Sinds eind vorig jaar (2011) zijn we bezig met het Waterliniepad, een zogenaamd themapad, gemarkeerd met geel-rode plaatjes. Voor ons de eerste keer dat we een themapad lopen en we zijn beiden aangenaam verrast.
Het pad van ongeveer 160 km loopt van Weesp via Muiden naar de omgeving van Werkendam in Noord-Brabant. Wij zijn niet direct begonnen in Weesp maar in Utrecht. In wisselende volgorde hebben we uiteindelijk het hele pad volgelopen. Om de leesbaarheid te vergemakkelijken heb ik achteraf in dit totaalverslag toch de volgorde van Weesp naar Werkendam aangehouden. Hier en daar zijn in het verslag verwijzingen gemaakt naar het quilten, de creatieve hobby van het maken van prachtig gedecoreerde dekens. Iets anders natuurlijk dan wandelen, maar wil je blijven wandelen dan moet je het thuisfront en haar quiltvriendinnen ook tevreden houden.
Rondom Utrecht
7 november 2011
'Wist jij dat er zoveel forten rondom Utrecht liggen?' Frank als Utrechter van geboorte zegt van wel, maar regelmatig had ik de indruk dat hij ze ook voor de eerste keer zag.
Waren we aanvankelijk bevreesd voor veel lopen door de bebouwde kom, inmiddels zijn we onder de indruk van degenen die het pad hebben uitgezet. Via allerlei nooit geziene achterafpaadjes en nieuwe natuur zijn we grotendeels door een natuurlijke omgeving door en om Utrecht gelopen.
Oud-Zuylen
Onze start lag in Oud-Zuylen waar we met de trein en bus naar toe zijn gereisd. Oud Zuylen een prachtig bewaard klein plaatsje aan de Vecht met even verder gelegen het gelijknamige slot.
Forten
Daarna ging het van het ene na het andere fort; Fort aan de Klop, Fort Gagel, Fort Ruigenhoek, Fort Blauwkapel (met zelf een klein dorp in het fort), Fort Voordorp (prachtig gerestaureerd en uitgebaat), Fort de Bilt, kris kras door onvermoede natuur in de stadsrand, onder de snelweg door geslopen, via het Wilhelminapark, langs het Schröderhuis, langs de overblijfselen van het zgn. Vossegat.
 |
| Fort aan de Klop |
Een leuke route met regelmatig informatie hoe het vroeger onderwater gezet zou worden en hoe de militairen in latere tijden vanuit allerlei groepsonderkomens de overblijvende weggetjes dachten af te sluiten.
Bij de Kromme Rijn vonden we nog een goed restaurant voordat we met enkele openstaande vragen weer naar huis zijn gegaan. Zoals hoe komt de Vecht aan zijn water? Eigenlijk heel eenvoudig, we hadden het onderweg al kunnen bekijken. Je start ergens langs de Vecht en ziet het water wegstromen, daarna loop je om Utrecht en stop je bij de Kromme Rijn waar je het water Utrecht in ziet stromen.
 |
| Fort Voordorp |
Rondom de Utrechtse Lunetten
6 januari 2012
'Rustig aan dan breekt het lijntje niet'. Waar dit spreekwoord vandaan komt is het eerste dat Frank en ik op 6 januari vanaf een informatiebord op het jaagpad langs de Kromme Rijn leren. We zijn daar vanaf een bushalte vlakbij het oude zwembad 'De Kromme Rijn' met een kleine aanlooproute op terecht gekomen. Blij dat wij dit nu wel weten banjeren we kort daarna aan de achterkant van het stadion de Galgenwaard van de FC Utrecht. Een stadion dat aan deze zijde gedeeltelijk in de Kromme Rijn lijkt te drijven. Daar zien we ook de eerste van de vier Lunetten. We lezen dat de naam is afgeleid van de maanvormige opzet van de vier forten; maan is in het Frans ‘la lune’.
De Lunetten zagen vroeger uit over een ruim schootsveld dat bestond uit het hoger gelegen terrein richting Houten dat niet onder water liep. Tegenwoordig gaan ze verscholen tussen tussen kantoorgebouwen, de autoweg, die treffend Waterlinieweg heet, en de randen van de wijk Lunetten. De naderingen die ze ooit beheersten en afsloten zie je dus niet meer. Dat het de ingangen naar Utrecht waren is wel goed te zien als je tussen lunetten II en III over de spoorlijn uit Arnhem en Den Bosch wordt geleid.
 |
| Het derde lunet is prachtig gerestaureerd |
Na de lunetten lopen we door de gelijknamige wijk langs een inundatiekanaal naar de A12 aan de rand van Utrecht. Dat ziet er op de kaart erg bebouwd uit maar ook hier is men er in geslaagd een 'groene long' te vinden. De snelweg is door de geluidschermen nog nauwelijks te zien en te horen.
Jutphaas
Boven de A12 is het uit met de rust maar verschaft het viaduct weer een mooi uitzicht op de voorliggende natuurstroken met de grote Laaggraven Plas. Via dit gebied zijn wij aan onze extra uitstap naar Jutphaas begonnen. Daar naartoe passeer je onder meer het Amsterdam-Rijnkanaal met een goed zicht op de zogenaamde Plofsluis en de ingang van het Lekkanaal.
