Utrechtpad: wandelen van Leersum via de Leersumse plassen en de Amerongse Berg naar Veenendaal West

 Utrechtse Heuvelrug

Zaterdag 8 maart 2025
 ± 20,5 km Utrechtpad

 plus 1 km aflooproute naar station Veenendaal West, totaal 21,5 km

aan de oostzijde van de Leersumsche Plassen

Verkeerde afweging

Met de eigen auto naar het startpunt of met openbaar vervoer? Iedere keer weer een afweging. Dit keer naar de bushalte Donderberg in Leersum. Een halfuur met de auto of anderhalf uur met het OV. De keuze lijkt simpel. 

Alleen hoe kom je met de keuze voor eigen vervoer weer terug bij de auto? Met enig zoeken kom ik er achter dat ik dan na 20 km wandelen in Veenendaal-West van de route af moet. Daarna nog een kleine 3 km naar een bushalte bij station Veenendaal Centrum sjokken om vandaar weer met een bus naar Leersum terug te komen. Daarom maar gekozen om niet met de auto te gaan, maar met het openbaar vervoer naar Leersum en aan het eind van de wandeling vanaf Station Veenendaal West met het OV terug naar huis.

Dat heb ik geweten. Met vooruitziende blik en enig geluk zit ik om 08.30 in de eerste bus. De officiële vertrektijd is 08.35, maar bij gebrek aan passagiers ligt de bus flink voor op schema. Bij aankomst bij Amersfoort Centraal heeft hij zelfs wel 10 minuten voorsprong op het geplande schema. Dat is wat je noemt ruim op tijd. Daardoor daar een kwartier wachten op de aansluiting naar station Zeist-Driebergen. Via alle hoeken van Soesterberg en Zeist bereik ik daarmee geheel volgens de dienstregeling de overstap naar bus nummer drie die mij naar Leersum brengt. Een uur en drie kwartier na het verlaten van ons huis sta ik in de frisse Leersumse berglucht.

Graftombe van Nellesteijn boven op de Donderberg

Graftombe

Eindelijk die bussen uit. Snel vergeten. Dat denkt ook herder Senna, die vandaag weer enthousiast meegaat op haar laatste logeerdag. Eerst plassen vindt ze en dan gaan we. Ik zal die logeerbaas eens flink gaan trainen in het oprapen en weggooien van stokken. Meteen maar even een sprintje de Donderberg op naar dat rare gebouw. 

Wat Senna niet weet is dat ik hier in november 2013 al een keer eerder ben geweest. Toen met Frank over de ANWB-wandelroute Leersum. Deze graftombe van de familie Nellesteijn ken ik al. Niet te missen. In 2013 was ik nog verbaasd over de aanmoediging om 'blijmoedig aan je graf te denken'. 

In mijn blog van toen beschrijf ik de geschiedenis van de tombe en sluit af mijn beperkte geestdrift om blijmoedig aan mijn graf te denken. Vandaag loop ik meteen door, denk nergens aan en kijk alleen om mij heen naar het veranderde landschap. Rondom de tombe is het veel kaler dan twaalf jaar geleden. Of dat door de valwind van 18 juni 2021 komt weet ik niet. Eerst maar van de Donderberg af.

Stormpad Breeveen

We passeren zonder problemen het Wolvengat en daarna neemt het aantal omgevallen en afgebroken bomen toe. Even verder worden we zelfs de strook in gelokt waar in 2021 de wind overheen raasde. 

Op de website van het Utrechts Landschap lees ik:

De valwind die op 18 juni 2021 over het dorp Leersum raasde, blies ook 16 hectare van het bos in Breeveen omver. Utrechts Landschap koos ervoor het omgewaaide bos te laten liggen om zo de natuur de kans te bieden zelf te herstellen.

