De kop eraf
Woensdag 25 mei 2016
van Amsterdam Centraal Station via de Dam,
langs de Amstel en Weespertrekvaart naar Station Weesp
Woensdag 25 mei 2016
De kop is eraf
Hiermee doel ik niet op de moord op Graaf Floris V op 27 juni 1296 in de buurt van Muiderberg, maar op onze eerste etappe op het gelijknamige pad op 25 mei 2016. Er is nog een verschil; wij hebben het overleefd. Nu hadden wij vandaag maar één doel en dat was het lopen van deze route, maar die Floris had verschillende doelen en verschillende gezichten. Lezend in de inleiding van onze gids ontstaat het beeld van een Graaf van Holland, die Holland flink uitbreidde en zijn machtsgebied uiteindelijk liet lopen van Texel, via Holland en Zeeland tot diep in Vlaanderen. Dat je daarbij land van anderen afneemt lijkt onvermijdelijk. Niet alleen vergroot dat je gebied, maar ook het aantal vijanden. Verder zag hij er geen been in te wisselen van bondgenoot als dat beter uitkwam voor zijn machtsuitbreiding. Zo werd het verbond met de Koning van Engeland, Eduard I, ingewisseld voor dat met Philip IV, Koning van Frankrijk. Als je het oog hebt laten vallen op Vlaanderen, kun je namelijk beter vrienden worden met Frankrijk, dan met Engeland.
Hij had blijkbaar ook goede kanten. Ik lees: 'Hij bevorderde de handel, gaf tolvrijheid aan steden, stichtte waterschappen, liet dijken en wegen aanleggen en gaf de grote stoot tot de ontginning van de waarden, onder andere de Lopiker- en Krimpenerwaard.'
Niet zonder reden had hij daarom een goede naam bij het gewone volk en kreeg de bijnaam 'der keerlen god'. Een soort adellijke toffe gozer dus. Naast de informatie uit de wandelgids en allerlei gegevens uit officiële websites zijn de ontboezemingen uit een schoolspreekbeurt minstens zo leuk om je geschiedenislessen van vroeger weer op te frissen. Weet je meteen weer wie er vroeger in de Ridderzaal woonden.
Hiermee doel ik niet op de moord op Graaf Floris V op 27 juni 1296 in de buurt van Muiderberg, maar op onze eerste etappe op het gelijknamige pad op 25 mei 2016. Er is nog een verschil; wij hebben het overleefd. Nu hadden wij vandaag maar één doel en dat was het lopen van deze route, maar die Floris had verschillende doelen en verschillende gezichten. Lezend in de inleiding van onze gids ontstaat het beeld van een Graaf van Holland, die Holland flink uitbreidde en zijn machtsgebied uiteindelijk liet lopen van Texel, via Holland en Zeeland tot diep in Vlaanderen. Dat je daarbij land van anderen afneemt lijkt onvermijdelijk. Niet alleen vergroot dat je gebied, maar ook het aantal vijanden. Verder zag hij er geen been in te wisselen van bondgenoot als dat beter uitkwam voor zijn machtsuitbreiding. Zo werd het verbond met de Koning van Engeland, Eduard I, ingewisseld voor dat met Philip IV, Koning van Frankrijk. Als je het oog hebt laten vallen op Vlaanderen, kun je namelijk beter vrienden worden met Frankrijk, dan met Engeland.
Niet zonder reden had hij daarom een goede naam bij het gewone volk en kreeg de bijnaam 'der keerlen god'. Een soort adellijke toffe gozer dus. Naast de informatie uit de wandelgids en allerlei gegevens uit officiële websites zijn de ontboezemingen uit een schoolspreekbeurt minstens zo leuk om je geschiedenislessen van vroeger weer op te frissen. Weet je meteen weer wie er vroeger in de Ridderzaal woonden.
Dat het startpunt van dit pad op de dam ligt is niet zonder reden. Om zich tegen het water van het IJ en de Zuiderzee te beschermen werden in de dertiende eeuw dijken aangelegd om het veengebied te beschermen. Namen van straten als De Nieuwe Dijk, de Zeedijk en de Haarlemmerdijk herinneren daar nog aan. De monding van de Amstel vormde in dat stelsel van dijken een kwetsbaar gat. Om de voeten droog te houden werd die afgesloten met een dam met sluizen. Bewust legde de bewoners van de dijken die dam een flink eind het binnenland in zodat er voor de eigen schepen ruimte bleef voor een buitendijkse haven, het huidige Damrak.
Maar waar komt die Floris de Vijfde nou om de hoek? Om zich weer populair te maken en boete te doen heeft Floris V de gehuchten rondom de dam het recht gegeven tol te heffen op de schepen die richting Holland voeren. Die populariteitsactie was ook nodig omdat hij de gemeenschap rondom de dam kort tevoren had geplunderd. Floris lag namelijk regelmatig in de clinch met familieleden van het geslacht Van Amstel. Die familie oefende in de dertiende eeuw de macht uit in gebied rondom het huidige Amsterdam, het zogenaamde Nederstichtse gebied, dat zij namens de Bisschop van Utrecht bestuurde. Vooral met Gijsbrecht IV van Amstel boterde het niet. Floris was niet te beroerd om die Gijsbrecht jarenlang gevangen te zetten in het verre Zeeland.
 |
| moord op Floris V |
Gewapend met deze kennis verlieten wij via het Centraal Station de IJ-oevers van weleer en stevenden richting Damrak. De oostelijke dijk werd vroeger gevormd door de Warmoesstraat, waarbij je nu nog steeds kunt zien dat de achterzijde van de huizen grensden aan het water van de haven langs het Damrak. Lopend naar de Dam mis je een heel stuk haven omdat het is drooggelegd. Daar tref je nu onder andere de Beurs van Berlage, de Bijenkorf, en wat eenvoudige appartementen met een verkoopprijs tussen de 1 en de 25 miljoen euro.
 |
| ooit voeren hier schepen |
 |
| De Dam vanuit de Damstraat gezien |
De Wallen
Bij de Amsterdamse wallen denkt de halve wereld meteen aan de warme buurt. De wallen waren daadwerkelijk aarden wallen met palissades om de stad te beschermen. Naarmate de stad uitdijde verschoven de wallen. Zowel ten westen en vooral ten oosten van het Damrak liggen verschillende straten waarvan de naam eindigt op wal; Nieuwzijds Voorburgwal, Oudezijds Voorburgwal, Oudezijds Achterburgwal, Kloveniersburgwal, Groenburgwal, Zwanenburgwal.
 |
| Zuiderkerk |
Overmoedig, zoals gewoonlijk, wees ik op basis van die kennis op een hotel en prees dit bij Frank aan als het Amstel Hotel. Maar een paar bruggen verder had ik toch wat uit te leggen toen daar ineens een groot gebouw opdook met 'Amstel Hotel' als opschrift. 'Doelen Hotel' en 'Amstel Hotel', het woord hotel had ik goed. Wat ik verder correct had was dat ze aan de Amstel liggen. Je moet je ergens aan vast houden.
De naam Doelen herinnert aan het gebouw dat er eerder stond, waar de kloveniers, een onderdeel van de schutterij, bijeenkwamen. In dat gebouw hing ook hun groepsportret: De Nachtwacht.
 |
| muursteen van het Doelen Hotel met een afbeelding van de toren die er ooit stond |
 |
| beelden van kloveniers herinneren aan het vroegere gebruik van deze plek. |
Vanaf het stadhuis en de Stopera gaat de route van brug naar brug langs de oevers van de Amstel. Het zijn echt andere bruggen dan we twee maanden geleden in Rotterdam zagen. Ook de Amsterdamse bruggen zijn bedoeld om naar de overkant te komen, maar ze zijn met een grotere behoefte aan opsmuk gebouwd. In Rotterdam stoer en strak en hier meer 'kijk mijn is'. Het heeft een eigen charme, waarin kunstzinnige invloeden en kunstrichtingen zijn terug te vinden.
Na de Blauwbrug, volgde tussen de Hermitage en Carré de bekende Magere brug en daarna de Hoge sluis, die net als de Blauwbrug qua stijl beïnvloed is door de Seine bruggen in Parijs. De Torontobrug en de Nieuwe Amstelbrug zijn minder indrukwekkend. De laatste brug voordat het pad afdraait naar de Weespervaart, de Berlage brug, geeft weer een mooi tijdbeeld dat past bij de aanleg van de nieuwe wijk 'Plan zuid' in 1925.
Niet alleen is de Amstel smaller dan de Nieuwe Maas en stroomt hij minder, er is ook nauwelijks echt scheepvaartverkeer. In ons uur langs de Amstel zagen we eigenlijk maar één varend binnenvaartschip. Daarentegen leent de rust zich goed voor allerlei sportief gebruik van het water zoals de vele roeiboten van de verschillende roeiverenigingen. Toen wij langs kwamen om halftwaalf roeide een flinke grijze golf vloot over het bruine water van de rivier.
Kenmerkend zijn de vele woonboten, variërend van echt omgebouwde binnenvaartschepen tot allerlei woonarken. Het aanzicht wisselt van knutselwerk met alternatieve invloeden tot designopbouw op een betonnen bak. Wat ze gemeen hebben is dat bijna elke boot mede-bewoning heeft van meerkoeten met een nest op een van de steigers of zelfs voor het raam. In een korte reactie over dit verschijnsel van een bewoonster kwamen we er achter dat ze luidruchtig zouden zijn met hun jongen. Haar net gearrivereerde vriendin vulde aan: 'ach meid, dan hou je ze toch wat langer onder water'. Niet alle bewoners zijn dus even ecologisch verantwoord en alternatief als het lijkt.
Ter hoogte van de Delta Lloyd-toren zit je ineens middenin kantorenland met de daarbij behorende kleding en bedrijvigheid. Tijdens onze korte break in een restaurant in een woonark zie je flexwerkers en zzpers met laptops keurig in bijbehorende outfit hun contacten onderhouden en snel-eten met werken combineren. Daar hoort vanzelfsprekend een trendy outlook en huppelpersoneel bij. In zo'n omgeving serveren ze natuurlijk geen appelgebak. Onze koffie met design koekje, en kaascake smaakte overigens prima. De trendy prijs had van ons niet gehoeven.
Weespertrekvaart
Hoewel je het niet echt merkt door het verschillende karakter van de diverse waterstukken loop je tot in Weesp langs de Weespertrekvaart. Dat het zo verschilt komt omdat deze vaart uit 1639! een aaneenkoppeling van waterwegen is: vanaf de Amstel eerst de ringvaart van de polder Watergraafsmeer, daarna de ringvaart van de polder Bijlmermeer, vervolgens het riviertje de Gaasp en tenslotte het riviertje het Smal in Weesp. Door het zo op te schrijven heb ik toch nog wat tekst voor ruim tien kilometer wandelen. Veel ging namelijk langs bedrijventerrein en woonwijken.
Omdat we tijdens het Trekvogelpad al aan de noord oever van de vaart hadden gelopen en er daar enorm aan de A-9 wordt gewerkt, bleven we langs de provinciale weg over het fietspad wandelen. Er deden zich geen schokkende gebeurtenissen voor: even kijken hoe een viaduct wordt afgebroken, een prima rust ter hoogte van de Gaasperplas in eetboerderij Langerlust, verbaasd kijken naar een alternatieve Robinson Crusoë huis op palen, ingeklemd tussen de Bijlmer en de wijk Gaasperdam en tenslotte de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal. Wel aardig is dat je vanaf de onderdoorgang onder de A9 denkt dat je door poldernatuur loopt terwijl de woonwijken niet ver weg zijn. Het Gaasperpark vormt een mooie buffer en het uitzicht op het Diemerbos en even verderop de doorkijkjes naar de overkant op de zogenaamde Gemeenschapspolder en de Gaaspermolen houden je prima in die illusie.
Uiteindelijk belandden we in Weesp langs het Smal waar we ook al gelopen hebben op het Trekvogelpad. Net als toen weer even genieten van de mooie molen 't Haantje aan de overkant van het water.
Hier en daar zien we een fuut; mooi statig om zich heen kijkende watervogels. Duidelijk wat schuwer dan een meerkoet, maar futen laten zich dan ook niet 'wat langer onderwater houden'. Op onze weg naar het station maken we als afsluiting een kleine omweg door enkele winkelstraten van Weesp. Altijd weer leuk om door die oude straten langs kleine grachten te lopen.
 |
| Amstelsluizen met op de achtergrond de Magere Brug |
 |
| Het Amstel Hotel met de Hoge Sluis brug |
 |
| versiering van de Hoge Sluis brug |
 |
| Nieuwe Amstel brug |
 |
| Berlagebrug |
Weespertrekvaart
Hoewel je het niet echt merkt door het verschillende karakter van de diverse waterstukken loop je tot in Weesp langs de Weespertrekvaart. Dat het zo verschilt komt omdat deze vaart uit 1639! een aaneenkoppeling van waterwegen is: vanaf de Amstel eerst de ringvaart van de polder Watergraafsmeer, daarna de ringvaart van de polder Bijlmermeer, vervolgens het riviertje de Gaasp en tenslotte het riviertje het Smal in Weesp. Door het zo op te schrijven heb ik toch nog wat tekst voor ruim tien kilometer wandelen. Veel ging namelijk langs bedrijventerrein en woonwijken.
 |
| werk aan de A-9 |
 |
| Een alternatief huis op palen in Amsterdam |
 |
| Boederij Langerlust |
 |
| Boederij Langerlust |
 |
| Gaaspermolen aan de overkant van de Gaasp |
 |
| Molen 't Haantje langs Het Smal in Weesp |
Zoals gezegd, de kop is er af. Binnenkort eerst wandelen in België en van de zomer een trektocht in Noorwegen lopen. In het najaar gaan we op dit pad verder richting Kortenhoef. Kijken wat Floris V daar heeft uitgespookt.
Hernieuwde kennismaking
Woensdag 5 oktober 2016
van Station Weesp via Kortenhoef naar 's Gravenland
van Station Weesp via Kortenhoef naar 's Gravenland
 |
| biddende aalscholver in de Ankeveense Plassen langs het Bergse Pad |
Vervaagde beelden
Hadden ze nou een paar jaar geleden ook al een restaurant hier bij fort Uitermeer? Was hier in 2012 bij de wandeling over het Waterliniepad al een strandje aan de Spiegelplas? Na de wandeltocht in Noorwegen weer voor de eerste keer op pad. We liepen vandaag, 5 oktober, over het Floris de vijfde pad van Weesp richting Kortenhoef en verlieten tenslotte in 's Gravenland het pad. Het was een dag van hernieuwde kennismaking.
Over het Trekvogelpad in 2011, het Waterliniepad 2012, het Westerborkpad in 2015 hadden we al grote delen van de route van vandaag gelopen. In Weesp komen wel vier Langeafstandspaden bijeen. Veel komt je daarom bekend voor, maar verschillende keren zagen we veranderingen. Even ben je er niet bij en dan verschuiven ze wat. Vooral ten noorden van Weesp is de horizon veranderd door de hoge nieuwe spoorbrug over de A1 ter hoogte van Muiderberg. Verder zijn er geluidschermen opgetrokken naast het verlegde tracé van de A1. Naar je gevoel komt die snelweg een stuk dichterbij en lijkt het of de Nieuwe Keverdijkse polder kleiner is geworden. Die polder is natuurlijk niet kleiner geworden, maar er is weer een stuk weilanden vanaf gekaapt.
Grachten, rivier, sloten, plassen
Heerlijk wandelen in een mooie herfstzon door dit typische Hollandse veenlandschap. In Weesp liepen we eerst langs de Oudegracht. Ontzettend helder water blonk ons tegemoet, water waarin de oude grachtenhuizen fotogeniek worden weerspiegeld.