In Jutphaas liepen we langs het Merwedekanaal naar de oude dorpskern waar je prima aan de Herenstraat kunt koffie drinken en wat eten. Als je het goede café uitzoekt heb je niet alleen een mooi uitzicht op het prachtige Huis Rhijnhuizen, maar kun je als je naar het toilet gaat ook nog biljarten met lokale 'meesters' in een verscholen biljartzaal. Niet dat wij dat gedaan hebben maar het schetst een beetje mijn verbazing.
Fort bij Vechten
Na onze pauze keerden we via het Fort van Jutphaas en de Waijensedijk terug naar onze rondwandeling. Met een blik in de richting van Fort 't Hemeltje buigen we af naar het 'Fort bij Vechten' dat samen met Fort Rhijnauwen vroeger eveneens de vlakte en naderingen vanuit de richting Houten en Bunnik beheersten.
Beiden zijn groot in omvang en geven met behulp van de aanwezige informatieborden een goed beeld van de toenmalige inzichten over vestingbouw met kazematten en gedekte gangen voor kruisend vuur ten behoeve van de nabijverdediging. Het Fort bij Vechten is toegankelijk en geeft de mogelijkheid dit van dichtbij te bekijken. Dat deze plekken door de geschiedenis heen al domineerden blijkt ook uit de restanten van de oude Romeinse verdedigingslinie.
Verder gaat het naar Rhijnauwen en ons startpunt van vanochtend. Maar voordat we daar zijn passeren we eerst nog de Kromme Rijn die hier bij Huize Oud Amelisweerd en Huize Rhijnauwen veel mooier uitkomt in het landschap dan vanochtend aan de rand van Utrecht. Dat weten zo te zien ook de vele wandelaars die rusten bij de aanwezige restauraties en het theehuis vlak bij Huize Rhijnauwen. Na het passeren van Fort Rhijnauwen, dat als natuurgebied niet vrij te betreden is, is het nog een klein stuk naar ons startpunt waar we in het restaurant Het oude Tolhuys nog even afzien met warme glühwein.
De Lunetten bij Utrecht liggen niet rechtstreeks aan het Waterliniepad. Maar omdat de vorige keer onze interesse was gewekt voor de vele forten besloten we de rondwandeling te lopen die er wel langs voert. Deze rondwandeling, die ook is afgedrukt in de gids, heeft een lengte van slechts een kilometer of 15. Door er een extra stukje van de echte route aan vast te plakken wist Frank er toch nog een afstand van ongeveer 20 km van te maken. Daarmee hoefden we voor de heen- en terugreis niets uit te zoeken omdat we zo ook dezelfde buslijn konden gebruiken als bij de vorige wandeling; lijn 12, die bijna elke tien minuten vertrekt en stopt bij het centraal station en bij de halte Kromhoutkazerne.
Jutphaas - Culemborg
Vrijdag 10 februari 2012
Winter wonder waterlinie
Plofsluis
Volgens de winterdienstregeling die ik de avond tevoren op de website van de NS bekeken had, zou er om 09.15 een stoptrein naar Utrecht vertrekken. Vanochtend moest ik Frank al om 09.00 vanaf mijn station bellen dat de winterdienstregeling wel werkte maar dat mijn trein kapot was. ‘Ik kom met de bus naar jouw station. Het gaat wat langer duren’;"
 |
| 'Plofsluis' |
Om 11.00 stonden we toch nog in een schitterende zon bij -5 graden vlak bij de Noorder-begraafplaats in Jutphaas. Vandaar waren we binnen no time bij de 'plofsluis' waar we met betraande ogen, van de kou, konden zien hoe men in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog het Amsterdam-Rijnkanaal dacht af te sluiten. Een kanaal dat toen meer dan de helft smaller was dan nu.
Al in de tweede helft van de vorige eeuw heeft men een veel breder kanaal gewoon langs de sluis heen gegraven. De huidige schepen zouden trouwens in onbeladen toestand niet eens meer onder die plofsluis door kunnen varen. Hoe enorm lang die binnenvaartschepen zijn is even later goed in te schatten tegen de achtergrond van de huizenrand van Houten. Vanuit het lager gelegen poldergebied lijken ze op het kanaal verhoogd voorbij te schuiven.
Schalkwijkse Wetering
Het echte winterlandschap komt pas prachtig in beeld in het weidegebied De Knoest. Aan het einde van de Knoesterweg testen we het ijs op de Schalkwijkse wetering. Geen enkel probleem. De sneeuw is daar door enthousiastelingen weggeschoven en daarom kunnen we zien dat het ongeveer twintig centimeter dik is. In ieder geval dik genoeg voor een staande receptie met hete thee.
 |
| Schalkwijkse Wetering later op de dag |
Even verder ligt de sneeuw nog nauwelijks betreden op het ijs. Ondanks het kraken moet het voldoende dik zijn na al de nachten met strenge en matige vorst, weet ik zeker, denk ik.
