Graafschapspad: Wandelen Rondje Laren - Almen - Laren

 Rondje Laren-Almen-Laren

Woensdag 22 oktober 2025

18 kilometer, tussen 13 en 17 graden

De Velhorsterbrug over de Berkel, een terugkerend herkenningspunt tijdens deze ronde

Herfsthaas of dakhaas

We hebben de bebouwde kom van Laren nog niet verlaten of we duiken meteen het bekende Twentse coulisselandschap in. Het afwisselende beeld van weides, beekjes, houtwallen en boerderijen. Die hagen en houtwallen schijnen goede condities te bieden als leefgebied voor planten en dieren leer ik op internet.

net op pad aan de zuidoost rand van Laren

Toch mis ik wat. "Je ziet nu in de herfst helemaal geen hazen meer" zeg ik tegen Frank. Hij bevestigt mijn waarneming. Dat is echt anders dan we op eerdere wandelingen in de lente zagen. Dan zie je ze totaal oversekst achter elkaar aan rennen en met elkaar 'boksen'; de 'rammeltijd'. Even weer op internet kijken. Ik lees dat in de herfst het gedrag van de haas verandert. Hij is dan vooral bezig met de voorbereiding op de winter. Ze leven weer rustiger en meer solitair. "Naarmate de akkers en velden kaler worden, trekken hazen zich dan terug uit open gebieden om beschutting te zoeken. Bovendien zijn hazen voornamelijk actief in de schemering en 's nachts. Overdag schuilen ze in een ondiepe kuil in de grond, hun 'hazenleger'."

haas in dekking, foto Wikipedia

Ik ben dan ook verbaasd als ik op de terugweg naar Laren in een weiland niet te ver van de weg toch een bruin hoopje zie dat zich bewust snel tegen de grond drukt als we in zijn richting kijken. Maar de internetinformatie blijkt toch te kloppen. Het blijkt een boerendakhaas te zijn, een jagende bruine kat van de boerderij die we net passeerden. Alles klopt weer. We kunnen verder.

Twee paden in één klap

Het wandelplan voor vandaag is simpel. Vanuit Laren gaan we over het Pieterpad, jawel, via het buurtschap Groot Dochteren, over het Twentekanaal naar de Berkel. Vandaar langs de Berkel naar Almen. Rust. Na de rust over het Graafschapspad met een iets andere route in Almen terug naar de Berkel die we bij de Velhorsterbrug verlaten. Daarna achter Hotel Ehzerwold langs en over de opvallende Ehzerbrug weer naar de noordzijde van het Twentekanaal. De laatste 4,5 km gaan een beetje slingerend tussen de weilanden terug naar Laren. Bijna de gehele route is terug te vinden op de kaartjes in de routegids die wordt uitgegeven door Wandelnet. (eenvoudig te bestellen via www.wandelnet.nl).

de bushaltes op de kaart in de omgeving van het Twentekanaal bestaan niet meer

Pieterpad

Parkeren midden in Laren is deze woensdag geen probleem. Het vinden van de uitgang ook niet. Met het passeren van de Protestantse Kerk met de imposante gevel is het nog 200 meter naar de oordrand.

Bij de kerk even overschakelen van de geel-rode markering van het Graafschapspad naar de wit-rode van het Pieterpad levert geen cultuurschok op. We staan buiten en beginnen met het genieten van het uitzicht en vooral van de rust.

Volgens de weerberichten hebben wij de mooiste dag van de week uitgekozen, maar de temperatuur is nu nog rond de 13 graden. De zon heeft blijkbaar de krant nog niet gelezen en blijft regelmatig achter de wolken. Toch even een dun regenjack erbij als extra laag. Verder gaat alles volgens plan. Met een korte stop bij pogingen tot artistieke knutselwerken aan het einde van de eerste landweg zigzaggen we langs rustige asfaltweggetjes naar de omgeving van Groot Dochteren. Bij die viersprong ben je blij dat je een kaart hebt om alle richtingaanwijzers te controleren.

Zonder problemen passeren we bieten- en mosterdvelden. De laatste wordt eerst door mij uitgescholden voor een veld met wortels, maar bij onze controle zit er geen wortel of peen aan het slachtoffer. Google Lens punt onze kennis bij en zegt dat het mosterdplanten zijn.

duidelijk bieten

Daarna steken we de stille spoorlijn Zutphen-Lochem over en vertragen kort bij het Twentekanaal voor een foto. Aan de horizon zien we de hoge silo's van Lochem, ons doel voor de volgende wandeling. Maar nu door naar de Berkel.

