Grote Rivierenpad; wandelen van Lexmond via Schoonrewoerd naar Leerdam

Van Lexmond naar Leerdam 

11 maart 2015

Het Dorp

Niet zo hoog als in het lied van Wim Sonneveld en ook niet langs het tuinpad van mijn vader. Maar er stonden wel hoge bomen langs de Dorpsstraat. Het waren leilinden. De pomp voor de kerk, het café De Zwaan, het was er allemaal. En bovendien riepen de oude ansichtkaarten in het café, met de Schoonrewoerdse boeren van weleer, toch het gevoel op van Het Dorp. Vriendelijke bediening, aandacht van de waardin voor Jack, een gesprek over haar eigen veertienjarige terriër, de zon, de jas los, blubberend voorwaarts door de grienden, langs eindeloze groene vlakten, links en rechts ooievaars op schoorstenen, kortom een wandeldag op de rand van het Hollandse groene hart.  

Thuis heb ik nog een ansichtkaart
waarop een kerk een kar met paard
een slagerij J. van der Ven.
  Een kroeg, een juffrouw op de fiets
  het zegt u hoogstwaarschijnlijk niets,
  maar 't is waar ik geboren ben.
  Dit dorp, ik weet nog hoe het was,
  de boerenkind'ren in de klas,
  een kar die ratelt op de keien,
het raadhuis met een pomp ervoor,
  een zandweg tussen koren door,
  het vee, de boerderijen. 

Kerk aan de Dorpsstraat van Schoonrewoerd

En langs het tuinpad van m'n vader 
zag ik de hoge bomen staan. 

Ik was een kind en wist niet beter, 

dan dat nooit voorbij zou gaan.

(onderaan dit blogbericht staat nog een link naar een sfeervolle ansichtkaarten compilatie met het hele lied van Sonneveld)

Cafe De Zwaan in Schoonrewoerd

Melancholisch is het lied van Sonneveld. Het roept beelden op van toen, van voor mijn tijd. Maar dat was niet onze stemming toen we door Schoonrewoerd liepen. We hadden na 15 kilometer op deze elfde maart hoogstens last van cafeïne-ontwennings-verschijnselen. Vandaar mogelijk deze gevoeligheid voor de omgeving. Al de zintuigen waren gespitst op vondst van het beloofde rustpunt; het getekende koffiekopje op onze kaart. Eindelijk aan het einde van de Dorpsstraat was het dan zo ver. Nog een moment van vertwijfeling, 'is ie dicht?'. Maar dan deed de eigenaar eigenhandig de deur open en ging ons voor. 

dijkhuizen aan de Kortenhoevendijk in Lexmond

Mist in Holland
Oké, zo dramatisch was het allemaal niet, maar het schrijft wel lekker weg. Mooi is de Dorpsstraat wel en het was een welkom café.  

Om er te komen waren we vanochtend in dikke mist in Lexmond uit de bus gestapt. Op gevoel liepen we naar de Lekdijk en moeten daarna langs de Lek hebben gelopen. Vanaf de dijk keken we hoogstens tien meter naar beneden en honderd meter in het rond, maar geen rivier te zien. Rivierschaarste was er überhaupt op deze etappe van het Rivierenpad. 

Op de grens
Met zorg gelegde ECO-eieren lieten we links liggen en na ongeveer anderhalve kilometer ten westen van Lexmond verlieten we de rivierdijk om tot het eindpunt bij station Leerdam geen rivier meer te zien. 

Op de grens van Zuid-Holland en Utrecht werden we geleid over een onverhard wandelpad met vreemde bosschages en dito dieren. Na de brede sloot, de Oude Zekerik, beleefden wij de hoogste aqua-beleving van deze dag bij het Merwedekanaal. 

Oude Zederik op de grens van Zuid-Holland en Utrecht

Merwedekanaal met de Bolgerijensebrug

Het groene hart
Schitterend is het gebied dat wordt bereikt na het overschrijden van de A-27. Ingeklemd tussen de A-27 en de A-2 ligt een aaneenschakeling van percelen met moerasbomen afgewisseld met grienden, verscholen weilandjes en een oude eendenkooi. 

een van de grienden met de geoogste bossen rijshout aan de randen

Echt de moeite waard. Die moeite had je ook nodig om hier en daar door blubber tussen bomen en struiken voorwaarts te soppen. Onderwijl het hoofd brekend hoe de geoogste wilgentakken uit deze grienden worden gehaald. Het zijn behoorlijk zware, samengebonden bossen, die je niet zomaar op je nek neemt. Voor zware tractoren is de ondergrond te slap en afvoer met smalle boten blijkt ook slechts beperkt mogelijk omdat de sloten niet overal bevaarbaar zijn. We zetten die vraag bij deze uit.

Zijderveldselaan

Bij het bereiken van de weg naar Zijderveld, de Zijderveldselaan, een kaarsrechte straat met boerderijen aan de rand van een enorme groene vlakte, moesten we onze route aanpassen. Het originele pad gaat dwars door de weides richting Schoonrewoerd. Alleen dit keer waren het verschillende indringende hondenverboden die ons stopten. Tot drie borden aan toe, zowel geschreven als met afbeeldingen, riepen ons een halt toe. Misschien dat wij ons ook lieten beïnvloeden door een drietal mannen verderop in de vlakte, die een hoog BOA-gehalte uitstraalden. Je wilt Jack uiteindelijk niet onnodig op kosten jagen. 