De Schalkwijkse wetering en omliggende weilanden zien er vanaf het ijs schitterend uit. Hier en daar zien de weides niet wit maar zwart gestippeld van de honderden en misschien wel duizenden ganzen. Iedere keer weer een schitterend gezicht als zo’n ganzen gemeenschap en masse onder veel kabaal opstijgt.
 |
| Ook de hazen durven over het ijs, maar dan wel achter elkaar |
 |
| bruggetje over het inundatiekanaal |
Werken en forten
In de winterse zon slaan we halverwege de wetering af in zuidelijke richting langs het inundatiekanaal waar even later het 'Werk aan de Waalse Wetering' opduikt. Wat je van hieruit natuurlijk niet achter die hoge wal kunt zien zijn de kazematten die er in schuil gaan.
 |
| Werk aan de Waalse Wetering |
Dat kan je weer wel zien bij het 'Werk aan de Korte Uitweg', dat deel uitmaakt van de 'Stelling van Honswijk’. Bij het gelijknamige Fort kom je via een gedekte weg achter de verdedigingswal die ruim een kilometer lang tussen beide versterkte fortificatiën is aangelegd.
Ook wij blijven keurig in dekking lopen maar dat had meer met de wind en de chill factor te maken.
 |
| Werk aan de Korte Uitweg |
Langs de Lek
Bij Fort Honswijk proberen we in de kou nog te ontdekken hoe het water in het inundatiekanaal komt. We weten het niet en voegen er daarom zelf maar wat water aan toe om daarna het vochtverlies weer te compenseren met hete thee.
 |
| Voetveer bij Fort Honswijk met Everdingen aan de andere kant van de Lek |
Bij onze voortgang langs de Lek valt op dat grote schotsen ijs afhangen van de oevers die tussen de kribben droog liggen. Geen schip komt voorbij. De besneeuwde uiterwaarden zien er schitterend uit in het blauwe winterlicht. Ook hier rusten hele kolonies ganzen. De massaliteit is indrukwekkend maar ik kan mij voorstellen dat boeren niet altijd vrolijk worden van die aanwezigheid. Ik heb ooit gelezen dat vijf ganzen evenveel vreten als een koe.
 |
| Uiterwaarde ten noorden van Culemborg |
Na een rustig vervolg over de Lekdijk, die met deze vriestemperaturen niet geteisterd wordt door motorrijders, bereiken wij het veer Schalkwijk-Culemborg. Culemborg is nog slechts honderd meter verwijderd en aan de overkant lonkt een restaurant.
Hier komt onze wandeling echter abrupt ten einde. Voor ons blijft het slechts Schalkwijk. Vanwege ijsgang zijn gisteren diverse sluizen open gezet en is de waterspiegel ondertussen meer dan twee meter lager dan normaal. Zo laag zelfs dat het veer niet meer kan aanlanden. Het verklaart ook waarom wij onderweg zoveel van de strandjes tussen de kribben konden zien.
Kort denken we nog dat het stremmingsbord een grapje is maar de ontkenningsfase duurt niet lang. Laagwatertoeristen leggen ons snel en zeer informatief uit dat we het gisteren al in de krant hadden kunnen lezen. Uiterlijk en analytisch onaangedaan bekijken we de situatie. Ineens herinneren we ons dat we de hele weg nog geen enkele bushalte hebben gezien.
Een overtocht via de nabije spoorbrug zal technisch wel mogelijk zijn maar vraagt waarschijnlijk om moeilijkheden. Een lange terugwandeling is een optie die opdoemt. We vergeten niet deze feiten en conclusies te delen met het laagwaterechtpaar. Deze laten zich daarna van een medemenselijke kant zien en bieden aan ons terug te brengen naar Nieuwegein zodat we met de sneltram naar Utrecht CS kunnen. Als we een half uur later afgezet worden maken wij onze dankbaarheid bekend en beamen direct dat zij voor vandaag wel weer hun goede daad hebben gedaan.
Hochsitz?, geschutsbank?, kunstwerk?, inundatiebank?
Wat is dit?
Wat is dit?
woensdag 7 maart 2012
- een fantasiejager op een 'hochsitz'
- een luie schutter op een geschutsbank achter de dekking van een dijk
- een wandelaar op een kunstwerk
- een stand-in op een inundatiebank boven denkbeeldig water
Het antwoord vind u op de onderstaande link. Ook mensen die houden van wandkleden of kunstzinnige quilts (ja, u leest het goed) of van ongebruikelijk design vinden er mooie voorbeelden.
Culemborg - Leerdam;
Op weg naar het veer kom je ook nog langs de voormalige wachtkamer van het veer met het belendende peilgebouwtje.
