Hermannshöhen: wandelen van Bevergern naar de B-209 zuid van Ibbenbüren

Hoogte

Dinsdag 14 mei 2019
12 kilometer van Bevergern naar de B-209 ten zuiden van Ibbenbüren

Normallnull
Vroeg ik mij in het verleden af wat er in al die bossen van het Teutoburger Wald te zien zou zijn, nu weet ik het. Bomen. Heel veel bomen met een pad op de kam dat alsmaar rechtdoor gaat. Natuurlijk niet als een recht Nederlands fietspad. Het slingert hier en daar en het gaat op en neer als je eenmaal boven bent. Want je moet eerst wel even klimmen om de hoogte te krijgen. Die hoogte is iemand tot een obsessie geworden. Bij elk beetje opvallend punt is er een hoogtemeter aan een boom gespijkerd.

Als Nederlander leg je het eerst uit als een waterstandmeter, maar bij gebrek aan water komt de hoogte boven de zeespiegel als een koekoeksei in het verkeerde nest te voorschijn. Wel aardig om thuis in Wikipedia te lezen dat Duitsland de zeespiegel van de Noordzee bij Amsterdam als nulpunt van de schaal gebruikt en daarmee hun 'Normalnull' gelijkstelt met het NAP (Normaal Amsterdams Peil). Amsterdam aan Zee, een tikkeltje overdreven. Zo ook al die vreemde hoogtemeters in bomen. Het stijgt bijna naar je hoofd.

Bevergern
Rustig opstaan, lekker ontbijten, geen tent afbreken. Luxe zo'n wandeling met je vrouw. Zonder te haasten om negen uur de deur van het hotel uitlopen en meteen verder op de route langs de Bevergerner Aa, de traag stromende slootbeek aan de zuidzijde van het dorp. We leveren commentaar op achtertuinen die bloot zijn komen te liggen nadat alle begroeiing in de gemeentestrook rigoureus is weggehakt. Jaloersmakend groot zijn die tuinen.

We salueren naar de heilige Nepomuk die ons veilig begeleidt naar de overkant van de Aa als we het laatste stukje naar de oude kern van het dorp afleggen.

Daar worden we toegelachen door de lokale nar, die er op dit vroege uur zin in heeft. Via Am Markt, Papenhoek en de Kirchstrasse genieten we van de Duitse gevels en de sfeer.

Am Markt in  Bevergern

Na het oversteken van de Lange Strasse bereiken we via het Mühlenpättken, het molen-paadje, de oude molen. Een gekortwiekte molen, zielig. Het lijkt nu meer een etagewoning. Je zult bovenin de molenkop je slaapkamer hebben. Mooi uitzicht heb je dan.

We slingeren langs de Merschgraben. Een sloot met een Nederlands tintje als je leest dat er een heus ophaalbruggetje naar Hollands model de toegang naar een van de achtertuinen versperd.

Met het oversteken van het Dortmund-Emskanal bij de schutsluis verlaten we dit aardige dorp Bevergern en maken ons op voor de eerste klimmeters op de eerste berg van het Teutoburgerwald: de Huckberg.

Dortmund-Emskanal

daar lig je dan met je kleine bootje helemaal alleen in Schleuse Bevergern

De Huckberg
Bij boksen kun je een linkse of rechtse hoek krijgen. Dus wat stond ons te wachten op de Huckberg ten noorden van Bevergern? Nou het viel mee. Het ging rustig omhoog. Goed te doen. En, voordeel, een 'Top-trail' heeft natuurlijk om de haverklap een bank om te genieten van het uitzicht.

De Duitse degelijkheid en voorzienigheid plaatst ook op gevaarlijke plekken afzettingen met planken, palen en ijzerdraad.  Vroeger heeft men zandsteen uit deze berg gewonnen. Onder andere is het gebruikt voor de bouw van de St. Dionysiuskerk en de vestingwallen van Rheine waar we gisteren nog liepen. Leuk eind sjouwen met die stenen moet dat zijn geweest. Van die steenwinning is op de Hermannsweg, ons wandelpad, niets te  zien. Het loopt er heerlijk. Dus op die Huckberg overleefden wij met gemak de eerste boksronde.

Tweede ronde
Voor de tweede ronde hadden we inmiddels zoveel vertrouwen dat we meteen gingen voor twee bergen: de Bergeshövedeberg en de Riesenbeckerberg. Daar zou een rust wachten mit einer schönen Aussicht. Om bij het echte begin van het Teutoburgerwald te komen moet je eerst over het brede Mittellandkanal. Over de zogenaamde Millionenbrücke. Goed voor de bewustwording dacht ik nog om bij een brug aan te geven hoeveel belastinggeld je hebt betaald voor zo'n bouwwerk. Maar het naambord is daar niet voor bedoeld begrijp ik nu, maar heeft er wel mee te maken.

Nur wenige von Menschenhand erschaffene Bauwerke prägen das nördliche Tecklenburger Land so sehr wie der Mittellandkanal. Die ersten von insgesamt 325,3 Kilometern führen durch Hörstel, Ibbenbüren, Recke, Mettingen und Westerkappeln und von dort aus in den Landkreis Osnabrück. Vor 100 Jahren fand fast unbemerkt von der Bevölkerung am 16. Februar 1915, mitten im Ersten Weltkrieg, eine stille Eröffnung statt. Zu großen Feierlichkeiten war das Deutsche Reich mit seinem damaligen Kaiser nicht aufgelegt. Ursprünglich sollte Kaiser Wilhelm II. den ersten Kanalabschnitt persönlich einweihen – ebenso die erste Brücke über die damals noch Ems-Weser-Kanal genannte Wasserstraße. Sie sollte den Namen Kaiser-Wilhelm-Brücke tragen. Genannt wurde sie in Riesenbeck und Hörstel aber ganz anders, nämlich „Millionenbrücke“, weil sie den damals unvorstellbaren Betrag von einer Million Reichsmark gekostet haben soll. 

wn.de/Muensterland-100-Jahre-Mittellandkanal-Der-Kaiser-verlor-die-Lust-am-Feiern

De oorspronkelijke brug is in de Tweede Wereldoorlog opgeblazen. Met de nieuwe brug is die naam dus nog meer op zijn plaats. Hij loopt verder prima en geeft geen krimp als wij er overheen stampen. 

Begin van het echte Teutoburgerwald
bij de Bergeshövedeberg net na het Mittellandkanal

Vlak na de brug gaat het terug naar de heuvelrug en mag je weer omhoog. Wel even eerst langs de hoogtemeter voor de statistieken. Het klimt ook hier geleidelijk omhoog. Van 76 meter naar rond de 130 meter boven NAP. Zeg maar op je gemak een kerktoren beklimmen. Hoewel de achtergrondgeluiden van de snelweg hier nog goed te horen zijn straalt het bos rust uit. Ook hier weer een breed goed begaanbaar pad. Omringd door alleen maar bomen wordt je na een halfuur vanzelf wel rustig. 

Je veert op als er tussen de bomen ineens een bouwwerk te voorschijn komt. Het is een open kapelletje met een groot kruisbeeld. Je kunt er devoot uitrusten. Zelf ga ik naar een informatiebord waarop ik lees dat we ons op de Prozessionsweg bevinden die het dorp Riesenbeck verbindt met het voormalige Cisterciënzerklooster Grafenhorst aan de andere kant van de heuvelrug. Elke goede vrijdag wordt hier nog een traditionele kruisweg gelopen en gebeden.

Wij laten ons weg lokken  door een steen die zur schönen Aussicht wijst. Nou dat willen wij nu wel eens zien. Even wat verder kijken dan al deze bomen.

Een paar honderd meter is het naar dit keurig aangelegde platform waar je een uitzicht hebt tot diep in het Münsterland. Prachtig. Op een oriëntatietafel zie ik de richting naar de verschillende steden en dorpen. Naar Münster 33 km. Dat valt mee. Naar Rheine slechts 13. Dat valt tegen. Hebben we pas zo weinig gelopen? Het is natuurlijk hemelsbreed monter ik onszelf op. Alles is hier zo keurig aangelegd in 1926 door de Heimatverein Riesenbeck. Door de oorlog mochten ze het later nog een keer opnieuw doen.

Als ik naar beneden kijk zie ik ook de trap die vanuit Riesenbeck omhoog voert. Hij ziet er al vermoeiend uit als ik naar kijk. Naslag leert dat hij 256 treden heeft, 200 meter lang is en een hoogteverschil overwint van 40 meter. Lijkt me zeker geschikt voor een processie. Daar moet toch enig lijden in zitten veronderstel ik. Zeker bij een kruisweg. Ik lees bij de beschrijving van de trap ook een typisch Duitse toevoeging ...sie ist ganzjährig zu jeder Zeit zugänglich – es gibt jedoch im Winter keinen Streudienst. Dus niet zeuren als je uitglijdt, ik heb je gewaarschuwd. Voor Nederlanders geen probleem. Wij ruimen de sneeuw toch al nooit op. Dat is hier anders.

Laatste ronde
Duitsland is goed bezig met groene energie. Op verschillende plekken zie je clusters van windmolens. In zulke aantallen zie je ze in Nederland eigenlijk alleen in Flevoland. Al starend eten we ons lunchpakket. We koelen af. Judith staat op. We moeten door. Ik volg.

Bomenzeeën begeleiden ons aan weerszijden van het pad afgewisseld met een enkele kleine open plek, een schuilhut of een alternatieve hangplek op hoogte. Welke jongeren gaan hier rondhangen? We gokken maar wat en wandelen aangenaam verder. 

Om toch zeker te weten wat er achter dat rechtopstaande muurtje zit verlaten we kort het pad. Een soort kapelletje schatten we in. Inderdaad. Maria met kind. Waarom staat die hier midden in het bos? Je moet jezelf blijven uitdagen anders wordt het hier groen voor je ogen.

De Lagerberg wordt zonder problemen omtrokken, maar na de Birgterberg gaat het ineens flink naar beneden. Meer dan 40 meter in een paar honderd meter. Judith doet terecht rustig aan.

We hangen wat aan een boomtak voor de broodnodige bovenlichaam-spiertraining, passeren met gepaste rust een oorlogsbegraafplaats en maken ons op voor de laatste kilometer. 

Erebegraafplaats

We hebben nog energie genoeg. Alles zit mee, het weer, de omgeving, de wandeling met zijn tweeën. Net voor de B-209 brengen geschilderde markeringen ons nog in de war. We klimmen weer parallel aan deze drukke weg. Gelukkig dat ik thuis op Google maps gezocht had naar de locatie van de bushalte. Dwars door het bos dalen we af naar de weg en komen exact uit bij het bushok.

Geluk of oriëntatiegevoel. Het laatste natuurlijk. Ons jeugdig gedrag en uiterlijk wordt twintig minuten later nadrukkelijk bevestigd in de overvolle schoolbus. Staand in het middenpad tussen de andere volwassenen kijken wij trots om ons heen. Ons maken ze niks meer lauw vandaag.

de dagberichten worden samengevoegd in een totaalverslag:

Hermannshöhen 2019-2023-