Hadden ze nou een paar jaar geleden ook al een restaurant hier bij fort Uitermeer? Was hier in 2012 bij de wandeling over het Waterliniepad al een strandje aan de Spiegelplas? Na de wandeltocht in Noorwegen weer voor de eerste keer op pad. We liepen vandaag, 5 oktober, over het Floris de vijfde pad van Weesp richting Kortenhoef en verlieten tenslotte in 's Gravenland het pad. Het was een dag van hernieuwde kennismaking.
Over het Trekvogelpad in 2011, het Waterliniepad 2012, het Westerborkpad in 2015 hadden we al grote delen van de route van vandaag gelopen. In Weesp komen wel vier Langeafstandspaden bijeen. Veel komt je daarom bekend voor, maar verschillende keren zagen we veranderingen. Even ben je er niet bij en dan verschuiven ze wat. Vooral ten noorden van Weesp is de horizon veranderd door de hoge nieuwe spoorbrug over de A1 ter hoogte van Muiderberg. Verder zijn er geluidschermen opgetrokken naast het verlegde tracé van de A1. Naar je gevoel komt die snelweg een stuk dichterbij en lijkt het of de Nieuwe Keverdijkse polder kleiner is geworden. Die polder is natuurlijk niet kleiner geworden, maar er is weer een stuk weilanden vanaf gekaapt.
Heerlijk wandelen in een mooie herfstzon door dit typische Hollandse veenlandschap. In Weesp liepen we eerst langs de Oudegracht. Ontzettend helder water blonk ons tegemoet, water waarin de oude grachtenhuizen fotogeniek worden weerspiegeld.
Langs het monumentale stadhuis gaat het, over de schilderachtige Lange Vechtbrug, de dubbele ophaalbrug over de rivier, en voorbij het torenfort aan de Ossenmarkt naar buiten naar de groene vrijheid van de Nieuwe Keverdijkse polder. Alles al eerder gezien en gelopen en toch weer aangenaam om opnieuw te ondergaan.
Fort Uitermeer
Toeristische bordjes wezen al in Weesp naar horeca bij het fort Uitermeer. Maar wij laten ons niet meer foppen. De ene keer lopen we in een land met Mittwoch Ruhetag, de andere keer zijn we weer te vroeg en de derde keer is het net afgebrand. Mentale weerbaarheid, daar moet je voortdurend aan werken. Des te groter is de opluchting en het genoegen als er dan wel met een kop koffie gerust kan worden.
Van ver zagen we al een Nederlandse driekleur. Dat kan duiden op een historische tentoonstelling, dus nog even wachten met juichen. Dichterbij zien we een tweede vlag, dit keer met een horeca uitstraling. Prima. Met nog meer interesse bekijken we wat de vrienden van het fort de laatste tijd in hun vrije tijd hebben gedaan. Een mooie draaibrug is de eerste vaststelling en een sterk verbeterd fort de tweede. En natuurlijk de gezellige houten loods, die restaurant 'Uit & Meer' herbergt.
Het was blijkbaar vriendinnendag vandaag. Overal binnen en buiten het restaurant zaten de groepen bijeen voor hun koffie-en theekrans. Jack en wij sluiten ons bescheiden aan. Jack om veel water te drinken en daarna uit te spugen en wij voor cappuccino, koffie en gebak. Je moet ergens op lopen.
Met de Vecht en zijn woonboten aan onze rechterhand wandelen we verder en zijn blij om de schrale tegenwind te ontwijken op het fietspad met de Ankeveense Plassen aan de linker kant en de Spiegelplas rechts, aan de Nederhorst den Bergse kant. Altijd weer aantrekkelijk om bij doorkijkjes te stoppen en te turen over deze veenplassen, met hun rietkragen en waterlelies. We slaan het Bergse Pad richting Ankeveen in. Zonder dat je er erg in hebt rijg je zo al turend en rondspiedend de ene na de ander kilometer aaneen. Bij Ankeveen lopen we op het Stichtse End. Vreemde naam voor een straat in Noord-Holland. Zou die Floris V dat afgepakt hebben van Utrecht?
Bushalte hoppen
Kortenhoef komt in zicht en lang gaat het over de Kortenhoefse Dijk. De geplande bushalte laat een wachttijd zien, die ruimte laat om door te lopen naar de volgende halte op de dijk. Hiermee overspelen we onze hand. Die halte, ingetekend op onze kaart, blijkt bij aankomst tot een andere regio te horen en deze buslijn gaat helemaal niet naar station Hilversum.
Maar er staat nog een halte ingetekend op de kaart op driekwart van de dijk richting het Hilversums Kanaal. We lopen daarom gewoon door en lopen trouwens nog steeds op de route. Helaas wordt dit optimisme gehalveerd als ook de volgende halte geen stopplek is voor de bus naar Hilversum. Nog vijftig procent optimisme over. Hier buigt namelijk het pad af richting 's Gravenland. Daar moet volgens mijn gids uit het jaar 2000 een bus stoppen aan het zogenaamde Zuidereind. We verleggen spontaan het eindpunt voor vandaag. 'S Gravenland; een eindpunt dat goed past bij de naam van dit pad.
 |
| Oudegracht Weesp |
 |
| zeil op een klomp in de kraak heldere Oudegracht |
 |
| de Vecht bij Weesp |
 |
| hond, mens, rund op gelijk niveau in de Nieuwe Keverdijkse polder |
 |
| gemaal van de Nieuwe Keverdijkse polder vlakbij fort Uitermeer |
Toeristische bordjes wezen al in Weesp naar horeca bij het fort Uitermeer. Maar wij laten ons niet meer foppen. De ene keer lopen we in een land met Mittwoch Ruhetag, de andere keer zijn we weer te vroeg en de derde keer is het net afgebrand. Mentale weerbaarheid, daar moet je voortdurend aan werken. Des te groter is de opluchting en het genoegen als er dan wel met een kop koffie gerust kan worden.
 |
| fort Uitermeer |
 |
| Spiegelplas |
 |
| Ankeveense Plassen |
Met de Vecht en zijn woonboten aan onze rechterhand wandelen we verder en zijn blij om de schrale tegenwind te ontwijken op het fietspad met de Ankeveense Plassen aan de linker kant en de Spiegelplas rechts, aan de Nederhorst den Bergse kant. Altijd weer aantrekkelijk om bij doorkijkjes te stoppen en te turen over deze veenplassen, met hun rietkragen en waterlelies. We slaan het Bergse Pad richting Ankeveen in. Zonder dat je er erg in hebt rijg je zo al turend en rondspiedend de ene na de ander kilometer aaneen. Bij Ankeveen lopen we op het Stichtse End. Vreemde naam voor een straat in Noord-Holland. Zou die Floris V dat afgepakt hebben van Utrecht?
 |
| Ankeveense Plassen langs het Bergse Pad |
 |
| Bergse Pad naar Ankeveen |
Kortenhoef komt in zicht en lang gaat het over de Kortenhoefse Dijk. De geplande bushalte laat een wachttijd zien, die ruimte laat om door te lopen naar de volgende halte op de dijk. Hiermee overspelen we onze hand. Die halte, ingetekend op onze kaart, blijkt bij aankomst tot een andere regio te horen en deze buslijn gaat helemaal niet naar station Hilversum.
Maar er staat nog een halte ingetekend op de kaart op driekwart van de dijk richting het Hilversums Kanaal. We lopen daarom gewoon door en lopen trouwens nog steeds op de route. Helaas wordt dit optimisme gehalveerd als ook de volgende halte geen stopplek is voor de bus naar Hilversum. Nog vijftig procent optimisme over. Hier buigt namelijk het pad af richting 's Gravenland. Daar moet volgens mijn gids uit het jaar 2000 een bus stoppen aan het zogenaamde Zuidereind. We verleggen spontaan het eindpunt voor vandaag. 'S Gravenland; een eindpunt dat goed past bij de naam van dit pad.
 |
| Langs het Oppad |
Door venige bosstroken tussen Kortenhoef en 's Gravenland gaat het opgewekt over het 'Oppad' langs brede weteringen en door weilanden. Daar zijn de koeien en een stier, met een simpel prikkeldraadje van ons zijn gescheiden. Maar de runderen liggen slim onder de wind zo laag mogelijk te rusten en te herkauwen. Even geen tijd voor twee van die wandelaars. Wij niet, wij lopen fier in de dunne wind op weg naar ons eindpunt. Denken we.
Ook hier is helaas sprake van een veranderende wereld. Het Zuidereind ligt nog steeds aan het einde van 's Gravenland, dat wel, maar de halte van weleer is nergens te bekennen. Een desperate hoop dat aan de doorgaande Vreelandseweg nog wat te vinden is, wordt tweehonderd meter verder ook weggeblazen. Even later lopen we parallel aan deze weg zelf maar naar Hilversum. Niet langer op de kaart in de gids en dus geen idee van de dichtstbijzijnde bushalte.
 |
| Langs het Oppad |
Weer anderhalve kilometer verder, bij de rand van de bebouwde kom, komen we eindelijk op het slimme idee om ook een keer op Google maps te kijken. Waarom heb je anders een smartphone. Maar een phone is net zo handig als zijn bezitter smart is. Na nog een kilometer staan we tenslotte bij een bushalte met de juiste bestemming. Ach, als je maar stug digibetisch volhoudt kom je vanzelf aan een respectabel aantal kilometers.
Soppen in het veen
Woensdag 9 november 2016
van Hilversum Kerkelanden via Vreeland en Loenen a/d Vecht naar Kockengen
Vuntus
Snelle vrienden
'Kom je net van school?'
De brugpieper knikte, staand naast zijn fiets op het schommelende fiets-voetveer over het Amsterdam-Rijnkanaal tussen Nieuwer ter Aa aan de westzijde en Breukelen/Nieuwersluis aan de oostzijde.
'En waar zit je op school'?Wij zijn niet nieuwsgierig, maar willen wel weten hoe het sociale leven in deze groene uitgestrektheid is georganiseerd. Wandelen moet meer zijn dan alleen bewegen met je benen.'Weukelen' meende ik te horen. Midden op het water ging het geluid een beetje verloren in het motorgeronk. Bovendien had hij een beugel, dus ik legde het uit als Breukelen. Elke dag op en neer ging hij.Ik wilde nog meer vragen over het leven in de polder, maar we waren al naar de overkant geracet. Als echte Nederlander sloot ik de conversatie af met de vraag wat deze overtocht nou kostte. Verheugd dat hij een gunstige tijding kon brengen antwoordde hij als kenner glimlachend 'het is gratis'. Kijk, dat zijn nou echte vrienden, waar je wat aan hebt, meteen het goede antwoord. Gratis! Even later haalde hij ons in en zwaaide.
Grijze verstilling
Dit was zo'n dag dat er geen hond op uit trekt; grijs, motregen en als je binnen zit moet de verlichting al aan. Buiten is de lucht licht grijs. Een grijs waar je het vocht aan afziet. De hele dag zagen we op de sloten en plassen aan de kringen dat het regende. Zo een dag. Eenzame wandelaars in het grijs en het vocht. Vocht onder je voeten, vocht op je jas en vocht op je pet. Zo nu en dan de capuchon op. Vage grijze silhouetten aan de andere kant van een plas of een groene vlakte. Zo een dag heeft toch weer zijn eigen stille charme. Verstilling als je de verkeersgeluiden van benauwd Nederland niet meerekent.
Drie landschappen
En toch viel de regen mee. Geen moment lekte het water van onze regenjas op onze broek. Alle tijd om rond te kijken en door de vele gaten in de begroeiing en rietkragen te turen over plassen en polders.
Terugkijkend op de drieëntwintig kilometer krijg je het idee dat je door drie landschappen bent gegaan; het plassengebied rondom Loosdrecht, de Vecht met de dorpen Vreeland en Loenen en daarna de poldervlaktes vanaf Nieuwer Ter Aa richting Kockengen. Toch behoort dit gebied oorspronkelijk tot hetzelfde veengebied met de vecht als belangrijkste rivier, ooit ook de belangrijkste verkeersader.
Kromme Rade
Loosdrechtse Plassen
Vanaf de Hilversumse wijk Kerkelanden waren we snel op de Kromme Rade, een lage scheidingsstrook tussen twee veengebieden. Naar mate je doorloopt hebben de bewoners van weleer steeds meer land voor turf afgegraven en worden de waterplassen steeds groter tot je tenslotte langs de grote plas de Vuntus loopt. Daarna loop je verder over de smalle Lambertszkade, tussen alleen maar plassen, kilometers lang. Links de Loosdrechtse Plassen en rechts de Wijde Blik, alles weggebaggerd voor turf en wat nog overschoot weggeslagen door storm en golven.
Wijde Blik
Vecht
Noord-Brabant hebben we eerst bezocht voordat we verder trokken. Na twee uur wandelen was dat het omlopen van een kilometer meer dan waard. Waarom een pannenkoeken-restaurant in Vreeland aan de Vecht Noord-Brabant heet ben ik vergeten te vragen. Kreeg niet de indruk dat ze de weg kwijt waren.
van Hilversum Kerkelanden via Vreeland en Loenen a/d Vecht naar Kockengen
 |
| Vuntus |
Snelle vrienden
'Kom je net van school?'
De brugpieper knikte, staand naast zijn fiets op het schommelende fiets-voetveer over het Amsterdam-Rijnkanaal tussen Nieuwer ter Aa aan de westzijde en Breukelen/Nieuwersluis aan de oostzijde.
De brugpieper knikte, staand naast zijn fiets op het schommelende fiets-voetveer over het Amsterdam-Rijnkanaal tussen Nieuwer ter Aa aan de westzijde en Breukelen/Nieuwersluis aan de oostzijde.
'En waar zit je op school'?
Wij zijn niet nieuwsgierig, maar willen wel weten hoe het sociale leven in deze groene uitgestrektheid is georganiseerd. Wandelen moet meer zijn dan alleen bewegen met je benen.
'Weukelen' meende ik te horen. Midden op het water ging het geluid een beetje verloren in het motorgeronk. Bovendien had hij een beugel, dus ik legde het uit als Breukelen. Elke dag op en neer ging hij.
Ik wilde nog meer vragen over het leven in de polder, maar we waren al naar de overkant geracet. Als echte Nederlander sloot ik de conversatie af met de vraag wat deze overtocht nou kostte. Verheugd dat hij een gunstige tijding kon brengen antwoordde hij als kenner glimlachend 'het is gratis'. Kijk, dat zijn nou echte vrienden, waar je wat aan hebt, meteen het goede antwoord. Gratis! Even later haalde hij ons in en zwaaide.
Grijze verstilling
Terugkijkend op de drieëntwintig kilometer krijg je het idee dat je door drie landschappen bent gegaan; het plassengebied rondom Loosdrecht, de Vecht met de dorpen Vreeland en Loenen en daarna de poldervlaktes vanaf Nieuwer Ter Aa richting Kockengen. Toch behoort dit gebied oorspronkelijk tot hetzelfde veengebied met de vecht als belangrijkste rivier, ooit ook de belangrijkste verkeersader.
 |
| Kromme Rade |
 |
| Wijde Blik |
Vecht
Noord-Brabant hebben we eerst bezocht voordat we verder trokken. Na twee uur wandelen was dat het omlopen van een kilometer meer dan waard. Waarom een pannenkoeken-restaurant in Vreeland aan de Vecht Noord-Brabant heet ben ik vergeten te vragen. Kreeg niet de indruk dat ze de weg kwijt waren. |
| De Vecht bij Vreeland |
Langs de Vecht ging het richting Loenen. Dit keer niet zoals op het Waterliniepad aan de noordzijde over asfalt, maar veel leuker over braamstruiksebinnenpaden door de landjepik-tuinen van prachtige woonarken. Hele drijvende kastelen zitten erbij, met hun eigen tuintjes, schuurtjes en terrasjes, waar het in de zomer goed toeven moet zijn en wij nu in de motregen op ons gemak doorheen banjerden. Als in het paradijs passeerden we een appelboom met onnatuurlijk rode appels. Zonde om die te laten rotten op de grond. Volgens Frank zou ik last krijgen van mijn darmen. Nooit van gehoord. Dat staat ook niet in de bijbel. Wel had ik de rest van de dag een drukkend gevoel in mijn maag. Zou er toch iemand vertoornd zijn geweest?
