Welkom


Welkom op mijn trektochten- en wandelweblog. Na maanden van trainingswandeltochten maak ik eenmaal per jaar een trektocht. Meestal in de bergen. Het verslag daarvan zet ik op dit weblog. In 2011 heb ik er voor gekozen ook de dagwandelingen in aparte blogberichten te publiceren. Tegelijkertijd rijg ik die berichten op een afzonderlijke pagina aaneen tot een compleet verhaal. (Zie de rechter kolom). Mijn bedoelingen met deze verhalen staan te lezen in 'Over mij', hieronder in de linker kolom. Veel lees- en kijkplezier.
Groet Frans

zondag 29 mei 2016

Floris V-pad; wandelen van Centraal station Amsterdam naar station Weesp

De kop eraf

Woensdag 25 mei 2016


De kop is eraf
Hiermee doel ik niet op de moord op Graaf Floris V op 27 juni 1296 in de buurt van Muiderberg, maar op onze eerste etappe op het gelijknamige pad op 25 mei 2016. Er is nog een verschil; wij hebben het overleefd. Nu hadden wij vandaag maar één doel en dat was het lopen van deze route, maar die Floris had verschillende doelen en verschillende gezichten. Lezend in de inleiding van onze gids ontstaat het beeld van een Graaf van Holland, die Holland flink uitbreidde en zijn machtsgebied uiteindelijk liet lopen van Texel, via Holland en Zeeland tot diep in Vlaanderen. Dat je daarbij land van anderen afneemt lijkt onvermijdelijk. Niet alleen vergroot dat je gebied, maar ook het aantal vijanden. Verder zag hij er geen been in te wisselen van bondgenoot als dat beter uitkwam voor zijn machtsuitbreiding. Zo werd het verbond met de Koning van Engeland, Eduard I, ingewisseld voor dat met Philip IV, Koning van Frankrijk. Als je het oog hebt laten vallen op Vlaanderen, kun je namelijk beter vrienden worden met Frankrijk, dan met Engeland.
Hij had blijkbaar ook goede kanten. Ik lees: 'Hij bevorderde de handel, gaf tolvrijheid aan steden, stichtte waterschappen, liet dijken en wegen aanleggen en gaf de grote stoot tot de ontginning van de waarden, onder andere de Lopiker- en Krimpenerwaard.' 
Niet zonder reden had hij daarom een goede naam bij het gewone volk en kreeg de bijnaam 'der keerlen god'. Een soort adellijke toffe gozer dus. Naast de informatie uit de wandelgids en allerlei gegevens uit officiële websites zijn de ontboezemingen uit een schoolspreekbeurt minstens zo leuk om je geschiedenislessen van vroeger weer op te frissen. Weet je meteen weer wie er vroeger in de Ridderzaal woonden.
Amsterdam startpunt
Dat het startpunt van dit pad op de dam ligt is niet zonder reden. Om zich tegen het water van het IJ en de Zuiderzee te beschermen werden in de dertiende eeuw dijken aangelegd om het veengebied te beschermen. Namen van straten als De Nieuwe Dijk, de Zeedijk en de Haarlemmerdijk herinneren daar nog aan. De monding van de Amstel vormde in dat stelsel van dijken een kwetsbaar gat. Om de voeten droog te houden werd die afgesloten met een dam met sluizen. Bewust legde de bewoners van de dijken die dam een flink eind het binnenland in zodat er voor de eigen schepen ruimte bleef voor een buitendijkse haven, het huidige Damrak. 


Maar waar komt die Floris de Vijfde nou om de hoek? Om zich weer populair te maken en boete te doen heeft Floris V de gehuchten rondom de dam het recht gegeven tol te heffen op de schepen die richting Holland voeren. Die populariteitsactie was ook nodig omdat hij de gemeenschap rondom de dam kort tevoren had geplunderd. Floris lag namelijk regelmatig in de clinch met familieleden van het geslacht Van Amstel. Die familie oefende in de dertiende eeuw de macht uit in gebied rondom het huidige Amsterdam, het zogenaamde Nederstichtse gebied, dat zij namens de Bisschop van Utrecht bestuurde. Vooral met Gijsbrecht IV van Amstel boterde het niet. Floris was niet te beroerd om die Gijsbrecht jarenlang gevangen te zetten in het verre Zeeland.
moord op Floris V
Ondanks een latere verzoening was deze Gijsbrecht dit niet vergeten en nam op zijn buurt Floris tijdens een valkenjacht gevangen en voerde hem af naar het Muiderslot. Onder druk van een belegering door boeren uit de omgeving werd het slot ontvlucht, maar dat verliep dermate chaotisch dat het paard waarop Floris geboeid werd meegevoerd in een sloot belandde. Om van de nood een deugd te maken en voor altijd van hem af te zijn, hebben ze hem ter plekke neergestoken.
Wandelen over het Damrak naar de Dam 
Gewapend met deze kennis verlieten wij via het Centraal Station de IJ-oevers van weleer en stevenden richting Damrak. De oostelijke dijk werd vroeger gevormd door de Warmoesstraat, waarbij je nu nog steeds kunt zien dat de achterzijde van de huizen grensden aan het water van de haven langs het Damrak. Lopend naar de Dam mis je een heel stuk haven omdat het is drooggelegd. Daar tref je nu onder andere de Beurs van Berlage, de Bijenkorf, en wat eenvoudige appartementen met een verkoopprijs tussen de 1 en de 25 miljoen euro. 
ooit voeren hier schepen