Waarom werken en forten vlakbij sluizen
Nat zonder inundatie
12 maart 2012
 |
| wel waterdichte jas op het goede moment |
 |
| Geen waterdichte jas op het verkeerde moment |
Takkenweer in de grienden
Wat een takkenweer de laatste twee uur. Met een doorweekte jas liep ik de laatste kilometers tussen Culemborg en Leerdam, want mijn moderne, ademende, waterdichte en winddichte regenjack was zu hause. Wel heel toepasselijk op deze woensdag in maart in een omgeving van twijgen en takken in schermen en percelen. Volgens mij noemen ze dat grienden. Van de website van de firma van Schaik leer ik;
Een griend is een bos, meestal met een moerasachtige ondergrond, met als belangrijkste vegetatie pollen waaruit takken groeien. De meest voorkomende houtsoorten zijn wilg en els.
 |
| Een natuurlijke griend... |
 |
| en nog een |
De mannen die de takken oogsten uit de griend worden rijswerkers genoemd. Dit beroep behoort tot de oude ambachten. ...Op de foto's van de site zie ik dat de twijgen nog gebruikt worden voor beschoeiingen, geluidschermen, tuindecoraties, zinkstukken en soortgelijke zaken.
Iedere wandeling pikken wij weer wat op, is het geen inundatiebank dan zijn het wel grienden. Het komt zomaar aangewaaid. En vorige week woensdag waaide het nog niet eens zo hard.
Culemborg
Voor degenen die het Waterliniepad gaan lopen is een bezoek aan de binnenstad van Culemborg zeker de moeite waard. Het heeft een mooie markt met een prachtig stadhuis. Geleid door de aanlooproute in de gids kwamen wij er vanaf het station via de Varkensmarkt en de toegangstoren vanzelf terecht.
 |
| Varkensmarkt |
 |
| Toegangstoren tot de markt gezien vanaf de Varkensmarkt |
 |
| het stadhuis van Culemborg |
Op de Markt, maar ook op de route naar de aansluiting met het Waterliniepad bij het veer, zijn verschillende mogelijkheden om koffie te drinken. Wij waren blij dat we om 10.20 al terecht konden bij 'Willemien-eetwaar'. Een verrassend mooi ingerichte winkel vol culinaire cadeaus en je kunt er dus ook nog koffie en thee drinken aangevuld met 'zelfgemaakte lekkernijen'. (potentiële damesclub of quiltbee locatie, schat ik in, http://www.willemien-eetwaar.nl).
Waarom werken en forten vlakbij sluizen
Na de onderdoorgang van de spoorbrug kom je weer in de wereld van de waterlinie in het rivierengebied. Parallel aan de Lek loop je door de uiterwaarden en nieuwe natuur naar het gerestaureerde 'Werk aan het Spoel' waar ook een restauratiemogelijkheid is. Maar niet geopend op een woensdagochtend in maart.
 |
| De Lek bij de Baarsemwaard |
.JPG) |
| Galloway koeien ter hoogte van het Werk aan het Spoel |
 |
| Werk aan het Spoel |
Sluizen vormen voor een inundatiesysteem onmisbare bouwwerken. Voor een verdediging die daarop is gebaseerd zijn het dus kritieke punten die ten koste van alles in eigen hand moeten blijven. Het is niet verwonderlijk dat veel van de forten van de Waterlinie bij sluizen zijn aangelegd. De sluis bij het Werk aan het Spoel bestaat niet meer maar als wij even later Fort Everdingen bereiken is die combinatie zeer duidelijk te zien met de hoge sluisbeer direct oost van het Fort.
 |
| Een sectorsteen noord-oost van de gracht rondom Fort Everdingen met op de achtergrond de sluisbeer |
Aanpassingen tussen de wereldoorlogen
Op onze gang over de Lekdijk richting het Werk aan het Spoel zien we dat ook de eeuwige strijd tussen mobiliteit en contra-mobiliteit niet aan de waterlinie is voorbij gegaan. Boven op de dijk staat nog een replica van een tankhindernis van vlak voor de tweede wereldoorlog. Er staat een foto bij hoe militairen ooit met vertrouwen de toekomst tegemoet zagen.
Bij het Werk aan het Spoel gaat de route weer echt verder in zuidelijke richting met zicht op de Diefdijk die parallel loopt op een kilometer in westelijke richting. De route gaat weliswaar niet pal over deze verdedigingslijn maar de huidige route zonder veel verkeer wandelt veel rustiger. Met een goed wandelpad kom je pal langs de vreemde kogelvanger, die als een modern kunstwerk in de open vlakte staat.
We passeren de inundatiebank waarover ik al eerder berichtte en bereiken de A2. Tot 2004 hingen bij het viaduct over de A2 de waterkeringen als guillotine-messen boven de snelweg. Nu herinneren alleen de gerestaureerde bunker en enkele groepsschuilplaatsen nog aan de Waterlinie.
 |
| Kogelvanger waar eens een schietbaan lag. Op de achtergrond het 'Werk aan het Spoel'. |
Deze betonnen bunkers, zogenaamde groepsschuilplaatsen, zie je rond veel oude werken en forten van de Waterlinie. Ze werden tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog gemaakt om de verdedigingswerken beter te beschermen tegen modernere wapensystemen.
Direct ten zuiden van de overgang A2 staat een prachtig doormidden gezaagde groepsschuilplaats. Het geeft een goed beeld van het dikke betonnen dak en de indeling van de bunker. De hoekige ingang laat zien dat er niet zomaar naar binnen geschoten kon worden. Het verblijf moet redelijk Spartaans zijn geweest, maar als je beschoten wordt door artillerie of vanuit de lucht let je daar wat minder op.