Loenen aan de Vecht was voor mij ook nieuw. Een aangename verrassing, zelfs in de regen. Een teruggang in de tijd met oude huizen, molen, kerk, ophaalbrug en zelfs een grutterij met vergeten producten uit onze jeugd.
Nieuwersluis was bekend terrein. We zagen de oude kazerne en het opleidingshuis van weleer nu wel vanuit een andere hoek. Ook mooi.
Druk autoverkeer begeleidde ons richting Breukelen, op weg naar de afslag voor het voetveer bij Nieuwer Ter Aa. Ondanks de drukke weg gaven de schitterende buitenhuizen uit de zeventiende en achttiende eeuw voldoende afleiding om te genieten. Hier en daar zie je de invloed van de huidige tijd; toegangshekken die op afstand geopend kunnen worden en eveneens automatische mechanische palen, die als bij een bussluis de toegang blokkeren voor ongewenst bezoek. Niet een verrijking, maar wel begrijpelijk als je zo rijk bent.
Verkeerscorridor
Loop je langs de Vecht in gedachte tientallen jaren of meer in het verleden, vijfhonderd meter verder bereik je een strook van iets meer dan een halve kilometer breed waar grote verkeersstromen worden samengeperst en ben je in één klap terug in het nu. Veel meer ruimte is er in het Utrechtse veengebied ook niet, omdat even verder de Vecht en de Vinkeveense plassen als een trechter werken. Zou je de toegang naar Amsterdam willen verdedigen dan liggen hier kansen op deze smalle passage.
Als eerste stuit je op het drukbevaren Amsterdam-Rijnkanaal, dat hier honderdtwintig meter breed is. Dertig meter daarna volgt de vierbaansspoorlijn tussen Utrecht en Amsterdam en als klap op de vuurpijl passeer je vierhonderd meter verder de tienbaans A2. Net als een vuurpijl maakt alles hier lawaai. Je wordt er zelf stil van. Praten wordt vermoeiend. Of je het mooi vindt of niet, Nederland - handelsland verdient hier voor onze ogen zijn geld terwijl wij lekker wandelen.
Veenpolder
Over een zevenenhalve meter dik pakket veen schijnen we te lopen, lezen we op een informatiebord bij het paviljoen De Grote Sniep. En rond het jaar 1000 was dat pakket nog veel dikker. In de twaalfde en dertiende eeuw is de Bisschop van Utrecht begonnen met het aanbesteden van kavels in het veen voor ontginning. Daarmee is het Groene Hart van Holland en Utrecht ontstaan. Namen als Heikoop en Nieuwkoop herinneren nog aan de naam van de overeenkomst, 'cope', tussen de Bisschop en de ontginners.
Veenkade
De Veenkade waarover we lopen vormde de achtergrens tussen twee van die ontginningsgebieden. Het is makkelijk te herkennen omdat de sloten aan beide zijden in een andere richting lopen. Het blijft intrigeren dat al zo kleine duizend jaar geleden kleine boeren hier de natuur naar hun hand probeerden te zetten. Een groene vlakte waar je vaak langsheen jakkert, maar die, nu je er loopt, toch veel meer geschiedenis openbaart dan je verwacht. Het heeft wel wat, al die sloten, weteringen, molens en boezems. Het zijn hier niet de panorama's als in de bergen, maar de wegvloeiende groene horizonnen, die je omringen en weten te bekoren.
Paviljoen De Grote Sniep midden in het groen
zelfbedieningsvoetveer
Vlak voor Kockengen mogen we zelf nog even aan het werk op het zelfbedieningsvoetveer. Even flink draaien en dan zijn we bijna in luilekkerland. Luilekkerland? Kockengen schijnt de verbastering te zijn van de naam het land van Cockanje/ of Pays de Cocagne. Want hoe maak je middeleeuwse boeren zo gek om een veengebied te ontginnen? Je belooft ze een luilekkerland. Dus eerst strooi je ze zand in de ogen en daarna lok je ze het veen in. Hadden die Utrechtse bisschoppen en Hollandse graven dan ook al marketingconsultants? Niet veel nieuws onder de zon.
Die ontginners zullen er een pak werk aan gehad hebben, maar postuum hebben ze eeuwen later nog steeds eer van hun werk. Wij hebben er weer van genoten.
Verkeerscorridor
Loop je langs de Vecht in gedachte tientallen jaren of meer in het verleden, vijfhonderd meter verder bereik je een strook van iets meer dan een halve kilometer breed waar grote verkeersstromen worden samengeperst en ben je in één klap terug in het nu. Veel meer ruimte is er in het Utrechtse veengebied ook niet, omdat even verder de Vecht en de Vinkeveense plassen als een trechter werken. Zou je de toegang naar Amsterdam willen verdedigen dan liggen hier kansen op deze smalle passage.
Als eerste stuit je op het drukbevaren Amsterdam-Rijnkanaal, dat hier honderdtwintig meter breed is. Dertig meter daarna volgt de vierbaansspoorlijn tussen Utrecht en Amsterdam en als klap op de vuurpijl passeer je vierhonderd meter verder de tienbaans A2. Net als een vuurpijl maakt alles hier lawaai. Je wordt er zelf stil van. Praten wordt vermoeiend. Of je het mooi vindt of niet, Nederland - handelsland verdient hier voor onze ogen zijn geld terwijl wij lekker wandelen.
Over een zevenenhalve meter dik pakket veen schijnen we te lopen, lezen we op een informatiebord bij het paviljoen De Grote Sniep. En rond het jaar 1000 was dat pakket nog veel dikker. In de twaalfde en dertiende eeuw is de Bisschop van Utrecht begonnen met het aanbesteden van kavels in het veen voor ontginning. Daarmee is het Groene Hart van Holland en Utrecht ontstaan. Namen als Heikoop en Nieuwkoop herinneren nog aan de naam van de overeenkomst, 'cope', tussen de Bisschop en de ontginners.
 |
| Veenkade |
De Veenkade waarover we lopen vormde de achtergrens tussen twee van die ontginningsgebieden. Het is makkelijk te herkennen omdat de sloten aan beide zijden in een andere richting lopen. Het blijft intrigeren dat al zo kleine duizend jaar geleden kleine boeren hier de natuur naar hun hand probeerden te zetten. Een groene vlakte waar je vaak langsheen jakkert, maar die, nu je er loopt, toch veel meer geschiedenis openbaart dan je verwacht. Het heeft wel wat, al die sloten, weteringen, molens en boezems. Het zijn hier niet de panorama's als in de bergen, maar de wegvloeiende groene horizonnen, die je omringen en weten te bekoren.
 |
| Paviljoen De Grote Sniep midden in het groen |
 |
| zelfbedieningsvoetveer |
Die ontginners zullen er een pak werk aan gehad hebben, maar postuum hebben ze eeuwen later nog steeds eer van hun werk. Wij hebben er weer van genoten.
Stroeve ijscondities
Vrijdag 9 december 2016
van Kockengen via Woerden naar Linschoten
van Kockengen via Woerden naar Linschoten
Vorige week nog min acht en vandaag weer plus elf, bijna twintig graden verschil. Daar schiet je als schaatser niet veel mee op. Zouden jongeren nog weten wat het voorstelt, ijs, schaatsen? Zouden ze de valbeweging nog herkennen? De wat? Ja daar heb je het al, geen idee dat je bij schaatsen jezelf min of meer van je ene been op het andere laat 'vallen' om goed te kunnen afzetten. In Woerden houden ze de herinnering aan schaatsen en het ijs dan maar in leven met een beeldhouwwerk van brons. Je kunt zien hoe ze net naar rechts 'vallen'. Ze zitten ook mooi 'diep'. Ze hebben er goed de gang in met hun haren strak naar achteren. Alleen vind ik het 'treintje' wel erg dicht op elkaar zitten, niet helemaal mijn smaak. Maar je moet ook iets hebben om te verbeteren.
Centimeters dikWij zijn maar gaan wandelen in Luilekkerland. Niet over het ijs zoals tijdens de wandeling van het Waterliniepad in 2012 tussen Jutphaas en Culemborg, twintig centimeter dik! Ook niet over de dijk langs het afwateringskanaal De Bijleveld.
Heel even klauterde Frank naar boven op de net verhoogde en versterkte waterkering. Hij groeide zienderogen. Goede klei hebben ze gebruikt om het dijkje te versterken, centimeters dik onder zijn schoenen, niet meer van los te komen. Dan maar omlopen naar de ophaalbrug om het oude deel van Kockengen te bekijken en vooral veel door het plantsoen te schaatsen om die klei kwijt te raken.
Kockengen is nog echt een oud dorp, met kleine huizen en winkeltjes. Leuk om op je gemak doorheen te lopen. Het gaat wel met de tijd mee, er staan ook winkeltjes leeg. Zouden ze hier ook online kopen? Past niet bij dit dorpsgezicht. Moeten ze niet doen. Appeltaartentijd was het helaas nog niet, anders waren we bij het kleine eetcafé De Voorstraat naar binnen gegaan. Eerst maar eens kijken hoe we op de Hollandse Kade komen via een alternatieve route.
Vorige week nog min acht en vandaag weer plus elf, bijna twintig graden verschil. Daar schiet je als schaatser niet veel mee op. Zouden jongeren nog weten wat het voorstelt, ijs, schaatsen? Zouden ze de valbeweging nog herkennen? De wat? Ja daar heb je het al, geen idee dat je bij schaatsen jezelf min of meer van je ene been op het andere laat 'vallen' om goed te kunnen afzetten. In Woerden houden ze de herinnering aan schaatsen en het ijs dan maar in leven met een beeldhouwwerk van brons. Je kunt zien hoe ze net naar rechts 'vallen'. Ze zitten ook mooi 'diep'. Ze hebben er goed de gang in met hun haren strak naar achteren. Alleen vind ik het 'treintje' wel erg dicht op elkaar zitten, niet helemaal mijn smaak. Maar je moet ook iets hebben om te verbeteren.
Wij zijn maar gaan wandelen in Luilekkerland. Niet over het ijs zoals tijdens de wandeling van het Waterliniepad in 2012 tussen Jutphaas en Culemborg, twintig centimeter dik! Ook niet over de dijk langs het afwateringskanaal De Bijleveld.
Heel even klauterde Frank naar boven op de net verhoogde en versterkte waterkering. Hij groeide zienderogen. Goede klei hebben ze gebruikt om het dijkje te versterken, centimeters dik onder zijn schoenen, niet meer van los te komen. Dan maar omlopen naar de ophaalbrug om het oude deel van Kockengen te bekijken en vooral veel door het plantsoen te schaatsen om die klei kwijt te raken.
Dat er geen gladheidsbestrijding is op de Hollandse Kade namen wij voor lief. Zonder aarzeling gingen we deze uitdaging aan en begaven ons in de onafzienbare 'Groenlanden'. Zover je kon kijken groen. Nou kon je niet zo ver kijken door het grauwe weer, maar het groen verplaatste met ons mee, vijf kilometer lang. Het meest opwindende was de vaststelling dat de sloten hier een behoorlijk breedte hebben. Waarschijnlijk ziet het er met zon en goed zicht mooier uit.
Zo ook het lange jaagpad langs de Oude Rijn. De grootste afwisseling daar was de vraag of de rustende eenden voor ons in het water zouden springen of het lef zouden hebben ons te negeren. Slechts één keer maakten we geen indruk en bleven er twee achteloos op de kade liggen. We lieten er ons niet door stoppen.
Vesting Woerden
Pas interessant werd het weer met de entree van de vesting Woerden. Als eerste haalden we de bronzen schaatsgroep bij de vestinggracht in. Daarna volgde een korte blik in het binnenste van het 'kasteel van Woerden'. Ooit begin vijftiende eeuw door Jan van Beieren gebouwd als verdedigingswerk. Jan was ook heer van Woerden.
Pas interessant werd het weer met de entree van de vesting Woerden. Als eerste haalden we de bronzen schaatsgroep bij de vestinggracht in. Daarna volgde een korte blik in het binnenste van het 'kasteel van Woerden'. Ooit begin vijftiende eeuw door Jan van Beieren gebouwd als verdedigingswerk. Jan was ook heer van Woerden.
 |
| foto van wikipedia |
 |
| Stellingmolen de Windhond |
 |
| mooie boerderijen aan de rechter hand |
 |
| verkeerslawaai aan de linker hand |
Jack blijft wandelen
Woensdag 11 januari 2017
van Linschoten via Oudewater naar Schoonhoven
Woensdag 11 januari 2017
van Linschoten via Oudewater naar Schoonhoven
van Linschoten via Oudewater naar Schoonhoven
Jack langs de Hollandsche IJssel ten westen van Oudewater met wind tegen
 |
| Jack langs de Hollandsche IJssel ten westen van Oudewater met wind tegen |
'Hé Whisky!'
Jack reageerde niet. Had hij nou Jack Daniels geheten dan had je er nog iets van kunnen zeggen, maar Whisky klinkt niet als Jack.
'Is die hond soms van jullie?'
'Ja. Mag hij hier rondlopen?'
De uitbater van Dorpshuis Vlisterstee in Vlist vond het prima.
'Ik dacht dat mijn dochter terug was met mijn eigen hond 'Whisky', ook een West Highland white terrier'.
'Zo dus jij heet Jack?' Maar Jack had geen tijd. Eerst rond snuffelen of je hier op de vloer nog wat te eten kon vinden.
De uitbater ging weer aan het werk met zijn tijdelijke oplossing voor de zondagse kijkers naar de voetbalwedstrijden op Fox TV.
'Voor komende zondag gaat het gebeuren via een beamer op dit grote scherm. Normaal zitten we in de andere zaal, maar die is zondag verhuurd. Maar ik kan mijn vaste klanten niet teleurstellen, die gaan voor. Daarom al deze inspanningen.'
Natuurlijk, dat begrepen wij. Lekker kijken naar het voetbal op zondagmiddag in de dorpskroeg met een pint in de hand en dan 's avonds afgetraind weer naar huis.
Even later kwam hij bij ons zitten.
'Heeft die Westie van jullie ook zo'n last van zijn huid?'
'Nee, Jack heeft nergens last van. Hij is al veertien jaar, maar de tweeëntwintig kilometer van vandaag loopt hij nog net zo makkelijk mee.'
'Nou, die van mij niet. Die had ontzettend problemen met zwarte vlekken op zijn buik. Van de dokter moest ik hem dure injecties geven. Maandenlang, maar het hielp niets. Het heeft me een kleine auto gekost'.
'Oh ja joh?'
'Ja, een kleine vijftienduizend euro! Tenslotte kreeg ik van een mevrouw het advies om ander, biologisch, voer te nemen. Wel duur: zeventig euro per zak, maar na twee maanden was het over.'
Ik keek even waar Jack was en of hij niet teveel van de grond at. We hebben onze cola opgedronken en afgerekend. Buiten hebben Frank en ik Jack nog een keer uitgelegd niet overal van de grond te eten en vooral te blijven wandelen, want dat is goed voor je huid. Kijk naar ons. Het laatste stuk naar Schoonhoven begon Jack steeds meer te sloffen, maar dat kwam omdat hij moe werd.
