvey-kaart al eerder schuin naar beneden dieper het dal in had moeten lopen om de Oykel over te steken. 

terugblik als ik al ruim over de Oykel heen ben.
Kan ik ook even op adem komen.

Oké, daar gaat ie dan. Zigzaggend dwars door het terrein daal ik af terwijl ik regelmatig door of om geulen trek. Het oversteken van de Oykel is niet het probleem. Wel de klim daarna. Al voor de oversteek maak ik een kompaspeiling naar de bealach en bekijk een mogelijke route waar ik een begin kan maken. Met stoppen, turen en diep ademhalen klim ik omhoog zoekend naar de makkelijkste stroken rond de plassen en om de drassige grond heen.

het gaat aardig omhoog

Wanneer ik hoger kom zie ik de drie Britten boven mij. Ze zijn op een andere manier daar gekomen. Waarschijnlijk zoals de gids beschrijft. Maar ze lijken te zoeken. Blijkbaar hebben ze nog geen aansluiting gevonden met het pad dat naar en door de bealach leidt. Ze gaan zelfs nog verder omhoog. Van afstand groet ik ze.

Zelf blijf ik mijn kompasrichting en zicht op de toegang tot de bealach volgen. De dames houden mijn verrichtingen in de gaten. Waar gaat hij heen? Het zoeken wordt gestaakt en ze volgen mij op vijftig meter afstand. Ik hou koers en zie op een gegeven moment tot mijn opluchting iets dat op een spoor lijkt dat over een paar honderd meter naar de bealach voert. Tijd voor een rust na deze pittige klim.

Laat de Britten maar passeren. De man zegt dat hij al dacht dat het pad hier was. Natuurlijk. Voorlopig ben ik op een correct punt boven gekomen. Voor een lage-landen-amateur geeft dat een goed gevoel.

twee Britten zijn mij gepasseerd. De derde zoeker komt van rechts aansluiten

Inchnadamph

Na mijn rust volg ik ook door de nauwe bealach. Net op tijd om te zien dat de Britten alweer wat hoger zitten op een smal pad. Vreemd genoeg moet je om deze bealach goed uit te komen eerst nog verder omhoog. En dat niet over een 4x4-track maar een smal pad van twee voeten breed met hier en daar verraderlijk gruis. De dames voor mij doen terecht voorzichtig. Zelfs zo voorzichtig dat ik het groepje weer inhaal. Een ander inhalen, dat is mij deze tocht nog niet eerder gelukt. Opnieuw een kick vandaag. Hoe simpel kan het zijn.

in de verte zie ik de Britten hoger dan de bealach net voordat ze de hoek om gaan

Bij een korte geïmproviseerde afdaling zoekt een van de dames een andere oplossing. Ik volg de andere twee, die beneden wachten. Ik loop door en neem op een mooie plek een tweede rust. De Britten volgen even verder mijn voorbeeld. "See you later" is mijn groet wanneer ik weer verder trek.

mooie rustplek voor een lunchpauze

De rest van het pad langs de River Traligill gaat over een duidelijk herkenbaar pad dat dichterbij Inchnadamph overgaat in een landbouwweggetje. Mijn doel is in Hotel Inchnadamph breed te lunchen en ondertussen mijn powerbank en mobiel op te laden. Nadat ik de harde kern van Inchnadamph bestaande uit vier huizen ben gepasseerd zie ik aan mijn rechter hand de mooie hostel in een voormalige lodge.

Hostel van Inchnadamph

Ze serveren geen lunch. Dat is jammer. Op mijn vraag waar precies het hotel ligt wijst de man naar de witte vlekken tussen de bomen waarvoor je via de mainroad nog vijfhonderd meter moet doorstappen. Bij het verlaten van de oprijlaan van de hostel zie ik op een bord dat ze ook een winkel hebben. Te laat, nu eerst door naar het hotel. Vijf minuten later sta ik voor een akelig stil hotel. Op de deur staat voor de zekerheid 'Bar/Restaurant open only for residents'. Dat ben ik niet en bovendien ziet het er totaal verlaten uit. Balen. Een kilometer extra voor de kat zijn viool. Dan maar terug naar de hostel. Kijken wat dat winkeltje voorstelt.

Je rekent op niks om de mogelijke teleurstelling acceptabel te houden. Maar even later kijk ik mijn ogen uit. Had ik dat geweten. In een 3 bij 4 meter kamertje naast de ingang staat alles wat een wandelaar en hiker nodig heeft; gekoelde frisdranken, allerlei soorten repen, outdoormaaltijden, koeken, chips. Fantastisch. Van plezier vergeet ik een foto te maken. Eerst een koude cola, drie Snickers en een ontbijt van Firepot. Buiten in de zon op een bank gaat de cola met grote teugen naar binnen. Daarna Polarsteps bijwerken en Judith bellen. De internetverbinding bij de hostel trekt het maar net, maar we zien elkaar en kunnen met haperingen spreken. Thuis heeft Judith strakke actie ondernomen en met hulp van KPN onze uitgevallen router weer aan de praat gekregen. Knap.

bomenrij langs de 'gazonnen' voor de hostel. Daarachter Loch Assynt.

De resterende tijd breng ik door met een tweede cola en met een van de beide Britse dames, die bij nadere kennismaking Australisch blijkt. Ze is een kennis van het Britse echtpaar dat zich enigszins gedistingeerd afzijdig houdt. Ik leg uit hoe je in Australië quilten kunt leren van een Nederlandse. En ik kan haar uitleggen hoe je bij een afdaling meer naar voren moet hangen. Ze is eerder tijdens deze CWT geblesseerd geraakt en heeft enkele dagen in Ullapool gerust. Of ze dit wandelen echt nog leuk vindt weet ik niet, maar de vonken spatten er niet af. Misschien is ze uitgekeken op het echtpaar, dat ze hier bij mij op de bank wat komt praten. Ze gaan morgen niet zover als ik. Bij het afscheid wens ik haar een goede voortzetting van de tocht. "Enjoy your walk and may be I'll see you again" zeg ik tegen beter weten in.

via een achterdeur verlaat ik Inchnadamph

op weg naar Fleodach Coire

Loch Fleodach Coire

Halfvier, nog schitterend weer. Nu op mijn gemak een begin maken met de lange etappe van morgen die als een van de zwaarste wordt beschreven. Via een achterdeur verlaat ik de kleine community van Inchnadamph in noordoostelijke richting. Loch Fleodach Coire is mijn doel. Hopelijk kan je daar goed kamperen.

Om halfzes heb ik bijna vijf kilometer en zeker 300 hoogtemeters afgewerkt. Wanneer ik bij het meer aankom staan er al twee tentjes van een vader en zoon die op forel vissen. Op enige afstand vind ook ik een aardige plek. Zodra de tent staat en de watervoorraad is aangevuld neem ik tijd om Polarsteps offline bij te werken. Dat wordt pas over twee dagen verzonden wanneer er weer internet is.

Onderweg hier naar toe kwam ik nog verschillende wandelaars tegen. Ze vragen hier niet meer waar je vandaag gestart bent en waar je naar toe gaat. Met een grote rugzak wordt gevraagd of je de CWT doet. Dat geeft al aan dat je dichter bij het eindpunt komt. Je hoort er al een beetje bij. Kijken of ik dat overmorgen ook nog vind als er heavy rains worden verwacht.

Waar zit ik nu? 

Bij Loch Fleodach Coire 5 km noord van Inchnadamph

Eerste, en laatste bothy

Vrijdag 23 mei 2025, wandeldag 11

van tentplek bij Loch Fleodach Coire via bothy Glencoul naar bothy Glendhu

opgestaan 06.15, vertrek  ± 7.30, aankomst ± 17.00
± 9,5 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 15 km,  ± 600 m klimmen en ± 950 m dalen
temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 22 graden 's middags,
lucht: tot 14.00 blauw, daarna steeds meer bewolkt,
na 17.00 komen donkere wolken naderbij vanuit de oceaan

de Oostenrijker is mij tussen Glencoul en Glendhu gepasseerd

Andere divisie

Onderweg ben ik ingehaald door een Oostenrijkse zestiger. Net als hij zit ik nu in bothy Glendhu. Hij heeft het stuk van Inchnadamph naar hier in één keer gelopen. Een wat rustige dag vindt hij. Morgen gaat hij weer voor dertig kilometer. Zo juist komt er even na vijven een Nederlander voorbij die ook uit Inchnadamph komt, maar nog even door gaat, want morgen gaat het regenen. Ik zit hier duidelijk in een andere wandeldivisie. Ze hebben ook lichtere en mooier ingepakte rugzakken dan ik.

Ook de mobiel van de Oostenrijker is beter. Hij ontvangt hier, weliswaar zwak, nog net internet en ik net niet. Daardoor weet ik van hem dat de regen en wind morgen minder heftig zullen zijn dan tot nu toe verwacht. Hopelijk komt dat uit. Dat maakt het een stuk leuker. We zullen zien.

bothy Glendhu op het eindpunt van vandaag

Mooi weer uitvoering

'This stage is one of the hardest but finest of the whole trail, although in bad weather you'll need to have your wits about you. You should think carefully about the route alternatives before choosing to go this way. As you climb back out of Inchnadamph, skirting Cnoc an Droighinn, you're entering some of the best mountain country in the world.'