Vanaf de wiel De Waal begon het deze woensdag te regenen. Langs de Culemborgse Vliet ging ons tempo daarom omhoog en werd onze blik verkokerd naar de horizon. Na een snelle passage van het 'Werk op de Spoorweg' volgde een uur later de passage over dezelfde spoorweg terug naar huis.
 |
| Langs de Culemborgse Vliet over de Acquoyseweg richting Leerdam |
Tussenbericht; Day walk QFIR
Naar aanleiding van de quilt-wenken in mijn vorig wandelbericht heb ik enkele reacties mogen ontvangen waarin ik werd aangemoedigd 'on the look out' te blijven. Het verkenningsdomein werd zelfs verbreed naar ooievaars.
 |
| Rietvelden langs de Nieuwe Zuiderlingedijk |
Het is dan ook niet meer dan logisch dat ik eerst mijn QFIR maak voordat ik begin aan mijn verslag over de wandelindrukken van de etappe van Leerdam naar Gorinchem (QFIR= Quilt First Impression Report). Ik kan helaas kort zijn; tijdens de krappe 28 kilometer die we er woensdag 14 maart uitpersten was er geen quilt, geen quiltraam, geen quiltvingerhoed te bekennen. Vanuit de auto meenden wij op de heenweg nog wel een ooievaar gezien te hebben maar daar is geen garantie voor te geven. Ter compensatie een blik op niets vermoedende ganzen.
Ik heb nooit vermoed dat een vriendelijk, weliswaar bijna professioneel, advies over quiltfaciliteiten kan leiden tot een all-time high hit record. Nu is de hand van een wandel-blogger snel gevuld, maar toch. Over dat verschil heb ik tijdens het wandelen in de rietvelden vanzelfsprekend diep nagedacht.
Verschillen quilten en wandelen
Er is natuurlijk allereerst verschil in de leefomgeving waarin beide bezigheden worden uitgeoefend. Verder is de populatie in de quilt community minder gemengd dan in de wandelwereld. Waarschijnlijk zit in die feminiene dominantie een deel van de verklaring. Het leggen en onderhouden van contact, netwerken, is wellicht een sterker punt dat tijdens de quiltbijeenkomsten tot volle wasdom komt.
Het kan ook komen omdat de quiltgemeenschap gewend is aan het uitwisselen van vriendelijkheden terwijl er, als voorbeeld, zich op mijn site normaal slechts enkele wandelfreaks aanmelden ter voorbereiding op een tocht. Het beeld is duidelijk nog niet totaal. Ik denk dat hier toch zeker wel een terrein braak ligt voor een antropologisch promotieonderzoek.
Een vraag in dat onderzoek zou kunnen zijn of deelname in een van beide werelden nog een symbiose, zoals bijvoorbeeld een huwelijk, mogelijk maakt? Er zijn voorbeelden die duiden op een positieve beantwoording van de vraag. Als eerste aanzet hieronder gevisualiseerd het verschil in hobby/werkomgeving en de premature aanwijzing dat er levensvormen zijn die zich in beide werelden kunnen bewegen.
'Allways on the look out for the next QFIR'
Leerdam-Gorinchem
14 maart 2012
 |
| Linge bij Acquoy |
Rivieren, dijken, sluizen, forten
Waarschijnlijk is dit de historische volgorde geweest. Een volgorde die zich op het gelopen traject even buiten Leerdam inzet aan de Linge en zich herhaalt langs de Waal.
 |
| Nieuwe Zuiderlingedijk vlakbij Asperen |
 |
| Wateronderdoorgang in de Nieuwe Zuiderlingedijk |
 |
| De Waal met aan de overzijde de vesting Woudrichem |
Een ander karakteristiek beeld op dit traject vormen de lange rijen populieren die vele smalle verbindingswegen omzomen, afwisselend onderbroken door stroken riet en moerasbos. Er is weinig fantasie voor nodig je voor te stellen hoe stoppend deze stroken waren voor een naderende vijand. Zelfs te voet zal het een immense uitdaging zijn geweest mocht iemand op dat idee gekomen zijn.
Bakker Spek
De wandeling zelf werd ongepland langer oprekt. Als je je auto in Leerdam bijna een kilometer west van het station parkeert en je gaat onderweg nog rondlopen in Asperen dan wordt het snel meer dan de berekende 24 km. In totaal werden het bijna achtentwintig kilometers. Maar bij een temperatuur van rond de tien graden en allemaal gesloten koffieadressen waren er geen echte lange rustmomenten en schiet je dus snel op.
Vanaf onze parkeerplaats pikten wij op deze woensdagochtend dus na een ruim drie km lange aanloop de route weer op waar wij deze de vorige keer hadden verlaten; bij het 'Werk op de Spoorweg'.
 |
| spoorbrug met rechts het Werk op de Spoorbrug |
Langs de Linge
Niet lang daarna arriveer je in het dijkdorp Acquoy met zijn scheve toren. Het stuk langs de Linge is schitterend, zowel in het dorp als over de zandweg naar Fort Asperen. In de bloeitijd moet het er nog mooier uitzien.
