GR 128 Vlaanderenroute; Wandelen van Kemmel door het Heuvelland naar Palingbeek

Kemmel - Wijtschate - Palingbeek

29 juni 2021
15 km

de startpaal van de Vlaanderenroute in Kemmel

Einde bij het begin

"Wat een corona-pad".  Frank gaat met zijn tijd mee. Mogelijk heb ik het verkeerd verstaan en gebruikte hij een andere aandoening om zijn eerste indrukken op de Vlaanderenroute van dit jaar kort samen te vatten. Het is sowieso al een hele overwinning voor Frank dat hij hier staat. De voorbije dagen wist hij met regelmaat aan te kondigen dat het vandaag en morgen volgens de Buienradar zou gaan regenen. Ik moest dan die verwachting weer in perspectief brengen door de verwachte regen uit te smeren over de hele dag. 

Mijn optimisme klopte gelukkig vandaag voor het Vlaamse Heuvelland. In het Nederlandse Zuid-Limburg deed de regen er juist nog een paar scheppen bovenop en is er met zware onweersbuien vandaag een recordhoeveelheid neerslag binnen 24 uur gevallen. In Maastricht viel in totaal 87,2 millimeter neerslag, waarvan 22 millimeter binnen tien minuten. Dat gebeurt eens per vijftig jaar volgens de meteorologen. Misschien heeft Frank wel last van een interne regensensor met een verkeerd ingestelde 'eigen locatie'?

Frank heeft op het startpunt direct contact met lokale fauna

Maar nu staan we toch weer getweeën in Vlaanderen. En dit keer niet zo maar ergens op de Vlaanderenroute. Met ons begin acht jaar geleden bij het eindpunt staan we nu echt bij de 'startpaal' van de Vlaanderenroute. De GR 128 liep voor ons vanaf het Duitse Aken via de Voerstreek en Belgisch Limburg, door Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen naar het West-Vlaamse Heuvelland. Na acht jaar en ruim 430 km verder kan ik vandaag eindelijk kaartje 1 van de wandelgids openslaan. Morgen lopen we nog het stuk tussen Zonnebeke en Palingbeek. Van een verlenging door het Franse deel van Vlaanderen zien wij af. Het ging ons om België, om Belgisch Vlaanderen.

Heenreis

De kwalificatie corona-pad van Frank betrof slechts de eerste honderden meters over een modderig bospad naar het gemeentehuis van Kemmel. Hij moest alle inspanningen van deze ochtend nog even verwerken. De autorit was voorspoedig verlopen en de vanaf Google maps gekozen parkeerplaats van de golfbaan bij Palingbeek bleek er echt te liggen. De sensor van de slagboom discrimineerde niet en liet ook onze voiture door. Daarna echter weken wij af van de gebruikelijke verplaatsing naar het beginpunt met bus of trein. Door de matige dekking van het openbaar vervoer in dit deel van Vlaanderen hebben wij er deze keer voor gekozen fietsen mee te nemen. Een spontane oplossing voor een moeilijke puzzel hoe naar het dorp Kemmel in Heuvelland te komen.

over een dergelijk pad waren we eerder naar Kemmel gefietst

De naam Heuvelland is hier naar Nederlandse maatstaven terecht. Voorzien van slechts zeven versnellingen moest Frank er flink tegenaan. Op een glibberig modderpad moest hij er niet alleen tegenaan, maar er ook tijdelijk vanaf. Op zijn mooie broek zitten nu moddervlekken en dat is een schok. Later vandaag toen we bij een van de vele herdenkingstekens van de de Eerste Wereldoorlog foto's van loopgraven zagen kreeg modder een andere lading.

Naar Wulvergem

Het is bijna 13.00 uur als we de startpaal achter ons laten en al na driehonderd meter stuiten op een kasteel. We schatten het bedaagde gebouw eerst in als een ouderwets sanatorium, maar stellen ons oordeel bij als de rust onderbroken wordt door een bezoeker van het gemeentehuis. Na verlaten van het dorp slingeren we wat over bospaden en langs akkers vol met jeugdige bloemkolen. Drie kilometer verder eerst maar een pauze met zicht op de weilanden langs de Renteweg. Prachtige namen hebben de straten in België.

Dreigend blijft de lucht als we doortrekken richting het laag gelegen Wulvergem. De kerktoren steekt pas op korte afstand zijn spits boven het maaiveld uit. Vanaf de omliggende hoogtes moet er in de oorlog veelvuldig overheen geschoten zijn. Dit hele gebied is één groot slagveld geweest. Zoals dat hoort als wij op dinsdag langs komen is het lokale café Bassevilles gesloten. Mentaal gehard door dit Benelux-brede verschijnsel passeren we in één doorgaande beweging de kerk en staan tweehonderd meter verder weer buiten het dorp.