Veenrivieren
Of dit een juiste benaming is weet ik niet maar vrijwel de hele dag hebben we langs riviertjes in het veen gelopen. Eerst van Linschoten langs de Lange Linschoten naar Oudewater. Als je dan de verkeerde markering volgt loop je verder langs de Hollandsche IJssel, die we in Hekendorp hebben verlaten. Vandaar zijn we alsnog op het echte traject van het Floris V-pad over de Tiendweg door de weilanden gelopen naar het riviertje de Vlist, dat ons bracht naar eindpunt Schoonhoven.
We hebben op die manier bij Oudewater de Stichtse polders verlaten en zijn de Lopikerwaard binnengetreden. Later in de middag lieten we ook de provincie Utrecht achter ons en waagden ons in Zuid-Holland. We hebben er niets van gemerkt. Het bleef even groen.
Huis te Linschoten
De Lange Linschoten deed zijn naam eer aan. Eerst een passage langs het keurige Huis te Linschoten met de mooie oprijlaan met omringend bos en daarna kilometers slingerend langs het meanderende water naar Oudewater. Onderweg trok de lucht open en liepen we om twaalf uur zowaar in de zon tegen de wind in Oudewater binnen.
de sluis bij het Amsterdamse veer in Oudewater
Oudewater
Oudewater was de moeite waard om rustig doorheen te wandelen. Een mooi historisch vestingplaatsje, waar we vlakbij de Heksenwaag in eetcafé Lumiere eerst rustten voordat we de markt overstaken.
We lazen in de gids dat de Heksenwaag eeuwen geleden de enige plek in Europa was om je te laten wegen en daarmee te bewijzen dat je geen heks was. Dat moet een leuk stukje lopen zijn geweest om je te laten wegen als je bijvoorbeeld uit Italië kwam. Kon je toch beter op een bezem komen en vanaf de carpool het laatste stukje lopen.
Markt in Oudewater
Velen vinden een markt leuk. Waarom weet ik niet. Door de kramen was er minder zicht op de gevels, die toch veel mooier zijn dan een paar van die tentdoeken. Voor een buitenlander moet het wel een aardig gezicht zijn om die kramen ook op een brug te zien staan. Ook mooi zijn de talrijke afbeeldingen van heiligentaferelen op verschillende gevels en muren. Het geeft een middeleeuwse devote sfeer.
Stadhuis
Havenstraat aan de Lange Linschoten in Oudewater
Hollandsche IJssel bij Oudewater met de Grote Kerk
Fotomoe langs de Vlist
De routemarkering in Oudewater is prima. Zo duidelijk, dat we keurig van sticker naar sticker over een ander pad, het Hollandsche IJsselpad, het stadje verlieten. Wel in de gewenste westelijke richting. Wij zijn zo nu en dan van de weidse gebaren, dus liepen we naar onze inschatting volledig juist. Wat daarbij ondersteunde was de snel opgezochte informatie dat er bij Hekendorp een overstap naar 'ons' Floris V-pad mogelijk was. De wind nam toe en Frank moest zijn kleppet met beide handen vasthouden. Zijn muts had hij vanochtend gedoneerd bij gevonden voorwerpen van busmaatschappij Syntus.
met tegenlicht en tegenwind ging het westwaarts over de Tiendweg
Boezemmolen langs de Vlist vlakbij Haastrecht
Het was niet vervelend om bij het bereiken van het riviertje de Vlist eindelijk voor de wind te mogen lopen. Dat hield de gang er in om al goedkeurend onze mening te geven over de vele prachtige boerderijen langs dit water. Het moet hier schitterend zijn om in de lente of zomer te fietsen. En als de winter binnenkort natuurijs brengt zal ik hier zeker een keer mijn slagen willen maken. Dan zal ik ook nog een keer stoppen bij het dorpshuis om kennis te maken met Whisky. Kijken hoe het met zijn kostbare huid is.
Foto's van al dit moois vergaten we te maken. De blik ging toch een beetje op oneindig, verlangend naar het eindpunt in Schoonhoven. Oke, de Bonrepas wipmolen hebben we nog even meegepakt. Regelmatig uitwijkend voor de vele moeizaam tegen de wind in fietsende polderscholieren volgde daarna het laatste stuk naar onze bushalte. Twintig minuten later waren we helemaal weg uit de groene wandelwereld. We zaten lekker warm in een bus een beetje interessant te doen met onze smartphone. Dan hoor je er weer bij.
Bonrepas wipmolen van Vlist
'Hé Whisky!'
Jack reageerde niet. Had hij nou Jack Daniels geheten dan had je er nog iets van kunnen zeggen, maar Whisky klinkt niet als Jack.
'Is die hond soms van jullie?'
'Ja. Mag hij hier rondlopen?'
De uitbater van Dorpshuis Vlisterstee in Vlist vond het prima.
'Ik dacht dat mijn dochter terug was met mijn eigen hond 'Whisky', ook een West Highland white terrier'.
'Zo dus jij heet Jack?' Maar Jack had geen tijd. Eerst rond snuffelen of je hier op de vloer nog wat te eten kon vinden.
De uitbater ging weer aan het werk met zijn tijdelijke oplossing voor de zondagse kijkers naar de voetbalwedstrijden op Fox TV.
'Voor komende zondag gaat het gebeuren via een beamer op dit grote scherm. Normaal zitten we in de andere zaal, maar die is zondag verhuurd. Maar ik kan mijn vaste klanten niet teleurstellen, die gaan voor. Daarom al deze inspanningen.'
Natuurlijk, dat begrepen wij. Lekker kijken naar het voetbal op zondagmiddag in de dorpskroeg met een pint in de hand en dan 's avonds afgetraind weer naar huis.
Even later kwam hij bij ons zitten.
'Heeft die Westie van jullie ook zo'n last van zijn huid?'
'Nee, Jack heeft nergens last van. Hij is al veertien jaar, maar de tweeëntwintig kilometer van vandaag loopt hij nog net zo makkelijk mee.'
'Nou, die van mij niet. Die had ontzettend problemen met zwarte vlekken op zijn buik. Van de dokter moest ik hem dure injecties geven. Maandenlang, maar het hielp niets. Het heeft me een kleine auto gekost'.
'Oh ja joh?'
'Ja, een kleine vijftienduizend euro! Tenslotte kreeg ik van een mevrouw het advies om ander, biologisch, voer te nemen. Wel duur: zeventig euro per zak, maar na twee maanden was het over.'
Ik keek even waar Jack was en of hij niet teveel van de grond at. We hebben onze cola opgedronken en afgerekend. Buiten hebben Frank en ik Jack nog een keer uitgelegd niet overal van de grond te eten en vooral te blijven wandelen, want dat is goed voor je huid. Kijk naar ons. Het laatste stuk naar Schoonhoven begon Jack steeds meer te sloffen, maar dat kwam omdat hij moe werd.
Veenrivieren
Of dit een juiste benaming is weet ik niet maar vrijwel de hele dag hebben we langs riviertjes in het veen gelopen. Eerst van Linschoten langs de Lange Linschoten naar Oudewater. Als je dan de verkeerde markering volgt loop je verder langs de Hollandsche IJssel, die we in Hekendorp hebben verlaten. Vandaar zijn we alsnog op het echte traject van het Floris V-pad over de Tiendweg door de weilanden gelopen naar het riviertje de Vlist, dat ons bracht naar eindpunt Schoonhoven.
We hebben op die manier bij Oudewater de Stichtse polders verlaten en zijn de Lopikerwaard binnengetreden. Later in de middag lieten we ook de provincie Utrecht achter ons en waagden ons in Zuid-Holland. We hebben er niets van gemerkt. Het bleef even groen.
De Lange Linschoten deed zijn naam eer aan. Eerst een passage langs het keurige Huis te Linschoten met de mooie oprijlaan met omringend bos en daarna kilometers slingerend langs het meanderende water naar Oudewater. Onderweg trok de lucht open en liepen we om twaalf uur zowaar in de zon tegen de wind in Oudewater binnen.
Oudewater
Oudewater was de moeite waard om rustig doorheen te wandelen. Een mooi historisch vestingplaatsje, waar we vlakbij de Heksenwaag in eetcafé Lumiere eerst rustten voordat we de markt overstaken.
Jack reageerde niet. Had hij nou Jack Daniels geheten dan had je er nog iets van kunnen zeggen, maar Whisky klinkt niet als Jack.
'Is die hond soms van jullie?'
'Ja. Mag hij hier rondlopen?'
De uitbater van Dorpshuis Vlisterstee in Vlist vond het prima.
'Ik dacht dat mijn dochter terug was met mijn eigen hond 'Whisky', ook een West Highland white terrier'.
'Zo dus jij heet Jack?' Maar Jack had geen tijd. Eerst rond snuffelen of je hier op de vloer nog wat te eten kon vinden.
'Voor komende zondag gaat het gebeuren via een beamer op dit grote scherm. Normaal zitten we in de andere zaal, maar die is zondag verhuurd. Maar ik kan mijn vaste klanten niet teleurstellen, die gaan voor. Daarom al deze inspanningen.'
Natuurlijk, dat begrepen wij. Lekker kijken naar het voetbal op zondagmiddag in de dorpskroeg met een pint in de hand en dan 's avonds afgetraind weer naar huis.
Even later kwam hij bij ons zitten.
'Heeft die Westie van jullie ook zo'n last van zijn huid?'
'Nee, Jack heeft nergens last van. Hij is al veertien jaar, maar de tweeëntwintig kilometer van vandaag loopt hij nog net zo makkelijk mee.'
'Nou, die van mij niet. Die had ontzettend problemen met zwarte vlekken op zijn buik. Van de dokter moest ik hem dure injecties geven. Maandenlang, maar het hielp niets. Het heeft me een kleine auto gekost'.
'Oh ja joh?'
'Ja, een kleine vijftienduizend euro! Tenslotte kreeg ik van een mevrouw het advies om ander, biologisch, voer te nemen. Wel duur: zeventig euro per zak, maar na twee maanden was het over.'
Ik keek even waar Jack was en of hij niet teveel van de grond at. We hebben onze cola opgedronken en afgerekend. Buiten hebben Frank en ik Jack nog een keer uitgelegd niet overal van de grond te eten en vooral te blijven wandelen, want dat is goed voor je huid. Kijk naar ons. Het laatste stuk naar Schoonhoven begon Jack steeds meer te sloffen, maar dat kwam omdat hij moe werd.
Veenrivieren
Of dit een juiste benaming is weet ik niet maar vrijwel de hele dag hebben we langs riviertjes in het veen gelopen. Eerst van Linschoten langs de Lange Linschoten naar Oudewater. Als je dan de verkeerde markering volgt loop je verder langs de Hollandsche IJssel, die we in Hekendorp hebben verlaten. Vandaar zijn we alsnog op het echte traject van het Floris V-pad over de Tiendweg door de weilanden gelopen naar het riviertje de Vlist, dat ons bracht naar eindpunt Schoonhoven.
We hebben op die manier bij Oudewater de Stichtse polders verlaten en zijn de Lopikerwaard binnengetreden. Later in de middag lieten we ook de provincie Utrecht achter ons en waagden ons in Zuid-Holland. We hebben er niets van gemerkt. Het bleef even groen.
 |
| Huis te Linschoten |
 |
| de sluis bij het Amsterdamse veer in Oudewater |
Oudewater was de moeite waard om rustig doorheen te wandelen. Een mooi historisch vestingplaatsje, waar we vlakbij de Heksenwaag in eetcafé Lumiere eerst rustten voordat we de markt overstaken.
We lazen in de gids dat de Heksenwaag eeuwen geleden de enige plek in Europa was om je te laten wegen en daarmee te bewijzen dat je geen heks was. Dat moet een leuk stukje lopen zijn geweest om je te laten wegen als je bijvoorbeeld uit Italië kwam. Kon je toch beter op een bezem komen en vanaf de carpool het laatste stukje lopen.
Velen vinden een markt leuk. Waarom weet ik niet. Door de kramen was er minder zicht op de gevels, die toch veel mooier zijn dan een paar van die tentdoeken. Voor een buitenlander moet het wel een aardig gezicht zijn om die kramen ook op een brug te zien staan. Ook mooi zijn de talrijke afbeeldingen van heiligentaferelen op verschillende gevels en muren. Het geeft een middeleeuwse devote sfeer.
Fotomoe langs de Vlist
De routemarkering in Oudewater is prima. Zo duidelijk, dat we keurig van sticker naar sticker over een ander pad, het Hollandsche IJsselpad, het stadje verlieten. Wel in de gewenste westelijke richting. Wij zijn zo nu en dan van de weidse gebaren, dus liepen we naar onze inschatting volledig juist. Wat daarbij ondersteunde was de snel opgezochte informatie dat er bij Hekendorp een overstap naar 'ons' Floris V-pad mogelijk was. De wind nam toe en Frank moest zijn kleppet met beide handen vasthouden. Zijn muts had hij vanochtend gedoneerd bij gevonden voorwerpen van busmaatschappij Syntus.
Het was niet vervelend om bij het bereiken van het riviertje de Vlist eindelijk voor de wind te mogen lopen. Dat hield de gang er in om al goedkeurend onze mening te geven over de vele prachtige boerderijen langs dit water. Het moet hier schitterend zijn om in de lente of zomer te fietsen. En als de winter binnenkort natuurijs brengt zal ik hier zeker een keer mijn slagen willen maken. Dan zal ik ook nog een keer stoppen bij het dorpshuis om kennis te maken met Whisky. Kijken hoe het met zijn kostbare huid is.
Foto's van al dit moois vergaten we te maken. De blik ging toch een beetje op oneindig, verlangend naar het eindpunt in Schoonhoven. Oke, de Bonrepas wipmolen hebben we nog even meegepakt. Regelmatig uitwijkend voor de vele moeizaam tegen de wind in fietsende polderscholieren volgde daarna het laatste stuk naar onze bushalte. Twintig minuten later waren we helemaal weg uit de groene wandelwereld. We zaten lekker warm in een bus een beetje interessant te doen met onze smartphone. Dan hoor je er weer bij.
 |
| Markt in Oudewater |
 |
| Stadhuis |
 |
| Havenstraat aan de Lange Linschoten in Oudewater |
 |
| Hollandsche IJssel bij Oudewater met de Grote Kerk |
De routemarkering in Oudewater is prima. Zo duidelijk, dat we keurig van sticker naar sticker over een ander pad, het Hollandsche IJsselpad, het stadje verlieten. Wel in de gewenste westelijke richting. Wij zijn zo nu en dan van de weidse gebaren, dus liepen we naar onze inschatting volledig juist. Wat daarbij ondersteunde was de snel opgezochte informatie dat er bij Hekendorp een overstap naar 'ons' Floris V-pad mogelijk was. De wind nam toe en Frank moest zijn kleppet met beide handen vasthouden. Zijn muts had hij vanochtend gedoneerd bij gevonden voorwerpen van busmaatschappij Syntus.
 |
| met tegenlicht en tegenwind ging het westwaarts over de Tiendweg |
 |
| Boezemmolen langs de Vlist vlakbij Haastrecht |
Foto's van al dit moois vergaten we te maken. De blik ging toch een beetje op oneindig, verlangend naar het eindpunt in Schoonhoven. Oke, de Bonrepas wipmolen hebben we nog even meegepakt. Regelmatig uitwijkend voor de vele moeizaam tegen de wind in fietsende polderscholieren volgde daarna het laatste stuk naar onze bushalte. Twintig minuten later waren we helemaal weg uit de groene wandelwereld. We zaten lekker warm in een bus een beetje interessant te doen met onze smartphone. Dan hoor je er weer bij.
 |
| Bonrepas wipmolen van Vlist |
Ontspannen lopen
Woensdag 8 februari 2017
van Schoonhoven via Groot-Ammers en Streefkerk naar Nieuw-Lekkerland
van Schoonhoven via Groot-Ammers en Streefkerk naar Nieuw-Lekkerland
 |
| Op de Tiendweg richting Streefkerk |
Ontspannen lopen was het tussen Schoonhoven en Nieuw-Lekkerland. Die ontspanning zou je niet verwachten bij het grauwe weer. Een beetje waterig koud was het. Maar alleen al het idee dat je twee etappes geleden nog in Luilekkerland liep, tegenwoordig ook wel Kockengen genaamd, en nu zou eindigen in Nieuw-Lekkerland doet je voortdrijven om te ontdekken wat daar dan weer zo lekker is. Verder schoten we veel sneller op dan gedacht. Met een aangepaste route en hier en daar wat eigen afkortingen ging dat prima. Eigenlijk hebben we meer dan de helft op een en dezelfde weg gelopen; de Tiendweg, een smalle rechte kade tussen de weilanden.