.jpg)
 |
| Dominee nam zijn werk wel erg letterlijk. Ik heb gegoogeld maar naast deze huwelijksband heb ik niets kunnen vinden over een stedenband. |
Fort Asperen en de nabijgelegen Lingesluizen worden momenteel grondig gerestaureerd. Een heel karwei zo te zien. De aanbesteding zal wel voor de huidige conjuncturele dip zijn gedaan. In ieder geval zal de hele historische locatie in de toekomst weer veel kijkgenot opleveren.
 |
| Had je de waterlinie eenmaal in handen dan mocht je er blijkbaar ook in spelevaren. Foto gekopieerd van een informatiebord bij Fort Asperen. |
 |
| De Linge vlakbij Vogelwerf |
Vlak voor het gehucht Vogelwerf loop je weer hoog op de Lingedijk en kun je zien wat er aan de andere kant gebeurt. Daar slingert de Linge door een even moerassige landschap, het ziet er van veraf mooi uit.
Halverwege Vogelwerf zakt de linie weer naar het zuiden en passeer je achtereenvolgens het Lingebos en de A15 met daarnaast de bak van de Betuwelijn. Er stond onlangs in krant dat daar steeds meer over wordt vervoerd. Het gerucht dat de cijfers wat opgeleukt zijn kan best eens waar zijn want in het half uur dat wij de lijn in zicht hadden was het er bedenkelijk stil.
Aangekomen in het dorp Vuren met het gelijknamige fort ontvouwt zich het zicht op een echte rivier: De Waal. Het pad gaat mooi door de uiterwaarden waar je kunt genieten van het silhouet van slot Loevestein aan de overzijde. Een levend panorama met op de voorgrond enorme vier-baksduwboten die stroomafwaarts glijden of stoempend omhoog ploeteren.
 |
| De Waal met aan de horizon Slot Loevestein |
Na fort Vuren, dat de toegang over de Waal afsloot en de inundatiesluizen beschermde, volgt een dijkwandeling.
.JPG) |
| Fort Vuren |
Hoog boven de omgeving kijk je uit richting het vestingstadje Woudrichem waar het pad de volgende keer naar toe voert. Je kijkt ook in vele oude en nieuwe dijkhuizen, waarbij je je soms afvraagt of je op de woonkamer of de slaapkamer bent gericht, gewoon bouwtechnische nieuwsgierigheid natuurlijk.
Gorkum
Gorinchem, of Gorkum dat ik altijd pleeg te zeggen, is een aangename verrassing. Een mooie vesting waar je binnentreedt via de historische Dalempoort. Daarna wordt je over en langs de wallen geleid naar de westzijde van de binnenstad. Je passeert daarbij onder andere de Linge die dwars door de oude vesting loopt en bij Gorkum in de Waal uitmondt. Even daar voorbij kun je bij de veersteiger al vast kijken naar de vertrektijden voor de vervolgwandeling.
Als je daarna, zoals wij, buiten de vesting blijft doorlopen dan wordt je wandeling onnodig langer. Voordat de buitengracht begint moet je namelijk omhoog terug naar boven op de vestingwal. Daar loop je weer hoog boven burgers, rechts, en buitenlui, links, verder richting het Merwedekanaal.
 |
| Lingehaven met Peterbrug |
Vandaar is het nog een kort gekriskras over bruggen naar het station. Het was daarmee een lange maar afwisselende wandeling. We hebben deze keer de buitenzijde van Gorkum kunnen bewonderen. De volgende etappe zullen we de binnenstad onderzoeken misschien kan ik dan ook echt antwoord geven op de vraag die ik thuis kreeg. Ja, ik heb het sterke vermoeden dat er ook winkels zijn.
wil je nu echt meer details over dit traject weten dan ben je met onderstaande link aan het goede adres: http://www.wandelpaden.com/leerdam.html
Tussenbericht, gemiste quiltlounge
28 maart 2012
Schering & Inslag
Wat jammer nou dat wij niet volgende week hier zijn gaan wandelen, want dan hadden wij kunnen verhalen over de
Gezellige QUILTLOUNGE bijeenkomsten
Vanaf 14 maart gaat de deur van Schering & Inslag één keer per 3 weken op woensdag speciaal open voor quilters die het leuk vinden om in ongedwongen sfeer met hun werkstuk bezig te zijn en daarbij andere quilters met hún …
Van quiltster Berna kreeg ik op mijn vorige QFIR (quilt first impression report) al de hint-reactie dat er in Woudrichem een quilttempel zou zijn. Ook al is de quilt-verkenning tijdens het wandelen een nevenactiviteit je wilt toch niet meemaken dat je een tevoren aangekondigde winkel over het hoofd ziet. Uit openbare bronnen lees ik de avond tevoren dat het hier gaat om Schering & Inslag. Ze prijzen zichzelf aan als ... een bijzondere, toonaangevende quiltspeciaalzaak waar u niet alleen ALLES vindt op het gebied van quilten, maar bovendien kunt genieten van een uitstekend kopje koffie (Illy) of thee, het appelgebak waar we sinds jaar en dag een reputatie mee hebben opgebouwd en een heerlijke lunch.