Het wandelen langs de Zijderveldselaan was niet echt een straf. Overal bleef het weidse uitzicht behouden. Wat opviel langs deze laan was het verschil in financiële armslag. Mooi onderhouden boerderijen zijn vaak geen boerenbedrijf meer, maar gefortuneerde buitenlui? Actieve boeren hebben enorme stallen achter het huis en het erf heeft de omvang van een klein bedrijventerrein. En tenslotte staan er nog enkele kleine verwaarloosde oude boerderijtjes tussen, die de aansluiting met de nieuwe economische realiteit uit de handen is gegleden.

Na de rust in Schoonrewoerd passeerden we de Noachschool. Overeenkomstig het Bijbelverhaal zijn ze vast begonnen de ooievaars aan boord te nemen. Maar aan de aanwijzing dat er slechts één tweetal mee mag hebben de ooievaars geen boodschap.

Snoei-vrijwilligers

Net buiten de bebouwde kom zagen we nog het aandoenlijke tafereel van vrijwilligers die een hoogstamboomgaard voor de gemeenschap willen behouden. Vandaag was het bij deze milde temperaturen blijkbaar de jaarlijkse snoeidag. Of was het een snoei-uitje? 

In de boomgaard liepen er wel eens stuk of dertig, waarschijnlijk 55+ amateur-snoeiers, met dertig 'snoezige', kleurige veiligheidshelmen. Zal wel verplicht zijn door de collectieve verzekering, want je weet maar nooit! Vier of vijf helmen bij een boom. 1 voorzichtig op een ladder, 3 veel kijken en om de beurt een takje afvoeren naar het gemeenschappelijke hoopje snoeihout. Het is waanzinnig gevaarlijk en inspannend werk, zo'n snoeidag. 

Terugblik op de skyline van Schoonrewoerd 
met de hoogstamboomgaard langs de Kerkweg

Even verderop zagen we een oude boer leilinden snoeien. Hij was in z'n eentje ongeveer even ver met zijn arbeid als de vrijwilligers. Hij stond gewoon blootshoofds. Van een helm heeft hij waarschijnlijk nog nooit gehoord. Wij maakten ons direct zorgen want hij mist zo natuurlijk wel de sociale contacten en heeft ook geen tijd om na te denken over zingeving aan je leven boven de 50. Misschien had hij ook wel vrijwilliger willen zijn? We hebben het hem maar niet gevraagd. 

De Diefdijk

Het 'Wiel van Bassa' volgt een kilometer verder. Een wiel is een uitgesleten kom na een dijkdoorbraak, lezen wij op een informatiebordje. Dit wiel schijnt daarbij wel 15 meter diep uitgesleten te zijn. Enorme krachten, die veel ellende hebben veroorzaakt. Los van de oorzaak is het nu een prachtig water met een heerlijk rustige omgeving, waar het mooi wonen moet zijn. 

De dijk die doorgebroken is heet de Diefdijk. Hij vormt ook een deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Deze hoge dijk zonder aanwijsbare waterdreiging, is een zogenaamde binnendijk. Hij is al aangelegd in 1277! bij het ontginnen van de Vijfherenlanden en de Alblasserwaard met het doel te beschermen tegen rivierwater vanuit de Betuwe.

huizen hoog op de Diefdijk met in het schild boven de deur de aanwijzing
dat je hier Holland en de Alblasserwaard betreedt

Met deze kennis wagen wij ons 'buitendijks', ooit het gevaarlijke gebied. We komen in bekend terrein, want langs de Culemborgse Vliet hebben wij al eerder gelopen (Waterliniepad; Culemborg-Leerdam). Toen met regen, helemaal tot aan het station Leerdam. Nu stellen we in de zon vast dat er flink aan natuurverbetering is gedaan en het nog aantrekkelijker is dan toen. We stellen ook vast dat de Diefdijk ondanks zijn leeftijd blijkbaar nog steeds van groot veiligheidsbelang is. Hij is weer verhoogd en er zijn zware metalen damwanden in geslagen. Waar tegenwoordig al die waterdreiging vandaan moet komen zien wij niet direct, maar wij zijn ook geen ingezetenen van dit waterschap.

spoorbrug als onderdeel van het verdedigingsfort in de Waterlinie;
 het zgn. Werk aan het Spoor

Dijkhuisje langs de Diefdijk vlakbij Leerdam

Na twee vorige wandelingen over het stuk naar het station passeren we nu voor het eerst het voormalig poldergemaal De Oude Horn. Volgens de omschrijving ligt dit gemaal aan de Culemborgse Vliet, maar wij hebben die waterverbinding niet gezien. Het lijkt meer of dit stoomgemaal met het scheprad alleen in de eigen vijver bezig is. Ook hier schiet onze kennis van het lokale waterbeheer tekort. Maar aan het eind van 22 km wandelen moet je niet meer alles willen snappen. Laten we maar naar het station gaan.

voormalig stoomgemaal De Horn bij leerdam

Onder deze link nog een aardige youtube fotoserie van Het Dorp met het lied gezongen door Wim Sonneveld.

Alle berichten van onze wandelingen op dit mooie pad staan op mijn pagina Grote Rivierenpad 

Voor al mijn andere wandelingen in Nederland zie: mijn wandelingen in Nederland