En toch niet vervelend. Die weilanden zaten vol met vogels. Al lopend en soms kletsend zag je dan weer links grauwe ganzen en dan weer rechts vechtende meerkoeten. Keek je honderd meter verder weer rond dan zagen we de eerste hazen. Ze lopen weer goed dit jaar. De hormonen beginnen weer op te spelen, nog niet eens voorjaar maar ze houden elkaar in de gaten. Tot onze verbazing kan een brede poldersloot hormonen niet scheiden, het maakt zelfs veerkrachtiger. Met een enorme sprong werd een ontluikende interesse omgezet in een eerste wederzijdse verkenning. We liepen weer verder met de oosten wind in de rug en waren blijkbaar te bedreigend voor een groep wintertalingen met een bruine kop. Nu ik dit thuis op internet nakijk blijken die in de winter in Zuid-Europa te verblijven. Taling klonk wel mooi. En al rond kijkend verdween de ene na de ander kilometer.
In Schoonhoven waren we al twee keer eerder geweest op het Grote Rivierenpad en daarom verlieten we de route en bereikten dit keer via het Nederlands Zilvermuseum, het Doelenplein en over de Wal, het veer over de Lek. Het blijft een mooie oude stadskern om doorheen te lopen. Echte Hollandse gevels en grachten om langs te trekken en van te genieten.
 |
| Spits van de Grote Kerk van Schoonhoven |
 |
| over de Lek |
 |
| Kerk van Streefkerk |
 |
| Molens bij Streefkerk |
 |
| Kleine (Tiendweg) Wipmolen bij Streefkerk |
Molenland
Woensdag 15 maart 2017
Van Nieuw-Lekkerland via Kinderdijk naar Sliedrecht
Van Nieuw-Lekkerland via Kinderdijk naar Sliedrecht
 |
| molens van de Overwaard bij Kinderdijk in de Alblasserwaard |
Stemming
Meestal zit de stemming er goed in, maar vandaag zat hij er al voor vertrek op. Kwart voor acht stond ik bij het stembureau om mijn stem voor de Tweede Kamer uit te brengen. Daarna lieten wij de politiek achter ons. Vanavond zal er genoeg tijd zijn om te horen hoe alle partijen gewonnen hebben, ook al hebben enkele minder zetels dan nu. Altijd weer knap hoe een tegenvallend resultaat verkocht wordt als een overwinning. Zijn het niet de zetels, dan is het wel iets als de overweldigende inzet van de vrijwilligers. Alleen als je negenentwintig zetels kwijtraakt kom je er niet onderuit toe te geven dat het niet zo goed ging, merk ik later. Er zijn blijkbaar toch grenzen.
Ren je rot
Aan de verkiezingen hadden de hazen in de Alblasserwaard allemaal geen boodschap. Mooi weer en er moet nog veel gebeuren voordat het Pasen is. Prachtig zonnig lenteweer is er om te paren, de 'rammeltijd' in vakjargon. Daar krijg je als vrouwtjes haas, moerhaas, volgens ons een uitstekende conditie van. We zagen verschillende groepen van vier tot vijf hazen, elke groep één vrouwtje en drie tot vier 'rammelaars', die op de date waren afgekomen.
Is het in de mensenwereld al een hele klus om een teleurstellende date te beëindigen, in het hazencircuit moet je als vrouw je sportschoenen meenemen. Ga er maar aanstaan in je eentje tegen drie. Het is een heuse intervaltraining om die mannen van je af te houden. Gelukkig hebben die ook onderling ruzie zodat je zo nu en dan even kan uitrusten. Er komt echter een moment dat de energie is uitgeput. Ja en dan, zo zagen wij, ben je in hazenland aan de beurt. Dit moet toch in de komende kabinetsperiode door de Partij voor de Dieren wat nadrukkelijker aan de orde worden gesteld.
Route
Zoals al vanaf het Amsterdam-Rijnkanaal bij Ter Aa ging het voor de vijfde keer door het groen. Of deze weilanden nog bij het Groene Hart horen weet ik niet, maar met de komst van de lente wordt de kleur steeds overtuigender. Groene Buik misschien?
Startend aan de oostzijde van Nieuw-Lekkerland liepen we eerst verder over de Tiendweg, waarop we de laatste wandeling al lange tijd van de rust hadden kunnen genieten. Het ging langs de zuidelijke buitenrand van Nieuw-Lekkerland met rechts de achtertuinen en links de groene vlakte met hier en daar het silhouet van een molen. Net als elders leggen de meeste mensen ook hier de losse rommel die ze zelf niet wensen te zien achter hun tuinhuisjes en heggen. Dat het daarmee in het volle zicht komt van de voorbij trekkende fietser en wandelaar geeft aan dat die bij een andere, niet meetellende kosmos horen. Doorlopen en vergeten.
Ook het zicht even verder op de molens van Kinderdijk biedt vanaf de nadering vanuit Nieuw-Lekkerland geen fotogenieke plaatjes. Molens met op de achtergrond fabriekshallen passen niet in het idyllische zelfbeeld van de Nederlander met UNESCO-werelderfgoed-pretenties. De inspiratie voor de wandelaar komt tot daar dus voornamelijk vanuit de polder, waar je op het stuk tussen de 'Laage Molen' en de 'Hooge Molen' de eerste glimpen opvangt van het waterrijke natuurgebied in de zogenaamde Hoge Boezem van de Overwaard. Dit is het gebied waar de molens het teveel aan water trapsgewijs naar toe maalden voordat het op de rivier de Lek werd geloosd.
Toeristische rust
Bij het bereiken van het uitwateringspunt bij Kinderdijk passeerden we eerst het oude Waardhuis van de Overwaard met de mooie wapens van de leden van het toenmalige Waterheemraadschap. Daarna werd het voor ons dringend tijd om zelf vocht in te nemen. Samen met dertig Japanners betraden Frank, Jack en ik het oud-Nederlandse café met de bijpassende naam 'Grand Café Buena Vista'. Hoe verzin je het.
De Japanners gingen rechts af naar gereserveerde tafels waar een geur van erwtensoep hing en wij ging links af naar een gezellige ruimte met antieke elektrische radio's uit de jaren vijftig. Dit is een soort appels en peren-zin met rechts geur en links beeld. Daar op voortbordurend; was het de erwtensoepgeur in de rechter helft die hen niet aanstond of was het de uitbundige aankleding in ons deel van het café waarom sommige Japanse dames onze kant op kwamen? Aan hun gezicht was het niet af te lezen.
Gelukkig kon je in ons deel koffie en gebak krijgen. Misschien was het die lucht die een aantrekkingskracht uitoefende. Of was het Jack? De bediening was ook bij ons goed en voorzag Jack liefdevol van het broodnodige water, dat eindeloos naar binnen werd geslurpt. Daarna had hij tijd om te poseren voor het Aziatische publiek dat deze antieke hond uit de lage landen moest vastleggen voor het reisverslag. Frank was voortdurend bang dat ze hem zouden meenemen als lunch. Maar die kans is groter in China, dus mocht hij rustig blijven pronken en charmeren.
Floris-V
De reden dat het pad de molens van Kinderdijk aandoet komt door de inzet van Floris-V om al in 1277 samen met het Hoogheemraadschap een ringdijk aan te leggen en daarmee het gebied te beschermen tegen het water uit de grote omringende rivieren; de Lek, de Noord en de Merwede. Met sluizen in de lokale riviertjes de Giessen en de Alblas kon overtollig polderwater bij laagwater in de grote rivieren worden geloosd. Toen de polder steeds verder inklonk en het grondniveau zakte ten op zichte van de grote rivieren werden de molens geïntroduceerd om het water stapsgewijs omhoog te malen zodat het alsnog in de grote rivieren kon worden geloosd.
Solidair met de werkers
Opdat wij alle molens van Kinderdijk van dichtbij zouden zien maakt het pad daar een enorme lus waardoor wij na elf kilometer hemelsbreed twee kilometer van het startpunt van vanochtend verwijderd waren. Met dit heerlijk zonnig weer geen enkel probleem. Afwisselend ging het dwars door de polders over kilometers kades tussen de verschillende oorspronkelijke ontginningsgebieden. Hek over, hek af, hek om, hek door, hek langs. Voor Jack iedere keer weer een intelligentietest en regelmatig onoverbrugbaar zonder overzethulp.
Na het overschrijden van het riviertje de Alblas was het weer tijd voor een volgende stop in de lentezon, dit keer bij restaurant De Krom. Met een bier in de hand je verbazen over de hoeveelheid mensen die tegenwoordig tijd hebben om midden op de dag op zo'n terras te zitten. Een grijze biergolf, dat wel. Verstandige mensen; nu vast in de zon zitten, dan zit je de doordeweekse werkers in het weekend niet in de weg. Wij houden wel van die solidariteit.
Met zicht op de volgende molen werd de groene tocht hervat en liepen we zelfs een halve kilometer dwars door een wei zonder pad. Tot slot een stukje Alblasserkunstbos en dan de korte doorsteek naar het eindpunt: station Sliedrecht Overbaan. Om feeling te houden met de werkelijkheid daarna in trein en bus tussen de werkers naar huis. Zij en wij, allemaal vermoeid, maar wel solidair.
Meestal zit de stemming er goed in, maar vandaag zat hij er al voor vertrek op. Kwart voor acht stond ik bij het stembureau om mijn stem voor de Tweede Kamer uit te brengen. Daarna lieten wij de politiek achter ons. Vanavond zal er genoeg tijd zijn om te horen hoe alle partijen gewonnen hebben, ook al hebben enkele minder zetels dan nu. Altijd weer knap hoe een tegenvallend resultaat verkocht wordt als een overwinning. Zijn het niet de zetels, dan is het wel iets als de overweldigende inzet van de vrijwilligers. Alleen als je negenentwintig zetels kwijtraakt kom je er niet onderuit toe te geven dat het niet zo goed ging, merk ik later. Er zijn blijkbaar toch grenzen.
Aan de verkiezingen hadden de hazen in de Alblasserwaard allemaal geen boodschap. Mooi weer en er moet nog veel gebeuren voordat het Pasen is. Prachtig zonnig lenteweer is er om te paren, de 'rammeltijd' in vakjargon. Daar krijg je als vrouwtjes haas, moerhaas, volgens ons een uitstekende conditie van. We zagen verschillende groepen van vier tot vijf hazen, elke groep één vrouwtje en drie tot vier 'rammelaars', die op de date waren afgekomen.
Is het in de mensenwereld al een hele klus om een teleurstellende date te beëindigen, in het hazencircuit moet je als vrouw je sportschoenen meenemen. Ga er maar aanstaan in je eentje tegen drie. Het is een heuse intervaltraining om die mannen van je af te houden. Gelukkig hebben die ook onderling ruzie zodat je zo nu en dan even kan uitrusten. Er komt echter een moment dat de energie is uitgeput. Ja en dan, zo zagen wij, ben je in hazenland aan de beurt. Dit moet toch in de komende kabinetsperiode door de Partij voor de Dieren wat nadrukkelijker aan de orde worden gesteld.
Zoals al vanaf het Amsterdam-Rijnkanaal bij Ter Aa ging het voor de vijfde keer door het groen. Of deze weilanden nog bij het Groene Hart horen weet ik niet, maar met de komst van de lente wordt de kleur steeds overtuigender. Groene Buik misschien?
Startend aan de oostzijde van Nieuw-Lekkerland liepen we eerst verder over de Tiendweg, waarop we de laatste wandeling al lange tijd van de rust hadden kunnen genieten. Het ging langs de zuidelijke buitenrand van Nieuw-Lekkerland met rechts de achtertuinen en links de groene vlakte met hier en daar het silhouet van een molen. Net als elders leggen de meeste mensen ook hier de losse rommel die ze zelf niet wensen te zien achter hun tuinhuisjes en heggen. Dat het daarmee in het volle zicht komt van de voorbij trekkende fietser en wandelaar geeft aan dat die bij een andere, niet meetellende kosmos horen. Doorlopen en vergeten.
 |
| 'Laage en Hooge Molen' bij Nieuw-Lekkerland |
Bij het bereiken van het uitwateringspunt bij Kinderdijk passeerden we eerst het oude Waardhuis van de Overwaard met de mooie wapens van de leden van het toenmalige Waterheemraadschap. Daarna werd het voor ons dringend tijd om zelf vocht in te nemen. Samen met dertig Japanners betraden Frank, Jack en ik het oud-Nederlandse café met de bijpassende naam 'Grand Café Buena Vista'. Hoe verzin je het.
Gelukkig kon je in ons deel koffie en gebak krijgen. Misschien was het die lucht die een aantrekkingskracht uitoefende. Of was het Jack? De bediening was ook bij ons goed en voorzag Jack liefdevol van het broodnodige water, dat eindeloos naar binnen werd geslurpt. Daarna had hij tijd om te poseren voor het Aziatische publiek dat deze antieke hond uit de lage landen moest vastleggen voor het reisverslag. Frank was voortdurend bang dat ze hem zouden meenemen als lunch. Maar die kans is groter in China, dus mocht hij rustig blijven pronken en charmeren.
 |
| molens van de Nederwaard bij Kinderdijk |
De reden dat het pad de molens van Kinderdijk aandoet komt door de inzet van Floris-V om al in 1277 samen met het Hoogheemraadschap een ringdijk aan te leggen en daarmee het gebied te beschermen tegen het water uit de grote omringende rivieren; de Lek, de Noord en de Merwede. Met sluizen in de lokale riviertjes de Giessen en de Alblas kon overtollig polderwater bij laagwater in de grote rivieren worden geloosd. Toen de polder steeds verder inklonk en het grondniveau zakte ten op zichte van de grote rivieren werden de molens geïntroduceerd om het water stapsgewijs omhoog te malen zodat het alsnog in de grote rivieren kon worden geloosd.
 |
| molens van de Overwaard |
Opdat wij alle molens van Kinderdijk van dichtbij zouden zien maakt het pad daar een enorme lus waardoor wij na elf kilometer hemelsbreed twee kilometer van het startpunt van vanochtend verwijderd waren. Met dit heerlijk zonnig weer geen enkel probleem. Afwisselend ging het dwars door de polders over kilometers kades tussen de verschillende oorspronkelijke ontginningsgebieden. Hek over, hek af, hek om, hek door, hek langs. Voor Jack iedere keer weer een intelligentietest en regelmatig onoverbrugbaar zonder overzethulp.
 |
| nee, Jack is geen wit lammetje |
Killen en Kreken
Woensdag 19 april 2017
Van station Sliedrecht-Baanhoek rondom het Eiland van Dordrecht naar de Kiltunnel
Onze blik dwaalt inmiddels naar het aangekondigde café Kop van 't Land. Een mooie toepasselijk naam op deze hoekpunt van de polders aan de oevers van de brede Nieuwe Merwede. Je schijnt er erg goed te kunnen dineren. Maar dan niet op deze woensdag als wij langs komen. Dan zijn ze in retraite.