Tja, wat moet je met zo'n inleiding van de dagsamenvatting in je gids. '...one of the hardest...', '...need to have your wits about you...', ...zul je je verstand erbij moeten houden. Ik hou de hele tijd al mijn verstand erbij. Oké, nog meer verstand erbij. Je wordt er wel alerter door. '...entering some of the best mountain country in the world'. Nou ik ben benieuwd. Gisteren naar Loch Fleodach Coire heb ik misschien niet goed gekeken, het was net zo mooi als 's morgens. Dan moet het zeker nog komen? Gelukkig is het opnieuw mooi weer. Daar ga ik voor.

mijn slaapplaats afgelopen nacht bij Loch Fleodach Coire was zeker niet verkeerd

Toch worden deze 15 kilometers inderdaad een van de zwaardere etappes. Gedeeltelijk door de route, maar zeker niet door het weer. Misschien door de toenemende vermoeidheid en door de laatste vijf kilometer.

Beinn Uidhe

Vanochtend ging het vanaf mijn aantrekkelijke overnachtingsplek aan Loch Fleodach Coire geleidelijk over een duidelijk pad anderhalve kilometer omhoog naar de mooie bealach (col) tussen de bergen Glas Bheinn en Beinn Uidhe. De lange afdaling gaat vervolgens met grote slagen naar beneden en is goed te doen. Geen probleem. Alleen maar genieten van de omgeving en regelmatig achterom kijken. Zo loop je aan de zuidkant van Beinn Uidhe en een anderhalve uur later alweer ruim aan de noordkant. 'Daarboven moet ik naartoe', is dan 'daarboven was ik zojuist'. Hieronder in enkele stappen met wat 'achteromkijkbeelden' indrukken van de overgang van het keteldal bij Loch Fleodach Coire via de bealach naar de noordzijde van Beinn Uidhe. Prachtig.

achteromkijken geeft een mooi beeld en een goed gevoel

met het stijgen neemt de omvang van de wereld toe

geleidelijk gaat het omhoog naar de bealach

op weg naar het rotsige gedeelte van de bealach

laatste stuk omhoog naar de steenhoop, de cairn op het hoogste punt van de bealach

tijdens de afdaling aan de noordkant van Beinn Uidhe
beneden zie je het pad parallel aan de bergrug lopen

links van die puntige berg Glas Bheinn was ik een half uur geleden

Klankgevoelig

Mijn volgende doel op dit pad langs de randen van Beinn Uidhe is een meertje. Daar moet ik dit spoor verlaten en langs de oever bij een andere aansluiting uitkomen. Bijna loop ik te ver door, maar herken op tijd mijn verkeerde keuze en keer terug naar de oever. Hoe simpel kan het zijn. Zeker als ik nu het duidelijke pad op de foto zie. Vanuit een stoel in Nederland loopt het een stuk makkelijker merk ik bij het uitschrijven van mijn dagelijkse aantekeningen.

Uiteindelijk zal de route vandaag bij Glencoul en Glendhu op zeeniveau uitkomen, dus het dalen zal nog een tijd doorgaan. Na het meer de eerste flinke tientallen meters naar beneden. Daar nog over een redelijk behapbaar pad. Tijd voor rust met een Snicker-boost. Kan ook  een Mars geweest zijn uit Ullapool.

Heerlijk daalt het in de ochtendzon met een grote boog verder richting de beek Abhain an Loch Bhig. Die stroomt inderdaad naar Loch Bhig, in het Engels op mijn kaart Loch Beag. Langs die beek staan weer kaarttekens van een niet zichtbaar pad. Toch moet dat te volgen zijn, want de stippellijn is direct langs de beek getekend. Wat ik over het hoofd heb gezien is het stuk naar de beek toe over een flink aantal hoogtelijnen en over steep, rough ground. Dat is niet overdreven. Het is gewoon een drieletter stuk. Hoe vijfhonderd meter afdaling de hele gang eruit haalt. Als ik beneden ben en de beek bereik kijk ik uithijgend nog een keer omhoog. Shitstuk.

voorlopig ben ik voorbij dit onverwachte moeilijke stukje

Dat vertel ik een kilometer verder aan een alleenlopende vrouw van een jaar of zestig. Na een paar zinnen in het Engels vraagt ze of ik uit The Netherlands kom waarna we in het Nederlands verder praten. Of meer precies in het Hollands, want weer een paar opmerkingen later vraagt ze of ik uit Noord-Holland kom. Het is lang geleden dat ik door mijn uitspraak aan die herkomst herkend word. Daarvoor moet je blijkbaar eerst naar Schotland. Zij komt ook uit Noord-Holland.

Ze loopt de CWT noord-zuid en is van mijn insteek; rustig aan en genieten van de omgeving. Enthousiast is ze is over haar eerste kampeerplek in het begin van haar tocht bij de Kyle of Durness bij Keoldale. Dan kan ik haar vertellen dat er over een kilometer een shitstuk komt en dat je goed kunt kamperen bij Loch Fleodach Coire. Kortom een korte vriendelijke onderbreking om vervolgens als Noord-Hollander weer verder te gaan over het pad langs de beek dat toch met enkele onderbrekingen te herkennen is, maar door de heipollen en keien meer voortrommelen dan voortschrijden is in dit relatief smalle dal.

langs de gekrompen Abhain an Loch Bhig

in de verte Loch Beag

Loch Beag komt dichterbij

Lunch op zeeniveau

Dat voort-rommelen langs de beek gaat ongeveer met een tempo van 1 km per uur. Je krijgt er geen windtranen van in je ogen. Daarom na twee uur weer rust met lunch wanneer ik eindelijk de kop van Loch Beag heb bereikt. Dit keer kies ik voor een flat bread met Hero aardbeienjam. De kuipjes zijn na elf dagen nog steeds heel. Het pakje met flat bread begint alarmerend te verkleinen. Over twee dagen in Kinlochbervie snel aanvullen. 

Terwijl ik uitgebreid onderuit hang komt een bootje met toeristen beneden in de baai iets van de natuur bekijken. Als ze straks hun foto's bekijken zullen ze een afwijkende licht groene vlek zien.

Loch Beag

langs de oevers van Loch Beag

het teruggetrokken Loch Glencoul

Loch Glencoul

Schiereiland

Het venijn zit vandaag in de staart. Nadat ik langs de boorden van Loch Beag bothy Glencoul heb bereikt valt daar niet veel te beleven. De bothy wordt verbouwd en er is verder geen mens. Ik zit wat op een bank, kijk loom over het teruggetrokken water onder invloed van het afgaand tij en zoek naar de voortzetting van de route, want ik wil door naar bothy Glendhu. Daar wil ik gaan kamperen als het kan. Zoiets is makkelijker gedacht dan gedaan.

 

From the bothy cross the footbridge and climb a rough track northwest contouring around the Aird da Loch peninsula.

De voetbrug zie ik aan de onderkant van een bergrug liggen. Dat is alvast een begin. Alleen gaan we daarna bijna zes kilometer rond de uitlopers van een bergrug op een peninsula, schiereiland, lopen. Hemelsbreed ligt bothy Glendhu maar drie kilometer hier vandaan. Niet janken. Had ik maar een vak moeten leren en niet als wandelaar door de wereld moeten gaan trekken. Omhangen en wegwezen.

Om een berg trekken betekent in dit geval er toch nog flink overheen. Hijgend breidt mijn zicht zich uit. Aan de overkant van Loch Glencoul worden verspreide huizengroepen door mij geïdentificeerd als de gehuchten Newton en Unapool. Daar achter blauwe vlekken van de oceaan.

na een half uur klimmen kijk ik prachtig terug op bothy Glencoul
 en het daarachter ligt Loch Beag

De oversteek naar de noordkant van de bergrug Beinn Aird da Loch is nog redelijk te doen. Daarna volgt alweer een twee kilometer lang vermoeiend smal pad met afwisselend keien, uitgesleten hei en ander ongerief.

alweer een lastig pad

aan de overkant wenkt de bothy

Ingehaald word ik door een familie zonder veel bepakking. Dat doen ze pas als ik na het omtrekken van een enorm rotsblok niet verder kan doordat het inmiddels opkomend tij het pad onderwater heeft gezet. Wanneer ik terugkeer op mijn schreden zie ik nog net hoe de familie een omtrekkend pad heeft gevonden. Dat scheelt weer zoeken. Ik vind het vandaag niet erg om met het overschrijden van de brug over een beek een goed beloopbare track te bereiken. Nog maar achthonderd meter naar de bothy.

zicht vanaf de brug over Loch Glendhu met links de bergrug waar ik omheen mocht lopen

Bothy Glendhu

De Oostenrijker heeft zijn spullen al uitgepakt als ik rond halfvijf de bothy bereik. Ontspannen zit hij op de buitenbank een shaggie te roken. Dat verwacht je niet van een buitensporter. Ieder zijn plezier. Met zijn mobiel heeft hij wel verbinding en heeft het over regen vannacht. Laat ik dan maar een keer in een bothy gaan slapen. Hij heeft zich al enigszins in de linker voorkamer geïnstalleerd. Ik kies voor de rechter. 

Oostenrijk

Nederland

Ik loop nog wat van de bothy af in de hoop op een hoger punt verbinding te krijgen. Helaas geen contact. Dan maar wat foto's met mijn mobiel om die offline op Polarsteps te zetten. Kijken of ik ze morgen ergens kan verzenden. De Oostenrijker heeft betere spullen dan ik. Zijn tentje kan tegen een windkracht van meer dan 100 km per uur. Dat geef ik mijn tentje lang niet. Het moet gewoon niet waaien. Ik kan hier nog veel leren. Deze man werkt ook niet als ik met buienradar, maar met een programma met verfijnde weersinformatie. Ook heeft hij een app met de hoogte, stijg- en daalmeters. Ik zie mij dat na deze CWT nog niet aanschaffen.

De idylle dat wij hier samen de avond alleen gaan doorbrengen wordt al binnen een uur verstoord. Als eerste arriveert een soort atleet van middelbare leeftijd in korte broek en met een kleine rugzak. Het blijkt een Hongaar. Hij doet niet mee aan de Cape Wrath Ultra die momenteel ook gerend wordt. Tenminste als je 2000 pond inschrijfgeld hebt betaald. Hoe onze Hongaar denkt te gaan slapen is niet duidelijk. Wij adviseren hem naar de nog vrije slaapkamers te gaan op de bovenverdieping.

Zelf kom ik er achter dat 'mijn woonkamer' toegang biedt tot een ruime voorraadkamer. Die pik ik direct in om mij privé breed te installeren. Net op tijd want er komt een jong Italiaans koppel binnen die wij wijzen op de andere vrije slaapkamer op de bovenverdieping. Tot slot arriveren twee Tsjechen van een jaar of dertig die slechts dagwandelingen maken om mooie natuurfoto's te schieten. De discussie met de Hongaar en de twee Tsjechen schiet verschillende kanten op. 

Ik ga ondertussen mijn maaltijd opwarmen in mijn privé hok. Bij terugkeer zitten de drie Oost-Europeanen en de Oostenrijker nog steeds beneden te verhalen. Het koeterwaals aan Engels met Oostenrijkse, Hongaarse en Tsjechische tongval is moeilijk te volgen. Al om halfnegen trek ik mij terug in mijn boudoir. Nog wat lezen in de thriller Het Dossier van Anya Niewierra waarin je 's nachts van je nier beroofd wordt. Nou welterusten dan maar.

Waar zit ik nu? 

in Bothy Glendhu, 3 km ten noorden van Glencoul

In de Wolken

Zaterdag 24 mei 2025, wandeldag 12

van bothy Glendhu via Achfary naar oostzijde Lock Stack

opgestaan 05.45, vertrek  ± 6.45, aankomst ± 13.30
± 6,5 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 17 km,  ± 490 m klimmen en ± 450 m dalen

temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 16 graden 's middags,
lucht: bewolkt, eerste half uur motregen

Routekeuze

De route over de heuvel Ben Dreavie is mijn keuze om naar Loch Stack te lopen. Daar wil ik in de buurt van Lochstack Lodge een tentplek zoeken. Er is met deze route voorbij Ben Dreavie (510m hoog) een doorsteek dwars door het terrein zonder zichtbaar pad over een afstand van drie kilometer. Je moet daar dus een kompas gebruiken. Enkele kleine meertjes zullen behulpzaam zijn bij de oriëntatie. Dat moet kunnen. Dat heb ik deze tocht inmiddels al meer succesvol gedaan. Maar niet vandaag!

Opstart

In het voorraadkamertje van bothy Glendhu heb ik prima geslapen. Omdat ik gisterenavond al voor negen ben gaan slapen beginnen de wandelspieren al ruim voor zessen te ontwaken. Opstaan en wegwezen voor de rest van de populatie tot leven komt. Als ik naar buiten kijk is het wel vochtig, maar als het geregend heeft vannacht dan is dat buiten mijn bewustzijn gebeurd.

Nog even een ontbijtpap met de brander in de vensterbank van dit luxe verblijf warm maken, luchtbed oprollen en vastduwen bij de tent die de rugzak niet is uitgekomen, slaapzak in de compressiezak en waterdicht verpakt in het onderste vak duwen. Daarbij de sandalen, regenbroek en opvouwbare wasbak. De paar shirts, onderbroeken en sokken in plastic zakken in de gaten proppen van het hoofdvak. Afgekoelde brander, gastankje, pannetje, ehbo-doos, fleecetrui er bovenop. De kaart zit al op zijn plek en de ereader heb ik gisteren al in het documentenvak terug gestopt bij de CWT-gids, mobiel, powerbank en oplaadkabeltjes.

De led petlamp terug in het bovenste vak en controleren dat de Snickers, Marsen en mueslirepen voor het grijpen liggen. Het zijn er niet zoveel meer. Regenjack aan. Klaar we kunnen.

De Oostenrijker heeft waarschijnlijk hetzelfde gedacht. Hij is ook aan het afbouwen. We groeten elkaar. "Bis gleich" zeg ik in de verwachting dat hij mij straks zal inhalen.

Controlepunten naar Ben Breavie

Drie km langs Glendhu Lochside, bij waterval rechts, bij het flinke meer Loch an Leathiad Bhuain schuin links en klimmend naar aansluiting met een andere 4x4-track, daar rechts tot aan Shieling (geen idee) en daar links naar Ben Breavie. Kaartlezen gaat van controlepunt naar controlepunt. Wanneer het controlepunt niet opdoemt zit je fout of moet je beter kijken.

De drieënhalve kilometer langs de oevers van Loch Glendhu zijn een makkie. Ontspannen loopt het over een goed breed pad. De lichte motregen is niet storend. De waterval is niet te missen. Even verder rechts omhoog.

Maar voordat ik omhoog ga nog even controleren of er hier dichterbij Newton en Unapool wel internet en telefoonverbinding is. Raak. Nu lukt het wel Whatsapp-verbinding te krijgen met Judith en te horen dat thuis het brandalarm steeds afgaat. Met zo'n melding sta je wat appelig om je heen te kijken als je aan een Loch in Schotland staat. Dan ook meteen maar een Polarstep met dit keer een life update voor de volgers.

aan de overkant van Loch Glendhu de paar huizen van Unapool

Het zeeniveau van Loch Glendhu laat ik achter me en trek weer de heuvels in. Opnieuw over een prima breed pad. Achtereenvolgens streep ik Loch an Leathiad Bhuain, en de knik naar links van mijn mentale lijst af. Bij Loch an Leathiad Bhuain zie ik nog wel een tentje staan. Als dat van die ambitieuze Nederlander is van gisterenmiddag dan heeft hij zich verslapen. Ter hoogte van dit meer haalt de Oostenrijkse trekker mij in. Hij wil de vuurtoren van Cape Wrath minstens één, en mogelijk twee dagen eerder bereiken dan ik. We nemen afscheid van elkaar.

Loch an Leathiad Bhuain

Op een hoogte van 150 meter zie ik de eerste flarden van laag overtrekkende wolken. Niets aan de hand, aardig om te zien. Alleen tegen de tijd dat ik op 400 meter hoogte kom loop ik in de wolken met een zicht van honderd meter. Een kompasstand schieten naar een punt in de verte is onmogelijk. Het houvast van herkenbare punten in het terrein zoals kleine meertjes valt weg omdat ze simpelweg niet meer te zien zijn. Ik zie mij straks na de heuvel Ben Dreavie al als een zombie over de moors ronddwalen. Gekkenwerk, gaan we niet doen. Bovendien valt er ook weinig te genieten van de omgeving als je nauwelijks zicht hebt. 

Shieling

Achfary
Ik neem geen risico en kies voor de alternatieve route via het gehucht Achfary. Daarmee blijf ik op het gemakkelijk begaanbare dubbelspoor. Dat betekent ook een andere keuze voor de vervolgroute. De gids geeft een aansluiting zuid om het Loch Stack naar Lochstack Lodge via de verharde weg, terwijl de Harvey-kaart een route aandraagt noord om het Loch Stack. Bij de eerste oplossing trekt mij het lopen langs de weg niet. Met het tweede voorstel krijg je er een terreindoorsteek van drie kilometer zonder pad gratis bij. Dat zal ook de nodige inspanning kosten. Maar die doorsteek is anders dan vandaag in ieder geval op een hoogte zonder wolken. Ach, dat zien we morgen wel weer. Dus kies ik als Nederlander voor de gratis optie. Een dag later zal ik die mentale zuinigheid betreuren.

Een kilometer verder en honderd meter lager kom ik weer onder de wolkengrens en neemt het beeld van de omgeving vaste vormen aan. Links de bossen ten zuiden van Achfary die voorlopig nog door een hek ontoegankelijk zijn. Tijdens een pauze passeert het Italiaanse koppel. Zij heeft er flink de pas in.

Met het Italiaanse tweetal voor me zie ik meteen waar je door het hek het bos in wording binnen gaat. Het is recent beplant, je kijkt er overheen naar Achfary.

Nog een stukje over de rustige A838 en dan opent Achfary zich voor me. Dat gaat in alle stilte, want er komt niemand naar buiten om mij te onthalen. Ik praat dan over totaal tien huizen en naast de A838 ook een kort straatje en iets dat op een basisschool lijkt. Dat past ook bij de bushalte primary school. Opvallend is de oude karakteristieke Britse telefooncel die nu het opschrift DEFIBRILATOR draagt. Goed alternatief gebruik.

De enigen waarmee ik kan praten zijn de Italianen die uit Turijn komen. Ik hoor dat ze maar een paar dagen wandelen. Dat hoor ik even verder ook van een wat ouder Nederlands echtpaar die de CWT met steun van de auto doen. Het meeste van hun voorraden ligt in de auto. Die laten ze achter op een parkeerplaats om dan in enkele dagen een grote ronde te maken en terug te keren bij de auto. Dan loop je wel meer, maar met minder zware rugzak en regelmatig extra verplaatsingsmogelijkheden met de auto. Ook een oplossing.

Ze hebben net de route ten noorden van Loch Stack gelopen en adviseren niet te dicht bij de oevers van het meer te lopen vanwege de drassigheid. Zij geven mij de tip om te kamperen in de bosstrook langs de beek Allt Horn, achthonderd meter ten noordoosten van Loch Stack. Hoewel het nog vroeg in de middag is ga ik dat doen. Rhiconich, het gedachte eindpunt van morgen is voor mij te ver weg. En er moeten voor morgen ook nog voldoende kilometers overblijven. Kortom na 17 km vandaag een vroege stop.

langs de instroom van Loch Stack

linksom Loch Stack

tussen twee grote rotsen betreedt je de bosstrook

Het wolkendek laat donkere wolken over mij heen trekken en buiten de bosstrook staat een aardige wind. Maar de bosstrook ligt in het dalletje van de beek en vangt op tentniveau nauwelijks wind. Ideale plek. 

Als de tent staat kan ik nu op mijn gemak het voorgerecht uitproberen dat ik van de Oostenrijker kreeg. Om het tekort aan voeding met de dure poedermaaltijden (600 tot 800 kcal) te compenseren neemt hij als voorgerecht een simpel pakje couscous. Dat kan ik ook wel gebruiken als ik mijzelf op mijn mobiel zie. Mijn hoofd wordt steeds smaller. Met deze vroege stop is er ook tijd zat voor zelfverzorging. Na de couscous op mijn gemak een plek bij de beek verkennen voor wassen en tandenpoetsen.

Kwart over vier, heerlijk, alle tijd om in de thriller Het Dossier van Anya Niewierra te lezen. Waar is de nier gebleven van de hoofdpersoon? Daar kom ik voorlopig nog niet achter. Ter onderbreking maar de hoofdmaaltijd: Macaroni and Cheese (800 kcal). Misschien groeit mijn gezicht dan weer iets in de rust van deze eenpersoonscamping.

Waar zit ik nu? 

oostzijde Loch Stack, 12 km zuidoost van Rhiconich

Jankdag

Zondag 25 mei 2025, wandeldag 13

van oostzijde Loch Stack via Rhiconich naar Kinlochverbie Badcall

opgestaan 07.00, vertrek  ± 8.00, aankomst ± 17.00
± 9 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 17,5 km,  ± 210 m klimmen en ± 140 m dalen

temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 15 graden 's middags,
lucht: bewolkt, 's morgens regen tot plm 12 uur met windkracht 5/6 noordwest, 's middags opklaringen

Loch an Nighe Leathead

Beste nacht

Deze nacht in de del tussen de bomen was de beste nacht tot nu toe. Lekker warm in de slaapzak door de hogere nachttemperatuur dan vorige week. Toen zakte tijdens de heldere nachten de temperatuur tot rond de vier graden. Met het in de slaapzak kruipen om 20.00 tot nu, 07.00, ben ik goed uitgerust. Alleen de laatste drie uur zit er recht boven mij een koekoek de hele tijd zijn vrienden te roepen. En hij heeft heel veel vrienden.

De wind is in kracht toegenomen, wat je in een naaldbomenbos hoort als een halve storm. Er wordt windkracht 5/6 verwacht vandaag. Gelukkig gaat het over mijn tent heen.

mijn tent gisterenmiddag

Niet waterbestendig

Na deze comfortabele nacht heeft de dag hele andere condities in petto. Nog bij alle ochtendhandelingen en het afbreken van de tent is het droog. Wel trek ik vandaag meteen mijn regenbroek aan met de gedachte dat ik sowieso nat zal worden door stukken hoge hei en lang gras. Koud omgehangen en de luwte van het bosdelletje verlaten begint het te regenen. En dat met windkracht 5/6 recht in mijn gezicht. Meteen ook maar de capuchon op en de kraagrits helemaal omhoog. Met dit vernauwde blikveld en een bril zonder ruitenwisser zoek ik mij dwars door de moerassige heide een weg. Dit is een van de stukken zonder pad. De terreindoorsteek van drie kilometer die ik gisterenmiddag nog geen probleem vond toen ik koos voor de route linksom Loch Stack.

Met een kompasrichting hou ik mij vast aan een lage glooiing in de verte. Regelmatig moet ik stoppen en mijn blik van de grond voor mij verleggen naar de nabije horizon om te controleren of ik nog steeds in de goede richting ga. Zeker als je door een natte gleuf in het terrein moet omtrekken. Binnen een paar honderd meter zijn mijn schoenen van binnen net zo nat als van buiten. Dat gaat snel als je een verkeerde inschatting maakt en dertig centimeter wegzakt in de groene drab. Mijn waterproof sokken zijn nu gewone natte sokken geworden.

Na een half uur ploeteren stuit ik conform plan op de beek die ik vanaf hier moet volgen om bij het meer Loch an Nighe Leathhaid uit te komen. Ergens halverwege daar naar toe maak ik zoals aangegeven op de kaart een oversteek over de beek. Hopelijk ongeveer op de goede plaats. Pas na ruim een uur zie ik iets van een spoor van voorgangers. Zwoegend gaat het verder tot ik eindelijk zicht krijg op het meer. Toch maar een foto van maken. Mijn eerste vandaag.

Uit voorzorg zit mijn compactcamera in de voorzak van mijn regenjack. Helaas blijkt die voorzak toch vochtig. Bij de volgende fotopoging van een zielig selfie komt de camera niet verder dan het uitschuiven van de lens. Er flitsen nog wat vage beelden voorbij op het schermpje en daarna een volledige verstarring. Hij is blijkbaar vochtig geworden en waarschijnlijk heeft de batterij kortsluiting gemaakt. In ieder geval zit de uitgeschoven lens muurvast. Balen, want het maken van foto's geeft straks thuis letterlijk meer beeld bij mijn belevenissen. Mijn mobiel wil ik nog niet starten om energie te sparen. Mijn powerbank is bijna leeg. Ik hoop die tijdens een lunch in hotel Rhiconich op te laden.

Meer meer

Er volgt een aaneenschakeling van lange smalle meren op weg naar Rhiconich. De opluchting van het bereiken van Loch an Nighe Leathhaid wordt nu vermengd met gehijg om langs de oever verder te strompelen over een vermoeiend vaag spoor. Net voor een volgend meer, Loch Airigh a Bhaird, kom ik terug op de hoofdroute van de CWT. Dit keer kan ik met een bruggetje over een beek naar het vervolg over een 4x4-track op zoek naar een knik in dit pad, mijn volgende controlepunt. Vijfhonderd meter daarna moet ik namelijk weer een stuk dwars door het terrein op zoek naar een volgend meer. Nu is de afstand maar een meter of zeshonderd door opnieuw een moerassig heideterrein. Het belangrijkste is dat ik ook ditmaal weer goed uitkom.

Andermaal mag ik direct langs de oever van het meer, nu Loch a Garbh bhaid Mor, verder. Uitspreken van de naam van het meer is net zo moeilijk als het lopen over het vage pad over wederom ruige en drassige ondergrond. Twee kilometer noordwaarts een korte verbetering op een landengte waarna het laatste meer, Loch a Garph bhaid Beag zich aandient waar volgens de gids een moeilijke oversteek van de beek Garbh Allt staat te wachten. Dat valt in werkelijkheid mee. Door de droogte van de afgelopen tijd vind ik na wat zoeken toch een oplossing om zonder mijn schoenen uit te doen droog aan de overkant te komen. Ik begrijp wel dat het een uitdaging is bij een hogere waterstand.

Garbh Allt

Ik heb toch mijn mobiel maar opgestart om deze omgeving en de indrukken met foto's mee naar huis te kunnen nemen. Dan ook maar meteen een step voor de volgers op Polarsteps die begint met de titel 'Jankdag'. 

De regen is al enige tijd geleden gestopt en opklaringen verhogen de sfeer. Ik kijk uit naar een lekkere lunch in Hotel Rhiconich. Daar overnachten zal niet gaan. Booking.com liet mij gisteren al zien dat ze vol zitten. Zoals veel overnachtingsmogelijkheden. De bordjes met No Vancancies passeer ik met regelmaat. 

Bij Hotel Rhiconich is van drukte bij aankomst om een uur of twee niet veel te merken. Het inchecken lees ik bij de deur is vanaf 15.00 en een restaurant kan ik niet ontdekken. Het gaat lekker vandaag.

Doorlopen maar

14.00 pas. Dan maar gewoon doorlopen richting Kinlochverbie. Dat gaat over een asfaltweg waarop ik voor het rustige verkeer regelmatig de berm in ga. Het stijgen over asfalt gaat geleidelijk. Al rustig voortlopend passeer ik het ene gehucht na het andere, Achriesgill oost, Achriesgill west, Inshegra. Overal speurend of er niet bij toeval een restaurantje tussen staat.

terugblik op Rhiconich

langs Loch Inchard richting Kinlochverbie

Vlak na Inshegra passeer ik wel The Old School, een restaurantje met rooms. Maar er komt geen mens naar buiten of open doen als ik het hele gebouw rondgelopen ben. Doorlopen maar.

Tot mijn starre verbazing en blijde verrassing stop ik onmiddellijk als er achthonderd meter verder tussen drie huizen een viskraam staat. Je kunt er take away lokale visgerechten bestellen. Ik hoef het niet mee te nemen, maar mag op een van de twee terrasstoelen aan het tafeltje gaan zitten. Daar schrok ik mij vol met fish and chips, haddocks, schelvis en patat. Heerlijk. Een maaltijd op zich, maar dit wordt het voorgerecht voor de hoofdmaaltijd straks in de tent. De viskraamjuffrouw wil wel een foto maken van dit geluk.

Wrak

Van de viskraamjuffrouw hoor ik dat het honderd meter verder gelegen winkeltje London Stores op zondag gesloten is. Dat winkeltje moet volgens mijn gids veel dingen verkopen die hikers nodig hebben. Ik wil er mijn maaltijden aanvullen om de komende dagen te overleven. Dus trek ik vijftig meter na de viskraam de heuvels in om zo dichtbij mogelijk een tentplek te zoeken. Door de harde wind moet ik achter een dekking staan. Geheel in stijl met deze dag vind ik een kuil waar ook al een autowrak ligt weg te roesten. Wrakken onder elkaar.

Als de tent staat Judith bellen en de tweede step van vandaag plaatsen op Polarsteps en reacties lezen. Leuk. Dan weer de mobiel uit, want van het gehoopte opladen van mobiel en powerbank is niets terecht gekomen. Met de huidige stroom in mijn mobiel moet ik het de komende drie dagen uithouden. Dat wordt puzzelen. Morgenochtend nog even opstarten om mijn busplek voor aanstaande vrijdag van Durness naar Inverness zeker te stellen. De andere dagen maar beperkt foto's nemen. Balen.

Oké, eerst maar een tweede maaltijd, Rice and Chili con Carne. Daarna nog wat lezen in de thriller Het Dossier. Dat is veel erger.

Waar zit ik nu? 

2 km zuidoost van Kinlochbervie Harbour

de geplande overnachtingen tussen Ullapool en Cape Wrath

Opklaringen-magneet

Maandag 26 mei 2025, wandeldag 14

van Kinlochverbie Badcall via Blairmore naar Sandwood Bay

opgestaan 07.00, vertrek  ± 8.20, aankomst ± 15.00
± 6,5 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 17,5 km,  ± 100 m klimmen en ± 140 m dalen

temperatuur: s' morgens 10 graden, tot 15 graden 's middags,
lucht: afwisselende opklaringen

Sandwood Bay

Opklaringen

Wanneer ik om 16.15 uur deze aantekeningen maak begint het kort te regenen. Geen probleem, want ik lig droog in mijn tent die sinds drie kwartier in een duingleuf staat bij Sandwood Bay. Dat was vanochtend bij Kinlochverbie Badcall, niet ver van het winkeltje London Stores, andersom. Ik stond droog op maar tijdens het afbreken van de tent begon het te regenen waardoor verschillende zaken vochtig de rugzak in gingen. De rest van de dag zat het weer helemaal mee. Ondanks de verwachte regen en verschillende keren donkere wolken om mij heen liep ik blijkbaar van opklaring naar opklaring. Geen druppel gevoeld.

London Stores

Winkelen

Speciaal voor het winkeltje London Stores ben ik gisteren niet verder gegaan en kampeerde ik hier 350 meter vandaan in de heuvels. "Almost everything imaginable is crammed into a tiny Aladdin's cave of a shop" beschrijft Iain Harper in zijn gids. Hier zou alles wat een wandelaar onderweg nodig heeft op een paar vierkante meter zijn uitgestald. Ik ben benieuwd.

De beschrijving is niet overdreven. Ongelofelijk hoeveel eten, dranken, kranten en tijdschriften hier zijn opgestapeld. Wanneer ik binnenstap blijft het minuten langs stil. Voldoende tijd om de uitstalling te bewonderen. Ik zie veel, maar geen outdoor-poedermaaltijden. Pas als ik hard good morning roep komt er een oudere man uit het achterliggende vertrek. Ik neem aan dat dit Mr. Mackay is. Dat is de naam die buiten pontificaal boven de winkeldeur is geschilderd. Meneer Mackay heeft een behoorlijk gehoordrempel. Maar dat mag als je tachtig bent.

Nadat ik vertel waar ik vandaan kom vraagt hij of ik trek in koffie heb. Dan moet ik wel even wachten. Take your time, zegt ie nog. Terwijl hij de koffie zet leg ik buiten contact met het busbedrijf in Durness om voor aanstaande vrijdag een plek te reserveren voor de rit naar Inverness. Die reservering had ik thuis al geprobeerd, maar ze doen dat tot maximaal veertien dagen tevoren. De komende drie dagen heb ik waarschijnlijk geen verbinding meer dus moet het voor de zekerheid nu. Gelukkig krijg ik contact en een vriendelijke dame noteert mijn wens. Opluchting, weer een kritieke taak afgedaan. Gauw de mobiel weer uit. Nu heb ik nog 83% batterijlading voor drie dagen.

Bij terugkeer in de winkel eerst tijd voor een staande kop koffie met koek. Waar vind je dat nog? Helaas heeft hij geen outdoor maaltijden. Maar als ik over poedermaaltijden begin raadt hij mij Batchelors Pasta 'n' Sauce zakjes aan. Oké, beter iets dan niets. Ze zijn een stuk goedkoper dan de outdoor versies. Vanavond CHEESE, LEEK & HAM. Met hoofdletters dus dat moet goed komen. Verder vijf Marsen en een gastankje. Wel groter dan ik wil, maar voorlopig heb ik de komende dagen warm eten. Bij vertrek wenst Mr. Mackay mij succes; "Take care and take your time."

terugblik op Loch Inchard

begin van Kinlochverbie bij Loch Innis na Ba Buidhe
met op de rechteroever pagodetenten

Het is al na negenen wanneer de wandeling van vandaag echt op gang komt. Onderweg naar Kinlochverbie Harbour zie ik mannen bezig met het afbreken van pagodetenten. Misschien van de Cape Wrath Ultra. Die is de afgelopen dagen gerend. 

The Cape Wrath Ultra is an ultra running expedition that takes a similar route to the Cape Wrath Trail, but with our expert local knowledge the race route has been tailored for runners.

The 400km route is completed over 8 days and it offers a compelling ultra running challenge. Participants will have none of the complex logistical worries that hikers traditionally encounter when embarking on the Cape Wrath Trail or other long distance footpaths, such as the Pennine Way.

Bron: https://www.capewrathultra.com/ met in de kop van de home-pagina een paar minuten durend filmverslag met een goed beeld van de route en het landschap.

Vijf dagen geleden bij Oykel Bridge begreep ik van mijn Engelse buurman dat je wel even £ 2000 inschrijfgeld moet overmaken voordat je deze 400 km mag hardlopen. De tenten zijn om te slapen. Luxe. Maar ik hoorde dat er maar kort in wordt geslapen. Want dat gaat allemaal ten koste van je tijd. Het doet me denken aan een kreet op mijn vroegere werk als je rustig aan deed: "het gaat allemaal van je eigen tijd af". Mocht je in 2026 mee willen rennen hier is de link voor de inschrijving van Cape Wrath Ultra®, Explorer & 100 2026 met al op de eerste pagina het betalingsschema voor het inschrijfgeld. 

De Ultra van volgend jaar sla ik over. Kan altijd nog. Dit jaar negeer ik verder de pagodetenten en concentreer mij op meer aardse zaken. Ik loop door naar Kinlochverbie Harbour waar ik de routeafslag richting Oldshoremore bewust negeer en een paar honderd meter extra loop naar de lokale Spar. Die is modern en overzichtelijk ingericht en je kunt er in tegenstelling tot London Stores pinnen. Binnen een paar minuten sta ik buiten met drie kant-en-klaar boterhampakketten en drie Snickers.

Tijd om Judith te bellen nu er nog verbinding is en haar 'tot woensdag' te wensen. Thuis gaat blijkbaar het brandalarm niet meer af. Dat heeft de buurman geregeld. Hoe vraag ik niet want de batterijlading van mijn mobiel is gedaald naar 79%.

Einde bewoonde wereld

Voordat ik de bewoonde wereld verlaat eerst nog redelijk luxe vijfenhalve kilometer over asfalt naar Blairmore, een gehucht van negen huizen en een parkeerplaats voor alle bezoekers van Sandwood Bay.

de oceaan bij  Loch na Claise

De smalle landweg richting Oldshoremore is drukker dan gedacht. Om de haverklap moet ik de berm in om auto's en campers te laten passeren. Paranoïde kijk ik herhaaldelijk achterom. De drukte is ook niet zonder reden. Meer dan de trajecten van de afgelopen dagen is deze kuststrook bewoond. Dat had ik zo hoog in het noorden van Schotland niet verwacht. Met enige regelmaat passeer ik witte huizen en een enkele boerderij. In Oldshoremore zijn de meeste huizen ook B&B en er is een parkeerplaats vlakbij Oldshoremore Beach waar die campers zeker vandaan komen.

Oldshoremore Beach

het laatste stuk asfalt naar Blairmore

Attractie

Vanaf Kinlochverbie zie je richtingsborden naar de parkeerplaats voor Sandwood Bay. Blijkbaar is die baai een regionale attractie. Ik neem aan dat de bezoekers zich gerealiseerd hebben dat je er een wandeling van 13 kilometer voor over moet hebben; 6,5 heen en 6,5 terug. Ik niet. Ik hoef alleen maar 6,5 heen. En die aanloop door het terrein over een makkelijk pad is prachtig. Door de hei langs meren en meertjes waarbij je soms letterlijk over de randen loopt. Onderweg volg ik anderen, wordt ik ingehaald en passeer ik tegenliggers. Tegenliggers in verschillende gedaanten. Er lopen geen drommen, maar opgeteld kom ik zeker twintig mensen tegen.

Ondanks de mooie omgeving begint mijn rugzak weer door te wegen. Misschien toch teveel Marsen en Snickers gekocht. Ook al zijn de stijgingen vandaag beperkt en zitten er geen moeilijke paden bij, ik voel dat mijn spieren niet meer zo enthousiast zijn over de CWT. Dat wordt direct weer vergeten wanneer ik aan het eind van het pad door de hei vanaf een hoogte samen met verschillende toeristen neerkijk op het duingebied en het strand van Sandwood Bay. Prachtig.

In tegenstelling tot een groot deel van de genietende toeristen ben ik een van de weinigen die afdaalt. Daar doorkruis ik de duinen met het wuivende helmgras. Voor een Nederlander niet eens zo'n onbekende aanblik. Maar dit duinengebied is omrand door rotsen. Dat maakt het echt anders. Onderweg verken ik direct enkele grasveldjes voor een geschikte overnachtingsplek. Ze liggen echter teveel in de wind en te ver van zoet water. Ik sjok door het mulle duinzand naar het strand.

De weidsheid van dit strand met op de zuidpunt de markante rotsspits in het water, Am Buachaille, is indrukwekkend. Echt genieten om hier halt te houden en om je heen te kijken. Bij een paar lage rotspartijen in de branding zie ik het oudere echtpaar dat jeugdherinneringen komt ophalen zoals ze me onderweg vertelden. Nu zitten ze samen op hun rots.

blik naar de zuidpunt van het strand met de rotsspits Am Buachaille

Na een eerste verkenning ploeg ik verder in noordelijke richting over het brede strand. De laatste toeristen laat ik achter me. Hier kom ik geen mens meer tegen en de rust van de omgeving en het ruizen van de branding nemen mij op.

Duinshelter

Mijn doel wordt het uiteinde van het strand waar de uitstroom van Sandwood Loch in zee uitkomt. Daar heb ik zoet water en hoop in de luwte van de duinen een plek voor mijn tent te vinden zijn. Pas op een meter of vijftig afstand zie ik de uitstroom door het strand vloeien en buig ik af naar de duinen. Daar neemt het keien stroombed robuustere vormen aan. Mooi om de kronkelende rivier even stroomopwaarts te volgen, ondertussen speurend naar een tentplek.

Niet elke beschutte plek is geschikt. Er moet ook nog enig houvast zijn voor mijn haringen. Na honderdvijftig meter vind ik niet te ver van de rivier een benedenwindse duingleuf met een redelijk vlakke ondergrond waar de bodembegroeiing grip voor mijn haringen geeft. De haringen veranker ik verder met grote keien die hier bij de rivier ruim voor handen zijn.

Van al de indrukken onderweg en handelingen hier bij mijn tent heb ik met mijn mobiel toch nog aardig wat foto's gemaakt. De roaming heb ik uitgezet om energie te besparen. Vannacht gaat hij uit.

De London Stores macaroni smaakt gematigd voedzaam hou ik mijzelf voor. Er staat een batman op de verpakking en ik kan een prijs winnen. Ik denk dat ik die aan een ander ga gunnen. Misschien ga ik straks nog even naar de oceaan kijken. Zeker weet ik het nog niet want het luchtbedje ligt prima. 

Vanuit Duinrel, tot morgen, de laatste etappe van mijn Cape Wrath Trail.

Waar zit ik nu? 

Sandwood Bay

de geplande overnachtingen tussen Ullapool en Cape Wrath

  Voldoening

Dinsdag 27 mei 2025, wandeldag 15

van Sandwood Bay naar Cape Wrath

opgestaan 06.30, vertrek  ± 7.45, aankomst ± 14.00
± 6,5 uur wandelen inclusief pauzes en foto's maken,
± 13 km, (later nog 6 km), ± 300 m klimmen en ± 200 m dalen

temperatuur: s' morgens 13 graden, tot 18 graden 's middags,
lucht: opklaringen, licht bewolkt

Het eindpunt, de vuurtoren op Cape Wrath

Cross Country

Dat de laatste etappe uitdagend zou worden had ik al uit de gids begrepen en aan de tekens van mijn kaart afgelezen, stipjes van no visible path, dus geen pad. Vandaag mag ik alles wat ik vorig jaar en dit jaar op de Cape Wrath Trail geleerd en beoefend heb nog een keer in de praktijk brengen; drie beekoversteken, voortdurend je weg vinden zonder pad, en dat zo efficiënt en zo energiezuinig uitvoeren. Dit verzin ik na afloop, maar ik kon vandaag alle ervaring gebruiken. Zeker de oversteek over de Keisgaig River gaf benauwde momenten.

De uitstroom van Sandwood Loch zoals ik er gisteren langs liep.
De oplossing om naar de overkant te komen is op deze foto te zien

Horde 1: uitstroom van Sandwood Loch

Nog geen twintig meter van mijn tent ligt de eerste horde; hoe kom ik met droge voeten over de uitstroom van Sandwood Loch? Doorwaden kan altijd nog. Gisteren heb ik voornamelijk gekeken naar een goede tentplek en ben daarna vooral in mijn tent gaan liggen. Eerst maar eens rondkijken. Het water stroomt te snel en is stiekem toch te diep om gewoon over de bodem te lopen.

Terugblik waarop je ziet dat ik met de lage waterstand van vandaag al zo naar de duin midden in het stroombed kan lopen

Voorgangers hebben ook gezocht en het voor mij opgelost. Ze zijn waarschijnlijk bezig geweest met een hogere waterstand. Nu kan ik zonder veel problemen al naar een duin midden in het stroombed lopen. Daarna maak ik gebruik van een lange rij flinke overstapkeien. Daar moeten voorgangers toch duchtig mee bezig zijn geweest.

terugblik op de overstap, met dank aan voorgangers

De volgende horde mag die naam niet hebben. 'Gewoon' steil omhoog om het niveau van de moors te bereiken op de omringende heuvels. Naar boven toe loopt een vaag paadje. Dat is voorlopig toch een houvast voor de eerste richting. Nadat ik mij naar boven heb gewurmd eerst even prachtig terug kijken naar Sandwood Bay met de opvallende alleenstaande rots Am Buachaille op de zuidpunt van de baai. Die zal ik vandaag bij terugblikken nog lang zien.

gisterenmiddag had ik al wel het paadje aan de overkant gezien
(links op de foto) waar voorgangers naar boven zijn geklommen

eenmaal boven een terugblik richting Sandwoord Bay
links de oversteekplaats van daarnet en op dezelfde hoogte de plek waar ik sliep

Horde 2

Boven aangekomen zijn direct daarna nog duidelijk belopen paadjes te ontwaren. Ik weet alleen nog niet of ze zullen leiden tot de route langs de oceaankust zoals op mijn Harvey-kaart ingetekend of anderhalve kilometer landinwaarts langs bothy Strathchailleach zoals afgedrukt in mijn gids. Na wat gezoek kies ik voor een vager wordend pad dat richting de heuvel Choc Gheodha Ruaidh leidt. De oceaan-variant.

Maar dan moet je eerst nog over beek nummer twee. Hij is duidelijk minder breed dan de vorige maar het kost me een minuut of vijf heen en weer lopen om een enigszins veilige oversteekplaats te vinden. Geconcentreerd en met secuur inzetten van mijn stokken kom ik over grote rotsblokken, waarvan enkele gedeeltelijk onder water, droog aan de overkant. Even geen tijd om foto's te maken.

Na de beekoversteek is het naar de top van de heuvel hemelsbreed 900 meter. Waarom de route perse over de top wil weet ik niet. Maar dit keer kies ik er voor om op een duidelijk lagere hoogte de contouren oost om de heuvel aan te houden. Dat klinkt eenvoudig, maar dwars door de hei met al die pollen is het een heel gezoek. Steun voor de oriëntatie heb ik aan twee meren die duidelijk in beeld zijn.

Ondanks de zon is het nog fris door de wind. Goed dat ik vanochtend ook meteen mijn regenbroek aan heb gedaan. De omtrekking van de heuvel lukt goed en ik vind mijn weg naar de volgende heuvel waar de route tussen de heuveltop en de klifranden langs de oceaan loopt.

Horde 3; Keisgaig River

Wanneer ik over een heideveld richting de oversteek van deze beek slalom tussen de turf- en heidekuilen en gleuven hou ik voor de richting twee witte borden in het oog. Dat moet iets te maken hebben met de grens van het militaire oefenterrein. Er zijn deze maand geen oefeningen zag ik op internet. Anders heb je een probleem met het bereiken van Cape Wrath. 

Door de witte waarschuwingsborden en vlaggenmasten laat ik mij teveel naar het oosten afleiden. Naast de borden vormt de River Keisgaig hier een natuurlijke grens met het oefenterrein. Deze Keisgaig River is echter behoorlijk ingesneden. Daar loop je niet zomaar overheen. Met de kaart in de hand zoek ik een geschikte plek meer naar de oceaankant waar de oversteek op mijn kaart is ingetekend. Er staan zelfs tekens van een track afgedrukt. Ik weet niet wat ik fout gedaan heb, maar die track heb ik nooit gevonden terwijl ik naar mijn gevoel op het laatst toch dicht bij zee zit.

Keisgaig River bij het oversteekpunt vlakbij de oceaan.
Deze foto was al na de oversteek met het begin van een paadje omhoog

Verschillende keren steek ik boven een klein zijbeekje over op zoek naar een afdaalmogelijkheid om in het ravijn te komen. Uiteindelijk kies ik voor een steil stukje rotswand van een meter of tien hoog met smalle richeltjes op het punt waar aan de overkant weer een vaag paadje omhoog te zien is. Uiterst geconcentreerd ga ik voetje voor voetje de canyon in. Een hele opluchting om na minuten zonder vallen beneden de beek te bereiken en redelijk eenvoudig over te stappen naar de noordkant.

hier ging ik naar beneden, 10 meter hoogteverschil

Dat je daarna weer flink omhoog moet is inspannend maar wel zonder de gespannenheid van daarnet. Boven kruip ik in de luwte van een turfgeul om uit te rusten en op mijn gemak een begin te maken met de lunchpakket boterhammen van de Spar uit Kinlochverbie. Heerlijk.

Finale

Het zoeken van de route rondom de volgende heuvel gaat verder zonder problemen. Daar kom ik de enige wandelaars tegen. Twee jongens van een jaar of twintig die noord-zuid lopen en dus net vandaag zijn begonnen. "So, then you are almost there" was hun reactie met ontzag. Na de passage van de ruim honderd meter hoge kliffen Geodha Ruadh na Fola gaat de route meer landinwaarts dwars door de moerassige hei om samen te voegen met de oostelijke route.

kliffen Geodha Ruadh na Fola

De inspanning door het ruige terrein gaat doorwegen. Zeker ook omdat ik door de regenbuien en de temperatuur vanaf het vertrek slechts één keer gerust heb. Na samenkomst van beide routes volgt een herkenbaar paadje langs een smal beekje door een geul in het terrein. Dat geeft meteen rust en loopt een stuk prettiger.

Aan het eind van de geul opent het terrein zich en zie ik op 500 meter afstand wat hoger tegen de heuvels de vage contouren van het weggetje dat naar Cape Wrath moet leiden. Een laatste stuk door het terrein omhoog en de zekerheid van de juiste route en het 'comfort' van vlakke ondergrond is bereikt. Alleen al het aankomen bij dit weggetje geeft een gevoel van voltooiing. Het geploeg door het terrein en het vinden van je weg over de ongebaande vlaktes is voorbij. Nu alleen nog dit weggetje volgen.

terugblik richting Sanwood Bay
vanaf het halfverharde weggetje naar Cape Wrath

Met plezier loop ik ontspannen over de smalle weg waarvan de verharding steeds beter wordt. De hoogte neemt langzaam toe en ik kan prachtig terugkijken richting Sandwood Bay waar ik afgelopen nacht sliep. Vaag is daar zelfs nog de rotsspits Am Buachaille te zien. Toch blijft in noordelijke richting de vuurtoren nog anderhalve kilometer onzichtbaar achter een heuvelrug. Des te meer blijdschap bij het eerste zicht op de lighthouse. Nog maar 500 meter en ik ben er.

Meteen foto's maken van dit wekenlange richtpunt. Nog voordat ik de muur rond het vuurtorenterrein passeer zie ik een vrouw op de binnenplaats aan het werk. Bij aankomst is zij bereid om foto's van mij te maken als echt einde van mijn Cape Wrath Trail.

Daarna duik ik de kleine kantine 'Ozone Café' in waar ik de enige gast ben. Het loketluik gaat voor mij omhoog. Op zo'n uithoek waar verder niets te vinden is maakt een cola drinken en twee sandwiches eten een kostbaar genot waar je graag iets meer voor over hebt.

In de kantine hangen posters met de geschiedenis van de plek. Deze kaap markeert het punt waar de Viking schepen in het verleden hun koers verlegden op hun weg naar de westkust van Schotland. De naam Wrath stamt dan ook af van de oude Noorse naam voor kaap; Hvarf ofwel keerpunt. Voor mij voor even een eindpunt.

Voldoening

Terugkijkend op de Cape Wrath Trail beklijft het beeld van een prachtige tocht door de ruige natuur van een verlaten deel van Schotland, met bijzondere overnachtingsplekken bij schitterende meren en riviertjes. Duidelijk anders qua karakter dan eerdere tochten. Niet alleen door de natuur maar met name door de grotere zelfredzaamheid. Naast de tent vooral het meenemen van etensvoorraad voor verschillende dagen. Dagen waarin digitale ondersteuning niet gegarandeerd was en je geen problemen moest hebben met uren en nachten alleen zijn.

Voldoening en trots omschrijven dan ook het best mijn gevoelens bij het bereiken van de vuurtoren van Cape Wrath. Uitzinnige vreugde is overdreven bij zo'n zware tocht waar je vrijwillig aan begint terwijl de wereld gewoon doordraait. In het herinneringsboek in de kantine schrijf ik:

"Finally finished. Het heeft flink wat doorzettingsvermogen gekost maar trots om de CWT vandaag af te sluiten".

De momenten van trots speelden vooral als ik, zoals vandaag, cross country door dat wilde terrein met kaart en kompas mijn weg wist te vinden. Er speelt dan voortdurend een spanning mee niet verkeerd te lopen of te verdwalen in deze desolate uithoeken. Voldoening om deze zware fysieke inspanning zonder kleerscheuren of blessures te beëindigen. Bij een wandeltocht is voor mij het eindpunt niet het doel. Der Weg ist das Ziel. Maar het bereiken van dit eindpunt geeft mij een bijzondere tevredenheid.

Waar zit ik nu? 

EINDPUNT CAPE WRATH!!

Hoe ik hier van ontsnapt ben is te lezen in 

Escape from Cape Wrath

de geplande overnachtingen tussen Ullapool en Cape Wrath

Escape from Cape Wrath

Dinsdag 27 en woensdag 28 mei 2025, wandeldag 15/16

van Cape Wrath naar Campsite Sango Sands Oasis Durness in twee delen
6 uur inclusief pauzes, vertrek vandaag (28 mei) ± 06.45
1 km zuid van bothy Kervaig,  aankomst ± 11.15 op Campsite
± 22 km (inclusief 6 km op dinsdag), beperkt klimmen en dalen
temperatuur: van 8 graden s' morgens tot 13 's middags
's morgens fikse buien en opklaringen, 's middags opklaringen en droog,

prachtige regenboog alleen wel tegen de achtergrond van buien die mij gaan aanvallen

Laatste tentplek

Het afgelopen uur lig ik mij vol te proppen met Mars, Snickers, koeken, twee plakken roggebrood, twee blikken cola. Eerder heb ik staande bij de receptie van Campsite Sango Sands Oasis in Durness al twee kant-en-klaar boterhammen gegeten. Deels oude voorraad en deels zojuist bij de Spar nieuw gekochte attracties, want dat zijn al die lekkernijen na dagen van spaarzaamheid. Er hoeft niet meer streng op de etensplanning gelet te worden. De ontsnapping van Cape Wrath is gelukt en de tent is voor de laatste keer opgezet. Dit keer op de camping van Durness; Sango Sands Oasis.

tussen Cape Wrath en de laatste solitaire overnachting 

Laatste overnachting in het wild

Die ontvluchting van Cape Wrath was nog niet zo eenvoudig. Afgelopen nacht lag ik op weg naar Durness nog pas op 6 km verwijderd van Lighthouse Cape Wrath in de luwte van een containerhuisje in de onafzienbare moors tussen Cape Wrath en de Kyle of Durness. Zoals wel meer deze tocht was er ook gisterenmiddag bij het bereiken van Cape Wrath weer een verrassing. De ene keer is er geen restaurant, de volgende keer is er wel een restaurant maar mag je niet mee-eten en dan is het hotel weer vol.

Dit keer iets nieuws. Bij aankomst bij de vuurtoren op dinsdagmiddag zie ik al dat er geen minibus staat van de 'Guided Tours'. Van de vuurtorenvrouw hoor ik de reden; de ferry vaart niet, teveel wind. Dus dat wordt niks meeliften, dat wordt lopen. Daar heb ik gelukkig al rekening mee gehouden. De vuurtorenvrouw hoopt dat er morgen minder wind is anders vaart de ferry dan ook niet. Dat zou balen zijn. Goed dat ik vorige week een wandeldag heb ingehaald waardoor ik wat meer speling in de tijd heb tot aan de terugreis naar Nederland op vrijdag. Dus nog geen directe stress.

onafzienbare ruimte, maar het is te hobbelig en de wind zal mijn tent wegblazen

Het is pas half drie en de totale afstand naar Durness campsite is 22 km. Als ik nu al op pad ga kan ik die afstand mooi verkorten en heb ik meteen weer wat te doen. Lighthouse lady raadt mij bothy Kervaig aan. Die ligt op ongeveer 6 km van Cape Wrath. Detail, hij ligt op 1 km van de route. Onderweg passeer ik bij de afslag naar bothy Kervaig twee containerhokken met militair oefenmateriaal voor dit oefenterrein. Er naast kan ik op mooi vlak gras mijn tentje net een klein beetje uit de wind opzetten. Dat scheelt weer twee kilometers.
Met de zware aanloop vandaag naar Cape Wrath en deze 6 km erbij is 18 km voorlopig weer genoeg. Morgen de laatste 11 naar de ferry en dan nog 5 naar de camping in Durness. Dat alles in de hoop dat de ferry vaart anders heb ik een nieuwe uitdaging om op te lossen. 

Eerst maar mijn laatste Expedition Food maaltijd warm maken. Dit keer Fish and Patato with Parsley Sauce (800 kcal). Denk dat ik dat wel lekker ga vinden. En dan straks nog een Snicker. Tot morgen.

Woensdag, zal de ferry varen?

Het is 06.00 op deze woensdag wanneer ik de ochtendhandelingen afwerk. Ineens wordt ik in deze totale leegte gegroet. Even schrikken van een nog matineuzere, zwaar beladen wandelaar op weg naar de ferry. Hij weet ook niet of de ferry vandaag vaart. De ferry is sinds gisteren een stresspunt. Gisteren ging hij blijkbaar niet heen en weer door teveel wind. Ik heb geen idee hoe dit veer eruit ziet. Nooit over nagedacht en er altijd vanuit gegaan dat hij op schema of afroep vaart. Wat ga ik doen als hij niet vaart? Gelukkig heb ik nog een reservedag, maar dan wordt het wel kort dag voor de voorbereiding van de terugreis.

De vuurtorenvrouw sprak over een omtrekking van de Kyle of Durness, maar dan zou je al halverwege naar de ferry de track moeten verlaten en aan een dwars-door-het-terrein zoektocht moeten beginnen. Niet alleen ben ik daar te moe voor, ik heb ook geen kaart van dat gebied. Gedachten die mij de afgelopen nacht bezighouden.

mijn laatste overnachtingsplek bij de witte containers ligt al weer een kleine kilometer achter me

Het passeren van de wandelaar zet aan tot versneld inpakken en om kwart voor zeven begin ook ik aan de 10,5 km naar de ferry. De wind is nog aanzienlijk, zeker op momenten dat buien over mij heen rollen. Net voor de komst van zo'n bui nog een foto van een halve regenboog. Tijdens die buien daalt de temperatuur behoorlijk. Mijn vingers zijn dan te koud om mijn rugzakgespen te openen. Voor rusten is het te koud en te nat. Bovendien geef ik mijzelf geen tijd, want vanaf negen uur vaart de ferry, als hij vaart, weet ik van de vuurtorenvrouw. Wanneer hij na negen uur vaart, als hij vaart, weet ik niet.

eerste blik op de Kyle of Durness bij Achiemore

Onverstoord stap ik door over de slingertrack in de totale leegte. In een regenbui passeer ik een solitair huis, Inshore, waar een dieselaggregaat draait. Verder is er geen levend wezen te zien. Om halfnegen de eerste blik op de Kyle of Durness, nog tweeënhalve kilometer. Dat negen uur ga ik niet meer redden. 

blik over de Kyle of Durness. In de verte moet de steiger van de ferry zijn?

Wanneer ik zicht krijg op een groot deel van de Kyle zie ik in de verte iets kleins over het water schuiven. Even later komt het terug en gaat naar de andere oever. Zou dat de ferry zijn? Nadat ik tijdens mijn nadering het bootje drie keer heen en weer zie gaan neemt de hoop toe dat dit priegelding de ferry moet zijn. Bij het naderen van de aanlegplaats moet ik op het smalle pad aan de kant voor twee mini-bussen die met toeristen op weg gaan naar Cape Wrath. Die kunnen hier alleen gekomen zijn met de ferry. Mijn opluchting neemt toe. Even later sta ik met twee andere CWT-ers bij de aanlegplaats.

De vroege wandelaar van vanochtend is al naar de overkant gebracht bij de overvaarten met de toeristen. Nu die weg zijn is er geen reden meer om direct weer af te varen laat de veerman weten. Hij gaat pas weer over een half uur. Geen probleem. Ik ben allang blij en zo is er meteen tijd om uit te rusten en Polarsteps bij te werken. De laatste 30% van de batterij van mijn mobiel worden nu aangesproken. Dat komt nu goed als ik straks op de camping weer kan opladen. Einde aan dat geknoei om steeds maar op je stroomgebruik te letten.

Om 10.00 uur zet deze verkleinde versie van mijn beeld van een veerboot ons af aan de overkant bij Keoldale en beginnen de laatste 5 km in de berm van de asfaltweg, A838, naar Durness. Wel regelmatig de berm in voor het verkeer, maar het schiet een stuk beter op dan dwars door de moors.

een ontspannen terugblik op de Kyle of Durness richting Cape Wrath

bebouwde kom van Durness

indruk van campercamping Sango Sands Oasis

Relaxxx,

Wanneer ik ingecheckt ben begint het ontspannen. Nog even de tent in de regen opzetten en dan eerst Judith informeren dat het eindpunt is bereikt en het rusten is begonnen. Ze zit in Zutphen in de winkel en rust ook uit, van een uur gisteren op de crosstrainer.

De douche is een soort ontsmetting. Allerlei vieze luchten komen vrij en worden weggespoeld. Mijn wandelshirt waar ik al anderhalve week in loop gaat in een afsluitbare zak en de shirts die ik tijdens de heenreis droeg gaan aan. Er is maar één lange broek, dus die gaat gewoon weer aan met alle wandelluchten en vlekken van de hele tocht.

centrale kruising van Durness met tankstation, Spar en Post Office

Tijd om Durness te verkennen en inkopen te doen. Voor het eerst voelt het lopen wat stijf. Langzaam slenter ik door de twee straten van Durness. Je ziet aan de huizen dat het hier veel waait en regent. Afsluitend naar de Spar met een afwijkend assortiment van elders. Hier geen Quakers ontbijten. Wel roggebrood en een soort muesli die als een specialiteit wordt verkocht. De Cola is als overal. Langzaam wordt mijn mini-rugzak steeds zwaarder. Terug naar de tent en liggend eten. Vandaag geen kaartstudie van de etappe van morgen, geen verder doel dan rusten, relaxen, wat lezen, slapen en een restaurant.

Bar & Take Away Sango Sands Oasis

Dat restaurant blijkt later een soort feestkroeg met vier gerechten op het menu. Ik ga voor fried chicken filets with chips. En om het vervuilde lichaam door te spoelen een pint of lager. Bij toeval kom ik te zitten aan het tafeltje van de matineuze wandelaar die mij vanochtend vroeg om 06.00 begroette. We kijken wat terug op onze routes tussen Fort William en Cape Wrath. Hij heeft weer hele andere sporen gevolgd dan ik. Dat is het mooie van niet meteen af te reizen naar een andere plaats. Hier tref je nog mensen die hetzelfde hebben gedaan en je begrijpen.

uitzicht vanaf de campingrand

Morgen gaat hij terug naar huis. Morgen zal ook ik weer meer terugkeren in de gewone wereld. De wereld van planning, van vooruitkijken. Ik kijk uit naar het schrijven van mijn blogs. Een herbeleving van een unieke ervaring die ik niet meer zal vergeten. Tot binnenkort voor mijn dagverslagen.

uitzicht van de campingrand

Dank aan iedereen die reageerde op mijn blogs en Polarsteps. Tijdens de trektocht gaf het stimulans om door te gaan en 's avonds afleiding in rustige valleien. Thuis na terugkeer gaf het publiceren van de blogs weer zoals altijd een herbeleving die werd versterkt door de reacties. Deze Cape Wrath Trail was anders dan al mijn vorige trektochten. Los van weinig comfort meer aangewezen op jezelf. Ik kijk er met voldoening op terug.

 De dagberichten van vorig jaar zijn ook aaneengeregen in een totaalverslag:

Verslag Kennismaking Cape Wrath Trail Schotland 2024

Mijn ERVARINGEN en TIPS zijn verzameld in een aparte REVIEW