Zuiderzeepad: wandelen van Medemblik via Wevershoof en langs Andijk naar eindpunt Enkhuizen

Net binnen voor de vierde golf 

Woensdag 24 november 2021
25 kilometer

de beste corona-stuurlui staan ....niet in Den Haag, maar in Medemblik

Tussen de golven

Het is gelukt. Tussen de coronagolven door hebben we na vier jaar eindelijk de 490 kilometer van het Zuiderzeepad voltooid. 24 januari 2018 liepen we tegen een zuidwesterstorm de eerste etappe van Enkhuizen naar Hoorn. Eind 2018 passeerden we Elburg en begin 2020 kuierden we al door het Friese Gaasterland. Tussendoor 'deden' we de afsluitdijk, want die werd na augustus 2019 voor wandelaars afgesloten. 

Met een eerste aarzelende rit met een mondkapje werd in maart 2020 nog net Workum bereikt. Daarna sloeg de corona-lockdown toe en duurde het tot oktober van dit jaar dat de versoepelde maatregelen ons verleidden om de draad weer op te pakken. Mondkapjes waren niet meer nodig en je kon weer lekker een café binnenstappen en de wandeldag naar Kornwerderzand met een diner afsluiten.

Onbekommerd planden we meteen nog dezelfde maand de wandeling van Den Oever naar Medemblik. Net voor de omzwiepende vierde coronagolf zaten we woensdag 24 november weer met een mondkapje een half uur in een totaal lege bus naar Medemblik om daar te starten met de afsluitende wandeltocht naar Enkhuizen. Twee dagen later ging Nederland weer op slot met een avondlockdown. En net als bij de eerste lockdown, de avondklok, het vaccinatieproces, de maatregelen voor de tweede en de derde coronagolf was de kritiek niet van de lucht. Met vooruitziende blik hebben ze daar in Medemblik een mooi kunstwerk voor opgericht: De beste stuurlui....

De beste corona-stuurlui.....

Plezierhavenverzameling

Oosterhaven, Westerhaven, Pekelharinghaven, Regattahaven, in Medemblik liggen net zoveel plezierjachten als er huizen zijn. Je loopt er van haven naar haven. Na de start bij het historische stoomtreinstation zijn we binnen vijfhonderd meter bij het havenhoofd aan de IJsselmeerkant waar de bronzen stuurlui kritisch naar de verrichtingen op het water kijken. Nu is er op deze kille novembermorgen weinig voor ze om over te spotten, te zeiken en het beter te weten. Ook wij mogen zonder mondkapje ongehinderd door naar de Oosterhaven met de mooie oude huizen en een aantal bruine vlootschepen.

Oosterhaven

drijvend tankstation

Oosterhaven vanaf de Pekelharinghaven

Kaasmarkt Medemblik

Op de scheiding van de Ooster- en de Westerhaven, bij de Kaasmarkt, nemen wij een koen besluit en duiken na anderhalve kilometer Hotel Medemblik binnen. Er is koffie en appeltaart. Of er nog meer geopende horeca volgt vandaag is onzeker. Binnen is binnen.

Kasteel Radboud

Vanaf het havenhoofd ten noorden van de Oosterhaven hadden we het al zien liggen, het Kasteel Radboud. Na de Pekelharinghaven lopen we er nu pal omheen. Het ziet er robuust uit. De naam is afgeleid van Koning Radboud die op de plek waar nu Medemblik ligt een kasteel liet bouwen. Dat was enige tijd geleden, rond 700. Deze Friese koning hield met een 'dwangburcht' de West-Friezen in bedwang. Dat was nodig want die West-Friezen vormden blijkbaar een autonome boerenrepubliek in die tijd.

Die West-Friezen zijn later door Hollandse adel enigszins tot bedaren gebracht. Vooral Floris V, graaf van Holland en Zeeland, had rond het eind van de dertiende eeuw succes. Ook hij liet op de ruïnes van het oude kasteel een nieuwe burcht bouwen. Je moet die West-Friezen er tenslotte onder houden. Dat is van alle tijden.

Kasteel Radboud vanaf de IJsselmeerkant gezien

Vooroevers

De ruim tien kilometer kust tussen Medemblik en Andijk is een aaneenschakeling van recreatiestranden, jachthavens en vooral zogenaamde 'vooroevers'. Overal zie je op de kaart dat woord afgedrukt. Maar wat is nou een vooroever? Bij Rijkswaterstaat vindt je de definitie: 'Gedeelte van de kuststrook zeewaarts van de laagwaterlijn tot de zeebodem, ook wel onderwateroever genoemd.' Na drie keer lezen krijg ik er een beeld bij, maar kan dat niet goed koppelen aan al die vooroevers tussen Medemblik en Andijk.

terugblik vanuit omgeving Andijk richting Medemblik aan de horizon

In de informatienota  'IJsselmeeroevers ONDERDIJK' van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij vond ik een beschrijving van het project dat hier na 1990 is uitgevoerd. Gelukkig is de werkelijkheid mooier geworden dan de stugge tekst in de nota:

In het Natuurbeleidsplan (Regeringsbeslissing, 1990), alsmede in de derde Nota Waterhuishouding (1989) is opgenomen dat het IJsselmeer is te beschouwen als belangrijk zoetwaterecosysteem. Daarna een stuk tekst met woorden als 'Ecologische Hoofdstructuur', 'Natuurontwikkelingsgebieden'. Uit de inleidende projectbeschrijving:

'...de relaties van het IJsselmeer met het aangrenzende land door uitbreiding van de ondiepe oeverzones te versterken'. 

'... In zijn algemeenheid dient de uitbreiding van ondiepe oeverzones (vooroeverontwikkeling) de aantasting van de natuurwaarden en potenties van de oeverzones van het IJsselmeerbekken op te heffen en op langere termijn om te keren in verhoging van waarden.'