Moest je vroeger bij tegenwind met je zeilschip opkuisend de haven in, tegenwoordig zigzag je ook, maar nu door een mêlee aan toeristen uit de hele wereld. Of wandelaars met een klein rugzakje op het Floris V-pad ook toeristen zijn weet ik niet. Wij vinden van niet, maar we namen wel evenveel foto's, dus dat verzwakt onze positie. 
De Dam vanuit de Damstraat gezien
De Dam is een bekende locatie waar we al veel zijn geweest. Ooit werd hier dus het water gekeerd, zowel vanuit het IJ als vanuit de Amstel. Omdat het Rokin ook redelijk is volgebouwd merk je nauwelijks dat de rivier tot hier liep. 

De Wallen
Bij de Amsterdamse wallen denkt de halve wereld meteen aan de warme buurt. De wallen waren daadwerkelijk aarden wallen met palissades om de stad te beschermen. Naarmate de stad uitdijde verschoven de wallen. Zowel ten westen en vooral ten oosten van het Damrak liggen verschillende straten waarvan de naam eindigt op wal; Nieuwzijds Voorburgwal, Oudezijds Voorburgwal, Oudezijds Achterburgwal, Kloveniersburgwal, Groenburgwal, Zwanenburgwal.

Het pad gaat in oostelijke richting en volgt de Damstraat met zijn wazige mix van horeca en winkels. Je passeert verschillende van de eerder genoemde straten en loopt op de rand van de Rosse buurt. 
Zuiderkerk
De Zuiderkerk liet zich van verschillende kanten bewonderen en we passeerden diverse straten en gebouwen waar ik op het eerste traject van het Westerborkpad ook was langs getrokken. 
Overmoedig, zoals gewoonlijk, wees ik op basis van die kennis op een hotel en prees dit bij Frank aan als het Amstel Hotel. Maar een paar bruggen verder had ik toch wat uit te leggen toen daar ineens een groot gebouw opdook met 'Amstel Hotel' als opschrift. 'Doelen Hotel' en 'Amstel Hotel', het woord hotel had ik goed. Wat ik verder correct had was dat ze aan de Amstel liggen. Je moet je ergens aan vast houden. 
De naam Doelen herinnert aan het gebouw dat er eerder stond, waar de kloveniers, een onderdeel van de schutterij, bijeenkwamen. In dat gebouw hing ook hun groepsportret: De Nachtwacht.
muursteen van het Doelen Hotel met een afbeelding van de toren die er ooit stond

beelden van kloveniers herinneren aan het vroegere gebruik van deze plek.
Van brug naar brug
Vanaf het stadhuis en de Stopera gaat de route van brug naar brug langs de oevers van de Amstel. Het zijn echt andere bruggen dan we twee maanden geleden in Rotterdam zagen. Ook de Amsterdamse bruggen zijn bedoeld om naar de overkant te komen, maar ze zijn met een grotere behoefte aan opsmuk gebouwd. In Rotterdam stoer en strak en hier meer 'kijk mijn is'. Het heeft een eigen charme, waarin kunstzinnige invloeden en kunstrichtingen zijn terug te vinden. 
Na de Blauwbrug, volgde tussen de Hermitage en Carré de bekende Magere brug en daarna de Hoge sluis, die net als de Blauwbrug qua stijl beïnvloed is door de Seine bruggen in Parijs. De Torontobrug en de Nieuwe Amstelbrug zijn minder indrukwekkend. De laatste brug voordat het pad afdraait naar de Weespervaart, de Berlage brug, geeft weer een mooi tijdbeeld dat past bij de aanleg van de nieuwe wijk 'Plan zuid' in 1925.