Routeverlenging

Over een smal onverhard akkerpad vinden we aansluiting op de route en verbazen ons over de enorme stallen bij de boerderijen. Vrijwel geen dier te zien. Alles wordt hier blijkbaar binnen de stallen afgehandeld. Wij denken tenminste dat het stallen zijn, omdat op sommige plekken de luchtzuivering niet afdoende werkt. Sommige betonnen wanden geven een fabrieksindruk, van vleesfabrieken. Zou men hier minder last van stikstof en andere vervuiling hebben? 

De vraagtekens boven mijn hoofd worden nog groter als de weg niet meer lijkt op de route op mijn kaart. Markeringen heb we al enige tijd niet meer gezien. Misschien had ik wat minder kritisch moeten kijken naar die boerderijen. Ergens heb ik een afslag gemist. Maar waar? We worden geholpen door een toevallig passerende wielrenner. In dit lege Heuvelland stoppen ze ook en wijzen binnen drie seconden aan waar je wel zit op de kaart. Onze wandeling wordt langer vandaag, niet 14,5 maar 16 kilometer.

Pool of Peace

Vanuit een andere aanvalsrichting bereiken we de Pool of Peace. Midden in dit kale agrarische land een bosje op een hogere plek in het terrein. We volgen de markeringen dit keer nauwgezet, maar zien nergens een ingang naar de waterplas die er volgens mijn kaart middenin moet liggen. Om aan de andere kant van het bosje ijzerenheinig weer verder te lopen is onbevredigend. Dus lopen we rond het hele bos. Net voordat we de cirkel rond hebben ontdekken we de ingang. Daar zien we de eerste foto's van de oorlog in dit gebied. Beelden hoe het voorterrein hier in 1914-1918 door granaten was omgeploegd. Voor ons ligt verscholen achter een boerderij een kleine militaire begraafplaats.

Spanbroekmolenkrater

Op een informatiebord lezen we dat hier voor de oorlog al eeuwen een molen stond; de Spanbroekmolen. Molens staan van ouds her hoog en een hoogte was in de stellingenoorlog van toen een voordelige plaats voor waarneming en vuurafgifte. We leren dat in de oorlog niet alleen bovengronds maar ook ondergronds is gevochten. Naar deze plek toe groeven de Britse troepen een tunnel om ondergrondse mijnen tot ontploffing te brengen. De molen verdween in een krater van 129 meter in diameter en 27 meter diep! Geen half werk dus.

Het is er nu rustig. Je kijkt uit over een klein meertje met idyllische waterlelies. Er zijn natuurlijke banken in het talud gemaakt waarop je dit niet zichtbare geweld op je in kunt laten werken. Een contemplatief moment noemt Frank het. We eten een boterham, zien de lelies, de vissenkringen en horen de kikkers: de Spanbroekmolenkrater.

Ook aan de achterzijde van de Pool of Peace ligt een begraafplaats. Er staat een busje van de Commonwealth War Graves Commission. Het is indrukwekkend met hoeveel zorg de tuiniers van deze commissie de militaire begraafplaatsen van de gemenebeststrijdkrachten onderhouden. Prachtige bloemen omringen de vele graven, die op Britse wijze strak in het gelid staan. Zelfs de afstand van het gras tot de top van de grafsteen is vastgelegd: precies 81,3 cm lees ik op internet. Het is deze verzorgde uitstraling die iedere keer weer bijdraagt aan respect voor al deze gegeven levens.

Somer Farm Cemetery even buiten Wijtschate

Kampagnebos

In een bos ten westen van het dorp Wijtschate komen we er achter dat ook de Duitsers begonnen met graven. Via 'tegentunnels' probeerden ze de Britse aanvalstunnels te counteren lees ik in mijn gids. Wij staan bij een van de blootgelegde schachten in het Kampagnebos en zien op foto's de militaire mijnbouw van weleer.

De laatste kilometers

Wijtschate heeft zich voor onze komst volledig in het nieuw gestoken. Overal worden de straten geasfalteerd en de trottoirs keurig in cement opnieuw gelegd. Wij slingeren er wat doorheen, fotograferen het centrale plein dat nu een wat ontklede indruk maakt, verbazen ons over de veel lagere benzineprijzen bij de lokale pomp en staan weer buiten het dorp.

Onderweg naar de parkeerplaats van het golfterrein Palingbeek passeren we nog twee militaire begraafplaatsen. Ik ken nu het bijhorende teken op mijn kaart en zie dat we er morgen nog vele zullen tegenkomen. Eerst maar eens kijken of de parkeerplaats nog geopend is en dan ons hotel opzoeken. Terugkeren naar het heden. Vanavond is er EK-voetbal. Ook een gekte, maar wel aangenamer.

Acht jaar maakten we enkele wandelingen per jaar over dit pad. De dagberichten staan in een totaalverslag: GR 128 Vlaanderenroute