Langs de Berkel naar Almen
Met de Berkel bereiken we een inmiddels oude bekende die net als in augustus weer een prima natuurlijk oeverpad aanbiedt. Net als toen loopt het aangenaam langs de rietkragen en schiet het goed op. Gelukkig is het gras niet te hoog en te nat anders heb je hier echt hoge wandelschoenen nodig.

Bij de Velhorsterbrug kijken we wat multinationaal naar een toeristisch schoepenrad met de Nederlandse en Duitse uitleg van de omgeving. Wij concentreren ons op de foto's. In ieder geval leren we dat de Berkel in het Duitse Billerbeck, halverwege de Nederlandse grens en de stad Münster, ontspringt. 

Voor het laatste stuk naar Almen mogen we voor afwisseling naar de zuidzijde van de rivier tot aan de volgende brug, de Spitholterbrug.

Aardige bediening in Almen
Vanaf de Spitholterbrug nemen we de kortste weg langs de Dorpsstraat naar het zelfbenoemde 'Landhotel' De Hoofdige Boer. Ze zijn gelukkig open. Sterker, het zit halfvol met wandelaars. De meeste van seniore kwaliteit. Zo ook de vriendelijke mevrouw die ons bedient. Met bevestigende knikjes en gemoedelijk glimlachend haar ogen toeknijpend is ze het helemaal eens met onze keuze voor koffie met appelgebak. Een soort moeder van Almen aangepast aan de klandizie.

met mijn achteruitkijkcamera een indruk van de Hoofdige Boer

links de Hoofdige Boer net naast de kerk van Almen

Rondje Almen
We beginnen de terugtocht met een half rondje Almen. Die ronde trekt om een oude moerassige bocht van de Berkel. Al slingerend tussen de bomen en struiken staan we binnen korte tijd weer buiten Almen en kijken uit over het natuurgebied 'de Almense Mölle'. We delen het gebied tijdelijk met een zilver en een grauwe reiger. Ze lopen nog trager dan wij. 

Over de brug

Eerder dan gedacht staan we alweer bij de Spitholterbrug om nu de Berkel stroomopwaarts te bewonderen. Weinig geheimen kent de Berkel nog voor ons op weg naar de Velhorsterbrug. Hier en daar nog wat verscholen diep bruine koeien.

We keren terug over het water naar de noordzijde, negeren dit keer het informatie-schoepenrad, en volgen dan de echte loop van het Graafschapspad om de route naar Laren te herpakken. Met wat haakse bochten om weilanden heen bereiken we Landgoed Hotel Ehzerwold. In een eerder blog van de wandeling in 2020 toen ik hier met Judith liep schreef ik er al over:

Dat het een hotel is staat wel op de borden, maar alle gebouwen roepen medische gevoelens op. Op Wikipedia lees ik thuis dat die gevoelens ons niet hebben misleid. In de twintiger jaren van de vorige eeuw zijn deze gebouwen gestart als het P.W. Janssen Ziekenhuis. Wat weer de vraag oproept waarom je hier in deze verlaten omgeving een ziekenhuis neer zet. 

Er kwamen ook niet veel patiënten en als snel moest er een andere bestemming worden gevonden. Misschien spreekt men in de zorgwereld daarom wel over cliënten en omzet maken. Laten we het erop houden dat patiënten verkrijgen niet het doel van een ziekenhuis is, maar het ook niet zonder kan. 

Tegenwoordig wordt je keurig om het hotel heen geleid en bereik je de weg naar de Ehzerbrug, de karakteristieke op een baileybrug gelijkende kooi over het Twentekanaal.

Op de website van de Nederlandse Bruggenstichting lees ik dat er voor de Tweede Wereldoorlog een betonnen brug lag, maar die werd in 1945 door de Duitsers opgeblazen. Na de oorlog is niet voor een baileybrug gekozen maar voor een zogenaamde Callender-Hamilton brug, een modulair geprefabriceerde, stalen vakwerkbrug, die als een soort meccano met bouten in elkaar wordt gezet. Dat duurde wel langer maar deze constructie was veel sterker en duurzamer. Dat blijkt, want wij bereiken 80 jaar later nog steeds zonder problemen de overkant.