Ik zal eerst maar wat foto's laten zien anders snap je na dit soort zinnen niet dat het zo mooi geworden is.

vooroever ter hoogte van Onderdijk

vooroever ter hoogte van Wevershoof

Recreatiegebied De Vooroever bij Wevershoof

Wij lopen gewoon door en laten die vooroevers op ons inwerken, maken een foto bij het Stoommachinemuseum, stoppen kort voor een boterham en banjeren over een soort steiger van de ene naar de andere kant van recreatiegebied De Vooroever. Vanaf de dijken, de rechte bergen van Nederland, zie je van alles om je heen. Je loopt op nok-hoogte van de kleine huizen binnendijks, soms zelfs binnenkijks.

Betweters

Wij, vooral ik, verzinnen overal een verklaring bij, die ik thuis weer moet bijstellen. Zo vindt ik het strak omheinde en goed bewaakte PWN-terrein maar verdacht. Wat hebben ze daar te verbergen? Thuis lees ik dat het de drinkwaterspaarbekkens voor half Noord-Holland zijn van het Provinciale Waterbedrijf van die provincie. Wel het beschermen waard.

bezinkbekkens op het enorme terrein van het waterleidingbedrijf

Even daarvoor zag ik mogelijkheden voor een COA in een van de ruime vakantieparken van Andijk. Zo'n gedachte komt waarschijnlijk op door vermoeidheid. Bij Andijk maken we nog een foto van de wel erg grote nieuwe kerk. De inschatting dat het een protestantse kerk is blijkt juist. Alleen die genootschappen trekken nog volle zalen. Ook dat blijkt weer een mislukte redenering. In Wikipedia wordt ik terecht gewezen: De gereformeerde kerk van Andijk dateert uit 1929 en werd ontworpen door architect Egbert Reitsma. Vanwege zijn grootte wordt de kerk ook wel de 'gereformeerde kathedraal' genoemd. Sinds 1985 is de kerk een rijksmonument.

Dat geldt schijnbaar niet voor alle kerken. Vier kilometer terug passeerden we een restaurant in het mooi gerestaureerde kerkje vlakbij de Kerkbuurt.

foto van het interieur op de website van Restaurant Het Kerkje

De derde rust is door de afkoeling nog korter dan de tweede. Verder gaat het langs het enorme PWN-terrein met de waterbekkens. Ter hoogte van de bijbehorende werkhaven staren we even naar een alternatief woon-motorjacht dat zich diep in het riet heeft afgemeerd.

springplank 'koppie onder'

Grand Finale

Langzaam neemt ons commentaar op, en de duiding van de omgeving af. De dijk maakt bij vuurtoren De Ven een knik van oost naar zuid. Op een afstand zien we een verlichte kas. De afstand die Frank schat blijkt te kloppen: twee kilometer. Daar passeren we het enorme zaadveredelingsbedrijf Enza. In al die kassen van Enza veredelen ze groentegewassen. Van vier jaar geleden kan ik mij herinneren dat aan de andere kant van Enkhuizen Monsanto is gevestigd dat ook daarmee bezig is. Interessant, maar onvoldoende om ons te stoppen. Het tempo gaat zelfs omhoog en de gespreksstof stokt. We zitten op 21 kilometer, nog vier.

ingepakte vuurtoren De Ven

Langs de oordrand van noordelijk Enkhuizen gaat het nu. We halen hondenuitlaters in en laten honden schrikken. Tot onze verbazing stuiten we op een noordelijke Efteling: Sprookjeswonderland, nooit van gehoord. Ok, even inhouden en een foto maken anders geloven ze het thuis niet.

Eindelijk, we bereiken de oudere delen van Enkhuizen en lopen langs de gemetselde Zeemuur, die dient als waterkering voor het oostelijk deel van de binnenstad.

Frank wil verder. Zijn grote teen protesteert. Nog een paar foto's van de buitenkant van het Zuiderzeemuseum en een paar minuten later staan we bij het zogenaamde Staverse Poortje. Hier vandaan vertrokken we vier jaar geleden. We hebben het pad rond gelopen, 490 virusvrije kilometers, niet verkeerd.

Zuiderzeemuseum

Ook dit keer weer geen feestelijke ontvangst bij onze aankomst. Volgende keer maar vooraf een persbericht uit laten gaan. Een snelle foto vormt het hoogtepunt van onze finish.

We willen zitten en beginnen daarom direct aan de laatste kilometer naar het station door de mooie oude straatjes en langs de buitenhaven. 

meteen verder over de Wierdijk richting het station

over de Oosterhaven naar 'De Bocht', een prachtig stukje

loopbrug bij de Dromedaris

station Enkhuizen

Dat zitten gaat nog niet in de trein naar Hoorn, want die rijdt voor onze neus weg. Daardoor maken we kennis met de prachtig gedecoreerde antieke hal van het station als we ons installeren bij restaurant 'Het Station Enkhuizen'. Knap bedacht die naam.

hal van station Enkhuizen

Nu even niet kritisch zeuren, voorlopig zitten we hier goed met een koffie en een cola. We hebben besloten om de voltooiing van het pad luister bij te zetten met een diner. Frank wil eerst de autorit terug maken en dan vlak bij huis heerlijk eten. Een goed idee, dan kunnen we zonder gevaar meteen drinken op onze eigen gezondheid en op die van de wandelaars die nog moeten beginnen aan het Zuiderzeepad. Moet je doen, een prima pad!

Hal van station Enkhuizen

De dagverslagen zijn verzameld in de pagina

Zuiderzeepad: wandelen rond het natte hart van Nederland

Zie al mijn wandelingen in Nederland