Hollandse en Brabantse Biesbosch
Dan maar genieten van het uitzicht. Prachtig om hier over het water te kijken naar de Brabantse Biesbosch aan de overkant. Als je die enorme brede watervlakte ziet bedenk je niet dat dit een kanaal is, dat voor een groot deel met de hand is gegraven. Wikipedia meldt het volgende:
Het kanaal is uitgegraven tussen 1861 en 1874, om veel water van de Boven-Merwede (Waal) sneller af te kunnen voeren. Voor de aanleg van de Nieuwe-Merwede werd het water afgevoerd via een fijnmazig netwerk van rivierarmen, kreken en killen (de Biesbosch), die bij hoge waterstanden en/of bij de vorming van rivierijs (ijsdammen) konden verstoppen en elders dijkdoorbraken en overstromingen tot gevolg konden hebben. Bij het graven van de Nieuwe Merwede zijn een aantal brede killen verbreed en uitgediept, en door hoge dijken omgeven.
Nederlandse jungle
Totaal anders wordt de wandeling als het eenmaal langs de Nieuwe Merwede gaat. Het pad duikt dan een buitendijkse strook in en gaat door niet meer gesnoeide grienden. Je struint door een doorgeschoten wilgenbos langs kreken en poelen. Als wij langs komen liggen de kreken gedeeltelijk droog omdat het blijkbaar net eb is. Eb? Via de rivieren richting zee is hier nog sprake van een klein getijdenverschil.
Een soort mangrovebos lijkt het wel als je over het slingerpad verder trekt. Vreemd gevormde bomen, stapels wilgentakken, watergeulen, hutten van riet passeer je en het zou bijna sinister worden als je vergeet dat de dijk met het Nederlandse fietspad niet meer dan honderd meter verwijderd is. Een impressie:
Mangrovegevoel verdampt
Eenmaal weer binnendijks gaat het opnieuw door min of meer bekend polderlandschap. Hoewel, het is niet meer de sfeer van de weidepolders van Utrecht en in de Alblasserwaard. Het begint op Brabant te lijken met akkers en populierenrijen langs de landwegen. Op de kaart in de gids zie ik dat we langs de randen van de Dordtse Biesbosch lopen. In werkelijkheid lopen we twee kilometer verder door een kunstmatig aandoend bos met rechte paden en dito bruggen over een soort stadsvijvers, die restanten van getijdengeulen moeten zijn. Dan maar een rust bij paviljoen de Viersprong waar we getuige zijn van een kinderverjaardag in piratenkleding. Op de achtergrond zien we op de flatscreen hoe in België wielrenners zich druk maken in de Waalse Pijl. Het mangrovegevoel verdampt, opstappen maar.
Dan maar Mexico
Al lopend over de hoge Louisapolderse Dijk inspecteren we de reinheid in de slaapkamers van de aangrenzende dijkwoningen. De stad komt naderbij als we onze laatste dijk naderen; de Wieldrechtse Zeedijk vlakbij de tunnel onder de Dortse Kil, het eindpunt van vandaag.
Jack ploft neer onder de stoel in de bus. Aan de riem heeft hij de laatste kilometer over de drukkere Rijksstraatweg gelopen. Niet echt zijn ding. Eenmaal op station Dordrecht trekt hij zich ook weer terug onder de bank. Pas na de overstap in Rotterdam toont hij weer genegenheid tot enige actie. Maar wie zou dat niet als je door een Mexicaanse studente op schoot wordt genomen.
Naschrift:
Na het lezen van dit blogbericht riposteerde Frank met: "Hallo, wie riep er nu dat de tjiftjaf een rietzanger was!!!!".
Oké, ik geef toe niet geheel juist, maar soms verdwalen die tjiftjafs. Het zijn uiteindelijk trekvogels. In mijn nieuwe spreekbeurt heb ik daarom nu opgenomen:
De trek
De tjiftjaf trekt grotendeels weg van begin augustus tot medio oktober naar het zuiden om in Spanje en Portugal of Noord-Afrika, vooral Marokko, te overwinteren. De tjiftjaf trekt vooral 's nachts. Ze gaan tussen april en half mei weer terug naar het broedgebied. Soms verdwalen ze en denk je dat het rietzangers zijn.
Bron: grotendeels van www.vogelbescherming.nl
Zwaar hijgend en puffend werd de rust bereikt bij de horeca van de jachthaven. Even daarvoor hadden we hem nog in het water kunnen trekken, maar dat was ook geen succes geweest. Na de rust nam het tempo zo af en het gehijg zo toe, dat hij gedragen moest worden. Hij zat er helemaal door heen.
Wij hebben de wandeling voortijdig afgebroken en zijn via een alternatieve busroute aan de thuisreis begonnen. We hadden teveel van Jack verwacht en gevraagd.
Als een topsporter die teveel van zijn lichaam heeft gevergd, moest hij de volgende dag aan het infuus. Inmiddels is hij begonnen met lichte hersteltrainingen rondom het huis. Net als Dirk Kuyt zet hij een punt achter zijn sportcarrière. Hij heeft nog niet nagedacht over een vervolgloopbaan. Eerst moet de lichamelijke conditie weer op orde komen, heeft hij ons laten weten. Daarna ziet hij verder. Hij bedankt al zijn trouwe fans voor de vele blijken van ondersteuning in de afgelopen jaren.
De route
De geschiedenis met Jack domineerde de wandeling, die naast uitzonderlijk mooi en warm weer geen echte hoogtepunten kende. De Kiltunnel passeerden we zonder gehoorbeschadiging. Daarna volgden aardige stukken over de dijk langs de Dordtsche Kil waarop binnenschepen beladen met containers en brandstof in file voorbij trokken.
De diverse polders, die samen de Hoekse Waard vormen heb je snel gezien. Het land is zo weids dat je kilometers om je heen kunt kijken. Draai je om je as dan zie je in het zuiden het silhouet van de chemische industrie bij Moerdijk in Brabant en in het noorden de vage omlijning van de hoogbouw van Rotterdam. Daartussen vele kilometers akkerland.
Eenmaal over de dubbele ophaalbrug van het kleine dorp Strijensas zien we hoe een oude polder onder water is gezet om plaats te maken voor nieuwe natuur. Best aardig om door en langs te lopen.
Wij lieten ons echter door de smartphone naar de dichtstbijzijnde bushalte leiden. Vanaf het gehucht Klem is de thuisreis aanvaard. Numansdorp, het geplande einddoel, is niet bereikt. In het najaar zullen we dat zonder Jack gaan bewonderen. Het zal stiller zijn. Jack is niet op zijn hoogtepunt gestopt, maar er zijn grenzen.
Van station Sliedrecht-Baanhoek rondom het Eiland van Dordrecht naar de Kiltunnel
Tjiftjaf-alarm
'We gaan vandaag de tjiftjaf tegenkomen' meldde Frank in de treincoupé op weg naar Rotterdam Centraal. 'Het staat in de gids'.
'Zo, dat wordt mooi'. Geen idee hoe een tjiftjaf eruit ziet, maar je wilt toch iets enthousiasts terugzeggen. Maar Frank luisterde al niet meer en was bezig met zijn mobiel op zoek naar de tjiftjaf. Even later zag ik een soort slanke mus voor mijn neus getoverd. Op de webpagina kon je ook de roep van de vogel horen en vervolgens schalde de zang van de tjiftjaf door de coupé. Ik keek rond en verwachte eigenlijk hier en daar een glimlach. Een naïeve en onaangepaste verwachting; iedereen zit tegenwoordig met doppen in de oren te staren naar een laptop of een mobiel. De enige die na enige uitleg, nog net reageerde was de buurvrouw van Frank. Ze gaf toe dat ze iets gehoord had, maar had het uitgelegd als een van die alternatieve alarmtonen van een mobiel. Het kon niet haar mobiel zijn geweest, dus geen actie. Welkom in het land van de digitale woudlopers. We zaten in goed gezelschap.
De Tjiftjaf
'De tjiftjaf is een kleine, onopvallende bruingeelgroen gekleurde vogel. In het voorjaar en de vroege zomer bijna overal te horen. De tjiftjaf is een bosvogel die houdt van een rijke ondergroei. De tjiftjaf is vooral te herkennen aan zijn zang. Hij roept zijn eigen naam.'
Dit zou zo maar het begin van een spreekbeurt op de basisschool kunnen zijn. Dat is het niet. Het zijn stukjes geleende tekst van de Vogelbescherming-website. Ik heb het thuis opgezocht en mij verbaasd dat het een bosvogel wordt genoemd, want wij hebben vandaag vooral door open polder en grote stukken door riet en wilgen gelopen. Kijk ik nu terug in de gids hoe Frank bij die tjiftjaf kwam, zie ik dat hij de tekst heeft gelezen, die hoorde bij het einde van de vorige wandeling, een maand geleden. Toen liepen we door het Alblasserbos. Toch wel confronterend zo'n tjiftjaf als je al moeite begint te krijgen met het lezen van een gids. Daar staat tegenover dat hij sneller wordt met zijn mobiel. Ook wat waard.
Wat betreft het zingen van zijn tjiftjaf-naam raak ik toch verward. Echt herkennen doe ik dat namelijk niet. Maar laatst bij de digitale gehoortest met achtergrond geluiden hoorde ik ook al niet het woord 'kip' tussen het geruis, dus misschien is het toch wel een 'tjiftjaf'.
Eiland van Dordrecht
Terugkijkend naar de wandeling zien we ook op dit deel van het pad het belang van dijken voor Nederland. Geen polder op het Eiland van Dordrecht of er loopt een flinke dijk omheen. Dit land is gevormd door de grote Sint Elisabethvloed van 1421 toen grote delen van de landbouwgebieden ten zuiden van Dordrecht werden weggespoeld en de loop van de rivieren Merwede en Maas definitief veranderde en naar het zuiden afboog. De enigen die nog volhouden dat de Maas noordelijk stroomt zijn de Rotterdammers. Ach, je moet ook wat als je prat gaat op het credo 'niet lullen, maar poetsen'.
Vrees voor water en bezoekers
De vrees voor het water zit er nog goed in bij de Hollanders. Overal zijn de dijken waarover en waarlangs we lopen net versterkt. Het gras op het nieuwe talud is nog maar recent opgekomen en werklui zijn nog bezig nieuwe afrasteringen langs de dijken te plaatsen met een handig klein heivoertuig. Daar waar de afrastering al klaar is ligt de nieuwe generatie schapen, lichting 2017, uitgebreid te zonnen in de luwte van de dijk.
'We gaan vandaag de tjiftjaf tegenkomen' meldde Frank in de treincoupé op weg naar Rotterdam Centraal. 'Het staat in de gids'.
'Zo, dat wordt mooi'. Geen idee hoe een tjiftjaf eruit ziet, maar je wilt toch iets enthousiasts terugzeggen. Maar Frank luisterde al niet meer en was bezig met zijn mobiel op zoek naar de tjiftjaf. Even later zag ik een soort slanke mus voor mijn neus getoverd. Op de webpagina kon je ook de roep van de vogel horen en vervolgens schalde de zang van de tjiftjaf door de coupé. Ik keek rond en verwachte eigenlijk hier en daar een glimlach. Een naïeve en onaangepaste verwachting; iedereen zit tegenwoordig met doppen in de oren te staren naar een laptop of een mobiel. De enige die na enige uitleg, nog net reageerde was de buurvrouw van Frank. Ze gaf toe dat ze iets gehoord had, maar had het uitgelegd als een van die alternatieve alarmtonen van een mobiel. Het kon niet haar mobiel zijn geweest, dus geen actie. Welkom in het land van de digitale woudlopers. We zaten in goed gezelschap.
'De tjiftjaf is een kleine, onopvallende bruingeelgroen gekleurde vogel. In het voorjaar en de vroege zomer bijna overal te horen. De tjiftjaf is een bosvogel die houdt van een rijke ondergroei. De tjiftjaf is vooral te herkennen aan zijn zang. Hij roept zijn eigen naam.'
Dit zou zo maar het begin van een spreekbeurt op de basisschool kunnen zijn. Dat is het niet. Het zijn stukjes geleende tekst van de Vogelbescherming-website. Ik heb het thuis opgezocht en mij verbaasd dat het een bosvogel wordt genoemd, want wij hebben vandaag vooral door open polder en grote stukken door riet en wilgen gelopen. Kijk ik nu terug in de gids hoe Frank bij die tjiftjaf kwam, zie ik dat hij de tekst heeft gelezen, die hoorde bij het einde van de vorige wandeling, een maand geleden. Toen liepen we door het Alblasserbos. Toch wel confronterend zo'n tjiftjaf als je al moeite begint te krijgen met het lezen van een gids. Daar staat tegenover dat hij sneller wordt met zijn mobiel. Ook wat waard.
 |
| bij de brug over de Beneden Merwede naar het Eiland van Dordrecht |
Terugkijkend naar de wandeling zien we ook op dit deel van het pad het belang van dijken voor Nederland. Geen polder op het Eiland van Dordrecht of er loopt een flinke dijk omheen. Dit land is gevormd door de grote Sint Elisabethvloed van 1421 toen grote delen van de landbouwgebieden ten zuiden van Dordrecht werden weggespoeld en de loop van de rivieren Merwede en Maas definitief veranderde en naar het zuiden afboog. De enigen die nog volhouden dat de Maas noordelijk stroomt zijn de Rotterdammers. Ach, je moet ook wat als je prat gaat op het credo 'niet lullen, maar poetsen'.
De vrees voor het water zit er nog goed in bij de Hollanders. Overal zijn de dijken waarover en waarlangs we lopen net versterkt. Het gras op het nieuwe talud is nog maar recent opgekomen en werklui zijn nog bezig nieuwe afrasteringen langs de dijken te plaatsen met een handig klein heivoertuig. Daar waar de afrastering al klaar is ligt de nieuwe generatie schapen, lichting 2017, uitgebreid te zonnen in de luwte van de dijk.
Hollandse en Brabantse Biesbosch
Dan maar genieten van het uitzicht. Prachtig om hier over het water te kijken naar de Brabantse Biesbosch aan de overkant. Als je die enorme brede watervlakte ziet bedenk je niet dat dit een kanaal is, dat voor een groot deel met de hand is gegraven. Wikipedia meldt het volgende:
Het kanaal is uitgegraven tussen 1861 en 1874, om veel water van de Boven-Merwede (Waal) sneller af te kunnen voeren. Voor de aanleg van de Nieuwe-Merwede werd het water afgevoerd via een fijnmazig netwerk van rivierarmen, kreken en killen (de Biesbosch), die bij hoge waterstanden en/of bij de vorming van rivierijs (ijsdammen) konden verstoppen en elders dijkdoorbraken en overstromingen tot gevolg konden hebben. Bij het graven van de Nieuwe Merwede zijn een aantal brede killen verbreed en uitgediept, en door hoge dijken omgeven.
Totaal anders wordt de wandeling als het eenmaal langs de Nieuwe Merwede gaat. Het pad duikt dan een buitendijkse strook in en gaat door niet meer gesnoeide grienden. Je struint door een doorgeschoten wilgenbos langs kreken en poelen. Als wij langs komen liggen de kreken gedeeltelijk droog omdat het blijkbaar net eb is. Eb? Via de rivieren richting zee is hier nog sprake van een klein getijdenverschil.