langs de randen van Laren gedwarsboomd door de Verlegde Molenbeek

HZB

Houdt ze bezig. In de rest van de route naar Laren hebben de routeplanners actief naar omleidingen gezocht om de wandelaars van de drukke Zutphenseweg af te leiden. Dat is natuurlijk prettig, maar voelt hier en daar gezocht uit. Dat gevoel kregen we zeker bij de Lindenbergsdijk waar we gewoon rechtdoor hadden kunnen lopen, maar trouw de geelrode pijlen volgden rond een hondentrainveld om 150 meter verder terug te keren op dezelfde weg. Doorlopen maar voor een laatste doorsteek heerlijk in de zon over een onverhard pad langs de verlegde Molenbeek. Die beek is echt verlegd. Je ziet Laren al liggen maar deze nauwelijks stromende kaarsrechte sloot wordt haaks om een buitenwijk heen geleid. En wij dus ook. Gewoon doorlopen en deze lekkere wandeling afmaken. Met voldoening zitten we daarom even later in de auto. Het was inderdaad weer een prima wandeling.

zicht op Laren vanaf de Verlegde Molenbeek

Zie al mijn wandelingen in Nederland 

Veluwe Zwerfpad: wandelen van Gortel naar Vaassen visa versa

  Veluwe Zwerfpad

Dinsdag 29 juli en zaterdag 18 oktober 2025
± 16 kilometer

met een beetje fantasie kun je even uit de zon zitten onder deze vliegenzwam

Veluwe Troostpad

Rustig loopt de al wat oudere man de lunchroom van bakkerij Lokaal Vaassen binnen en gaat op zijn gemak aan het tafeltje naast ons zitten. "Helemaal alleen op pad?" spreekt Judith hem belangstellend aan. "Tja, alleen. Mijn vrouw is overleden". Op dat antwoord hebben we niet direct gerekend. "Is het al lang geleden?" vervolgt Judith de nu gestarte conversatie. "Vorig jaar. Ik ga hier regelmatig naar toe om er even uit te zijn. Het is hier wel gezellig. Gelukkig heb ik net mijn rijbewijs kunnen verlengen. Voorlopig zit ik tot mijn 91ste goed." 

Dat rijbewijs verlengen met een keuring heb ik ook onlangs mogen beleven. Daarmee hebben we een gedeelde ervaring en kunnen we beiden de regionale kostenverschillen vergelijken en het gespreksthema wenden. Bij het verlaten van de lunchroom legt Judith haar hand bemoedigend op zijn schouder, wenst hem een smakelijke maaltijd en goede voorzetting van de dag. Hij knikt glimlachend en wenst ons een goede voortzetting van de wandeling.

mooi gekleurde boomkruinen langs de Cannenburgerweg

Veluwe Herfstpad

Hoewel ik de wandeling ook al in juli liep blijft toch de herinnering aan deze zaterdag in oktober het beste hangen. De aankondiging van een zonnige herfstdag is de directe aanleiding om naar buiten te trekken. Net als toen lopen we nu onder een half bewolkte lucht met regelmatig overvloedige zon. Alleen is het toch wat frisser dan in juli en hebben de boomkruinen prachtige toverbalkleuren. Voor de paddenstoelen zijn we nog net op tijd. Naast al kwijnende half ingestorte exemplaren met droevige bruine hoeden markeren veel vliegenzwammen met hun rode dak met witte stippen nog standvastig onze route.

Van Gortel-West naar Gortel-Oost

De ongeveer 25 huizen van Gortel staan uitgesmeerd over twee kernen. Een klein dozijn rondom de school aan de Oranjeweg, voor ons Gortel-West, en op een halve kilometer afstand een klein clustertje langs de Gortelseweg, Gortel-Oost. Er tussenin verscholen nog een enkel boerderijtje omgeven door verhullende bomen of in gedekte positie aan de andere kant van de licht glooiende akker. Verder is het stil. Geen mens komt op deze zaterdagochtend naar buiten. Alleen bij het horen van achterop komend gezoem van snel draaiende racefietsbanden stappen we even de berm in om daarna weer in rust te genieten van de aanblik van deze huizen en prachtig opgeknapte boerderijtjes van weleer. Mooi wonen hier.

Galgenberg

Na een lang bospad met enkele afslagen lopen we langs open hei naar een licht heuveltje, dus in Nederland een berg, de Galgenberg. Er ligt een mooi omgevallen boomstam voor een zitplek. Even een rust.

Een Galgenberg is nou niet direct een rustplek om even vreesloos bij te komen. Misschien is het hier daarom zo rustig vanochtend. De grafheuvels op de heide die we even terug passeerden zullen zeker een verband hebben met de naam van deze berg. Volgens de routegids hebben hier duizenden jaren geleden in de prehistorie wel mensen gewoond. Tja, dan heb je dringend behoefte aan een plek voor je galg. Liefst eentje met een beetje uitstraling.