Amstelsluizen met op de achtergrond de Magere Brug
Het Amstel Hotel met de Hoge Sluis brug
versiering van de Hoge Sluis brug
Nieuwe Amstel brug
Berlagebrug
Niet alleen is de Amstel smaller dan de Nieuwe Maas en stroomt hij minder, er is ook nauwelijks echt scheepvaartverkeer. In ons uur langs de Amstel zagen we eigenlijk maar één varend binnenvaartschip. Daarentegen leent de rust zich goed voor allerlei sportief gebruik van het water zoals de vele roeiboten van de verschillende roeiverenigingen. Toen wij langs kwamen om halftwaalf roeide een flinke grijze golf vloot over het bruine water van de rivier.
Kenmerkend zijn de vele woonboten, variërend van echt omgebouwde binnenvaartschepen tot allerlei woonarken. Het aanzicht wisselt van knutselwerk met alternatieve invloeden tot designopbouw op een betonnen bak. Wat ze gemeen hebben is dat bijna elke boot mede-bewoning heeft van meerkoeten met een nest op een van de steigers of zelfs voor het raam. In een korte reactie over dit verschijnsel van een bewoonster kwamen we er achter dat ze luidruchtig zouden zijn met hun jongen. Haar net gearrivereerde vriendin vulde aan: 'ach meid, dan hou je ze toch wat langer onder water'. Niet alle bewoners zijn dus even ecologisch verantwoord en alternatief als het lijkt.
Ter hoogte van de Delta Lloyd-toren zit je ineens middenin kantorenland met de daarbij behorende kleding en bedrijvigheid. Tijdens onze korte break in een restaurant in een woonark zie je flexwerkers en zzpers met laptops keurig in bijbehorende outfit hun contacten onderhouden en snel-eten met werken combineren. Daar hoort vanzelfsprekend een trendy outlook en huppelpersoneel bij. In zo'n omgeving serveren ze natuurlijk geen appelgebak. Onze koffie met design koekje, en kaascake smaakte overigens prima. De trendy prijs had van ons niet gehoeven.

Weespertrekvaart
Hoewel je het niet echt merkt door het verschillende karakter van de diverse waterstukken loop je tot in Weesp langs de Weespertrekvaart. Dat het zo verschilt komt omdat deze vaart uit 1639! een aaneenkoppeling van waterwegen is: vanaf de Amstel eerst de ringvaart van de polder Watergraafsmeer, daarna de ringvaart van de polder Bijlmermeer, vervolgens het riviertje de Gaasp en tenslotte het riviertje het Smal in Weesp. Door het zo op te schrijven heb ik toch nog wat tekst voor ruim tien kilometer wandelen. Veel ging namelijk langs bedrijventerrein en woonwijken. 
werk aan de A-9
Een alternatief huis op palen in Amsterdam
Boederij Langerlust
Boederij Langerlust
Omdat we tijdens het Trekvogelpad al aan de noord oever van de vaart hadden gelopen en er daar enorm aan de A-9 wordt gewerkt, bleven we langs de provinciale weg over het fietspad wandelen. Er deden zich geen schokkende gebeurtenissen voor: even kijken hoe een viaduct wordt afgebroken, een prima rust ter hoogte van de Gaasperplas in eetboerderij Langerlust, verbaasd kijken naar een alternatieve Robinson Crusoë huis op palen, ingeklemd tussen de Bijlmer en de wijk Gaasperdam en tenslotte de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal. Wel aardig is dat je vanaf de onderdoorgang onder de A9 denkt dat je door poldernatuur loopt terwijl de woonwijken niet ver weg zijn. Het Gaasperpark vormt een mooie buffer en het uitzicht op het Diemerbos en even verderop de doorkijkjes naar de overkant op de zogenaamde Gemeenschapspolder en de Gaaspermolen houden je prima in die illusie. 
Gaaspermolen aan de overkant van de Gaasp
Uiteindelijk belandden we in Weesp langs het Smal waar we ook al gelopen hebben op het Trekvogelpad. Net als toen weer even genieten van de mooie molen 't Haantje aan de overkant van het water.
Molen 't Haantje langs Het Smal in Weesp
Hier en daar zien we een fuut; mooi statig om zich heen kijkende watervogels. Duidelijk wat schuwer dan een meerkoet, maar futen laten zich dan ook niet 'wat langer onderwater houden'. Op onze weg naar het station maken we als afsluiting een kleine omweg door enkele winkelstraten van Weesp. Altijd weer leuk om door die oude straten langs kleine grachten te lopen.
Zoals gezegd, de kop is er af. Binnenkort eerst wandelen in België en van de zomer een trektocht in Noorwegen lopen. In het najaar gaan we op dit pad verder richting Kortenhoef. Kijken wat Floris V daar heeft uitgespookt.