Een soort mangrovebos lijkt het wel als je over het slingerpad verder trekt. Vreemd gevormde bomen, stapels wilgentakken, watergeulen, hutten van riet passeer je en het zou bijna sinister worden als je vergeet dat de dijk met het Nederlandse fietspad niet meer dan honderd meter verwijderd is. Een impressie:
Mangrovegevoel verdampt Eenmaal weer binnendijks gaat het opnieuw door min of meer bekend polderlandschap. Hoewel, het is niet meer de sfeer van de weidepolders van Utrecht en in de Alblasserwaard. Het begint op Brabant te lijken met akkers en populierenrijen langs de landwegen. Op de kaart in de gids zie ik dat we langs de randen van de Dordtse Biesbosch lopen. In werkelijkheid lopen we twee kilometer verder door een kunstmatig aandoend bos met rechte paden en dito bruggen over een soort stadsvijvers, die restanten van getijdengeulen moeten zijn. Dan maar een rust bij paviljoen de Viersprong waar we getuige zijn van een kinderverjaardag in piratenkleding. Op de achtergrond zien we op de flatscreen hoe in België wielrenners zich druk maken in de Waalse Pijl. Het mangrovegevoel verdampt, opstappen maar.
Dan maar Mexico
Al lopend over de hoge Louisapolderse Dijk inspecteren we de reinheid in de slaapkamers van de aangrenzende dijkwoningen. De stad komt naderbij als we onze laatste dijk naderen; de Wieldrechtse Zeedijk vlakbij de tunnel onder de Dortse Kil, het eindpunt van vandaag.
Jack ploft neer onder de stoel in de bus. Aan de riem heeft hij de laatste kilometer over de drukkere Rijksstraatweg gelopen. Niet echt zijn ding. Eenmaal op station Dordrecht trekt hij zich ook weer terug onder de bank. Pas na de overstap in Rotterdam toont hij weer genegenheid tot enige actie. Maar wie zou dat niet als je door een Mexicaanse studente op schoot wordt genomen.
Na het lezen van dit blogbericht riposteerde Frank met: "Hallo, wie riep er nu dat de tjiftjaf een rietzanger was!!!!".
Oké, ik geef toe niet geheel juist, maar soms verdwalen die tjiftjafs. Het zijn uiteindelijk trekvogels. In mijn nieuwe spreekbeurt heb ik daarom nu opgenomen:
De trek
De tjiftjaf trekt grotendeels weg van begin augustus tot medio oktober naar het zuiden om in Spanje en Portugal of Noord-Afrika, vooral Marokko, te overwinteren. De tjiftjaf trekt vooral 's nachts. Ze gaan tussen april en half mei weer terug naar het broedgebied. Soms verdwalen ze en denk je dat het rietzangers zijn.
Bron: grotendeels van www.vogelbescherming.nl
Jack stopt wandelcarrière
Woensdag 17 mei 2017
Van de Kiltunnel bij Dordrecht naar de omgeving van Strijen
Van de Kiltunnel bij Dordrecht naar de omgeving van Strijen
Langzaam ging het licht uit
Het had zo'n mooie dag moeten worden. 's Morgens bij het zien van de wandelschoenen en wandelbroek stond hij te springen van enthousiasme en kon het niet snel genoeg beginnen. Maar welke hond verwacht dat het op 17 mei negenentwintig graden zal worden? Jack zeker niet. Had deze, omgerekend tachtigjarige, dat geweten dan had hij deze sportieve dag aan zich voorbij laten gaan. Eenmaal om twaalf uur op de dijken in de Hoekse Waard, ten westen van Dordrecht, sloeg de warmte genadeloos toe en al na negen kilometer bij het dorp Strijensas had Jack zijn buik er helemaal vol van.
Het had zo'n mooie dag moeten worden. 's Morgens bij het zien van de wandelschoenen en wandelbroek stond hij te springen van enthousiasme en kon het niet snel genoeg beginnen. Maar welke hond verwacht dat het op 17 mei negenentwintig graden zal worden? Jack zeker niet. Had deze, omgerekend tachtigjarige, dat geweten dan had hij deze sportieve dag aan zich voorbij laten gaan. Eenmaal om twaalf uur op de dijken in de Hoekse Waard, ten westen van Dordrecht, sloeg de warmte genadeloos toe en al na negen kilometer bij het dorp Strijensas had Jack zijn buik er helemaal vol van.
 |
| In Strijensas lijkt de wereld een doedelzak ook andere wandelaars leven mee met Jack |
Wij hebben de wandeling voortijdig afgebroken en zijn via een alternatieve busroute aan de thuisreis begonnen. We hadden teveel van Jack verwacht en gevraagd.
 |
| Kiltunnel met er boven een passerend schip |
De geschiedenis met Jack domineerde de wandeling, die naast uitzonderlijk mooi en warm weer geen echte hoogtepunten kende. De Kiltunnel passeerden we zonder gehoorbeschadiging. Daarna volgden aardige stukken over de dijk langs de Dordtsche Kil waarop binnenschepen beladen met containers en brandstof in file voorbij trokken.
 |
| een Kustvaarder met containers Een typisch Nederlands beeld van een schip dat hoger dan het omliggende land voorbij stoomt |
 |
| dubbele ophaalbrug van Strijensas |
Windmolenland
Vrijdag 13 oktober 2017
Van Numansdorp via Willemstad naar Dinteloord
Van Numansdorp via Willemstad naar Dinteloord
West-Brabant, windmolenland
'Hoeveel denk je dat er staan?'. Frank had net een driehonderdzestig graden-telling gemaakt van alle windmolens die je tot aan de horizon kon zien. En in West-Brabant kun je ver zien. Je loopt van de ene kale polder naar de andere en nu stonden we midden in de Sabina-Henrica Polder op de Sabinaweg. Mooie namen in een lege, tochtige omgeving. De laatste tien kilometer van de vesting Willemstad naar Dinteloord hadden we nauwelijks foto's gemaakt. Aan lege foto's valt alleen leegte af te zien. 'Nou hoeveel? 'Eenenvijftig', antwoordde Frank op geïmponeerde toon.
Hollandse waters en luchten
Het eerste stuk van deze wandeldag gaf daarentegen voldoende afleiding. Van Numansdorp in de Hoekse Waard naar Willemstad in 'Staats Brabant' valt er veel te zien. Door het dauwnatte gras liepen we op de kade langs de buitenhaven van Numansdorp naar de oevers van het Hollands Diep. Schitterend om daar op deze zonnige ochtend te genieten van het uitzicht over kilometers water die zich daar ontvouwen. Aan de overkant vaag afstekend in het tegenlicht de koepel van de kerk van Willemstad.
Willemstad, je ziet het liggen, maar het is nog negen kilometer lopen om er te komen. Laag zijn de silhouetten van de binnenvaartschepen die aan de overkant in colonne voorbij trekken naar de Volkeraksluizen. Op deze afstand is daarvan slechts de brug over het Volkerak te onderkennen. Maar dat zullen we straks van dichtbij gaan bekijken. Scherp rechts, ons volgende doel, de Haringvlietbrug.
De brug en de sluizen
Over de oude zeekade en door de buitendijkse gorzen is het prettig lopen richting de Haringvlietbrug. In de luwte van het bos krijg je de neiging om je trui uit te trekken, maar eenmaal op het brugtalud laat je dat wel uit je hoofd. Ook al staat er vandaag geen echt harde bries, hier op de brug komt de wind over het Haringvliet vanuit het zuidwesten flink op snelheid.
'Hoeveel denk je dat er staan?'. Frank had net een driehonderdzestig graden-telling gemaakt van alle windmolens die je tot aan de horizon kon zien. En in West-Brabant kun je ver zien. Je loopt van de ene kale polder naar de andere en nu stonden we midden in de Sabina-Henrica Polder op de Sabinaweg. Mooie namen in een lege, tochtige omgeving. De laatste tien kilometer van de vesting Willemstad naar Dinteloord hadden we nauwelijks foto's gemaakt. Aan lege foto's valt alleen leegte af te zien. 'Nou hoeveel? 'Eenenvijftig', antwoordde Frank op geïmponeerde toon.
 |
| Hollands Diep met op de achtergrond de brug over het Volkerak |
Het eerste stuk van deze wandeldag gaf daarentegen voldoende afleiding. Van Numansdorp in de Hoekse Waard naar Willemstad in 'Staats Brabant' valt er veel te zien. Door het dauwnatte gras liepen we op de kade langs de buitenhaven van Numansdorp naar de oevers van het Hollands Diep. Schitterend om daar op deze zonnige ochtend te genieten van het uitzicht over kilometers water die zich daar ontvouwen. Aan de overkant vaag afstekend in het tegenlicht de koepel van de kerk van Willemstad.
Willemstad, je ziet het liggen, maar het is nog negen kilometer lopen om er te komen. Laag zijn de silhouetten van de binnenvaartschepen die aan de overkant in colonne voorbij trekken naar de Volkeraksluizen. Op deze afstand is daarvan slechts de brug over het Volkerak te onderkennen. Maar dat zullen we straks van dichtbij gaan bekijken. Scherp rechts, ons volgende doel, de Haringvlietbrug.
 |
| Haringvlietbrug |
Over de oude zeekade en door de buitendijkse gorzen is het prettig lopen richting de Haringvlietbrug. In de luwte van het bos krijg je de neiging om je trui uit te trekken, maar eenmaal op het brugtalud laat je dat wel uit je hoofd. Ook al staat er vandaag geen echt harde bries, hier op de brug komt de wind over het Haringvliet vanuit het zuidwesten flink op snelheid.
Het leuke van zo een brug is dat je er hoog over alles heen ver kunt kijken. Kijken naar schepen, en vooral zeilschepen, blijft boeien. 'Wat is die catamaran nu weer aan het doen? Waarom ligt ie met zijn kop in de wind? Hij is zeker aan het reven.' We zijn niet nieuwsgierig, maar volgen ze wel en als het te gek wordt hebben we ook nog een mening. Je wordt zo afgeleid dat de twaalfhonderd meter brug zonder erg voorbij gaan.
Eenmaal tussen de begroeiing van het Hellegatsplein is alles weg, de wind en het zicht. Dat is er waarschijnlijk de oorzaak van dat ik beweer dat we nu in Zeeland zijn. Thuis corrigeert Google maps mijn weggezakte geografische basisschoolkennis en hoort Goeree Overflakkee weer ouderwets bij Zuid-Holland. Stom, want waarom zou het Floris-V pad, vernoemd naar een graaf van Holland naar Zeeland gaan? Waarom het pad naar Brabant gaat moeten we nog uitvinden.
Pas bij de Volkeraksluizen is er weer volop reuring. Tegen de honderdvijftigduizend binnenvaartvrachtschepen passeren hier jaarlijks. Ook in onze aanwezigheid ging dat continue door. De ene na de andere sluisgang werd gevuld en even later geleegd, drie lange schepen per keer. Geen tijd voor rust, het transport naar Antwerpen en Rotterdam moet door. Je kunt er vanaf de brug of vanaf de uitkijktoren uren naar kijken. Wij niet, want wij kregen trek in koffie. Door naar Willemstad, stad vernoemd naar Willem van Oranje.
Willemstad
Als oud vestingbewoner zag ik allerlei bekende objecten; een beer (een scheidingsmuur tussen grachten), wallen, bastions en kazematten. En een terras aan de haven, vlak bij het arsenaal. Dat zijn we eerst gaan proberen. Meer dan de moeite is het waard om daarna een rondgang over de wallen te maken. Maar dan mis je weer een deel van het stadje zelf, dus lieten we ons na twee bunkers van de wallen af lokken.
Als lokaas diende het mooie Mauritshuis, waarin wij duidelijk een voorbeeld van Hollandse renaissance architectuur herkenden. Het kan ook zijn dat we dat net gelezen hadden in de gids. Het blijft leuk om door zo een oud stadje te slenteren en op je gemak om je heen te kijken. Over de Hofstraat ging het langs de veel benoemde koepelkerk, een blik in de dubbele Voorstraat en even verder, inderdaad, de Achterstraat met op het einde de hoge Orangemolen. Voordat je het weet sta je via de Landpoortstraat weer buiten. Jammer.
Polders
Daarna doken we in een ander deel van de lokale geschiedenis, de polders. Vooral met de komst van de Oranjes, begin zeventiende eeuw, is in dit deel van Brabant een begin gemaakt met de inpoldering van allerlei stroken buitendijks gebied tussen de diverse riviertjes en kreken. Meer dan vijftig grote en kleine poldertjes zijn hier aangelegd.
Als oud vestingbewoner zag ik allerlei bekende objecten; een beer (een scheidingsmuur tussen grachten), wallen, bastions en kazematten. En een terras aan de haven, vlak bij het arsenaal. Dat zijn we eerst gaan proberen. Meer dan de moeite is het waard om daarna een rondgang over de wallen te maken. Maar dan mis je weer een deel van het stadje zelf, dus lieten we ons na twee bunkers van de wallen af lokken.
 |
| Mauritshuis |
 |
| Voorstraat |
 |
| Koepelkerk |
 |
| Achterstraat |
Daarna doken we in een ander deel van de lokale geschiedenis, de polders. Vooral met de komst van de Oranjes, begin zeventiende eeuw, is in dit deel van Brabant een begin gemaakt met de inpoldering van allerlei stroken buitendijks gebied tussen de diverse riviertjes en kreken. Meer dan vijftig grote en kleine poldertjes zijn hier aangelegd.
Lange slagen maakten wij vandaag door Polder de Ruigenhil direct ten zuiden van Willemstad. Het tempo ging flink omhoog, want er was niets om voor stil te staan. Daarna stapten we over naar de Sabina-Henricapolder om na het overbruggen van de Dintel nog een laatste sprint te trekken door de Oude Prinslandse Polder. Elf kilometer in drie zinnen, dat zet zoden aan de dijk. Zo is het Floris V-pad snel op.
 |
| in de Sabina-Henrica Polder |
Vet cool
Vet cool in de vette klei
van Dinteloord naar Steenbergen
Woensdag 8 november 2017
19 kilometer
Met de inschatting dat een klein gezin een goede maaltijd heeft van één spruitenstronk rekenden we uit dat er op de spruitjesakker voldoende stond om er de rest van ons leven elke dag van te eten. Waarschijnlijk stond er genoeg om zelfs de lezers van dit blog de rest van hun leven spruitjes te laten eten. Met dat onsmakelijke vooruitzicht liepen we snel door om ons te verwonderen hoe we in dit kale land toch nog geïntrigeerd raakten. Bijvoorbeeld door het ons onbekende agrarische werk op de vette klei van West-Brabant.
Woensdag 8 november 2017
19 kilometer
Met de inschatting dat een klein gezin een goede maaltijd heeft van één spruitenstronk rekenden we uit dat er op de spruitjesakker voldoende stond om er de rest van ons leven elke dag van te eten. Waarschijnlijk stond er genoeg om zelfs de lezers van dit blog de rest van hun leven spruitjes te laten eten. Met dat onsmakelijke vooruitzicht liepen we snel door om ons te verwonderen hoe we in dit kale land toch nog geïntrigeerd raakten. Bijvoorbeeld door het ons onbekende agrarische werk op de vette klei van West-Brabant.
Leeg vet land
Voor onze begrippen is West-Brabant een leeg land. Toch zijn er blijkbaar mensen die deze leegte erg op prijs stellen. Hoe besluit je anders om midden in een akker een klein huis neer te zetten met rond om je heen de akkers en een zicht tot aan de dijk van de Drie Broederspolder? Dat is de polder die grenst aan de Drievriendenpolder vlakbij Benedensas, het schutsluizencomplex aan het einde van de Steenbergse Vliet. Het is maar dat je het weet.