Hoewel men ons niet snel zal aanzien voor mystery shoppers is er dus toch meer dan één reden om hier eens ons licht op te steken.
Gisteren rond half elf meldden wij ons daarom in de Hoogstraat. Maar op het oorspronkelijke adres troffen wij alleen nog een lege winkel met het opschrift 'Quiltspeciaalzaak'. Het zal niet waar zijn! Maar via een 'local' en enkele vuilnisbakken vonden we de nieuwe locatie een kleine stukje naar rechts. Wij zijn geen kenners maar het zag er mooi uit in een prachtig herbouwde vestingboerderij.
Om in de geest van het thuisfront te handelen heb ik de eigenaresse gevraagd of er deze week ook aanbiedingen waren. 'komt u maar mee en kijkt u rustig even rond'. Vriendelijke mensen die quilters. Ik wist toen nog niet dat ik thuis de vraag zou krijgen 'waarom heb je niet een paar lapjes meegenomen?'. Ja hallo, nou ben al doorgeschoten van 'always on the outlook' naar 'bargain-hunter' maar daar ligt toch wel de drempel.
 |
| Nieuwe winkel van Schering en Inslag in Woudrichem |
 |
| sommigen slaan door en zien overal handel |
Woudrichem - Werkendam
28 maart 2012
 |
| vestingmolen van Woudrichem |
Onze wandeling op woensdag 28 maart werd gekenmerkt door drie zaken; De vesting Woudrichem, het mooie weer en de uitlopers van de Biesbosch waar je kilometers kunt kijken, en dus ook lopen, door een stil, weids landschap. Met het doorkruisen van Woudrichem en het zoeken naar de bushalte in Werkendam hebben we deze wandeling zeker weer over de twintig kilometer getild.
 |
| Hoogstraat Woudrichem |
Woudrichem
De vesting Woudrichem is wat de wallen betreft nog goed intact. De vestingmolen vlak bij de stenen muur in de gracht (de beer), de Gevangenpoort, de kerk en mooie herenhuizen in de Hoogstraat geven een sfeervol beeld van het verleden.
Voor het overige is er niet zo veel echt oud. De bebouwing binnen de vesting is namelijk voor een aanzienlijk deel nieuwe oudbouw, net zoals nieuwe natuur; nep maar vaak toch aangenaam. In Woudrichem is het met zorg aan de omgeving aangepast. Daarom blijft een rondwandeling over de wallen en door enkele straten zeker de moeite waard.
 |
| Blik vanaf zuidelijke vestingwal |
 |
| Waalzijde Woudrichem |
In de verschillende havens vallen de vele oude stijl vissersbootjes (zalmschouwen) op met hun 'huik' van donkerbruin zeildoek waar de vissers, volgens de informatie van het visserijmuseum, onder sliepen. In de eeuwen voor de tweede wereldoorlog is er in de verschillende plaatsen langs de Waal nog veel op zalm gevist.
 |
| Vroegere scheepvaart en visserij voor de Gevangenpoort |
Via Sleeuwijk naar fort Altena
Na onze uitgebreide bezichtiging van Woudrichem, onderbroken door het bezoek aan de quiltwinkel (zie vorig bericht), verlieten wij de stad aan de westzijde over een drijvende brug. Via een stuk over de dijk en daarna door de uiterwaarden bereikten wij Sleeuwijk.
Daar werd aan de westzijde het contact weer gelegd met het thema Waterlinie. De linie buigt na Woudrichem af naar het westen en zet de verdediging voort langs de Zevenbansche Boezem waar de bekende groepsschuilplaatsen weer opduiken. Een kilometer verder stuit je daarna op het gerestaureerde Fort Altena dat de weg vanuit het zuiden richting Gorkum beheerste.
 |
| Via de Zevenbansche Boezem gaat de Waterlinie naar het westen. Aan eigen zijde een aantal groepsschuilplaatsen. |
Van Schans naar sluis en fort
Even verder bij het veelzeggende buurtschap 'Schans' buigt de linie ineens weer naar het zuiden af langs de Schenkeldijk. In eerste instantie een vreemde richtingverandering omdat Werkendam dichtbij is en daar het laatste Fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie ligt.
Vlak na de Schans moet je trouwens eerst nog uitdokteren of je nu wel of niet goed zit als je bij een kapotte voetgangersbrug komt over de drukke tweebaansweg. Alle markeringen dwingen je de afsluiting te negeren en met wat klimwerk aan te tonen dat deze hindernis niet stoppend is.
 |
| Zo zag het er uit tot dec 2011 tot een vrachtwagen het middenstuk eruit reed. Eind april komt de nieuwe. |
Waarom de Waterlinie naar het zuiden afbuigt wordt duidelijk wanneer je achtereenvolgens het Werk aan de Bakkerskil en de Papsluis bereikt. Daar lees je op een informatiebord dat de aansluiting met de natuurlijke hindernissen van de Biesbosch werd gevonden door de inundatie van de tussenliggende polders aan de oostzijde daarvan.
 |
| Papsluis |
 |
| sluitbalken van de Papsluis met op de achtergrond het Werk aan de Bakkerskil |
Langs de kreek de Bakkerskil ga je verder in een gebied dat aan elkaar geknoopt is met dijken. Die dijken zijn er niet voor niets in een polderland waar overstromingen hun sporen diep hebben achtergelaten.