zaterdag 7 mei 2016

Westerborkpad; wandelen van station Hoogeveen via Wijster naar station Beilen

Rust, bedrijvigheid, survival

Vrijdag 6 mei 2016

'Even wachten voor de foto Jack'Maar Jack wachtte niet en sprong zijn baas achterna. Althans, dat probeerde hij. Mensenstapstenen zijn het, die de oversteek van water op het terrein van de VAM mogelijk maken, geen hondenstapstenen Jack. Hoe Jack zich ook probeerde op te drukken, het bleven mensenstenen, net te hoog voor een kleine hond. En maar volhouden, totdat hij met zachte hand gedwongen wordt een paar meter verfrissend te zwemmen. 
Hij vind het maar niks, ook al is nu verlost van de drap in zijn vacht, opgedaan bij het drinken uit het Oude Diep eerder vanmiddag. Eenmaal aan de overkant keert de rust. De baas vindt dat hij weer mooi schoon is. Jack heeft daar geen boodschap aan, schudt zich mistroostig droog, sjokt verder en denkt 'Waardeloze fitness. Het lijkt wel een survival-run. We zouden alleen maar tweeëntwintig kilometer wandelen. Idioot'.
Rust en bedrijvigheid
Wat Jack toen nog niet wist, was dat het achtentwintig kilometers zouden worden. Tot zijn zwempartij hadden we sinds vanochtend halfelf bijna twintig kilometer rustig door de landerijen ten noorden van Hoogeveen gelopen. 
Over de Secteweg liepen we, het dorp Stuifzand werd gepasseerd, een tijdje ging het in de richting van Siberië en daarna volgde Zwartschaap. Prachtige namen van gehuchten en boederijengroepen, die de fantasie uitdagen hoe het hier vroeger is geweest. Nu in het voorjaar is alles groen en schijnt de zon overvloedig. Hoe het hier in de herfst en de winter is wil ik niet weten.
Meivakantie
Heel Nederland lijkt na Bevrijdingsdag uit te rusten in afgeschermde tuinen of zit elders op een camping bij te komen. Niemand komen we tegen. Heerlijk, die rust. We banjeren op ons gemak afwisselend over bospaden en landbouwweggetjes. De meeste verhard, maar regelmatig ook over zandpaden. De ene kilometer kijken we naar kleine vennen in het bos en de volgende kilometer turen we over enorme akkers. Op die akkers is overal beweging en bedrijvigheid. Daar is geen vakantie. Het blijft een paar dagen droog en zonnig, dus nu moet er van alles in deze paar dagen gebeuren.  
Grote tractoren ploegen de grond. Driewielige rode strontmonsters lossen hun last en eggen het direct achter zich onder de oppervlakte. Mesttankwagens ter grootte van tankwagens, die je normaal bij benzinestations ziet, rijden af en aan om de driewielige monsters aan het werk te houden. 
Even verder worden weilanden in sneltreinvaart gemaaid. Nog sneller wordt het gras geschud en gekeerd met roterende vorken, die gemakkelijk een baan van tien meter breed bestrijken. Toch heeft deze bedrijvigheid niet de hectiek van stadsverkeer. Het is geïsoleerde haast, eilanden van dynamiek, letterlijk van veraf te overzien. 
Oude Diep met nieuwe natuurlijke oevers
Oude Diep en VAM-berg
Wat deze streek verbindt is het stroompje het Oude Diep. Al direct na het verlaten van Hoogeveen passeerden we het voor de eerste keer. De tweede keer, bij de Secteweg, vlak voor Zwartschaap, kon Jack er zijn dorst lessen. De derde keer, na vijftien kilometer, hebben we er bij de brug in de Diepweg gerust. Een vredig stroompje van een paar meter breed, dat door natuurbeheerders weer natuurlijke oevers heeft gekregen. Op weg naar de dominante afvalberg van de VAM lopen we er nog kilometers parallel aan. 
Over brede velden vol bloeiende paardenbloemen en madelieven naderen we de VAM-berg. De berg van de Vuil Afvoer Maatschappij is niet een eenvoudig bergje maar een compleet bergplateau van minstens een vierkante kilometer groot. Omgeven door een breed natuurgebied doemt hij van veraf op en je krijgt het gevoel of je even in Zuid-Limburg loopt. Zeker als je even later de helling neemt naar negenenveertig meter hoogte. Want wij moesten natuurlijk wel weten hoe het uitzicht is. Schitterend als je boven bij het informatiecentrum naar het zuiden en het westen kijkt. Prachtig die groene hellingen met de kuddes schapen. 
Als je naar het oosten kijkt wordt je er wreed aan herinnerd dat je op een vuilnisberg loopt. Sinds 1929 wordt hier afval gestort. In het informatiecentrum wordt dat keurig uitgelegd. Gas wint de VAM er tegenwoordig uit. 
dit is de opbouw van de berg; afval afgedekt met een weinig doorlatende dikke laag aarde
Nu de nieuwsgierigheid is weggeëbd dalen we weer af naar de werkelijk bodem van Drenthe en verlaten het VAM-gebied met het passeren van Jack's vervloekte stapstenen en pauzeren bij de kleine horeca De Blinkerd. Recuperatie voor de laatste twee kilometer naar de geplande bushalte, de bushalte van Wijster, die aan de Kampsweg staat en daarom halte Meester Haddersstraat heet.