Cannenburch

Zonder kleerscheuren zetten we een kwartier later de gang naar Cannenburch voort. Bospaden en kleine heides blijven elkaar afwisselen totdat we een meer open agrarisch gebied binnen stappen. Om de overgang niet te abrupt te maken eerst over een onverhard deel van de Cannenburgherweg en dan verder over asfalt. Het is een creatieve omgeving waar verlichte geesten met vogelkastjes aan boomversiering doen. Of is het een angstige boomknuffelaar die het hogerop zoekt op de vlucht voor de komende winter? Ik kom er niet echt uit.

Op weg naar Kasteel Cannenburch lopen we over een prachtig smal pad tussen bladerensneeuwende en eikelploppende eiken. Dat ploppen hoor je steeds als er weer een eikel gedropt wordt in de smalle vaart langs Park Cannenburch.

Opvallend zijn de niveauverschillen tussen de waterpartijen en slotgracht rondom het kasteel. Waar het water vandaan komt wordt niet helemaal duidelijk. Bij de Cannenburcher molen wordt er nog voorzichtig een rad mee aangedreven, hoewel de machines binnen er meer elektrisch uitzien.

Cannenbrucher molen

Voorlopig omtrekken we het kasteel op weg naar het centrum van Vaassen voor een lunchpauze. De Dorpsstraat is snel gevonden en de Dorpskerk staat er nog net zo zonverlicht bij als in juli. Ik herken ook weer de ijssalon waar ik toen genoot van de lekkernijen. Nu zie ik pas dat deze salon van de firma Rozeboom is van de bekende ijswagen op de parkeerplaats bij Gortel. Hopelijk staat hij er straks weer als we terug zijn bij de auto.

Op goed geluk stappen we bij Lokaal Vaassen van Bakker Piet binnen. Niet verkeerd wat hier allemaal voor lekkers en andere voedzame producten aangeboden wordt. Dit keer beperken we ons tot twee stevige gezonde boterhammen.

Terugweg

Op de een of andere manier gaat een terugweg in mijn blogs sneller. Waarschijnlijk geestelijke vermoeidheid. Het is goed dat Judith nog foto's maakt anders vallen die kilometers in een zwart gat. In Vaassen neemt ze nog een foto van een marskramer van weleer. Daarna snijden we via de zaterdagmarkt af naar Kasteel Cannenburch om in het park te genieten van de vijvers en de bomenlanen in herfsttooi.

Anders dan in juli volgen we nu niet de officiële route die buitenom het park loopt. Toen zag ik dat je ook door het park de aansluiting met de Emmalaan vindt en zo naar de uitgang van Vaassen. Gelukkig is ook nu de parkpoort aan de westzijde voor voetgangers geopend. Meteen lopen we weer landelijk langs de Hartense Molenbeek omgeven door weides, bospercelen en nog meer beken en vooral sprengen. Zelfs sprengen die met planken van elkaar gescheiden worden zoals bij de Rode Beek. Prachtig.

Hattumse Molenbeek

Ook al is de Emmalaan een kaarsrechte weg, het verveeld hier niet. De drukte op camping De Hefterkamp is voorbij. De wereld is van de wandelaars. Op de aansluitende Hattumseweg lopen we in de volle najaarszon met zicht op weides en bosranden. De bewoners van een verbouwde boerderij geven wij gelijk voor hun keuze. Mooi. Ook de verderop in het bos verscholen villa's zijn begerenswaardig. De route voert ons weg van de weides en brengt ons weer terug in de bossen van Het Loo. De brede bospaden hebben hier zelfs namen. Zo volgen we een stukje parallel aan de Niersenseweg.

In Niersen zullen wij echter nooit aankomen omdat we met behulp van een klein stukje kaart in onze routegids en op gevoel een doorsteek gaan maken naar de Galgenberg. Vandaag onze standaard rustplek. Met enige verbazing en eerder dan we denken staan we weer voor de berg zonder galgen. Dit keer klim ik door tot het hoogste punt. Het uitzicht is weidser dan ik verwacht. Hoe je daar over denkt als je aan een galg hangt weet ik niet. Maar een eind met een beetje uitzicht maakt misschien iets goed.

Nog enkele lange heide- en bospaden en we lopen weer door Gortel-Oost. We laten Gortel-West dit keer links liggen en steken langs de Grotelseweg rechtstreeks af naar de parkeerplaats bij de Gortelsche Heide en naar de ijswagen. Lekker.

Dat lekker valt dit keer tegen. IJsvrij, herfstvakantie, te lage temperatuur, seizoenstop, we komen er niet achter maar de Rozeboom IJswagen doet vandaag even niet mee. Dan maar thuis een kroket, ook lekker. Met enige fantasie lijkt het net een ijsje. Net zo fantasievol als de prachtige vliegenzwammen waar wij onderweg onderdoor kropen.

Zie al mijn wandelingen in Nederland