Op allerlei manieren moet het wel rustig wonen hier. Zo lijkt ons de kans klein dat een projectontwikkelaar hier ineens iets voor je deur gaat plannen. Hoogstens komt er nog een windmolen bij. En met een beetje geluk kun je daar dan aan verdienen.
Om bij de Benedensas te komen waren we in Dinteloord gestart met een snelle run langs de Annapolder waar we op de Oudlandse Dijk onze spruitjesberekening maakten. In de verte zagen we zwaailichten midden in de akkers. Grote beesten van ..., ja van wat, waren daar aan het werk. Even later kwam zo'n bakbeest voorbij. Blijkbaar halen ze, naast suikerbieten en spruitjes, hier ook aardappelen uit de klei. Nog even en wij kunnen een agrarisch zaaiplan opstellen.
Dat het zware klei is zagen we ook aan een voort ploegende tractor. Met vier ploegbladen werd de ene na de andere strook omgegooid. Aan de voren te zien zeker veertig centimeter diep. Een hele zwerm meeuwen er achteraan. Door de verse schittering van de klei was goed af te lezen waar de boer vandaag gestart was. Hij moest al vroeg zijn begonnen en bestand zijn tegen enige eentonigheid.
Langs de Steenbergse Vliet wordt enige verwilderde natuur gedoogd. Daar zagen we de eerste dieren; sommige van agrarische origine en andere die het gewaagd hadden de mens te trotseren.
De Benedensas uit 1824 is een enclave van oude watertechniek in deze agrarische omgeving. Met enig geluk is in de zomer ook het gelijknamige Restaurant, annex Huiskamercafé en Theetuin geopend. Ben je zo gek om in november op een heiige dag voorbij te komen dan vind je vermaak in de bunker uit de Tweede Wereldoorlog en de daar tegenaan gebouwde uitkijktrap, waar je uitkijkt over de natuur van de Dintelse Gorzen. Zo te zien natte bossen op het buitendijkse land tussen de polder en het Volkerak.
Bij de sluis lieten wij ons opnieuw verrassen. Hoe zetten wij onze wandeling voort? Er was geen gesloten sluisdeur om overheen te lopen naar de overkant. De vermoedelijke loopplank was aanwezig, maar lag aan die overkant. Wel was er een bedieningspaneel met display en een op ons niveau afgestemde, eenregelige instructie: 'Druk twee keer op de knop'. Er was gelukkig maar één knop. Een bel rinkelde en daarna gebeurde er niets. Behalve op het scherm. Langzaam kroop het digitale streepje naar rechts. Het niet aanwezige scheepvaartverkeer kreeg ruim de tijd om zich uit de sluis te verwijderen. Tenslotte kroop de loopbrug naar ons toe. Een mooi systeem als je, zoals wij, tijd genoeg hebt.
De Heen
Na dertien kilometer ben je in deze leegte blij met enige bebouwing, ook al is het maar een gehucht van drie straten dat gebouwd lijkt op een kruispunt van polderdijken. Als je in de centrale straat even goed kijkt zie je de andere kant van het dorp. Dat deden wij niet. Gelijk door naar Eetcafe 't Goeleven. Yes, het was open. Eindelijk even zitten met een kop koffie en een Brusselse wafel. Zo komen we al dichterbij België.
Op advies van de bediening gingen we de rest van de route langs de Steenbergse Vliet. De waterkant geeft tenslotte meer afwisseling dan een asfaltweg. Ook hier konden we onze agrarische kennis verder uitbouwen en ons vergapen aan de snelheid waarmee tegenwoordig een sloot wordt geschoond. De ene trekker ragde met een soort verpulveraar over de brede rietkraag en de andere haalde als een breedbekkikker met een zes meter brede maaibalk aan een open dregbak alle beplanting uit de sloot. Leeg is hier op alle gebieden letterlijk leeg. In tien minuten alle ongewenste restanten van rebelse natuur weg.
Verder stonden we stil bij een trekker met voorop een bak met zaaigoed die met een slang verbonden was met een apparaat achter de trekker dat de grond omwoelde, zaaide en egde. Het blijven mooie en ingenieuze combinaties.
 |
| omwoelen, eggen, en zaaien tegelijk |
 |
| in tien minuten alle ongewenste rebelse natuur weg. |
Steenbergen
Steenbergen, eindpunt. Als je goed op de kaart kijkt haal je er nog een soort vesting uit. In het echt valt het niet meer zo op. Na het verlaten van de Vliet volgden we een aftakking, die op de kaart het predicaat haven krijgt. Eerst passeerden we een oude schans, voormalig fort Hendrik. Eigenlijk is het een nieuwe schans want er wordt weer veel grond verzet om deze schans te herbouwen. Daarna volgde een stuk oud haventerrein dat net als in andere wereldsteden door projectontwikkelaars is omgezet in moderne bebouwing. Een modieus reuzenrad hebben we niet kunnen ontdekken.
De omzwervingen door de metropool verliepen verder voorspoedig waarbij na de Nederlandse 'Frietstore', het wereldlijk karakter werd benadrukt door de vele internationale eetgelegenheden. Turks, Grieks, Chinees-Indisch, Italiaans, alles is mogelijk in Steenbergen. Bijna waren we nog even Pools gaan winkelen, maar de schwung ging eruit. Het werd te werelds. Niks meer lekker uit de klei getrokken. We gaan naar huis.
 |
| een korte samenvatting van deze wandeling |
Prima vierdaagse training
van Steenbergen naar Bergen op Zoom
Vrijdag 15 december 2017
18 kilometer
Als het maar koud genoeg is en zo nu en dan regent dan wordt het wandelen vanzelf een soort vierdaagse training. Wat daarbij ook helpt is de afwezigheid van horeca. Gewoon beginnen, niet rusten en achterelkaar die achttien kilometer lopen. Lijkt een beetje op de Vierdaagse: direct een flink stuk afleggen voordat je aan de eerste rust begint. Onze rust lag op het eindpunt.
Vrijdag 15 december 2017
18 kilometer
Als het maar koud genoeg is en zo nu en dan regent dan wordt het wandelen vanzelf een soort vierdaagse training. Wat daarbij ook helpt is de afwezigheid van horeca. Gewoon beginnen, niet rusten en achterelkaar die achttien kilometer lopen. Lijkt een beetje op de Vierdaagse: direct een flink stuk afleggen voordat je aan de eerste rust begint. Onze rust lag op het eindpunt.
Venig inundatiegebied
Totaal anders is het laatste traject van het Floris V-pad. Vanaf de passage van de Dordtse Kil hadden we drie wandeldagen gelopen door open polders met zware zeeklei en ging het voornamelijk over asfalt. Vandaag ging het door een drassig landschap afwisselend over bospaden, dwars door weides, en dichterbij Bergen op Zoom door bosschages rond oude verdedigingswerken, door stadsparken en tenslotte het oude centrum van de stad zelf. Na de wandeling hadden we er beeld bij hoe de stad tegen vijanden uit het oosten door deze makkelijk onder water te zetten gebieden kon worden beschermd.
Puzzelend voorwaarts
Bij de eerste informatie aan Frank had ik verteld dat het een lange etappe werd van vierentwintig kilometer. Dichter bij de dag van uitvoering volgde een correctie na een betere bestudering van de gids. Het bleek dat er twee alternatieve aflooproutes werden aangeboden. Die routes had ik beide bij het totaal aantal kilometers geteld. Wij kozen voor de aflooproute door de stad naar het busstation in Bergen op Zoom. Daarmee kwam het traject op zeventien kilometer. Tenminste als je de route loopt zoals in de gids beschreven.
Nu gebruiken wij een gids uit 2000 met kaarten uit 1999. De toen al aangekondigde snelweg ligt er inmiddels. Dat levert helaas veel meer geluid op en een aanpassing van de route die in 2000 nog niet in de gids werd afgedrukt. Is dat erg? Neuh, het daagt weer uit om al redenerend, inschattend en uitproberend de route te vinden. Waren er dan geen markeringen? Jawel, en die hebben we ook redelijk gevolgd, maar ergens hebben we wellicht iets gemist en stonden we niet op de bedoelde plek voor de snelweg. Al puzzelend zijn we toch weer op de goede route gekomen en bereikten we de oversteek. Dat geeft in de regen een nog tevredener gevoel.
Drassig Oudland
Wellicht was het slimmer geweest vooraf op de website van wandelnet.nl te kijken naar de laatste wijzigingen. Dat de voorbereiding dit keer niet alle aandacht had gekregen bleek ook bij aankomst in Steenbergen. Frank miste zijn zooltjes. Die zaten nog in zijn tennisschoenen. Er is dus nog ruimte voor verbetering. Die ruimte zat nu in zijn schoenen.
Na het dorpje Welberg even buiten Steenbergen doken we Het Oudland in. Waarom het Het Oudland heet weet ik niet. Het is waarschijnlijk ouder dan de omliggende polders. In ieder geval maakten de paden een versleten indruk. Hier en daar zak je aardig weg. In dit oude veenontginningsgebied heeft men weides afgewisseld met bospercelen waardoor het aangenaam wandelen is. Bijzonder is dat je over koeiensporen dwars door de weides wordt geleid. Behalve als je in zo een wei kennelijk toch een aanwijzing gemist hebt en aan het einde dan maar over prikkeldraad, dwars door bramenstruiken en over een greppel naar een bospad moet doorsteken.
Halstersche Laag
Ongeschonden bereikten we het Bergsche Water. Door de aanzienlijke regenval van de afgelopen dagen gecombineerd met de smeltende sneeuw stroomde deze beek nu aardig snel. Via diverse duikers loosden de omringde moerassige velden en bospercelen met kracht hun wateroverschot. Met de oversteek over het Bergsche Water verlieten we het Oudlandsch Laag, maar ging het net zo laag verder in Het Haltersche Laag.
Tot onze verbazing was even verder een grondverzetbedrijf bezig grote hoeveelheden aarde in een meer te schuiven. Waarom was niet duidelijk. Overal worden meren gekoesterd, maar hier schuift men er aarde in. Om niet weg te zakken in de drassige oeverrand hield de shovel met een enorm lange ijzeren balk het schuifblad minstens acht meter voor zich uit. Dat was dan weer wel slim.
Op de Laagweg, hoe kan het zo heten, dimden wij onze opmerkingen over slim en minder slim. Gaande deze weg raakten wij het spoor en de markeringen bijster en gingen wij al puzzelend parallel aan de snelweg A4 verder.
Bij de prachtige waterige weides twee kilometer verder kwamen we gelukkig weer markeringen tegen en konden zo genieten van deze moerassige omgeving.
Fort De Roovere
Eenmaal over de A4 was het weer een zoeken om op de oorspronkelijke route te komen. Zonder kompas, maar met steun van enkele markeringen liepen we in westelijke richting op zoek naar Fort de Roovere. Bij thuiskomst lees ik het volgende op Wikipedia over dat fort:
Fort De Roovere is een schans bij Halsteren die onderdeel was van de West-Brabantse waterlinie. Het is een aarden fort dat door middel van een wal aan het fort Prinssen is verbonden. Het fort heeft een droge gracht en de hellingen zijn begroeid met bomen. Het fort werd in 1628 aangelegd op een hoge zandrug. Het gebied rondom dit fort kon door inundatie onder water worden gezet door middel van een sluis bij Steenbergen.
Waarom ik dit pas thuis heb opgezocht? Bij het zicht op een zigzaggende wal met gracht dachten wij dat we fort De Roovere bereikt hadden en liepen langs deze gracht over de gedachte route in de richting van Bergen op Zoom. Vijfhonderd meter verder versperde echter diezelfde gracht onze doorgang. Omdat wij in principe altijd goed zitten klopte de kaart niet of was het fort verplaatst. Dat laatste bleek het geval. Met het verder rondlopen van 'ons fort' liepen we tegen een nog sterkere fortificatie op, die verdacht veel leek op het fort op onze kaart.
 |
| Langs het Bergsche Water |
Bij de eerste informatie aan Frank had ik verteld dat het een lange etappe werd van vierentwintig kilometer. Dichter bij de dag van uitvoering volgde een correctie na een betere bestudering van de gids. Het bleek dat er twee alternatieve aflooproutes werden aangeboden. Die routes had ik beide bij het totaal aantal kilometers geteld. Wij kozen voor de aflooproute door de stad naar het busstation in Bergen op Zoom. Daarmee kwam het traject op zeventien kilometer. Tenminste als je de route loopt zoals in de gids beschreven.
 |
| route met hindernissen |
Drassig Oudland
Wellicht was het slimmer geweest vooraf op de website van wandelnet.nl te kijken naar de laatste wijzigingen. Dat de voorbereiding dit keer niet alle aandacht had gekregen bleek ook bij aankomst in Steenbergen. Frank miste zijn zooltjes. Die zaten nog in zijn tennisschoenen. Er is dus nog ruimte voor verbetering. Die ruimte zat nu in zijn schoenen.
Ongeschonden bereikten we het Bergsche Water. Door de aanzienlijke regenval van de afgelopen dagen gecombineerd met de smeltende sneeuw stroomde deze beek nu aardig snel. Via diverse duikers loosden de omringde moerassige velden en bospercelen met kracht hun wateroverschot. Met de oversteek over het Bergsche Water verlieten we het Oudlandsch Laag, maar ging het net zo laag verder in Het Haltersche Laag.
Bij de prachtige waterige weides twee kilometer verder kwamen we gelukkig weer markeringen tegen en konden zo genieten van deze moerassige omgeving.
Eenmaal over de A4 was het weer een zoeken om op de oorspronkelijke route te komen. Zonder kompas, maar met steun van enkele markeringen liepen we in westelijke richting op zoek naar Fort de Roovere. Bij thuiskomst lees ik het volgende op Wikipedia over dat fort:
Fort De Roovere is een schans bij Halsteren die onderdeel was van de West-Brabantse waterlinie. Het is een aarden fort dat door middel van een wal aan het fort Prinssen is verbonden. Het fort heeft een droge gracht en de hellingen zijn begroeid met bomen. Het fort werd in 1628 aangelegd op een hoge zandrug. Het gebied rondom dit fort kon door inundatie onder water worden gezet door middel van een sluis bij Steenbergen.
 |
| Schets van fort De Roovere uit 1751 (bron: Wikipedia) |
 |
| blikvanger in het Meilustpark |
Via de Melanenvijver en het Meilustpark werden we keurig naar de binnenstad geleid. Met Google maps zie ik achteraf dat het smalle watertje dat wij daarbij passeerden de Zoom was; de naamgever van de stad. Na zeventien kilometer neemt de waarneming af en drang naar rust toe. We passeerden het Catharinaplein en roken en hoorden in de verte de Grote Markt: oliebollen en kindergeschreeuw. Trendy design koffietenten werden snel gepasseerd. Op naar een echt café. In onze tunnelblik misten we de afslag naar het Markiezenhof en stoven rechtstreeks door naar het marktplein. Het geschreeuw kwam van het schaatsplezier op de kerstijsbaan. Achter de ijsbaan konden we nog net het front van Theater de Maagd ontwaren en zijdelings de gevel van het raadhuis.
In de zomer moeten we zeker nog een keer terugkeren om dit centrum beter te verkennen. Dan pakken we fort De Roovere er ook nog bij. Maar nu eerst naar café Bij Jansens. Eindelijk zitten en nog net voor de Kerst het Floris V-pad afsluiten. Deze laatste etappe heeft weer voldoende calorievrije ruimte gecreëerd om zonder scrupules aan minstens twee diners deel te nemen. Prettige Kerstdagen en tot volgend jaar op het Zuiderzeepad.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten