Westerborkpad; wandelen van station Amersfoort via Kamp Amersfoort en station Schothorst naar station Nijkerk

De Stenen Man

Zondag 6 december 2015

Het was een winderige grauwe dag. 's Morgens had de zon nog een kwartier vaal geel geschenen, maar daar bleef het bij. Passend weer bij een wandeling die indringend langs oorlogsherinneringen ging. Kamp Amersfoort, ik was er al meer geweest. Dertig jaar geleden, toen er nog geen golfbaan in de buurt was aangelegd. Je kon er toen nog hardlopen door het bos en tijdens een training stond ik onverwacht voor een vreemde geul in het terrein. Even later stond ik tegenover de Stenen Man. Een vermagerde man op klompen. Ik weet nog dat het indruk op mij maakte. Net als nu. Het besef dat je daar midden in het bos aan het einde van die, door de gevangenen uitgegraven schietbaan, op de plaats staat waar mensen zijn gefusilleerd is een vreemde gewaarwording. Als je achter het beeld gaat staan zie je de lange schietgang, hun laatste blikveld. Een macabere plek. Het maakt stil, keer op keer. 

Eigenzinnige huizen

Om er te komen was ik vanaf station Amersfoort gelopen over de mooie lanen van het Amersfoortse Bergkwartier. Een wijk voor de meer draagkrachtigen onder ons. Toch blijft het mooi om huizen te bekijken die een eigen karakter uitstralen. Ook op het laantje tussen de Watertoren boven op de berg richting het viaduct vlakbij de Stichtse Rotonde staan een paar eigenzinnige villa's van ruim bemeten formaat.

Hoe zouden de mensen in sommige van die huizen contact met elkaar onderhouden? Met intercom of met hun mobiel? Of worden grote delen van dat soort woningen nauwelijks gebruikt? Die gedachten waren snel weg toen ik even later het terrein van Kamp Amersfoort via een achteringang betrad en rechtstreeks naar de Stenen Man werd geleid. 

Kamp Amersfoort

Voordat je via een trap de verdiepte schietbaan betreedt passeer je nog een loopgravenstelsel dat weer is gereconstrueerd. Ooit begonnen door de Nederlanders en echt in gebruik genomen door de Duitsers. Je kunt het allemaal lezen op een reeks van informatieborden. Het museum ben ik dit keer niet in gegaan. Wel heb ik in het bos naast de schietbaan een afbeelding bekeken van de oorspronkelijke opzet van het kamp waar zovelen een ellendig levenseinde vonden omdat zij anders dachten en handelden dan toegestaan.

De informatieborden blijven je nog een kilometer richting Leusden informeren wat er op diverse plekken rond het Kamp in en na de oorlog heeft plaats gevonden. Pas tegen de tijd dat je via de voetgangersloopbrug over de A28 via het bos Nimmerdor terug Amersfoort in gaat, glijdt de schaduw van de oorlogsherinneringen van je af. Deze route heb ik gevolgd via de markeringsstickers. In mijn gids liep de route anders. 

Via de Leusderweg gaat het langs steeds meer zondagse shoppers naar de Langestraat in de oude binnenstad. Een korte omleiding leidt naar de synagoge in een verborgen straatje. De speciale bewakingscamera's maken je bewust dat ook tegenwoordig, nog steeds, speciale veiligheidsmaatregelen nodig zijn. Waren het vroeger kampbewaarders vanaf torens, nu dus alles elektronisch. Niet om binnen, maar om buiten te houden. 

Korte gracht richting Muurhuizen

Korte gracht

Terug naar het spoor
Na de synagoge gaat het met de stroom van het water mee langs de smalle grachten dwars door de oude binnenstad. Een eeuwenoude stadskern die de moeite van het bewonderen meer dan waard is. Aan de westzijde van het centrum bereik je de gracht bij het Spui. Het water, dat onder de schitterende Koppelpoort de stad verlaat vormt samen met het water dat via de buitenste singel daar bijeenkomt het begin van de rivier de Eem.

Spui richting binnenstad

Stadzijde Koppelpoort, een combinatie van water- en landpoort

Buitenzijde Koppelpoort

Helaas volgt er dan een weinig inspirerend, kilometers lang stuk langs het spoor richting station Amersfoort-Schothorst. De uitbreidingsgeschiedenis van de stad trekt aan je voorbij. Als je wilt kun je bij de Ikea tussen Schothorst en Vathorst nog even bijkomen in het restaurant voor dat je door loopt richting Nijkerk. Dat doe ik niet want bij Schothorst verlaat ik vandaag de route en buig ik in de vroeg invallende schemering af naar Hoevelaken. 

Dag twee

Woensdag 9 december hebben Jack en ik het deel tussen Hoevelaken en Nijkerk gelopen. Anders dan afgelopen zondag is het vandaag schitterend weer. De zon schijnt volop en het is 12 graden. Dat wordt een korte ontspannen wandeling. Omdat we ons begeven in een bekende omgeving hebben we er een aangepaste route van gemaakt. 

Amersfoort uit

De route in de gids gaat vanaf station Schothorst voornamelijk over het fietspad langs het spoor naar station Vathorst. Pas na de wijk Vathorst, voorbij het ingekapselde dorp Hooglanderveen, begint er weer iets van landelijkheid te dagen bij de kern van Holkerveen. Dit fietspad laten wij daarom voor wat het is. Wij gaan via het Hoevelakense Bos naar Holkerveen. Ondanks de bekende paden vormt de afwisseling tussen het park bij Huize Hoevelaken en de mooie bospaden erachter iedere keer weer een aangename aanleiding om hier rond te lopen.

paadje bij het Hoevelakense Bos op onze terugweg
 van station Vathorst naar huis

Na een kort stuk langs de Amersfoortseweg slaan we bij Holkerveen links af. Er volgt een gebied met kleine en soms rommelige huizen en oude boerderijtjes van voormalige keuterboeren in het veen. Aan het eind van de straat 't Dijkje verzetten we ons opnieuw tegen de gemarkeerde route en gaan op de Domstraat links in plaats van rechts af. Zo wordt de drukke Amersfoortsestraatweg vermeden en gaan we via de Fliersteeg parallel aan het spoor naar Nijkerk. Langs de scholengemeenschap Corlaer komen we weer terug op de route. 

Nijkerk

Eenmaal in het centrum van het oude Nijkerk valt er weer iets te zien om bij stil te staan, zoals de mooie kerktoren. Op zoek naar een geopend café dwalen we af naar het centraal gelegen Plein waar kindergelach ons tegemoet klatert. 

Het plezier komt van de kleine kunstijsbaan waar een basisschoolklas de meester volgt. Het is ook meer de meester die schaatst en het goede voorbeeld geeft. Vanavond zal hij waarschijnlijk als enige voelen dat hij geschaatst heeft.

Na de rust in eetcafé Old Niekark volgen we een slinger in de route die we twee jaar geleden oversloegen toen we rechtstreeks langs het spoor richting Putten liepen. Zo zien we zelfs nog bedrijvigheid in de haven van Nijkerk waar een schip wordt leeggezogen.

 

Op de terugweg naar het station kijk ik hoe een 'bomenkapper' als een soort bergbeklimmer hangend in zijn tuig een hoge boom tak voor tak ontdoet van zijn kruin. Na een halfuur rest er slechts een kale stam. Jack heeft het tegen die tijd wel bekeken en begint te janken. Hij kan straks toch niet meer tegen die boom plassen, dus waarom dit getreuzel. Hij heeft gelijk. We gaan naar het station en naar huis.

Alle berichten van de wandelingen op dit pad staan verzameld op mijn pagina Westerborkpad 

Voor al mijn andere wandelingen in Nederland zie: mijn wandelingen in Nederland