De Rijnstrangen (zomereditie); wandelen van Oud-Zevenaar via Fort Pannerden naar de Millingerwaard

Ongewenste wandelaar
woensdag 5 juli

Aangevallen

Schreeuwend doken ze op mij af. Eerst vielen ze van achteren aan en daarna gewoon frontaal. Twee meter boven mijn hoofd en lager. Met een zwaai van mijn armen trokken ze weer scheldend en krijsend omhoog. Het werd minder dichtbij toen ik ze met mijn camera in de gaten bleef houden om er dan maar een mooie foto van te maken.

Had ik tevoren gelezen over de excursie van het IVN op 19 juni in de Rosandse polder ten zuiden van Oud-Zevenaar, dan had ik geweten dat die vreemde vierkanten in de plas nestvlonders waren. Een soort rijtjeshuizen, maar dan voor zwarte sterns, die hier een nieuw broedgebied hebben. Dat ik hier niet gewenst was maakten ze mij meer dan duidelijk. Daarom afscheid nemen van deze mooie plek en weg wezen. 

(dit is niet de kaart uit de Op Pad)

Zomerroute
De wandeling die ik vandaag volgde had ik net als de vorige keer uit de 'Op Pad' van februari 2017. Alleen nu liep ik de zogenaamde zomerroute. Als gids gebruikte ik het daarbij afgebeelde kaartje. Het verschil zat hem niet alleen in een ander traject naar de Millingerwaard aan de overkant van de Waal, maar ook in een totaal andere stand van de natuur.

Was er in maart nog nauwelijks blad aan de bomen, nu vormden de kruinen en hagen ondoordringbare zichtmuren in het landschap. Nu was de Oude Rijnstrang voor een groot deel aan het oog onttrokken door riet, lisdodden, gele plomp, waterlelies en Jacobskruiskruid. Overweldigend waren nu de bloemen in de weides met vooral een gele gloed.

In de Klompenwaard waren hele grote plassen drooggevallen en kon ik een alternatieve route uitproberen.
Nep-pont
Vanaf Oud-Zevenaar liep de route de eerste kilometers over het pad 'Gangen door Rijnstrangen' van De Gelderse Poort, dat met bordjes is gemarkeerd. 

Na de confrontatie met de zwarte sterns ging het twee kilometer verder door met de uitdaging van een trekpont. Nauwelijks beweging in te krijgen en vijftig meter rechts van je een gewone brug over hetzelfde water. 'Is dit voor de fun of snap ik het gewoon niet'? Gaat dit pontje naar een ander stuk land dan die brug hiernaast?' 

Met dit trage drijfvlot nog niet eens in het midden na minuten lang trekken, kijk ik naar mijn rode natte handen en loop terug. Een paar minuten later zie ik vanaf de brug hoe het pontje zielig verder slaapt midden op het water. Honderd meter doorlopen en ik zit weer op de route. Zonde van die pont zo vlak naast een brug. Alles is nep tegenwoordig, nep-nieuws, nep-president, nep-pont.

Pannerdens Kanaal
Vlak voor Pannerden ging het over de Deukerdijk naar het Pannerdens Kanaal en verlaat de 'Op Pad-route' de Rijnstrangen. Nooit geweten dat dit kanaal ooit is aangelegd als verdedigingsgracht tegen vijanden uit het oosten. 

Op een informatie-picknicktafel lees ik dat de Rijn in de late Middeleeuwen zodanig verzand was dat de Franse koning er in de 17e eeuw eenvoudig met zijn leger over kon steken. In 1701 wordt begonnen met het graven van een verdedigingsgracht tussen de Waal en de diepere delen van de Rijn zonder de bedoeling het water van de Waal naar de Rijn te leiden. De riviersteden langs de Rijn en de IJssel zien hier echter een kans de bereikbaarheid van hun havens te verbeteren en krijgen voor elkaar dat de gracht in 1707 wordt aangesloten op Waal en Rijn. 

Daarna gaat het voorspoediger dan gedacht. De gracht slijt door de stroming zo uit en voert zoveel water af dat er stroomafwaarts weer overstromingsgevaar ontstaat. Gelukkig hadden ze toen ook al knappe waterstaatkundige koppen. Door de aanleg van de Pannerdense Kop wordt het water vanaf 1798 zo verdeeld dat 1/3 naar de Rijn en 2/3 naar de Waal stroomt.
Wandelen, je blijft leren.

Fort Pannerden

Eenmaal met de pont over dit het kanaal en na een rust op het terras van restaurant Rijnzicht ging het verder naar Fort Pannerden. Vriendelijk zag ik af van de lift met een soort elektrische tuk-tuk van de vrijwilligersorganisatie. Je wandelt of je wandelt niet.
Verschillende keren had ik dit fort vanaf de zuidoever van de Waal zien liggen, nu kon ik er eindelijk eens rondkijken. Je kunt er eenvoudig naar binnen lopen via de ophaalbrug over de droge gracht. 

Voordat ik naar de kassa ging bekeek ik eerst de verhelderende film over het verleden van het fort: van bewaker van de Pannerdense kop en de naderingen over het water, via luchtwaarnemingspost tijdens het begin van de Koude Oorlog, tot krakerspand in het recentere verleden.

Nu grotendeels gerestaureerd, biedt het onderdak aan een leuke restaurant en een museum. Ook al is het al vier uur, als je er dan toch bent dan wil je er ook alles van weten. Dat viel enigszins tegen. De kassaruimte met de vriendelijk bediening was bijna net zo groot als het museum. Erg indrukwekkend vond ik de tentoongestelde portretten en slaapvertrekken niet. Wellicht had ik het hele fort moeten bekijken, maar de resterende tijd was onvoldoende.

Klompenwaard
Na het intermezzo in het fort ging het weer de natuur in. Dit keer van de Klompenwaard ten zuiden van Doorenburg. Anders dan de stippellijn op mijn kaart ben ik dwars door deze waard gelopen naar de steiger van het voetveer Doorenburg-Millingerwaard. Toen ik het fort verlaten had hoorde ik jeugdige stemmen uit de waard overwaaien. Even later zag ik vier jongens over een smal pad dwars door de waard vanuit de Waalrichting fietsen. Dat moest ik dus ook kunnen. Met een beetje richtingsgevoel en het volgen van de Waaloever in westelijke richting moest ik toch bij die steiger kunnen komen.

De Waaloever heb ik gevonden en ik heb er genoten van het beeld van groot gehoornde runderen in het water. Daar zag ik verder nog twee dingen; dat ik nog veel meer van die horens ging tegen komen en dat ik de steiger alleen zou bereiken als ik een geul ging doorwaden. Het besluit om niet direct langs de Waal te lopen was snel genomen. Aan de goede kant van de geul liep ik verder in westelijke richting en bewonderde deze prachtige nieuwe natuur.

Millingerwaard
Varen is altijd leuk, ook al is het met een voetveer. Samen met een Duitse fietster keken we onze ogen uit naar de enorme containerbinnenvaartschepen. Andere binnenvaartschepen verdwijnen totaal achter zo'n schip, je komt ogen en foto's te kort.

De vorige tocht voerde alleen langs de rand van de Millingerwaard. Nu voerde het voetveer me naar de noordelijke punt waarvandaan een pad er midden door loopt naar het dorpje Kerkerdom, eindpunt van de tocht. 
Ook de laatste kilometers waren de moeite waard. Plassen links en rechts met zelfs een hangplek voor aalscholvers. Op een kleine drooggevallen eilandje zag het er zwart van. Een laatste moment van stilstaan en kortstondig opzuigen. 

De lange Weverstraat van Kerderdom leidde rechtstreeks naar de bushalte. Ze hadden er al een extra bank klaar gezet om er languit te wachten op de bus. Aan alles was gedacht. Prima wandeling. 

Voor al mijn andere wandelingen in Nederland zie: mijn wandelingen in Nederland