"Daags na Sint Elisabeth 1421 woedde er 's nachts zo'n hevige storm, dat de wind met orkaankracht in Tiel en elders verschillende huizen omver blies en in Holland door dijkdoorbraken veel schade aanrichtte. Tweeduizend mensen zijn, naar men zegt, verdronken. Bij mensenheugenis was het niet voorgekomen, dat een overstroming zó erg en het peil van het zeewater zó hoog was. Bijna heel Holland is, evenals Vlaanderen en Zeeland ondergelopen. Hierdoor kwam ook de grote Zuidhollandse Waard onder water te staan en ging verloren. Er zijn kerken verplaatst, omdat het overstroomde gebied er nog steeds zo bij ligt en tot nu toe [hij is weliswaar tijdgenoot, maar schrijft dertig jaar later] helemaal niet kon worden herdijkt (uit: de Tielse Kroniek).[3]"
De Sint-Elisabethsvloed van 1421 was een watersnood die plaatsvond op of rond 19 november 1421, de naamdag van Sint-Elisabeth. Een hardnekkig misverstand wil dat de Biesbosch door deze stormvloed in één nacht is ontstaan. Bij deze vloed in de nacht van 19 op 20 november braken weliswaar de dijken van de toenmalige Groote of Hollandsche Waard, maar het duurde nog enige tientallen jaren voor het gehele gebied onder water stond en de Biesbosch met zijn kreken en riet vormde. (beide citaten van Wikipedia).
 |
| Het Steurgat, een doorgaande waterloop door de Biesbosch. |
Na toch wel wat eentonig voortsjouwen in dit vlakke land ben je blij als je op de dijk bij het Steurgat staat. Daarna loopt het afwisselender naar Werkendam om tenslotte langs een drukke dijkweg jezelf te dwingen het laatste punt te bereiken, Fort Steurgat. Het enige bewoonde fort van de linie. Na een korte uitleg van een bewoonster keren we weerom op zoek naar een geschikte bushalte in Werkendam. Geen enkele die wij vinden vermeldt de verbinding met Woudrichem. Iets dat op internet wel werd aangegeven.
 |
| Fort Steurgat |
Tenslotte bereiken we al zoekend halte 'Plein', waar je zelf een plein bij moet denken. De buschauffeur brengt uiteindelijk uitkomst met de mededeling dat hij vanaf halte Tol-West het lijnnummer van zijn bus verandert en daarna met het nieuwe nummer door rijdt naar Woudrichem. Aan het eind van deze mooie wandeldag is dat het goede antwoord waarop wij wachtten.
...Binnen de vesting Weesp werd op de Ossenmarkt in 1859-1861 een bomvrije toren met rondgaande gracht en ophaalbrug gebouwd. In 1876 werd de gracht gedempt en het torenfort met steunmuren en een dekkingswal aan de oostzijde versterkt. Hierna volgde de bouw van een tweetal remises met ondergelegen buskruitmagazijn en projectielenvulplaats. Deze informatie komt van de website van de Hollandse Waterlinie http://www.hollandsewaterlinie.nl.
Dit torenfort is onderdeel van van De Stelling van Amsterdam. http://www.kgweesp.nl/activiteiten/quilten.html
In Muiden spenderen we dit keer weinig tijd aan de omgeving van het slot. Wat langer kijken we naar de prachtig gerestaureerde kazerne, die inmiddels onderdak biedt aan de gemeenteraad, de bibliotheek en zoals wij zagen een damesyogaclub. Die oude forten en kazernes zijn blijkbaar aantrekkelijk voor vrouwengroepen.
Over het Laarsenpad langs de oostrand van het Naardermeer hebben we al verschillende keren gelopen maar het blijft iedere keer weer een mooie activiteit. Voor kinderen moet het balanceren over deze slingerende planken in dit moerasbos een aantrekkelijke uitdaging zijn.
Weesp Uitermeer-Nederhorst den Berg-Vreeland-Loenen-Maarsen-Oud Zuilen
De heenreis met de trein naar Weesp verliep simpel en na enige tijd wachten vonden we de aansluiting met de bus, lijn 106, die één keer per uur richting Nederhorst den Berg rijdt. Die hadden we nodig om tien minuten later bij boerderij 'Rundervreugd' met de gelijknamige bushalte uit te stappen. De vreugde werd direct tot normale proporties teruggebracht door de dit jaar bijna standaard zomerregenbui.
Bij Nieuwersluis valt er behalve de sluis nog meer interessants te zien. Allereerst de oude Willem III kazerne. Als militair kon je daar vroeger beter niet komen want 'Nieuwersluis' betekende dat je meer dan krijgstuchtelijk buiten je boekje was gegaan. Je werd daar voor een echte gevangenisstraf naar toe gestuurd. Er werd daar meteen ook goed aan de conditie gewerkt. De verhalen over afmattende roeitochten in zware sloepen over de Loosdrechtse Plassen en de Vecht deden het altijd goed in de kantine.