Het Stormpad slingert zo’n 800 meter door het getroffen gebied. Via een houten trap bereik je een vlonderpad op 1,5 meter hoogte. Van hier is de ‘mikado’ van omgevallen bomen en dode takken goed zichtbaar. Tijdens je bezoek krijg je een unieke blik op de gevolgen van de storm en het herstellend vermogen van het bos.

Alle ondergroei tiert alweer welig. Omgevallen bomen zijn hier tot kunst verheven. Via een geschraagde boomstronk verlaat je het pad en trek je verder door de bossen van het Breeveen. 

Leersumse Veld en Leersumse Plassen

De route brengt je bij een van de heides van het Leersumse Veld. Je hebt een prachtig vergezicht over een heide zonder hei. Meer een pijpenstro grasvlakte, een soort Afrikaanse savanne. Senna speelt voor hyena.

Via een kleine omleiding om dit veld kom je op het brede pad dat naar de schitterende Leersumse Plassen leidt. Ze zijn niet alleen mooi, maar schitteren je letterlijk tegemoet op deze vroege heerlijk warme lentedag. Ooit heb ik hier geschaatst, maar vond het veel te klein. Nu te voet, is er alle tijd om te genieten van het hoge water dat de bomen op de lage oevers opgenomen heeft in de plas. Fantastisch om hier te lopen.

"Het leven is goed in het Leersumse Veld". Mocht je dat nu nog niet weten dan heb je een goeie kans dat het op de achter kant van je jas gedrukt staat. Tenminste als je vanaf een bank alles rustig op je laat inwerken.

Na het loslaten van de waterkant volgt een bosdoorsteek, wat stuifheuvels en opnieuw een heide van het Leersumse Veld. Ook hier veel geel wuivend hooi waar we dit keer dwars door heen trekken.

Over de top

Nieuwe bosstroken en bergen dienen zich aan. In het Zuylensteinse bos slingeren we langzaam omhoog naar de flanken van de Zuilensteinse Berg. Wel even 52 meter hoog. Daarna weer afdalen en opnieuw omhoog voor de heuvels rondom de Leeuwenkuil. Ze hebben wel fantasie gehad met de namen hier. Een molshoop wordt hier berg en een zandafgraving heet Leeuwenkuil. Nu Daniël nog, die verstopt zit achter een boom.

duidelijk een leeuwenkuil

Met het oversteken van de Bergweg betreden Senna en ik het gebied van de Amerongse Berg. Uit de beschrijving op Wikipedia begrijp ik dat hier ontzag geboden is, want deze 'berg' is met een hoogte van 69,2 meter boven NAP het hoogste punt van de provincie. Wow. Alle aanleiding voor een lelijke vierkante informatiezuil op de top.

Als je wat meer allure zoekt dan daal je eerst de berg af in noordelijke richting om daarna via een langzaam stijgende bosgoot het Sterrenbos te betreden. Tussen een statige rij jonge eiken bereik je het midden van het Sterrenbos waar omringd door ruime banken een grote eenzame eik de wacht houdt. Hoewel lager in hoogte spreekt mij dit meer aan.

Wij denderen door en beginnen direct aan de afzink. Beneden mogen we weer over de flanken van de Galgenberg omhoog en dringen verder via zwalkende bospaden naar de Elsterkop. Vanaf hier weet ik een flink deel van de route uit mijn hoofd. Dat komt door de Elsterberg NS-wandeling. Vorig jaar september liep ik hier langs op mijn weg van station Rhenen naar station Veenendaal-West. Toen gloeide de heide nog een beetje roze na van de augustusbloei en waren de kruinen van de beuken gevuld.

Nu duiken we versneld naar beneden in een grillige poging de bus van 14.58 te halen. Mijn geheugen blijkt de winterdip nog niet te boven als er toch meer heide en bos te voorschijn komt dan ik verwachtte. Als er ook nog een stier op ons pad komt is het tijd voor een rust. Tijd voor bezinning en een betere kaartstudie voor we aan de laatste afrondende kilometers beginnen van deze prachtige lentewandeling.

Zie al mijn wandelingen in Nederland