Wijster by daylight
Beeld heb ik er wel bij. Je bent buschauffeur op zo'n kleine bus en rijdt voor de duizendste keer je ritje naar station Hoogeveen. Van ver af zie je het al; zoals gebruikelijk staat er weer geen mens bij de halte. Gas blijven houden en de hoek om. Geen notie van die wandelaar, die met nog twintig meter te gaan in een vlaag van helderheid beseft dat dit zijn busje wel eens zou kunnen zijn. Een slappe zwaai is al wat hij zo snel weet te verzinnen. De chauffeur houdt zijn blik keurig op de verkeerloze weg. Zijn dode hoek is al voorbij de wandelaar. Kansloos. De volgende komt over een uur.
De halte aan de overkant van de weg dan maar bestuderen. Misschien gaat die naar Beilen? Dat ligt hier maar zes kilometer vandaan. Er komen veel namen voor op het traject, maar Beilen niet. Eerst maar eens van de dorst een deugd maken en mijn geluk proberen aan de overkant bij Café Pot. Er zitten al twee mannen op het terras, dat geeft hoop. Als ik naar binnen ga, blijkt vijftig procent van het terrasvolk tot de bediening te horen. Het maakt niet uit, het bier is koel en nu zit er al een menigte van drie onder de grote parasol. Dat trekt aan en binnen no time komen er twee lokale hangmannen bij. Dat wordt teveel en ik besluit het dorp te verkennen.
Meester Hadders: 
uit Historie Beilen
Dat gaat sneller dan gedacht. Ondanks mijn studie van de ontstaansgeschiedenis van de lokale raiffeisenbank, waarbij hoofd van de school meester Hadders rond 1906 een belangrijke rol speelde, sta ik tien minuten later aan de andere oordrand. Hier hebben de vakantievierende acht hangjongeren zich verzameld bij het jeugdhonk. Ongehinderd bereiken we het einde van de Meester Haddersstraat. Kwart voor vijf, nog een half uur te overbruggen. We kunnen ook gewoon doorlopen.
Kransen
Jack is niet echt enthousiast meer, maar sputtert niet tegen. Even later lopen we langs de kaarsrechte spoorlijn richting Beilen. Spoorlijn, we zijn hem vandaag al twee keer eerder overgestoken. Voor initiatiefnemer van dit pad Jan Dokter was dit de leidslijn van zijn herinneringstocht naar voormalig Kamp Westerbork. Bij de uitwerking van het pad zijn geschiedkundige locaties toegevoegd. Vanochtend stond ik stil bij een beeldengroep in het Spaarbankbos waar de Duitsers vijf Hoogeveeners doodschoten. De achtergebleven krans verlengde  de dodenherdenking van twee dagen geleden.
Niet veel verder stonden we stil bij een herdenkingsplaquette voor negentien burgers die door een vergeldingsactie van de Duitsers in april 1945, vlak voor het einde van de oorlog werden omgebracht voor hun hulp aan Franse parachutisten.
Aan de weg Kremboong een gedenksteen ter nagedachtenis aan Joodse dwangarbeiders uit het werkkamp Kremboong. Na beëindiging van het kamp werden ze in 1942 alsnog via Westerbork naar Auschwitz afgevoerd.
Jack en ik gaan door richting Beilen. De vaart is er bij Jack een beetje uit. Regelmatig even kijken of hij nog volgt. Het maakt niet zoveel uit. In Beilen is er een treinstation en daarmee is een terugtocht naar het midden van het land verzekerd. Gelukkig geen eenrichtingsverkeer naar Westerbork.
Alle berichten van de wandelingen op dit pad staan verzameld op mijn pagina Westerborkpad 

Voor al mijn andere wandelingen in Nederland zie: mijn wandelingen in Nederland