Westerborkpad; Wandelen van 't Harde naar Elburg en terug

't Harde-Elburg-'t Harde

6 mei 2014

Sprekende gevels

de Joodse familie Moos en Diena Vecht uit Elburg met hun kleindochter Ilona

Ze lijken zo de wereld in te stappen, de Joodse familie Moos en Diena Vecht uit Elburg met hun kleindochter Ilona. Dat kan natuurlijk niet want ze staan als foto in het raam van het museum Sjoel Elburg.

Op de website van dat museum lees ik;

Ilona Ptasznik (1918-2007) – het meisje met de krullen - is het beeldmerk van het museum geworden. 

De keuze viel na het bestuderen van honderden historische foto's van de Joodse bewoners van Elburg. Een van de blikvangers van museum Sjoel Elburg is de foto waarop een klein meisje met krullend haar tussen haar grootouders loopt. Met nieuwsgierige ogen kijkt het meisje in de lens van de fotograaf. Wie is toch dat kleine meisje dat zo braaf tussen haar grootvader en grootmoeder loopt? 

Oude foto

De foto moet omstreeks 1922 ergens in Amsterdam zijn gemaakt. Daar woonden grootvader Mozes Vecht en grootmoeder Diena van Hamberg sinds 1904. Ze waren in dat jaar verhuisd van Elburg naar Amsterdam. Mozes was aanvankelijk handelaar in vee in Elburg, in Amsterdam maakte hij de overstap naar de handel in antiek.

Museum voor de geschiedenis van

 Joods leven in de provincie

http://www.sjoelelburg.nl/

Er is nog een reden waarom je geen Elburgse joden zult tegenkomen. Ze zijn er namelijk niet meer. In de wandelgids lees ik dat van de gedeporteerde Elburgse joden niemand terugkeerde, '... met als gevolg dat de Joodse gemeente Elburg in 1947 formeel werd opgeheven. Sinds 2008 huist het museum Sjoel Elburg in de voormalige synagoge.'

Landelijk

Gisteren 6 mei heb ik de tweede lus op het Westerborkpad gelopen, van station 't Harde naar Elburg en via een andere route weer terug. Een afstand van ongeveer 20km, als je in Elburg niet zoals ik alles wil bekijken. 

Na het passeren van de bebouwde kom van 't Harde volgde een aardige route door de bossen en lanen van het Landgoed Zwaluwenburg met het gelijknamige kasteel. 

Ouderwets boerenbedrijf

Biologische tuinen

        

Afwisselend is het landelijke gebied vanaf Zwaluwenburg tot aan Elburg. Keurig wordt je via smalle paadjes buitenom de bebouwing van Oostendorp geleid naar de vesting Elburg. 

Halverwege heb ik de tijd genomen om verbaasd te kijken hoe snel tegenwoordig het bijeen geharkte gras van een weiland opgeraapt wordt. Met een snelheid van zo'n 20km per uur scheurde een zware trekker met een zogenaamde grasopraper over het land en tien minuten later was het hele weiland leeg en kaal. Waar vroeger maaien, schudden, wiersen en binnenhalen dagen duurde, reken je tegenwoordig bij al deze activiteiten in minuten. Het enige wat nog ouderwets gaat is het groeien van het gras. Denk ik?

Blik vanaf de Jukweg

Vesting Elburg

Hanzestadje Elburg was een bezoek meer dan waard. Het is een kleine vesting, met smalle straatjes, stegen, oude huizen, een klooster, een poort aan de noordzijde, de Vischpoort, en daarachter de haven met een verzameling historische botters. De gids leidt je via een beschreven route door verschillende straten en doet daarbij ook enkele punten met joodse historie aan. 

Zuidelijke stadsingang met het klooster

Binnentuin van het voormalige Agnietenklooster, nu gemeentemuseum

toegang tot de Feithhof

Dat het er druk is met toeristen is niet verwonderlijk in dit mooi bewaarde stadje. Langs de centrale straat, de Jufferenstraat en de Vischpoortstraat kan je prima op terrassen bijkomen van de wandeling en al het moois op je in laten werken. In het centrum is een klein pleintje op de kruising met de Beekstraat. Als oud vestingbewoner had ik het smalle water ingedeeld als een gracht, maar oké, als ze het een beek willen noemen, kan ik er ook mee leven. 

Jufferenstraat

Beekstraat

Nicolaaskerk

Ellestraat

Rozenmarijnsteeg

De inwoners doen hun best de oude huizen er mooi uit te laten zien. Sommige smalle stegen en straten zijn opgefleurd met bloembakken in allerlei crea-thea vormen. 

Vermeldenswaard zijn ook de diverse uithangborden en gevelteksten. Ze zeggen iets over de historie van het gebouw en de oorspronkelijke bewoner, en in sommige gevallen ook van de huidige bewoner.

Ingang naast het Arent thoe Boecophuis

Stadskasteel Elburg, Arent thoe Boecophuis

Van Kinsbergenhuis, ooit een weeshuis

Na de passage langs het museum Sjoel Elburg heb ik als afsluiting een ronde gemaakt over de vestingwal. Daarbij passeer je de Joodse begraafplaats met zijn monument voor de gedeporteerden. 

Aan de noordzijde heb ik een korte uitstap naar de haven gemaakt voordat ik bij de Vischpoort nog foto's maakte van de werkende touwslagerij. 

Vischpoort

Touwslagerij vlakbij de Vischpoort

Tenslotte leidt de route je via de westuitgang naar de buitenwijk en begint de terugtocht naar het 't Harde. Ook dat deel gaat door een agrarische omgeving. Dan weer over asfaltweggetjes en dan weer over grindpaadjes. 

Westelijke ingang van Elburg

Gebied de Stoopschaar

Trauma?

Voor Jack was de terugweg het minste deel van de dag, misschien was het zelfs traumatiserend. Terwijl hij zich er nog zo veel van had voorgesteld in zijn nieuw getrimde outfit.

Tot Elburg ging alles prima, maar het ging al mis toen hij in de buitenwijk werd genegeerd door een verstilde angsthond. 

De klap kwam pas in de weides van het gebied de Stoopschaar en langs de Nagelhoudsweg. In het eerste gebied wisten we het nog niet zeker, toen de schapen naar hem blaten. Maar langs de Nagelhoudsweg werd het duidelijk dat hij door de vele ooien aangezien werd voor een pasgeboren lam en opgeroepen werd terug te komen in de wei. Dan zak je als hond toch door je knieën en rest er slechts een gebogen vervolg van je route.

 

Eenmaal uit deze landelijke omgeving denk je van deze vernedering verlost te zijn en probeer je weer monter om je heen te kijken. Tot je op een gevel in de laatste straat van 't Harde de waarschuwing krijgt door te lopen. Dan rest er slechts nog één conclusie: weg wezen hier.

Alle berichten van de wandelingen op dit pad staan verzameld op mijn pagina Westerborkpad 

Voor al mijn andere wandelingen in Nederland zie: mijn wandelingen in Nederland